Þjóðviljinn - 09.09.1948, Blaðsíða 4

a
fíðÐVILJINN
Pímmtudagur 9. sept. 1948.
- -........— ..... - -------- , ---- , i
gUÓÐVILJINN
Ctgeíandl: Samelningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (ób).
Fréttaritetjóri: Jón Bjarnason.
Bl&ðam.: Ari K&rason, Magnús Torfl ólafsson, Jónas Amason.
Ritstjórn. afgreiðsia, auglýsingar, prentsmiðja. SkólavörBn-
stig 19. — Sími 7600 (þrjár linur)
iskriftarverC: kr. 10.00 á mánuBL — LausasöluverO 60 aur. etnt.
Prentsmlðja !>JóðvUJans h. í.
, Sóaiallstafiokkarlnn, Þórsgötu 1 — Simi 7610 (þrjár iinur)
W
Sótf að brjóstvörn verkalýðsins
Allt það sem verkalýð heimsins hefur verið óþarfast gert
undanfama áratugi, ofsóknir gegn verkalýðssfélögvun, kaup-
kúgun, arðránsherferðir, morð á verkalýðsleiðtogum, hann við
starfsemi alþýðusamtaka — allt þetta hefur verið gert með
sama vígorðinu: Baráttu gegn kommúnismanum. Meira að segja
hefm’ því verið trúað af svartasta auðvaldsflokki síðari tíma
þýzku nazistaflokknum að með því að öskra þetta vígorð hátt
og nógu lengi. tækist að sameina allt afturhald heimsins undir
merki nazismans, og reyádar náðist mikill árangur, afturhalds-
draugar ailra landa (einnig þeir íslenzku með ritstjóra Morgun-
blaðsins og Vísis í fararbroddi) sungu þýzka nazismanum lof og
<Iýrð og vonuðu að honum tækist að berja niður alþýðuhreyf-
ingar allra' þjóða eins og hina þýzku.
★
Sú sókn nazismans þýzka til heimsyfirrúða var stöðvuð.
í’jóðir Evrópu og annarra heimsálfa skildu að bak við vígorðið
barátta gegn kommúnismanum var allt annað, undir þessu yf-
irskyni var barátta háð gegn öllu því göfugasta og bezta sem
mannkynið hafði skapað á þroskabraut sinni, með vígorðinu
barátta gegn kommúnismanum var háð barátta gegn mestu og
dýrmætustu menningarveiðmætum þjóðanna, með því vigorði
réðst auðvaid og afturhald með skefjalausri grimmd að öllum
alþýðusamtökum, að verkalýðsfélögimum, brjóstvörn alþýðunn-
ar í lífsbaráttunni. Baráttan gegn kommúnismanum vaxð í hug-
um hundraða milljóna manna að baráttunni gegn Öllu því sem
alþýðu og öðrum framfaraöflum þjóðanna var dýrmætast.
Eftir ósigur þýzka nazismans hefur auðvald Bandaríkjanna
tekið forustu liinnar svonefndu baráttu gegn kommúnismanum,
og er þeirri baráttu stjórnað af Bandaríkjamönnum í flestum
auðvaldsiöndum í samvinnu við innlent afturhald. Þessi barátta
«r með sömu einkennum og barátta þýzka nazismans, blekk-
ingamoldviðrið sízt minna og aðstaða Bandarikjaauðvaldsins
til að afla sér innlendra leppa og smeygja sér inn í viðskipta-
líf þjóða mun sterkari en aðstaða Hitiers-Þýzkalands var. Þessu
liaía íslendingar fengið að kenna á, síðan leppstjóm Bjarna Ben.
og Stefáns Jóhanns var hróflað upp.
