Þjóðviljinn - 01.08.1948, Blaðsíða 5

Sunnud&gur í. ágúst 1948
Þ JÖÐVILJIN N 5.
Jónas Árnason: tieyrt og séð
Á FORNUM SLÓÐUM
(Framhald).
Eg er búinn að ganga um
bamaskóla Seyðisfjarðar og
heilsa uppá sjálfan mig í gerfi
gamalla minninga, hef aftur
fundið lyktina af upphafi bekk-
ingarinnar, — held nú áfram
unz á enda er sá vegur sem
liggur innað Tjöminni.
Á veírarkvöldnm forðum
I heiðríkri lognkyrrð vetrar-
kvöldanna forðum, þegar snævi-
þaktar hlíðamar, glitrandi af
geislum tunglsins, upphófust í
veldi hinna æðri málma, var
svellið á Tjöminni stundum sva
slétt, að himinninn gekk í sam-
band við það, -— og seyðfirzk
æska renndi sér á skautum eftir
Vetrarbrautinni. Þá fannst ekk-
ert merki þess, að til væri þyngd
arlögmál — nema 1 kannski
stjörnuhrap yfir Strandartindí.
A sumrum fóru þeir fáu, sem
kunnu að synda, innað Tjörn
til að sýna, að þeir kjTinii að
syhda. En um kénnslu í sundí
var þá ekki að ræða á Seyðis-
firði. — Jú, einu sinni kom
maður að sunnan og kenndi
sund í Tjöminni. Hann spennti
kúta á okkur krákkana og við
supum hveljur í fáeina daga.
Svo fór maðurinn og óg veit
ekki, hvort Seyðfirðingar voru
nokkru nær um þá kúnst, sem
kallast bringusund. — En koma
hans hafði samt þau áhrif, að
sumir okkar strákauna tömdu
sér nýja tilbuiði í göngulagi.
Maðurinn sveiflaði nefnilega
höndunum þannig, þegar hann
gekk, að aftur sneru lófarnir.
Þetta álitum við strákarnir á-
kaflega merkilegt göngulag og
sérlega. eftirbreytnivert. Mig
minnir, að einn okkar hafi ekki
hætt fyrren' hann var búinn að
fá snert af sinaskeiðabólgu.
Sfeinbm í sfað trébrúar
Síðan sný ég til baka aftur
framhjá spítalanum, framhjá
barnaskólanum, framlijá apótek
iriu og stend þar sem hin nýja
steinbrú liggur yfir Fjarðará.
Forðum var hér gömul trébrú,
sem framkvæmdamaðurinn
mikli, Otto Andreas Wathne,
hafði á sínum tima gefið bæn-
um. Þessvegna stendur þarna
um hann minnisvarði á árbakk-
anum. — 1 tilefni hinnar nýju
steinbrúar, sem var byggð árið
1938, hefur ekki verið reistur
nelnn slíkur minnisvarði — því
hún er hjuti af framkvæmdum
þeirrar aldar þegar gefendur
brúa eru ekki prívatmenn.
Gangi maður yfir þessa brú,
tekur við sá hluti bæjarins, sem
heitir Aldan, Spottakorn frá
brúnni liggur vegur frá aðál-
götunni innað kirkj.ugarðinum.
Unglingurinn, sem áður var
nefndur í sa.mbandi við neftó-
baksævintýri nokkurra smá-
stráka, brá eitt sinn í myrkri
yfir sig sauðargæru og tók að
hringja líkklukkunum ákaflega.
Það mun vera eina dæmið um að
draugur hafi notað sauðargæru
til að villa á hér heimildir og
haft gama.n af að hringja lík-
klukkum. x
Um þær mundir, minnir mig,
barst ?.ð sunnari mikið af frétt-
um um draug á stultum í Hafn-
arfirði, draugaflugvél í Reykja-
vík, allskonar undarleg drauga-
fyrirbrigði, og er ekki ólíklegt
að umræddur luiglingur hafi
orðið ftair áhrifum af því. En
sennilega má segja, að allt þetta
hafi verið eðlileg viðbrög)
þeirrai' kynslóðar, sem var hætt
að geta umgengizt hina klass-
isku drauga landsins og þurfti
því að búa til nýja, ef myrkrið
átti ekki að glata sinum sögu-
legú eigindum.
Fiirauí blámi í áósum
Svo geng ég í gegnum Ölduna
og aftur til baka. Fyrir framaa
Kaupfélag Austfjarða standa á
götunni ær með lambi og svart-
ur hundur og horfast í augu.
Það er engin óvinátta í tillitiriu,
enginn fyrirboði friðslita, held-
ur samskonnr afskiptaleysi og
þegar menn horfa liugsi frarii-
fyrir sig, áður en þeir taka á-
kvörðun um eitthvað, óviðkom-
andi því sem á er horft. Svo
hætta þau skyndilega að horfast
í augu, ærin fer niðrí fjöru en
hundurinn inní Kaupfélag
Austfjarða.
Og þá fæ ég allt í einu löngun
til að vita, hvort ekki sé á
Seyðisfirði hægt að kaupa eitt-
hvað, sem ófáanlegt er í Reykja
vík, — fer inn á eftir seppa og
spyr um filmur. Afgreiðslu-
stúlkan segir jú, það fáist film-
ur, rekur seppa út og hvað ætl-
aði ég að fá margar? — Film-
urnar eru þá ekki einu sinni
skammtaðar.
