Þjóðviljinn - 05.02.1949, Blaðsíða 1

löglt
að símánumer blaðslns ern
eítir kl. 6:
7501; prentsmiðjan.
7502: biaðamenn.
14- árgangur.
Lansardaíntr 5. febröar 1849.
'jhiblað.
1503; ritstjórn.
orMiiuiaing
iapi? siin ¥e
ýzkaiai
stur-
mp&u m v
gáefu isiendingi
árlega o§ fssll
ísleHzh-s Issiidlbúnaöajr íf§rir hö
j^nisii*f!^likarialr leggja tal all reSst ver«II 7
KZMM
reEu
af orkn hinnar oi*
I Bieltená ©g Basidasíldi
reyna að traila viðskipfa-
sambQnd Ausfaz-Évíópa
Hernámsstjórnir Breta og
Bantlaríkjanna í Vestur-Þýaka-
landi hafa tilkynnt að Jiær hafi
ákveoið að setja á vöruflutn-
ingabann um hcrnámssvæði sui,
þannig að vörur til Austúr-
Þýzkalands og Austur-Evrópu
og þaðan fáist ekki fluttar yfir
hernámssvæði Vesturveldanna-
, Bannið gengur.í gildi á mið-
; nætti i nótt, aði'aranótt sunnu-
dags.
nar
t jr
VA
ar sterkasfsr
Flokkn? Ben fkzlons
Við 2. nmræðu ímmv. fil laga um áburðarverk-
smiðju í neðri deild Alþingis í gær íluiti Sigurður
Guðnason, sem minfiihluti lándbúnaðarneíndar, fill.
um bá. gerbreytingu á hinni fyrirhuguðu vérksmiðju
að hún veiði miðuð við 30—40 bús. smálésta íram-, .. .
leiðslu arlega. lekk þnSjung þmgsæia |
. < . Endanlegum úrslitum þing- j
PGSSdil miidll verksmiöju sem ITdmloÍöd mimdi | kosniíígíinna í ísrael var, lýst íj
utflutninasverðmæti íyrir um 64 milljónir króna og s»r og fékk verkamannáfiokk-
fullnægði sívaxanai börí íslenzks landbúnaðar fyriríur Ben Gurions lorsæt,srað-
köinunareinisáburö, er æt!a3 að fá raforku frá vi'rkj-1 ”ma “ ***"* **>**•'
un á Urriðaíossi í Þiórsá. Stofnkostnaður verksmiðj- hlaut 19 bingsæti, Eommúnistar
unnar er áætlaður 125 millj. kr. cg framleiðslukostn
aður um 34 millj. króna árlega.
Méirihluti landbúnaðarnefndar leggur hinsvegar
til að hin fyrirhugaða verksmiðja verði að lang-
mesfu miouð við innlenda börf, yrði 7500—10 000
smál., og íái orku sína frá Sogsvirkjuninni.
í nefndaráliti smu og' fram- Sogsyirkjunill nægír
söguræðu bíndir Sigurður
Guðnason é, það áiit sérfræð-'
in.ga 'að „síofnkostnaður og
vinnukostnaður á hverju fram-
leiðslueiningu minnkar eftir bví
4, Bræðralag trúaðra 16, flokk-
ur Irgun Zwai Leúmí 14 og
fíokkur Sterns 1.
Alls eru þingsæti 120. Þetta
eru fyrstu þingkosningar í tsra-
elsríki, og staðfesta yfirburði
verkamannaflokka landsins.
þó ekki nema um fimm ára
skeið, auk þess sem gera verður
hlutfallslega ráð fyrir meiri for
gangsorku til þessarar verk-
smiðju og því dýrari orku- Raf-
magnsstjóri telur þó, að 7000;
I frumvarpimi og hjá meiri
hlutanum er gengið út frá því,
að rafmagn til verksmiðjunnar smálesta verksmiðju sé unnt aö
fáist frá Sogsvirkjuninni og, s3á fi'rir rafmagni með jafnör-
sem afköst verksmiðjunnar auk | stærðin miðuð við það. Minni' um virkjunum í Soginu, en
AætluB nó B2 milli og 70 þús. — m 5Ö
miilj. 322 þús. I íyna
NiðurOjöðutöIur fjárhagsáætlunar Reykjavíkurbæjar
eftir þær breytingar er gerðar voru á henni á biejar-
stjórnarfundimim í fyrradag eru 61 rnillj. 520 þús.
tftsvörin eru áætluð 52 millj. og 70 þúa. og er það 1
millj. 758 þús. kr. hærra en áætlað var á s.l. ári.
Þegar fjárhagsáæthmin var afgreidd í fyrra voru þau
áætluð 50 millj. 322 þús. fer., en bæjar. tjórn samþýkkti
svo síðar, eða í júní s.l. að hækka þau urn ca. 3 milljónir.
Sósíalistar fiuttu breyíingartillögur við fjárhagsá-
ætiunarfrumvarpið bæði til hækkunar og lækknnar og
var niðurhlaða þeirra tillagna að samkvæmt þeini hefðu
útsvörin lækkað um 1 millj. 175 þús. kr.