★
Islendingar fá óvenju skýrt dæmi um þessa baráttu gegn
kommúnismanum nú í haust. Henni er stefnt «:ö verkaiýössam-
tökimum, að brjóstvöm íslenzkrar aiþýðu. Til þessarar baráttu
er samfylkt af svartásta. afturhaldi landsins og Alþýðublaðs-
klikunni, með Morgunblaðið, Vísi og Alþýðublaðið organdi sama
sönginn dag eftir dag og viku eftir viku, með daglegum ivga-
bombum í bandarískum stíl í þeiiri von að þær hafi áhrif á
hrekklaust fólk og trúgjamt, svo það snúist i blindni gegn sam-
tökum sínum og hagsmunum stéttar sinnar.
En íslenzkur verkalýður skilur tilganginn, veit hvað býr
bak við vígorðið barátta gegn kommúnismanum. Skyidu margir
íslenzkir verkamenn treysta því að málgögn Eggerts Claessen
og kumpána hans beri djúpa umiiyggju fyrir velferð verkalýðs-
samtakanna? Afstaða Morgunblaðsins og Vísis til hagsmuna-
mála verkamanna er alltof kunn tU þess að alþýðan sjái ekki úlf-
inn í sauðagæru þeirrar óþokkafylkingar, sem nú ætlar sér að
.ná valdi á Alþýðusambandinu og brjóta niður brjóstvörn verka-
icnanna.
Sldpulagsleysi
í gatnagerð
Bílstjóri skrifar:
,,Það er eitt, sem blöðin
eru einkennUega þagmælsk vun,
og hissa er ég á því hvað Slysa-
vamarfélag ísiands lætur það
lítið til sín taka, svo ég nefni
nú ekki blessaða Icgregluna,
bifreiðaeftirlitið og alla þá
aðra, sem virðast bera öryggi
vegfarenda fyrir brjésti.
Eg á við hið hörmulega skipu
lagsleysi og þá hringavitleysu,
sem hér rikir i gatna.gerð.
¥
Skipul&g miðbæ,jarins
mlðað við þorp
„Þar sem mið- og nokkur
hluti vesturbæjarins er orðinn
mjög gamall, og þar sem göt-
umar þar voru gerðar fyrir
þorp, er von að þær séu þröng-
ar fyrir umferðina nú, og um
það munu allir vera sammála.
I>að var því vonlegt, að þeg-
ar bærinn stækkaði, fæm að
glæðast þær vonir manna, að
hinir nýju bæjarhlutar yrðu
þannig úr garði gerðlr, að göt-
umar samsvömðu þörf kom-
andi tíma, að nú yrðu þær
breiðari og beinni, að hinir háu
steinveggir og þröngu horn og
hinn mikli fjöldi þvergatna
væri nú loks úr sögunni.
urstrætis hafi staðið yfir þá
hafi orðlð mildl deila um það,
hvort strætið skyldi vera svo
breitt að tveir hestvagnar gætu
mætzt þar, eða ekki. Niðurstað
an varð og sú, að á strætinu
skildu tveir hestvagnar geta
mætzt.
Eg vil nú ráðleggja bæjar-
ráði að hafa þessa gömlu sögu
til hliðsjónar við gerð næstu
guiu, sem það lælur gera. —
★
Slysahætta af þver-
götnm
„Ailir rrr.erin, sem eru kunn-
ugir meðí'erð ökutækja, hljóta
að sjá hvo gífurleg slysahætta
orsakast af öllum þessum þver
götum og gatnamótum. Einn-
ig hljóta allir að sjá hve tnikil
hætta er ao því að götur séu
svo mjóar.að þau ökutæki ,sem
ekki eru í umferð, standi út
í hálfa akbrautina, eða loki
gangstéttinni fyrir gangandi
fólki, svo það verður að hrökkl-
ast út í umferðina. Og þá er
ótalið, hve gífurlegt slit það
er og eyðsla á ökutækjunum
að verða að aka alla þessa
hlykki og króka að óþörfu.
Eg læt þetta nú nægja í
bili og vona, að þeir aðilar.
sem hér eiga hlut að máli,
hugleiði þetta og tnki það síð-
an til eftirbreytni.
