Þjóðviljinn - 24.07.1948, Side 3

Laugardagur 24. júlí 1948 ÞJÖÐVILJINN S

||§p «8 Tl SM'ALOÁCN ÆSKULÝ&SFYLKIN(íARÍHNÁr\ | SAMBÁNDS UNGK’Á SÓSIALISTA g
Margir hófsamir alþýðumenn
eru það sem fylgja Alþýðufl.
Þessir menn eru ákveðnir and-
stæðingar íhalds og afturhaids,
og það &em þeir r raun og veru
vilja, er sósíalisminh, en þeir
eru orðnir svo ánetjaðir hinum
stöðuga áróðri borgaranna, að
þeir ti'úa því sem þeim er síð-
ast sagt þar um „kommúnist-
ana.“
I vandræðiun sinum grípa
þeir svo hálmstráið og halla sér
að þeim af hinum flokhunum,
sem kennir sig við alþýðuna,
og hefur á að skipa álitlegustu
trúðunum til að sprikla til
vinstri.
Eg þ&kki mörg damii þess,
einkum meðal unglihga, scm
eru lun það bil að mynda sér
sjálfstæða skoðanir á þjóðmál-
um, að þeir hafa haJlazt að Al-
þýðuflokknum um stundarsak-
ir, af fyrrgreindum orsökum.
Venjulega er það þamiig að
Morgunblaðið hefur verið' keypt
eitt hlaða á heimiliun foreldr-
anna, og þá kannski alveg ráð-
ið móralnum á heimiiinu. Þeg-
ar unglingamir faxa síðan
sjálfir að vinna fyrir sér,- eiga
sjálfir að kosta sig í skóla,
langi þá til að læra, og sjálfir
að sjá um sig að öllu leyti, með
vinnu sinna eigin handa, —
byrja mótsetningarnar að
koma fi-am. Staðreyndir lífsins
rísa öndverðar gegn hinum
fyirri hugmyndum imglingsins,
Það er eicki langt síðan
ungir Framsóknarmenn héldu
þing sitt á Akureyri. öllum er
enn í fersku minni hve mjög
það þing kom mörgum á óvart
með sínum róttæku og íslenzku
samþykktum. Einkiun var það.
þó tvennt á því þingi, sem menn
enganveginn höfðu búizt við, ur
þeirri átt, en það var afstaöa
þingsins til samvinnu og sam-
ýrkjubúskapar, og samfærslu
byggðarinnar í sveitunum og af
stað-an til flugvallarsamnings-
ins við Bandaríkin. Eins og
ég áður hef bent á hér, er u;h
álgera stefnubreytingu ungra
Framsóknarmanna að ræða í
þessum málum. Svo aigera
stefnubrej’tingu, að nærri stapp
ar. hreinni byltingu í félags-
skapnum. Það er ekki neinn efi
á því, að þessi bylting innan
Sambands ungra Framsóknar-
manna hefur ekki - gengið
þrautala.ust a.f, fremur en aðrar
byltingar. Á þessu sögulega
þingi þeirra hafa vafalaust tek-
ist. á tvö öfl,. og það heldur
harkalega. Fylgilið embættls-
rrxamia vaidsins í Reykjavík,
.-sem.„hjngaðjtil- hefnr ráðið þess
um samtökum, eða a, m. k. nú
sem -Morgunblaðið hafði látið
h'onum í té. Það kemur ótví-
rætt á daginn, að til þess að
geta t. d. kostað sig í skóla að
vetrinum til, þarf maður aö
hafa stöðuga og vel borgaða
vinnu >'fir sumarið. UngLingur-
inn f-sr því að taka afstöðu meö
vinnudeilum, sem miða að -þvi
að hækka kaup haixs og 'bæta
möguieika hans til námsins,
hvað sem öll blöð kunna að
segja. Gegnum daglaunarinn-
una finnur imgiingurinn, af
sinni eðlishvöt, ef ekki vill bet-
ur til, að hami hefur andstæðra
hagsmuna að gæta, við atvinnu
rekanda sinn. At\rinnurekánd-
ans hagur er lágt kaupgjald 'og
nóg framboð á vinnuafli. Hag-
ur unglingsíhs er aftur á móti,
hátt kaupgjald og eftirspum
eftir vinnu, svo að vinna hans
geti staðið stöðugt, þann tírna
sem hann hefur yfir að ráða
og til a.ð hann beri sem mest
úr- býtiun.