Umhyggja íhaldsins fyrir liag launastéttanna, en á
þeim koma útsviirin þyngst iiiður, sýnir sig bezt í því að
það skuli nú hækka útsvörin um 'læpar tvær milij. kr.
og því lækkar framleiðslu- hlutinn telur þetta
mjog var-
minníhlutinn telur þetta þó;
]^-,tnáður með vcrksmiðjustærð hugavert og lítur svo á, að með vafasamt.
upp að vissu marki.“ þessu sé verið að draga úr eðli-'
| legri þróun iðnaðar og raf- Ný stórvirkjlin
I nefndarálitinu segir m. a.: j magnsnotkunar á orkuveitu-' nauSsynIeg ‘
Eins og nú horfir málum hér,
er þjóðin einvörðungu, livað af-
komu og útflutningsverðmæti
snertir ,upp á fiskveiðar vorar j
svæði Sogsins, og vísar hér að
lútandi til umsagnar raforku-
Af því, sem að framan var
málastjóra og Steingríms Jóris- sagt um betri afkomumöguleika
sonar, rafmagnsstjóra Reykja- j verksmiðju, því stærri sem hún
Samkvæmt
rafmagnsstjóra
um- er, sést, að ekki nær nokkurri
telcur átt að binda stærðina við orku
komin og duttlúnga þeirra. Verð | .1/CUr‘
ur þvi að !íta á það sem þjóðar-i'A i, , „ . . . .
. ... . 10000 tonna aburðarverksmiðja fra Sogsvirkjunmm. Er þvi elvki
nauðsyn ao skapa til viðbotar, • , . i . , .....
. , . . „ . , alla næstu virkjun Sogsms, en um annað aö ræóa en að virkja
tekjustofna onaða þeim, an þess ,, . v, i , . . . • . ...
: gert er rað fyrir, að þeirri virkj- serstaklega fynr verksmiðjuna,
þo um skerðmgu a vmnuafh til „ , /. ’■__ „ , i , .
\ . , , , un verði iokið 1952. Er þegar enda er nog vatnsafl i landmu.
atvmnuvega vorra se að ræða. , v , , , . , i » i i . „ .*
0,, , hægt að ímynda ser, hvermg a-. Auk þess gerir frumvarpið lað
. v i standið verður þa rrafmagsmal fyrir, sbr. 2. gr. þess, „fjar-
, , , .. . . um orkuveitusvæðisms. þegar framlag nkissjoðs nær til þess
par með gjaldeyri, en vmnuafl, • , v 1 ° » . . , .v.
, nu er vitað, að á næstu árum að tryggja verksmiðjunm nægi-
sem nota þarf í þjonustu henn- , , ., ,
, ... I frám til ársins 1952 má sjájlega raiorku til aburðarvmnsl-
ar, er tiltolu'.ega mjog litið, eða „ J, I
fram a storkostlegan skort a
ekki meira en um 100 manns.
j rafmagni, svo að ekki se sagt
I frumvarpinu er gert ráð fyr hreint öngþveiti í þeim málum.
ir 2500—7500 smálésta ársfram Þar næsta virkjun Sogsins getur
leiðslu, sem meiri hluti nefndar- vart lcomið í gagn fyrr cn raf-
innar þó vill hækka upp í 5000 magnsstjóri gerir ráð fyrir, eða
—10000 smálesta framleiðslu, árið 1955, og verður þá fyrst
og er það spor í rétta átt, þótt unnt að sjá 10000 smálesta verk
allt of skammt sé stigið. | smiðju fyrir nægilegri orku og
unnar, ef þörf gerist.“ Minni
hlutinn lítur svo á, að þetta j
ákvæði nægi tæplega, ef til þess j
er gripið að virkja sérstak-j
lega .fyrir verksmiðjuna, og er j
fyrir sitt leyti reiðubúinn til,
þess að flytja eða vera með-1
flutningsmaður að frumvarpi í
Framhald á 5. síðu. i
ir amnniiiaijsir
Atvinnuleysisskráningunni í Ráðningasfcofu Keyfeja-
víkurbæjar lauk í fyrradag og höfðu þá samtals 135
fearlmcnn látið sfern sig, en engin kona*. Af þessum at-
vinnuleysingjum liafa 49 menn börn á framfæri, sam-
Cals 119.
Eftir atvinnu skiptast þessir 135 menn þannig: Verka-
merin: 104. Sjómenn: 8. Bifreiðastjórar: 15. Bygginga-
iðnaðarmenn: 7. GarðyrfejumaSur: 1.
36 eru 'fæddir í Reykjavík, en aðflattir 99. 48 af hin-
um aðflu * u gerðust bæjarmenn fyrir árið 1939, 26 á ár-
unum ’39—‘45 og 25 árin ’45—’48.
Af skráðnm átvinnuleysingjum eru G3 einhleypir, 23
kvongaðir en barnlausir, 20 með konu og eitt barn á
framfæri, 8 með konu og 2 börn, 5 með konu og 3 börn,
12 með konu og 4 börn, og 4 méð konu og 5 börn á fram-
færi. — Eítir aldri flokkast atvinnule.vsingjarnir þairn-
ig: 28 ern á aldrinum 16—20 ára (bæði árin meðtalin),
34 eru 21—30 ára, 44 eru 31—50 ára, 23 eru 51—66 ára
©g 6 ern 67 ára og eldri.