Þjóðviljinn - 31.01.1948, Blaðsíða 6

6
Laugardagur 31. jauúar 1948
Sasnsær
112.
eftir
MICMEL SáYSRS ae ALBERT S. KRHM
gerast milliliður milli Trotskistanna í Rússlandi og hins
útlæga foringja þeirra. Því var komið svo fyrir, að leyni-
legum skilaboðum frá Trotskistum í Rússlandi skyldi
kornið til Bessonoffs í Berlín, sem síðan sendi þau áfram
til Sedoffs eða Trotskys.
Alexei Shestoff var af annarri manngerð og liann átti
eftir að fá starf, sem honum hæfði. Hann átti-éftir að
vej-ða einn af helztu skipuleggjendum hinna þýzkrTfotsk-
istísku njósna — og skemmdarverkasella í Síberíu, þar
sem hann var meðlimur stjómarnefndar Austursíbetíska
kpiahringsins. Shestoff var rúmlega þrítugur. Árið 1923
meðan hann var enn stúdent i námuskólanum í Moskva,
hafði Shestoff gengið í lið með Trotskistaandstöðunni, og
1927 var hann yfir einni af leyniprentsmiðjum hennar í
Moskva. Shestoff var grannvaxinn og bjarteygur ungur
maður, ákaflyndur og öfgafullur og fylgdi Trotsky af
hollustu ofsatrúarmannsins. ,,Eg hitti Trotsky sjáifap
nokkrum sinnum". grobbaði hann oft. í augum Shestoffs
var Trotsky „foringinn“ og það orð notaði hann nær und-
antekningarlaust um hann.
,,Það þýðir ekki að sitja aðgerðalaus og bíða eftir að
birti upp“ sagði Sedoff við Shestoff, er þeir hittust í
Berlín. „Við verðum að beita öllu afli og öllum ráðum i
virkri baráttu fyrir að koma óorði á forystu Stalíns og
stefnu Stalíns". Trotsky áleit, að „eina rétta leiðin, að
vísu erfið en örugg, væri að koma Stalín og forystumönn-
um stjórnarinnar fyrir kattamef með skemmdarverkum‘‘.
Shestoff féllst fúslega á þetta. „Við erum í raiminni
komnir í sjálflieldu", sagði hann. „Annað hvort verður að
afvopnast — eða finna nýja baráttuleið"
Sedoff spurði Shestoff, hvort hann þekkti þýzkan iðju-
höld, Dehlmann að nafni. Shestoff kvaðst þekkja hann af
orðspori. Dehlmann var forstjóri fyrirtækisins Frölich —
Kliipfel — Dehlmann. Margir af verkfræðingum þess
unnu í ifúmunum í Vestur-Síberíu, eins og Shestoff sjálfur.
Sedoff sagði Shestoff þá, að hann ætti að ,,ná sambandi
við Dehlmann, áður en hann færi aftur til Sovétríkj-
«*
anna. Sedoff útskýrði þetta með því, að fyrirtæki Dehl-
manns gæti verið Trotskistum mjög hjáiplegt við að
„grafa undan efnahagslífi Sovétrílrjanna" i Síberíu. Dehl-
mann aðstoðaði þegar við að smygla áróðri Trotskista
og erindrekum inn í Sovétríkin. í staðinn gat Shestoff
gefið Dehlmann vissar upplýsingar um hinar nýju námur
og nýja iðnaðinn í Siberíu, sem hinn þýzki forstjóri hafði
mikinn áhuga á ....
„Ertu að ráðleggja mér að gera kaup við fyrirtækið?"
spurði Shestoff.
„Er nokkuð voðalegt við það?“ svaraði sonur Trotskys.
„Ef þeir gera okkur greiða, því ættum við þá ekki að
gera þeim greiða í staðinn og láta þá hafa dálitlar upp-
lýsingar ?“
„Þú er blátt áfram að stinga upp á því að ég gerist
njósnari!“ hrópaði Shestoff.
Sedoff yppti öxlum. „Það er fjarstæða að nota svona
orð“ sagði hann. „I baráttu er heimskulegt að vera svona
teprulegur. Ef þú samþykkir hermdarverk, ef þú sam-
þykkir skemmdarverk í iðnaðinum, þá fæ ég með engu
móti skilið, hversvegna þú ekki gctur' fallizt á þetta“.
