Þjóðviljinn - 14.05.1952, Blaðsíða 4

4) — ÞJÖÐVHJINN — Miðvikudagtir 14. máí 1952
þJÓOVIUÍNN
Otgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torf 1 Ólafsson; Guðm; Vigíússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: 'Skólavörðustíg
19. — Síml 7Ö00 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 18 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 18
annarstaðar á landinu. ■— Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Dómur Hæstaréttar
Dómur Hæstaréttar í 30. marz málunum er fallinn.
Ælsti dómstóll landsins hefur gerzt verkfæri ósví'finnar
valdaklíku spilltustu yfirstéttarafla landsins, þeirrai*
keyptu valdaklíku sem á undanfömum árum hefur hvaö
eftir annað vegiö aö réttindum, lögum og menningar-
erfðum íslendinga og hafnáö í því að afhenda ættjörð
sína sem árásarherstöö hins hrynjandi heimsauövalds.
Hæstaréttardómurinn í 30. marzmálunum er stéttar-
dómur, ósvífinn og fyrirlitlegur stéttardómur gegn ís-
lenzku þjóðinni. Hann ber öll merki þess áö vera fyrir-
fram ákveðinn af þeim sem meö ákæruvaldið fai*a, þeim
sömu mönnum sem sviku ísland 30. marz 1949 inn í
árásarbandalag Bandaríkjanna og fylgiríkja þein*a.
Samvizka þessara valdabraskara var óróleg þann dag.
Það voru formenn þiífiokkanna isem kvöddu almenning
niður að Alþingishúsi og tóku á móti honum með kylfu-
búnu lögreguliði og vopnuðum Heimdallarskríl. Til þess-
ara óspekta var skipulega efnt af landráðamönnúm þrí-
flokkanna í ákveðnu augnamiöi: Þær skyldu verða til-
efnið til róttarofsókna gegn verkalýðshreyfingu íslands
og flokki hennar, Sósíalistaflokknum, sem jafnan hafði
istaðið ótrauður á verði og barizt gegn kröfum Banda-
ríkjanna og svikum innlendra leppa þeirra með öllu því
harðfylgi sem hann átti yfir að ráða.
Fyrir Hæstarétti höfðu þekktustu og viðurkenndustu
málflutningsmenn landsins fært rök, sem ekki hafa verið
eða verða véfengd, fyrir þeim skrípaleik sem átti sér stað
í sambandi við málaferlin gegn hinum sakbornu. Frá
þeim málflutningi öllum hefur Þjóðviljinn einn allra
blaða skýrt svo ýtarlega að almenningur hefm* átt
kost á að átta sig á einstökum ákærum og málinu í
heild. Málgögn afturhaldsflokkanna tóku hinsvegar þann
kostinn að skýra isem minnst frá gangi málsins fyrir
Hæstarétti. Þeim var ljóst, að málflutningurinn þar
sannaði með óhrekjandi rokum sakleysi hinna sakbomu
en sekt þeirra sem fyrir málaferlunum stóðu, þríflokka-
foringjanna Eysteins Jónssonar, Ólafs Thors og Stefáns
Jóhanns, — og nazistans í lögreglustjóraembættinu,
Sigurjóns Signrðssonar, sem opinber varð að hinum
verstu afglöpum. Þess vegna kusu leppblöðin þögnina
að undanskilinni þeirri uppljóstrun Morgvmblaösins, að
málflutningurinn skipti engu máli og öruggt væri fyrir-
fram hvernig dómar féllu!
