Þjóðviljinn - 14.11.1948, Page 3

* J Ö Ð V I L J I N N
Sunnudagur 14. nóv. 1948,
A HVÍLDARDAGINN
tmiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiHr*iiuiiiiiMiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiimmimimui!ici
Þorsíeinn Erlingsson taldi
þann málstað eiga gröi'ina
vísa sem styddist við ein-
huga fylgi hinnar öldruðu
sveitar. Þetta var í lok síð-
ustu aldar, en margt heíur
breytzt síðan þá. Nú láta
forustumenn iiins vonlausa
málstaðar sér ekki nægja
hina öldruðu sveit heldur
leita þeir niður í sjálfar graf-
irnar til liðveizlu. T. d. hef-
ur nú komið-í Ijós að nokkrir
„fulltrúar“ á þing Alþýðu-
sambandsins eru umboðs-
menn látins fóiks, m .a. einn
„fulltrúi" frá Verkalýðsfél.
Vestmannaeyja, Virðist það
félag þannig hafa stofnað
deild handan við gröf og
dauða, og er meðlimum henn
ar þá væntanlega tryggt
Dagsbrúnarkaup í Himnaríki
ekki síðut 'éiV;þéim sem enn
eru hérna njegin við járn-
tjald gTafarinnar. Er það
vissulega íhugunarefni fyrir
Ðagsbrúnarmenn, ef jafnvel
kaupgjald á hiinnum er nú
háð forusfu þeirra.
Þau einstæðu kosningasvik
sem nú hafa verið sönnuð á
Alþýðublaðsmenn í kosning-
unum til Alþýðusambands-
þings hafa vakið mjög víð-
tæka atliygii, og er það mjög
að vonum. Þau eru svo stór-
felld að ekki er hægt að
skýra þau sem mistök eða
vangá, heidur hafa þau auð-
sjáanlega verið skipulögð af
ráðnum hug, þau eru dreng-
skaparvopn þeirra manna
sem ævinlega tönnlast á lýð-
ræði í tíma og ótíma. Það er
engin vangá að Himnaríkis-
deild Verkalýðsfélags Vest-
mannaeyja er láfin senda full
trúa á Alþýðusambandsþing-
ið, það eru engin mistök að
fimmti hver maður á kjör-
skrá Hreyfils hefur reynzt
ólöglegur. Og það er ekki af
neinu grandaleysi að Sjó-
mannafélag Keykjavíkur,
Baldur á ísafirði, verka-
mannafélagið Framtíðin í
Hafnarfirðj og allmörg fleiri
félög Alþýðublaðsnianna
hafa ekki enn þorað að
senda Alþýðusambandinu
meðlimaskrár, þrátt fyrir í-
trekaðar kröfur og skýlaus
lagafyrirmæli. öll þessi fé-
lög hafa sínar Himnaríkis-
deildir og sína ólöglegu með-
limi, sennilega í þeim mun
síærri stíl en jafnvel Hreyf-
iil og Vestmannaeyjafélágið
sem þau fela meðlimaskrár
sínar af meiri hræðslu. Fals-
aðar meðlimaskrár hafa
þannig verið eitt helzta
bragð afturhaldsins í Alþýðu
sambandskosnin^unum, en
þar sem þær hrukku ekki til
var enn sligið feti framar.
I Sandgerði urðu þeir t. d.
eitthvað seinir fyrir með
kjörskrána, en náðu þá í stað
inn í 19 utanfélagsmenn og
létu þá greiða atkvæði! Það
er hægt að vera sprettharð-
ur ef inaður lætur heiðarieik
ann ekki llækjast fyrir fótun
um á sér.
Þessi dæmi hafa verið rak
in aliýtarlega hér í biaðir.u
undanfarna daga, og við-
brögð afturhaldsblaðanna
hafa verið næsta kynleg.
Þau hafa öll hrópað í einum
kór að „kommúnistar“ hafi
ákveðið að beita ofbeldi og
bolabrögðum. Nú heitir það
sem sagt ofbekli að krefjast
þess að farið sé að lögum og
bolabrögð að neita að telja
Himnaríki til athafnasvæðis
Alþýðusambands íslands.
Öllu betri dæmi um siæma
samvizku cr vai't ha;gt a3
hugsa sír. H2 aflurkah'sblöð
in hefðu talIJ Láia eluálgó'u
framkomu skjólstæðinga
sinna heiðarlega, eða í hæstá
lagi vangá og misgrip, heíðu
þau að sjálfsögðu ekkert
haft að atliuga við rannsókn
á kosningunum, heldur tekið
uadir þá sjálfsögðu kröfu.
En þess í stað tafsa þau á
því að það séu „lögleysur“
að fara að lögum, og Hannes
á horninu segir meira að
segja í gær að það séu „al-
þjóðasamtök kommúnista“
sem standa á bak við þá ó-
svinnu Þjóðviljans að krefj-
ast rannsóknar á augljósum
kosningas vikum!