Nokkrum dögum síðar hitti Shestoff Srniraoff pg skýrði
honum frá, hvað sonur Trotskys hefði sagt við sig.
„Sedoff skipaöi mér, ao taka upp samband við fyrirtæk-
ið Frölich — Kliipfel — Dehlmann", sagði Shestoff.
„Hann skipaði mér blátt áfram að taka upp samband við
fyrirtæki, sem rekur njósnir og skemmdarverk í Kusbas.
Það gerir mig að njósnara og skemmdarverkamanni."
„Hættu að slá um þig með stórum orðum eins og njósn-
ari“, hróparði Smimoff; -„Tíminn díður og það verður að
láta skríða til skarar .... Hvað finnst þér undarlegt
við það, að við álítum það rnögulegt að steypa forystu
Stalíns af stóli með því að hagnýta okkur öll gagnbylt-
ingaröflin í Kusbas ? Hvað finnst þér svo hræðilegt við að
fá þýzka erindreka til að taka þátt í þessu starfi? ....
Enginn önnur leið er fær. Við verðum að sætta okkur
við það.“
Shestoff þagði. Smirnoff sagði við hann: „Jæja, hvað
finnst þér?“
„Mér finnst ekkert sjálfum" svaraði Shestoff. „Eg
geri eins og foringi okkar Trotsky hefur kennt okkur —
stend og bíð eftir fyrirskipunum!"
43. dagur.
líka að fá kjúklinga með grænum ertum og að henni ana. Þetta er ódýr skreyting, en skreyting engu
verði gott af því? . að síður.
Góða Theresa mín, matreiðið það, sem yður — Við snerum aftur til Feneyja, og vorum að
fiunst bezt, og þá verður -allt í lagi: Eg ér viss um, skoða ’mjm'd af Feneyjakonu klæddri í útsaumaðan
að þessar konur verða ánægðár -með að fá" einfáld- skártbúninfe, þegar 'ég heyrði bjölluna klingja. Dyrn
an kvöldverð eins og við ertim vön að hafa; af á borg bölcárina ópnuðtist, og . . . . Þú várst að
TheresásVaraði-þufridga• ' óska' þess, Sylve'átile' gamli 'Bonnárdj að einhver
— Herra, ég var að tala um litlu ungfrúna. Eg augu önnur en þift döpru og hálfslokknuðu sæju hve
vil ekki að hún fari héðan svo, að henni hafi ekki falleg unga stúlkan þín er í dag, og nú varð þér
fundizt vera tekið vel á móti sér. Hvað viðvíkur að ósk þinni.
görnlu hrokkinkollunni, má hún sjúga á sér fing- Dyrnar á borg bókanna opnuöust og inn kom fall-
urna, ef henni líkar ekki maíurinn. Eg held mér sé egur ungur maður, en Theresa opnaði fyrir lronum.
sama, hvað henni finnst. Þetta elliæra flón kann ekki að taka á móti gest-
Eg sneri ánægður heim í borg bókanna, en þar um. Hið ema, sem hún hefur hugsun á, er-að opna
sat ungfrú Préfére, prjónandi og undi hið bezta. dyr og' loka dyrum, en liáttvísi kann hún enga. Ilún
Það var eins og hún væri heima lijá sér. Það fór lítið hefur ekki vit á að segja til gesta, eða að biðja
fyrir henni þarna í horninu við gluggann. En henni þá að bíða. Hún tekur við gestum á loftskörinni og
hafði telcizt að koma sér svo vel fyrir þarna í stóln- strokar með þá beina leið inn til mín.
um, með skemil undir fótunum, að það var eins og En hvað um það, hann er kominn inn til mín og
hún ætti þarna heima. engin leið framar að fela hann eins og þjófstolinn
Jeanne var að horfa á bækurnar og myndirnar og hlut í næsta lierbergi. Eg á von á, að hann beri upp
hún var dálítið angurvær eins og væri hún að kveðja erindi, enda gerir hann það hiklaust, en jafnframt
vini sína. sýnist mér hann skotra auga til ungu stúlkunnar,
— Sko, sagði ég, þér skuluð skemmta yður við að sem lýtur yfir borðið og er að blaða í Vecellio. Eg
lítá í þessa bók. Yður hlítur að líka hún, það eru horfi á hann, finnst ég hafa séð hann áður, en kem
svo fallegar myndir í henni. Og ég fékk henni honum ekki fyrir mig .... Hann segist heita Gélis.