Á þeim ským og óvéfengjanlegu forsendum sem fyrir
lágu hafði dómur almennings fallið áður en Hæstiréttur
kvað upp únskurð sinn. Heilbrigö réttarvitimd óspilltrar
albýðu hafoi kveöið upp þann dóm aö sakfelldir skyldu
sýknaðir verða en sökin lægi hjá þeim, sem stefndu
mannfjölda saman við Alþingishúsiö og mættu honum
síðan með kylfuhöggum og gassprengjum. Þessum dómi
verður ekki áfrýjaö og ekki breytt með þeim svívirðilega
stétta?*dómi. sem verkfæri Bjarna Ben. og kumpána í
Hæstaiétti landíins hafa kveðið upp samkvæmt fyrir-
mælum þeirra valdhafa, sem einir eru sekir og bera
ábyrgð á atburöunum 30. marz 1949. Fangelsisdómar og
mannréttingasvipting fjölda saklausra alþýðumanna og
skólapilta eru þó vafalaust þeim manni nokkur sárabót,
sem skreið skjálfandi á fjórum fótum út úr Alþingis-
húsinu og inn í bifreið sína þennan umrædda dag og
var nokkrum klukkustundum síðar fluttur vestur um
haf í sjúkraflugvél „mikið veikur maður“, eftir illvirkið
<sem framið var gegn friðhelgi: og sjálfstæði íslands, og
varð í þeirri sömu för að athlægi um allan heim fyrir
klögumál gegn þjóð sinni í ræðunni frægu í Washington.
En dómar Hæstaréttar breyta í engu þeim áfellisdómi
sem þjóðin hefur kveöið upp yfir verknaði Bjarna Ben.
og samherja hans. Þeir eru hins vegar staðfesting þess
að vaidhafar landsins geta hvenær sem þeim þóknast
skipað Hæstarétti fyrir verkum og notaö hann sem of-
sóknartæki gegn ■íslenzkri alþýðu.
^Dómur hæstaréttar er hnefahögg framan í íslenzku
þjóðina og ógnun við allt réttaröryggi í landinu. Enginn
getur hér eftir litið Hæstarétt sem óháðan dómstól né
treyst niðurstöðum nans. Slíkt er vissulega alvarlegt og
æriö umhugsunarefni en eftir hinar furðulegu niðurstöð-
ur hans 1 þessu máli er það áþreifanleg stáðreynd sem
ekki er hægt að ganga fram hjá.
óstuplnn
• vík í dag vestur um land í.hring-
ferð. Skjaldbrei'ð fór frá Rvík
í gserkvöldi til Breiðafjarðar. Odd-
ur er i Rvík. Ármann var í Ve.
í gœr.
Miðvikudagur 14. maí 1952 — ÞJÓÐVILJINN
(5
Um ljóðlist -— Góð kvikmynd
ODDNÝ Guðmundsdóttir skrif-
ar: Heill og sæll, Bæjarpóst-
ur! Lítið þótti mér gaman að
þeim hávaða, sem útvarpað
var fyrir skömmu viðvíkjandi
ljóðlist. — Gömlu mennimir
„töluðu sveittir um ekki
neitt“. Auðskilið er, að hversu
hættulegir, sem rímleysishöf-
undamir væru, þá er hættu-
svæðið ekki víðáttumikið.
Einn ræðumannanna sagði
nefnilega, skildist mér, að að-
eins einn maður í landinu
legði þeim liðsyrði. Hvers-
vegna snúa þessir gömlu, góðu
menn ekki vopniun sínum
gegn þeirri raunverulegu
hættu, sem steðjar að ís-
lenzkri ljóðagerð. Þar á ég
við þann leirburð, sem út-
varpið flytur ár og síð. Dað-
urkvæðin, sem væld eru inn í
hlustir okkar, eru ekki það,
sem kallað er órímuð Ijóð.
Þau em það, sem verra er.
Þau hafa á sér yfirskin ljóða-
gerðar, en em ekki skyldari
skáldlist .en grútur er skyld-
ur morgunroða.
★
„LITLA FLUGAN“ er lærð og
sungin af því nær hverju
bami um allt ísland. „Látla
flugan" suðar svo látlaust,
að lóúkvak og fossaniður í
kvæðum Jónasar Hallgríms-
sonar fær enga áheym hjá
i(ngu kynslóðinni. Ötvarpið
flutti í vetur skopstælingu
á einu af kvæðum Jónasar,
og fyrir skömmu minnast Út-
varpstíðindi í bitm háði á
tvö löng „matthíasarkvæði“
Nýstárlag fyndni! — Hvem-
ig stendur á því að gamlir
og sómakærir skólastjcrar
gera ekki útvarpinu aðvart
um, að þetta leirburðarsengl
setji óviðfelldin svip á menn-
inguna og spilli tungunni? —
Órímuðu ljóðin em ekki
plága í neinum skóla. Eru
þáu söngluð og suðuð látlaust
úti og inni í hverri hvildar-
stund ? Finnast þau eftir
skólatíma á velktiun mið-
um um stofur og ganga? Ef-
laust elck'. Hér er ekkert
verkefni fyrir herskáa menn.