B0«t,jóri“.
Næturahstur í nótt annast T„tla
bíistöóin siroi 1380.
Næturvörður er í Laugavegs-
apóteki.
20.00 Fréttir. 20.20
Ú tvarpshl jómsveit
in (Þórarinn Guð-
roundsson stjórn-
ar): a) Forleikur
aS óperunni
„Töfraskyttan" eftir Weber. b)
Konsertvals cftir Moszkovski. 20.
45 Frá útlöndum (Bcnedikt Grön-
dal blaðamaður). 21.05 Tónleikar
(plötur). 21.10 Dagskrá Kvenictt-
indafélags Islands. — Frásögu-
þáttur (frú ICatrín Mixa). 21.35
Tónleikar (plötur). 21.40 Búnaðar
þáttur: Votheysgerð i turnum
(Gísll Kristjánsson ritstjóri). 22.00
Fréttir. 22.05 Vinsæl lög (plötur).
22.30 Veðurfregnir. — Dagsluár-
lok.
Söfnin: LandsbókasafnlB er opiS
kL 10—12, 1—7 og 8—10 alla vlrka
daga nema laugaróaga, þá kl. 10—
12 og 1—7. Þjóoskjalasafnlð kl. 2
—7 alla virka daga. Þjáðminjasafn-
ið kl. 1—3 þriðjudaga, fimmtudaga
og sunnudaga. Listasafn Einars
Jónssonar kl. 1,30—3,30 á sunnu-
dögum. Bæjarbókasafnlð kl. 10—10
alla virka daga, nema yfir sumar-
mánuðina, þá er safnið opið kL
1—i á laugardögum og lokað A
sunnudögum.
42 farþega.
Gullfaxi fór k'. g
í morgun til Osló.
Hekla kom frá
Prestvík og K.iup-
mannahöfn kl. G,10
e. b. í gær, með
Geysir kom frá -'Tew
York kl. 18.34 í gærkvöld.
Máiverkasýning norrænna mynd.
listarmanna i Sýningarskálanum,
er opin daglega kl. 11—22.
MjólJairfræðlngafélag lsiands-
heldui fund í skrifstofu Alþ^-ðu-
sambands Islands við Hverfisgötu
n. k. sunnudag kl. 7 síðdegis. Á.
i'undinum fer frain kosning tull-
trúa á næsta Alþýðusambands-
þing.
¥
Götumar
‘áitnar suudur
„Hvemig' þessar vonir hafa
rætzt, er bezt fyrir hvem og
einn að kynna sér. Þá væri til-
valið að fá sér gönguferð um
Norðurmýrina, túnin eða hlíð-
amar svo nokkur dæmi séu
nefnd..., Ekki er annað sjá-
anlegt, en að þar sé um hrein
skemmdarverk að ræða af hálfu
þeirra, sem skipulagið ákváðu.
Hvað skyldi það t. d. eiga að
þýða að slíta götumar svona
í sundur, eins og þar er gcrt ?
Hvei* er meiningin með því að
g'era ekki ráð fyrir Njálsgötu,
Grettisgötu og Bergþórugötu
alla leið inn að Eliiðaám? Er
ekki nægjanleg umferð á Lauga
veginum o.g Hverfisgötunni,
þótt fleiri götur kæmu til hjálp
ar, .og til hvers eru allar þcsr-
ar þverbrautir ?
¥
Helmingi
læ-rri þverbrautir
„Hvað ætli til dæmis það
væri verra þó að þverbrautirn-
ar væru yfirleitt helmingi færri
en þær eru, ef göturnar væru
það breiðar að hægt væri að
aka þær í tvær áttir, en ekki
eins og nú er í Norðurmýri,
þar sem það er hreinasta kúnst
að hitta á réttan enda á götu.