myndir af kvenbúningum eftir Vecellio. Þetta var Nafn þetta hef ég heyrt áður, en kem því heldur
ekki ódýr eftirprentun, gerð á þessari öld af miðl- ekki fyrir mig. Hann segist liafa stúderað í þrjú
ungi góðum listamönnum, heldur afarvönduð editio ár við fornfræðadeild liáskólans, og hafa unnið
princeps, samboðin hinum tignu konum sem mynd- fimmtán til átján mánuði að doktorsritgerð sinni urn
irnar eru af, og hafa myndirnar fríkkað við að Benediktsmunkaklaustur um 1700. Hann segist vera
upplitast. nýbúinn að lesa bækur mínar um Monasticon og
Það var auðséð að Jeanne þótti afargaman að hann segist vera sannfærður um, að hann geti ekki
myndunum. Hún sneri sér að mér og sagði: * lokið við ritgerð sína án minnar aðstoðar, en aulc
— Við vorum að tala um að fara i bátferð út á þess þurfi hann fyrir hvern mun að sjá handrit eitt,
ána, en svo sendið þér mig í langferð. sem hann viti að sé í eigu minni, en það séu mál-
— Gott og vel, ungfrú, í langferð verður maður dagar klaustursins í Citeaux frá 1683 til 1704.
að láta fara vel um sig. Þér sitjið aðeins á einu Síðan fær hann mér meðmælabréf undirskrifað
horninu á stólnum og reisið hann á rönd, svo að af hinum þekktasta af samstarfsmönnum mínum.
þessi þunga bók hlýtur að þreyta yður í hnjánum. Þá rennur það upp fyrir mér, hver hann er. Herra
Komið þér yður betur fyrir, látið stólinn standa á
fjórurn fótum og setjið bókina á borðið.
Hún hlýddi mér brosandi og sagði.
— Lítið á þenna fallega búning, herra. (Það
Gélis þessi er liinn sami, sem kallaði mig fávita i
fyrra úti í Luxembourggarði. Og er ég hef opnað
bréfið hugsa ég sem svo:
„Jæja, veslingur, ekki grunar þig, að ég hafi
var búningur borgarstjórafrúar í Feneyjum.) Sko heyrt til þíu, né að ég viti, hvaða álit þu hafðir á
hvað hann hæfir vel þessari hefðarkonu, og hvað mér þá, því þið enið svo óaðgætnir og hugsunar-
hann vottar mikil auðæfi og vegsemd. Mér finnst lausir, unglingarnir. Nú hefurðu villzt inn í Ijóns-
gaman að skauti. bæli og það í svo miklu hasti, að gamla ljónið er
— Það er ekki viðeigandi að tala svona, sagði for- ekki tilbúið að hrc-mma þig. En þú, gamla ljón, vær-
stöðukonan og lyfti litlú, ófríðu nefi upp úr ir þú ekki sjálfur fáviti, ef þú gerðir það ? Það var
prjónaskapnum. yfirsjón, að hiera eftir því, sem herra Gélis sagði
— Þetta er saklaust, svaraði ég. Sumir eru fædd- undir styttu Margrétar af Navarra, önnur yfirsjón
ir til auðs og vegsemclar. Þeim er það meðskapað að að leggja á minnið það, sem þér var ekki ætlað að
kunna að njóta þess, sem fagurt er. heyra“.
— Litla, ófríða nefið grúfðist jafnskjótt niður í Er ég hafði talað þannig um fyrir gamla ljóninu,
prjónana. hað ég það að vera friðsamt, og það tók þessu svo
— Ungfrú Préfére er líka lineigð fyrir skraut, vel, að ég varð að þagga niður í því, svo það færi
sagði Jeanne, hún klippir út pappírsskerma á lamp- ekki að rymja af kæti.
fliiinroiuiiiiiiiiiiiiiiiiÉiHiiiiiiiniiiiiiiiBiflii^MiiiffiiMiiiiiiiiiMiiiiiM^
D A V í Ð
(f
\ ¥/,'■" C:V
1:1