I mjög mörgum tilfelliun er
það einmitt. þessi fyrsta snert-
ing unglinganna við atvinnu-
lífið, sem einna mest mótar
skoðanú' þeirra á þjóðmálum.
Unglingar eni vfirleitt meira.
þenkjandi um fræðileg efni, en
fullorðnir, og við fyrsta árekst
urinn fara þeir oft að hugsa
um nokkuð mörg ár, hefur .tæp-
lega skipt um skoðun á eins
veigainiklum atriðum ísl. stjóm
mála og hér um ræddi, við það
eitt að hristast í lélegum áæti-
unarbíhun nokkur hundruð
kilómetra. Og varla hefur koma
þeirra í hið foma goðorð ,,heið-
ursborgarans frá Njú Jork“
haft svo sk\-ndiieg og óame-
rísk áhrif á þá. Enda hefur
maður nú hlerað, að þessi
skyndilega stefnubreyting,
hefði komið til .fyrir alveg sér-
stakar orsakir, og ætti sér a!-
veg sérstaka sögu.
Þetta mun áreiðanlega vera
á rökum reist. —- En getið þið
imyndað ykkur hvernig sú saga
mundi hljóða?
Sagan mun vera í stórum
dráttum, þannig: Að undan-
fömu hafa urtgir Framsóknar-
menn þreytt um það mikið
kapp við unga íhaldsmenn, að
stofna ný félög úti um lands-
byggðina. Tilgangur þessa
kapps er sá að undirbúa sig
undir næstu kosningar. Vfð
þetta hefur. f jölgað verulega
innan Sambands ungra Frnm-
sóknarmaaaa og -nú í fyrsta
um hluti sem þeir ekki höfðu
áður athugað, og h\tg&a þá um
hlutina út frá sjónarmiði sem
vinnan og afkoma sjálfra
þeirra krefst. Þ. e. þeir liyrja
að hugsa stéttarlega, og skilja
í einu vetfangi, að pólitíkin,
þessi óskiíjanlegi’ og kjánalegi
vaidaslagur,' að því' er þeim
hafði áður fimdizt, er í raun og
veru aðeins barátta stéttanna
um skiptingu þjóðarteknanna.
Pólitikin er barátta um þa.ð
hvort fáir atvinnurekendur,
kaupsýslumerm og braskarar
eigi að bera úr býtum af
rekstri þjóðarbúsins tugþús-
undfalt eða jafnvel himdrað-
þúsundfalt á við hina þegnana.
Verkfallið sem hann tók þátt í
í fyrra, var ekki aðems barátta
um það hvort ha.nn og aðrir
sem vinnu stunda, ættu að fá
10 eða 15 aurum meira. um tím-
ann, heldur barátta. um það
hvort ágóðinn af húsbygging-
unum sem hann vann við, eða.
þessi hluti ágóðans, ætti að
ganga beint tii atvinnurekand-
ans, sem byggði hús og seldi,
eða hvort hann ætti að gangr.
til .mannanna sem verkið unnu.
