Þjóðviljinn - 29.09.1948, Síða 6

ÞJÖÐVI LJINN
Miðv-ilcúdagTar 29. sept. 19-tS.
40.
Gordon Sehaffer:
AUSTUR-
ALAND
grundvöll góðra verzlunarsambanda myndi fóst góður
markaður fyrir þýzkar vörur. ' 4
Eg átti mjög eftirtektarverðar viðræður við fulltrúa
fyrirtækis 'er framleiddi ljósmyndavélar á brezka her-
námssvæðinu. Þegar hann komst að því að ég var Eng-
lendingur byrjaði hann strax að útskýra það fyrir mér,
að hann hefði ekkert saman að sælda við Rússana, og
að erindi hans á sýninguna væri einungis að sýna það,
að þeir á brezka hernámssvæðinu gætu líka gert sitc.
„Þar þurfum við ekki að láta allt ganga upp í stríðs-
skaðabætur,“ sagði hann.
„Fer framleiðsla ykkar á þýzka innanlandsmarkað-
inn?“ spurði ég. „Nei, það fer hún ekki,“ svaraði hann,
„við seljum allt til N.A.A.F.I. (birgðamáladeild brezka
hersina); Þjóðverjar fá ekkert af henni, en við vonum
að geta fljótlega hafið drjúgan útflutning til dollara-
landaona!“
4. kapífuli
HREINSUNIN
Á ríissneska hemómssvæðinu eru allir þekktir nazistar,
sem sannanlegt. er að hafi í verki stutt Hitlersstjóminn,
annaðhvort bak við lás og slá eða undir eftirliti á ein-
Irvem hátt. Margir hinna' „smærri“ nazista hafa venð
látnir halda stöðum sínum, en sjaldan, sé um verulegat'
ábyrgðarstöður að ræða.
Eg ræddi um nazistahreinsunina við Þjóðverja á öllum
starfssviðum í opinberu lífi og sannfærðist um að þetta
er raunverulega þannig. Vitanlega er hægt að spyrja
hvemig útlendur áhorfandi geti fengið nokkra örugga
vitneskju og hve vandlega hann rannsaki ástandið á her-
n'ámssvæðinu. Embættismenn, sem nú hrópa hástöfum
um andúð. sína á nazismanum geta vel hafa verið naz-
istar áður fyrr. Útlendur áhorfandi getur enga vitneskju
haft um fortíð þeirra, en hann hefur rétt til að segja
skoðun sína um heildarmyndina og draga ályktanir sínar
af þeim mönnum er gegna trtmaðarstöðum.............
Það er staðreynd að þeir menn og konur sem - nú
gegna þýðingarmestu störfunum í stjórn landsins,
■værkalýðssamtökunum og opinberu lífi er allt fólk sem
getur fært sönnur á að það hafi áður fyrr beitt sér
gegn nazismanum. Þegar maður hittir fyrir lögreglulið
sem skipað er mönnum er hafa setið í fangábuðum cg
eiga auk þess langa starfsögu að baki í verk^lýðssamtök-
unum og stjórnmálasamtökunum hefur maður fulla á-
stæðu til þess að álíta að síðasti nazistinn hafi verið
hreinsaður burt úr sveitinni. Á sama hátt trúir maður
fulltrúaráðum verkalýðsfélaganna þégar þau segjast hafa
gengizt fyrir nazistahreinsuninni.
Andrúmsloftið hjá stjómarvöldnm her.námssvæðisins er
þannig að full ástæða er til þess að álíta að frá þeirti
ákvörðun verði ekki kvikað að uppræta na^istísk áhrif
úr opinberu lífi. Þótt stjórnai völdin vildu gjarnan náða
einhvern þekktan nazista myndu þau ekki geta það; í
fyrsta lagi vegna þess að þá myndi krafa þeirra um na::-
istahreinsun ekki verðá tekin alvarlega, jafnvel gætu þau
Louis Mromfield
80. DAGUR.
STUN&lií.
sem vildu aðeins sofa hjá manni komu upp um á-
form sín áður en þeir létu þau í ljós með orðtun.
Og hún hugsaði með sér hversu heppilegt það væri
ið maðurinn sem byðist til að gera hana auðuga og
tigna, væri einnig svona fríður og viðfelldinn. Það
var að vísu satt, sagði hún við sjálfa sig, að hann
var hvorki fjörugur né skemmtilegur, en það var
ekki hægt að búast við öllu. Og á meðan Oktavía
setti kjólinn yfir höfuðið á henni fór hún að setja
sig inn í hlutverk konu sem var mjög ástfangin -—
hreinnar konu ,sem ástin værí vakning og könnun
nýs lands og hún fór að hafa yfir setningar, sem
hún hélt að væru frumlegar, en voru í rauninni
teknar úr sögum sem hún hafði lesið. Hún hugsaði
um ,,hið kæra dökka höfuð hans", og þáð „hversu
fallega hárið yxi í hnakkanum" og um „hinar
sterku hendur hans'' og „hvernig varirnai- bugð-
uðust við munnvikin" og „snertingu hinnar sterku
handar hans á handleggi hennar, þegar ha*m hjálp-
aði lienni yfii troðfullt strætið." -
Þegar hún var búin að jafna lokkana í kolsvörtu
háfinu, púðra-snoturt nefið og setja á sig hattinn,
var hún orðin nrjög ástfangin í honum, og- jafnvel
gagntekin vissri þrá, sem vár sprottin óeðlilega af
heilastarfsemi og hugmyndafiugi fremur en af
hjarta og líkaipa. Það var, þegar allt kom til alis,
ekki erfitt, vegna þess að hann var ungur og
ferskur* og fríður og viðfelldinn, í samanburði við
hinar ógeðfelldu endnrminnirgar um Duncá'n Kane,
leiiíarann, og Herman Livingstöne, lei.kstjó'i-ánn;
Hún dró fortjaldið til hliðar og stóð frammi fynr
honum, grönn og spengileg, varimar aðskiidar i
blíðu brosi. „Eg er til, Philip! Mig langaði ekki ti'
að borða á veitingahúsi svo að ég bað Oktavíu að
litbúa ofurlítinn kvöldmat heima hjá mér. Við verð-
um tvö ein. Þér finnst það ekki verra, er það ?