*
En það er einnig annað
sem er athyglisvert í þessu
sambandi. Sakborningarnir
gera enga tilraun til að bera
hönd fyrir höfuð sér, heldur
játa á sig ósvinnuna. Ingi-
mundur Gestsson formaður
Hreyfils segir t. d. í heilsíðu
grein í Morgunblaðinu í gær
um þá uppljóstrun Þjóðviij-
ans að 130—140 gervimeð-
limirjiafi verið taldir á kjör-
skrá Hreyfils: „Það kann
vel að vera að einstök dæmi
slíks hafi átt sér stað í
Hreyfli.“ Hins vegar telur
formaður Hreyfils það engu
máli skipta, tilgangurinn
heigi meðalið, og tilgangur-
inn sé sá að ráða niðurlög-
um „kommúnista“, „eiimeð-
isbröltara“, „landráða-
manna“, „austrænna skó-
svein»“, „pclitískra flæk-
inga“ og „miðaldamyrkurs.“
Það er ekki að undra þó for-
spi-alikar lýðræðis verði að
grípa til kosningasvika og
leXa aðstoðar annars heims
gegn slíkum ósköpum,
Það hefur verið mikill
siður afturhaldsblaðanna að
telja sér meirihluta þeirra
fulltrúa sem kosnir hafa ver-
ið á Alþýðusambandsþing,
þeir hafa verið markaðir
hver einasti eiim, margir
soramarkaðir, og fyrir nokkr
um dögum gekk nýtt Mars-
halltímarit ungra Aiþýðu-
blaðsmanna undir riti ‘.jórn
Benedikts Gröndals svo langt
að birta íslandskort þar seni
sumir lulltrúarnir voru
merktir með hamri og sigð,
aðrir með svartri klessu.
Hamarinn og sigðin táknuiVu
„au; »' ræna skósveina“, „mið-
aldamyrkur“ o. s. frv. en
svarta klessan var aðais-
merki lýðræðisins hér og í
Himnaríki. Hér mun ekki
verða teldnn ])áttur í ]>eim
leik aí búa til meirihluta,
enda mun gæfa Alþýðusam-
bandsins enn svo mikil að
meðlimir þess láti yfirleitt
ekki flokka sig í sauði og
liafra eftir iVjórnmálaskoð-
r.n.r.'i heidur móti afstöðu
sina af hagsmunamálum ís-
Ici~krar alþýðu. En eitt er
víst, að meirihluti fulltrú-
ánna muti ekki sætta sig við
að franóíð alþýðusamtak-
anna verði ráðin af svikafull-
trúum, sem styðjast eiu-
göngu við falsardr og at-
kvæða&tuid.
'k
Þeir dagar sem nú fara í
hönd verða afdrifaríkir f>Tir
samtök alþýðunnar hér á
landi. Undanfarna máuuði
hefur staðið yfir herferð
auðstéttarinnar gegn sam-
‘iökunum, herferð sem kost-
að hcfur hundruð þúsunda
króna. Markmið sóknarinnar
var að sundra alþýðuimi
innanfrá, kljúfa samtök
hennar, eins og Stefán Jó-
hann Stefánsson boðaði í ný-
ársprédikun sinni. Sóknin
hefur óneitanlega borið mjög
verulegan árangur, sundrung
in er þegar staðreynd, þótt
iiitt eigi eftir að koma í ljós
hvoi»i aft’urhaldið hyggur á
formlegan klofning þegar í
stað. Þess vegna bíður öll
þjóðin með eftirvæntingu
aðgerða þess þings sem hefst
í tíag. Því verður þó ekki
trúað að óreyndu að allir
þeir menn sem merktir eru
svartri klessu í Marshall-riti
ungra Alþýðublaðsmanna
gerist verndarar lögbrota og
láti ‘jeyma sig út í þau
ólánsverk að kljúfa þau sam
f ök sem verið hafa sóknar-
vopn íslenzkrar alþýðu í
meira en þrjá áratugi'. Og
víst er uni það, að hvort
sem afturhaldinu tekst að
ná miklum árangri eða lií I-
um í skemmdarstarfi sínu nú
um sinn er mákóaður þess
vonlaus, þeir menn sem nú
öfluðu sér fylgismanna hand
an við gröf og dauða munu
brátt hvergi eiga fylgi —
nema þar.
Áv-Cí
SKÁK
Ritstjóri G”ðmundur Arnlaugsson
iiiiiiiiiisiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii itiiiiiiiiiniiiiiitiiiiiiiiiintniaí

SKÁKDÆMIÐ
Hverjir leystu skákdæmið í
síðasta dálki? Ef þið hafið ekki
reynt við það ættuð þið að líta
á það núna, dæmið er dálítið ó-
venjulegt.
Staðan er þessi:
Hvítur: Kal, De7, Re5, Bgl,
Pa3 og c4
Svartur: Ka5, Dg7, He6, Pa4,
a6, b6 og d6..
Hvítur á að máta í þriðja leik.
Lausnin er í lok þessa dálks.
Gamlar taflbyrjanir og nýjar.