Og enn opnast unglingumun
nýr heimur. Heimur sem þeir
að vísu höfðu haft fyrir aug-
unum frá því að þeir fyrst
skipti senda þessi nýju félög
fulltrúa á þing sambandsins
Nú er það svo að frá gamalli
tíð hafa Framsóknarmenn úti
um landið alltaf verið nokkuð
róttækir í skoðunum. Þar hefur
allatíð verið að finna gallharða
samvinnumenn og ákveðna ís-
lendinga, sem heima í' sveitun-
um hafa markað sig skírt frá
íhaldi og afturhaldi, þótt um-
burðarlyndi þeirra við aftur-
haldssama foringja sína í Rvík
hafi oft valdið hinum róttæku
öflum, og einkum verkalýðs-
hreyfingunni vonbrigðum. Því
er að vísu ekki að neita, að nú
hin síðustu árin, hafa Fram-
sóknarmenn, einnig þeir sem í
sveitunum búa, færst nokkuð
til hægri,-í skoðunum, frá því
sem áður var. Hin þráláta
styrkjapólitík hefur sett á marg
an manninn mark, og gegnum
fundi og blöð flokksins hefur
afturhaldssömum foringjum
tekizt að villa.um fyrir mörg-
um. Mönnum eins og Jónasi frá-
Hriflu, Eysteini og Vilhjálmi
Þór, sem eru starfsmenn sam-
' vinnuhreyfingarinnar, og komn
ir tíl valda. og virðingar ein-
göngu fyrir hana, hefur árum
saman hítídist uppi að nota
þessa aðstöðu sína, sem þjónar
fólksins, nærri eingöngu sér til
persónulegs ábata. Jafnvel þeg-
ar þessir menu, og re>mdar
ýmsir fleiri, hafa -gengið til
FnunhaW & 7. ■ síBn ’
mundu eftir sér, en sem þeir
ekki höfðu getað skynjað fyrr
en nú. Það voru flokkarnir, -—
hinir pólitísku flokkar •— hvaö
voru þeir annars í raun og
veru? Áður höfðu unglingarnir
litið á flokkana sem hver önn-
ur félög, sem ynnu að því að
ná - völdum. Greinarmunur, ung-
linganna á flokkunum hafði
hingað til verið svipaður þeim
mun sem þeir gera á knatt-
spyrnufélögum, sem keppa uia
Islandsmeistai'atítilinn. Einu
féla.gin'u er ákaft fylgt, og hin
hötuð að sama skapi. Það gaí
jafnvel farið svo að hitinn
næði því stígi, að fylgjendux
hvors féla.gs um sig færi að
kalla félaga hins glæpamenn og
idiota, sem hefðu rangt við í
leiknum o. s. frv., og að síðan
endaði allt með slag. Svipað
hafði unglingurinn áður litið á
rifrildi um pólitík. Hann hafði
meira að segja jafnvel heyrt
talað um stórslag í Reykjavík,
út af pólitík. Þá hlýtur að hafa
verið gaman að lifa.
Nú rennur það allt í einu
upp f\n-ir h'onum, að flokkani-
ir og blöðin eru tæki stéttanná
til að berjast fyrir sínum, alveg
á sama hátt og verkalýðsfélög-
in, I verkfalltnu -í fyrra tóku
öll blöðin nema Þjóðviljian af-
stöðu með atvinnurekendum,
og móti kauphækkun og bætt-
um námsmöguleikum imgling-
anna. Af hverju skyldi það
stafa? Ekki vilja þó þessi blöð
og flokkarnir sem yfir þeim
ráða, endilega hindra imglinga
í að læra? Kannski er það, að
hagur a.trinn.urekendanna, sem
tapa á kauphækkuninni, er blöð
.um þessunj og flokkum kærari
en nokkumtíma námsmöguleik-
ar æskunnar í landinu.
Eftir athuganir sem þessar,
sem mjög margir unglingar,
það er að segja af þeim sem
þurfa að vinna fyrir sér, munu
hafa gert, er þeim fyllilega
ljóst hvemig í stjórnmálabar-
áttunni liggur í raim og veru,
og margir breyta fyllilega eftir
þ\d, fyllija.sér um þann flokk-
inn, sem þeir vita að er tæki til
að berja.st fyrir þeirra málstað.