Verra? Hann-fékk hjartslátt.-Nú var það full-
komnað. Hann yrði einn með henni. Nú gæti hami
sagt henni hversu mjög hann elskaði hana, og
þarna yrði enginn til að trufla þau, ekki einu sinm
með því að horfa á hana. Þegar hann leit á hana gat
hann ekki einu sinni komið upp orði. Ást hans var
svo rík að hún særði hann.
Hún bjó í íbúð á þriðju hæð i endurbyggðu múr-
steinshúsi í East Fifties. Það var enginn dyravörður
og enginn lyftumaður,-og þau opnuðu sjálf fyrir sér
með lykli. Það var- yfirlætislaus íbúð fyrir svo fræga
leikkonu .— sem ævinlega átti vísan félagsskap, en
Janie kunni vel við sig í henni, og hún gerði henni
fært að leggja til hliðar að minnsta kosti helming-
inn af tekjum sínum. Hún eyddi ekki fé sínu i
dýrt líferni og fékk 'oft að gjöf loðkápur og'gim-
steina frá aðdáendum símim, sem fengu litið meira
■en vafasama ánægju fyrir að gefa henni slíkar gjaf-
ir. Vinir hennar komu fé hennar haganlcga fyrir,
og nú þegar hún ætlaði að giftast Philip sem var
sjálfur fésýslumaður, myndi hann sjá um alla fjár-
festmgu hennar, og hún þyrfti ekki á minnsta hátt
að vera háð neinum lengur.
Philip stóð rétt við hana þegar þau fóru upp á
við í lítilli lyftunni, og var snögglega altekinn löng-
un til að kyssa hana, en hann hélt sér ; skefjum
af ótta við að henni kynni að falla það illa og
yrði þannig í slæmu skapi þegar hann færi að biðja
hennar.
Það var enginn í íbúðinni því negraþjónustufólk-
ið fór meira að segja heim til sín í Harlem á kvöldin,
en i setustofunni var breitt á borð fyrir framan eld-
inn og þar voru kaldir kjúklingar og svínakjöt,
'brauðsneiðar og rafmagnskaffikanna. Það var litið
þokkalegt lierbergi, búið lágum þægilegum stóhun
og skreytt ljóemy-ndum og teikningum af Janie í
ýmsum stellingum og hlutverkum og á öllum mynd-
unumrteygði hún hökuna fram til þess að sýna hina
svanalíku drætt i hálsins. Kvenlegir aðdáendur og
migar stúíkur höfðu sagt henni að í þeim stellingum
liti hún út alveg eins og Dusé.
• Með gáskafullu fasi tók hún af sér hattinn og
henti honum ásamt kápunm sinni á dívaninn og
iHiHitiiiirtHiriiiiiitmitHiinmtmitiiiiHiiiitiniiiitiiiiiiimiii
iimiiHimimtHHniiHnmnnmmninimtiHnitHHHtiiitiiHii
Bogmennirnir
. ttaglingasaga um Hróa hött og
féla^a hans — eftir
— GEOFREY TREASE -----------------------------
D A V I Ð
Þama var og háskólapiltur, sem flúið
hafði írá Oxford eftir að hafa orðið
manni að baná. Þá var förumunkurinn
Tuck, sem iöngu hafði gefizt upp við pré-
dikunarstarfið. Fleira var þar einkenni-
legra manna.
Flesta hafði drifið að úr þorpunum
umhverfis Sherwood. Fáeinir komu alla
leið . sunnan úr Jórvíkurhéraði, fræ-gð
Hróa haí'ði laðað þá norður á bóginn.
Nokkrir komu frá Gnípuskógi í Derby-
héraði, eins og t. d. Litli-Jón, þetta góð-
hjartaða heljarmenni. Og enginn kunni
full skil á, hvaðan hermennina hafði
borið að, þeir voru flestir Normannar.
Hvaðan Hrói sjálfur var upprunninn,
vissi enginn. Hann var þeim óráðin gáta,.
Sumir kváðu hann aðalsættar, eigin-
lega jarl. En hefðu þeir orð á því í hans
áheyrn, hló hann í skeggið, dökkgult á
lit.
„Getið þið ekki gert ykkur ánægða.
méð að hafa alþýðumann að í'oringja,“
var hann vanur að spyrja, og varð þá
skyndilega alvarlegur á svip. ,,Ef þið
viljið jarli fylgja, — já, þá er víst enginn
hörgull á þeim, — en þið verðið ekki
með mér. Sum-fífl eru ekki fyrr laus
úr klóm eins yfirdrottnarans, en þau
fara að- svipast um eftir öðrum.“
Dikon braut aldrei heilann um, hver
Hrói væri. Honum fannst mestu máli
skipta, hvað hann segði og gerði nú. Og
pilturinn vissi, að hanp var vinur al-
þýðunnar, en á móti kúgurum :hennar. ;