Á öðrum stað við afgreiðslu-
borðið standa tvær konur, að-
komandi eins og ég, og láta í
Ijós undrun sína yfir því, að
liér fæst ákveðin tvinnátegund
og blámi í dósum, sem hvorugt
hefur fengizt í kaupstaðnura
þeirra síðan þær muna ekki
hvenær.
Svona er lífið, alltaf að koma
manni á óvart. Fólk úr bláma-
Iausum landshlutum veit ekki
fyrr en það er komið i kaup-
stað, þar sem hægt er að fá nóg
af honum í dósum.
Ölþyrst hross
Seinna er ég aftur staddur út-
frá þar sem ég hóf göngu mína
inneftir Búðareyri neðst á
fyrsta dálki fyrri greinarinnar,
og nú stefni ég í öfuga átt.
Þama er bryggjan með hús-
unum, þar sem bruggað var öl
fyrir mörgum árum. Eitt siun
setti maðurinn tunnu útfyrír
dyrnar, því hann vildi kæla öl-
ið. Rauður hestur, sem var mjög
vel látinn af öllum bæjarbúum,
komst í tunnuna — og kunna
menn ekki önnur dæmi þess, að
hross hafi drukkið frá sér vitið
á Seyðisfirði.
Þegar Rauður hafði slökkt
ölþorstann, lagði liann leið sína
um allt plássið og liljóp annaö
slagið. En það var einmitt þetta
sem rnenn höfðu til marks um,
að hann hefði drukkið frá sér
vitið. í normölu ástandi var
hann nefnilega þekktur fyrir að
hlaupa aldrei. — Annars gerð-
ist þessi atburður áður en ég
kom til Seyðisfjarðar, og má
vera, að ekki sé alveg rétt með
farið í smáatriðum.
Á sömu bryggju tókst mér
það, sem enginn vill trúa: Eg
veiddi grásleppu á sígarett.i-
stubb. ... Þegar ég gekk heirn
með grásléþpuna mætti ég
mánni, sem átti afarstóran
hund, geðstirðan mjög. Hann
sagði, að grásleppa væri ekki |
mannamatur, það mætti í liæst 1]
lagi bjóða hundi slíkt, tók uppl
tíeyring og spurði, hvört ég vildi
okki selja sér fenginn. Nú vissi
ég fullvel, hvo mikið af döðlum
var hægt að fá fyrir 10 aura,
og svo var hitt, að
hundurinn mannsins hafði
ekki farið dult með löngun sína
til að éta mig og leikbræður
mína, — en það mundi hann
sennilega síður gei’a, ef hann
fengi aðra næringu; — auð»
vitað seldi ég manninum grá*
sleppuna.
„Sólarkaffi"
Næst geng ég uppmeð lækn.
um og ætla að skoða „damm-
inn'\ þar sem við leikbræðurn-
ir slepptum að vorlagi heilmiklu
af hornsílum í því augnamiði að
veiða stóra silunga um haustið.
En nú er „dammurinn" ekki
meir, — klakstöð liðinna ára
brotin og full af grjóti.
Eg fer yfir lækinn og inná
lóð, sem ég þekki vel. Hérna í
garðinum var drukkið „sólar*
kaffi".
I hinum þröngu fjorðum.
Austurlands sér fólkið ekki
sólina lengi vetrar. En þegar
hún hefur aftur náð þeirri hæð
á himninum, að géislar hennar
komast niðrí f jarðarbotninn,
verður fólkið mjög fegið og fær
sér hátíðlegt kaffi með pönnu-
kökum. Það er kallað „sólar-
kaffi". — Mér er sagt, að samí
siður tíðkist víða á Vestfjörð-
um.
Niðrundan þcssari lóð er garí
ur símstöðvarinnar, prýddoi'
fögrum blómum og miklum
trjám en þar næst fyrir utans
gamla Wathneslóðin og suux
trjánna vaxin uppfyrir húsin,
í sjónum rétt við land sjásfc
leifar gamalla skipa. Þorsteiiv.i
stöðvarstjóri segir mér, að þetta
hafi verið barkar, sem Wathne
. hafði i kolaflutningum skömmu
i fyrir aldamót. En þegar menu
j töldu þá ekki lengur færa í
I flestan sjó, var þeim sökkt, og
annar þeirra, að minnsta kosti.
lengi notaður sem geymsluhús,
brú lögð út hann. Seinna var
söguð af honum yfirbyggingin
og send t,il bryggjugerðar suðrá
firði. En síðan hafa hinir göniiu
kolabarkar legið í afskiptaleysí,
nema hvað ýmsum þótti gott að
geta höggvið úr þeir uppkveikju
í gamla stríðinu.
. . . að ógleYsndiim sjálí-
um Tyrosie Fewer
Og emi held ég áfram göngu
minni úteftir. - Uppá lofti ■
gömlu pakkhúsi er netjavi; :-
stæði, sem sett var á. stcfm
þegar togarinn kom í vetmv
Þarna vinna tíu r.r.gar stúlku.JT
Framhald á 7. síðu. J