En þeir eru einnig margir, sem
einhverra hluta vegna telja sig
ekki geta gengið svo langt.
Þeir skipa sér ekki í flokk
sósíalista, þótt þeir viti að þcir
eigi þar heftna. Margir slíkir
lenda einmitt í Alþýðuflokkn-
um, a. m. k. um stundarsakir.
•
Fyrir slíka menn er Gylfi Þ.
Gíslason og aðrir ,,vinstri‘
spekulantar Alþýðuflokksina-,
alveg tilvaldir, enda er þeim
ætlað það hlutverk, að hæna að
flokknum menn sem þannig er
ástatt um, og að halda þeim á-
nægðum, eftir að þeir hafa
náðzt. I hugum þessa fólks. og
-einkum þó æskufólksins, sem
af meðfæddri hófsemi, getur
lekki.láfið það um sig sp\Tjast,
aö það .sé .f*ylg3an.di þeim :floklm
Ef þú lest borgarablöðiu
kunningi, hlustar á fréttir hins
„hlutlausa" Ríkisútvarps, ser.5
■eingöngu birtir fregnir frá
London, og trúir, í þinni ein-
feldni öllu sem þér er sagt, hlýi:
ur þú að álita, að •Bandaríkin
séu fullkomna.gta land lýðræðis
og frelsis. — Það er vissulega
hárrétt ályktað.
I engu landi í heiminum helá
ég að það gæti komið f\rri r.
nema í Bandaríkjunum, að
stjómmálaflokkur, sem haft
hefur stjóru landsins um tugi
ára, og nú hefur sjálfan for-
setaimn, klofnaði út af þvi að
forsetinn hótaði að bera frarn
la.gafrumvarp, sem meðal ann-
ars myndi koma í veg fyrirac
negxar yrðu hengdir án dóms
og laga, eftir því sem hams
sjálfur hefur sagt.
—Það er auðvitað frelsi ftt
af fvrir sig, að mega hengja
negra án þess að þurfa að
standa dómsstólunum reiknings
skap gerða sinna.
— Það er svo se'm engin
furða þótt menn verði hrifnir
af hinu bandaríska frelsi!
um sem lengst er til vinstri,
eða af hræðslu við hina voða-
legu kommúnista, sem þ\ í hef-
ur dyggilega verið kennd 3
uppvextFsínum, og alla tíð sið-
an hefur villzt inn í Alþýðu-
flokkinn á vinstrifótarsprik!
gylfanna, að vega upp á mófi
því, að yfirstéttin hefur nú
fehgið flokkinn, með öllu til-
heyrandi: blöðum, ráðherrura
og atkvæðum á þingi, með láns
og leigukjömm.
Þannig er Alþýðuflokkur-
inn, og þó sérstaklega „gylfarn-
ir“ hans, einn hættulegasii
þröskuldur I vegi sósíalismans.
og verkalýðsbaráttunnai' á ís-
landi. Alþýðnflokkirrinn * ei
vissulega, kapítalismans þarf-
asti þjónn. Vinnandi æskumenn
og konur, sem nokkuð liugsa
um stjórnmál, skyldu því vara
sig alveg sérstaklega á þeim
flokki. Fagurgali og fallegl
nafn er væntanlega eklci það
eina sem þið krefjist af flokki
ykkar. Þið munið einnig hafa
nokkurn áhuga fyrir verkurri
flokksins. Og. sé ykkm' hið
mirmsta- annt um afkomu ykk-
ar sjálfra, afkomu ykkar nán-
ustu, um afkomu þjóðar ykkai
og inn frelsi crg fullveldi Jands-
ins ykkar,' þá kvnnið \kkur
verk Alþýðuflokksins vel, á.ð-
ur en þið ljáið honum fylgi
ykkar.
í næstu síðu skulum við vo
athuga lítillega þessi verk -og
.'frammistöðu sósíaldemókrata
yfirieitt. . G.j,-