(Blackburne)
Enski taflméistarinn Black-
burne kvartaði -einhvers stadar
undan því að ungir menn séu
nokkuð einliliða i vali taflbyrj-
una. Menn byrja á drottningar-
bragði strax og þeir eru búnir
. I
að læra mannganginn, segir
hann, en af því leiðir að menn
fá ekki næga þjálfun í þeirri
taflmennsku sem bezt á við opn
ar stöður. Ungir skákmenn og
upprennandi ættu að spreyta
sig á skozkum leik eða ítölsk-
um, Evansbragði eða kóngs-
bragði en hætta sér ekki í
drottningarbragð fyrri en þeir
hafa náð hæfilegum þroska. |
Hafi Blackburne farið eftir þess
um ráðum sjálfur hefur sjálfs-
gagnrýni hans verið með fá-
c’æmum, því að hann tefldi í
hálfa öld og var einn af ágæt-j
istu skákmönnum sinnar tíðar
en það má víst telja á fingrum
< ér þau skiptin sem hann beitti
d rottningarbragði.
En hvað sem því líður er á-
-eiðanlega hægt að gera margt
verra en leggja sér þessi orð
{,amla mannsins að hjarta.
Þótt skákfræðin telji vörnina
auðveldari í þessum byrjunum
en sumum öðrum er margur í
þeim krókurinn og svo er á hitt
uð líta að drottningarpeðsdýrk-
unin hefur sljófgað tilfinningar
margra fyrir hættunum í' öðr-
um byrjunum .Seni dæmi um
1 ætturnar í skozka leiknum get-
um við tekið eftirfarandi skák
frá haustmóti T. R. Hún er
vefld 29. september síðastliðinn.
Hvítur:
Kr. Sylveríuss.
Svartur:
L. Johnsen.
1. e2—e4 e~—e5
2. Kgl—f3 Kb8—c6
3. d2—d4 e5xd4
Hér greinist byrjunin í skozka
bragðið (4. Bc4), Göringbragð-
:5(4. c3) og skozka leikinn (4.
Rxd4).
4. Rí3xd4 Rg8—f6
5. RdlxcG blxc6
6. Bfl—d3 d7—d5
Nú er venjulega leikið e4xd5,
< 6xd5 og leikir standa likt. En
Kristján velur hvatskeytlegri
>eið.
7. e4—e5! ?
Þar fékk svartur umhugsun-
rrefni. 7. — De7 svarar hvítur
með 8. 0-0. Ef 7. — Rd7 er peð-
íórnin 8.e6 líklega helzt til
glæfral. (8.e6 fxe6 9. Dh5f Ke7
?0. Bg5+ Rf6) en hvítur fær á-
gæta stöðu með 0—0 og f2 —
Í4.
7. ------- Kf 8—g4!
Bezta svarið! En til þess að
i.ætta á þennan leik þarf svart-
ur að vera búinn að gera sér
i rugglega ljóst að riddarinn.
verði ekki úti.
8. 0—0 BfS—c5
Ilér veltur á miklu hvort hvít
ur getur hrakið riddarann frá
með 9. h2—h3. Verði riddarinn
ið hörfa til h6 stendur hvítur
með pálmann '* höndunum. En
viddarinn getur drepið á e5 þótt
það líti háskalega út. Út úr því
geta spunnizt skemmtileg til-
brigði: 9. h3 Rxe5 10. De2 Df6!
11. Hel 0—0 12. Dxe5 Ðxí2 13.
Khl Bxh3! 14. gxh3 Df3+ 35.
Kh2 Bd6.
9. Ddl—e2 Dd8—e7
Enn er hægt að svara h.3 með
Rxe5 eins og menn sjá.
30. Bel—f4 g"—g5!
Leikurinn hefur tvenna þýð-
r.gu, hann grefur undan peð-
inu á e5 og getur líka verið
upphaf sóknar á hvíta kóng-
inn.
Bezta svar hvíts er nú senni-
lega 11. Bd2.
11. Bf4—g3 h7—h5í
Í2. h2—h3 h5—h4
13. Bg3—h2 Rg4xh2
Eða jafnvel 13—Rxf2 14.
Hxf2 g4 15. hxg4-Ðg5. *
i 4. Kglxh2 Be5—d4
Nú lýkur ævintýrum þeim sem
ttofnað var til í 7. leik með falli
!:óngspeðsins.
15. c2—c3 De7xe5
16. Kh2—gl DeöxeZ
17. Bd3xe2 Bd4—b6
»8. Be2—f3 ?
Enn býður hvítur svörtura.
upp á peðaframrás kóngsmegin.
13.----- f7—f5!
19. Hfl—elf KeS—í7
20. Rbl—d2 gö—g4
21. h3xg4 f5xg4
22. Bí'3—dl g4—gS
22. Kgl—fl hi—h3
23. g2xh3 BeSxh3+
24. Kfl—e2 HaS—e8+
cg svartur vann.
Skákdæmið hér -að framan.
var eftir Wormald. Lausnin er
1. De7—g5! og skemmtilegasta
■ilbrigðið 1. — Dg7xe5+! 2.
Bgl—d4!! og mátar í næsta
leik.. Það kemur alveg flatt upp
á mann að hægt skuli vera að
hera biskupinn fyrir skákina.
iiiiiutniiinmiuimniMimimiuiiiii
Amerisk
íufíring
til sölu.
Upplýsingar í síma 80118.