Það er til gömul saga um
það, að þegar lagning Aust-
★
Júpíter kom af vciðum í ^ær-
morgrun og fór álciðis til útlanda.
Mnrz kom frá útlöndum í gær.
Fer i viðgetð. Horsa kom frú út-
löndum í gær. Tröllafoss, Visjör,
Esja, Sutherland og ÞjtíII voru
hér í gær.
f S FI S It S A LAN.
Fjdkir seidi 300,7 lestir i Ham-
borg 7. þ. m.
K1KI8SKIP:
Hekla kom til Reykjavíkur í
gær úr strandferð frá Norður- og
Anstnrla r»di. Esja fór i gærkvöid
frá Reykjavík til Glasgov/. Herðu
breið íór 5 gær frá Reykjavilt ti!
Vestfjarða)íafua. Skjaldbreið er á
Húnaflóa á suðurlei'ð.
■ EIMSKII’:
Brúarfoss ev i Leith. Fjall-.V.ss
fór frá Vestmaunaeyjurn 4.9. tll
Hull. Goðafoss kom til Rotterd'im
6.9., fer þ;töan væntanlega 8.9. til
Antwerpen. Lagarfoss er í Kaup-
mannahöfn. Reykjafoss fór frá R-
vík 7.9. vestur og norður. Selfoss
fór frá Siglufirði 3.9. til Gauta-
borgar. Tröllafoss et- í Reykjavík
fer í kvöld 9.9. til Akureyrar,
Húsavíkur og Reyðarf jaröar.
Horsa kom til Reykjavikur i gær-
morgun 8.9. frá Hull Sutherland
fór frá Reyhjavik í gærkvöid 8.9.
til Vestmannaeyja og Norður-
lands. Vatnajökull var í Leith, fer
þaðan væntanlega í gær 8.9. til R-
víkur.
Má)verkas.<-ning Eiriks Smith í
SJálfstæðishúslnu i Hafnarfivði.
Opin dagiega frá kí. 1—10 s. d.
U1 13. þ. m.
Stefáni Jóh. Stefánssyni, for -ef-
i.sráðherra, barst í dag simskeyti
ftá flnnska forsæt'isriðherTanum,
Pagerholm, þar sem luuHt ber
fram heillaóskir í tilefni af leik-
listarsigri islendlnga i Finnlandi.
(Frcttatilkynning frá forsætis
ráðuneytinu 8. sept. 1948).
Itnppdrættl lláslcóla fslands. Á
morgun verður dregið í 9. flokkt
happdráJttisins. Þar sem engir mið'
ar verða afgreiddir á morgun, eru
síðustvi forvöð i dag að kattpa
miða og endutnýja,
Lúðrasveltin Sv&nur leikur við
Austurbæjarskólan )ri. 9 i kvöld,
ef veður leyfir. Ktjórnandi Lanzky
— Ottó. •
Leikararnlr frá AJtureyri sýns.
i Iðnó kl. 8 í kvöld, annað kvöld
og á sunnudaginn. Aðgöngumiðar
eru seldir í Iðnó kl. 2—í e. h. .~ýn-
ingnrdagana, kl. 1—2 sömu d.rga
er liægt að pantá aðgöngumiða að
leiksýningunuui í sima 3191.
I-uftfimleilcaniemiLrnir sýna ’
Tívoli kl. 9.45 i kvöld, ef veður
leyfir.
Spegillimi, 9: tólu-
blað 1948, er kom-
ið út. Efni: Úr dag
bók sport-frétta-
manns; Bæjarmál,
kvæði eftir Grím;
Heimspólitíkin (stuðst við heimild
ir íslenzkra blaða); Úr Dungals-
rimum hins heiðna, kveeði eftir
Ingimund; I útvarpjnu; Sorgar-
saga í hnotskurni; o. m. fl.
Veðurútlit: Norðaustan og*
noi'ðan gola eða kaidi, létt-
skýjað.
, lsi_.