Sambamlssklp
Hvassafell fór frá Kotka 9. ]>m.
fil Isafjarðar. Arnarfell er - á
Austfjörðum. Jökulfell átti að
fara frá Rvík í g:ærkvöldi til
- \ / f Hjónunum Hall-
, > pj t dóru Jónsdóttur
* og Böðvari péturs
V syni, Langholts-
veg-i 63, fæddist
15 marka dóttir
fimmtudaginn 8. þessa mánaðar.
velur sér atvinnu, sem veitir Patreksfjarðai-.
honum tækifæri til áð fara
víða. Hann hikar jafnvel ekki Flusfélag Islands
Við að ráða sig öðm hverju 1 dag verður flogið til Akureyr-
, . ., ar, Vestmannaeyja, Isafjarðar og
sem matvinnung við erfiðas- Hólmavikur. Á morguu til Ak„
vmmi, til ao kynnast sem ye., Biönduóss, Sauðárkróks og
flestu. Þetta er mjög eðlileg Austfjarða.
og geðfelld lýsing á imgu
skáldi. Piltinum leiðast slcyldu Læknavarðstofan Austurbæjarskól-
námsgreinar skólans. Útþrá- anum. Simi 5030. Kvöldvörður og
in og frelsið er honum meira fœturvorður.
virði en peningar og prófskír- „ ,
teini. Ég vorkenni þessum Nætu^arzla er i Laugavegsapo-
unga manm ekkert. Senmlega
er hann ánægðari en margur,
sem miðar allt við borgara-
lega værð í hægindastól á
hitaveitusvæðinu. — Ræðu-
maðurinn taldi það óskamna-
feilni að ætlast til þess, áð
maður, sem á svona bágt,
legði sig niður að því að Bafmagnstakmörkunin í dag
rima hugmyndir sínar. Þvi Nágrenni Reykjavíkur, umhverfi
ætti maðurinn ekki að geta Elliðaánna vestur að markalínu
rimað, þó að hann sé ekki frá flugskáiavegi við Viðeyjar-
alltaf á sama stað? Það eru sund, vestur að Hlíðarfseti og það-
víst einhverjar aðrár ástæður an 111 sjávar við Nauthólsvík í
til þess, að hann rímar ekki. Fossvogi- Laugarnes, meðfram
Hann um það. Jón úr Vör KWvegi. Mosfeiissv. og Kja^ar-
„talaði sveittur um ekki
neitt“, alveg eins og gömlu Pastir iiðir eins
mennimir. — Ræðumaðurinn J og venjuiega. ki.
skopast að þeim, sem unna '/ávS*** 19Sð Óperul. (pl.)
bundnu máli og tekur það f \\ 20.30 Utvarpssag-
Pramhald á 7. síðu. / \ \ an: ”Basavlk
söguþættir eftir
Helga Hjörvar II. (höf. les.) 21.00
Tónleikar: Kvintett fyrir blásturs-
hljóðfæri eftir Pinn Höffding
(Ernst Normann: flauta; Paul
Pudelski: óbó; Vilhjálmur Guð-
jónsson klarínett; Adolf Ferber:
horn; Hans Ploder: fagott). 21.20
Vettvangur kvenna. — Erindi:
Um uppeldismál (frú Guðrún
Pálsdóttir frá Hallormsstað).
Miðvlkudagur
hjúaakildagi. -
14. malí. Vinnu-
- 135. dagur ársins.
Sóiarupprás kl. 3-17. Sólarlag ki.
21.34. — Árdegisflóð kl. 8.45. Sið-
degisflóð kl. 21.10,
14.57.
21.45 Tónleikar: Sigfús Halldórs-
son tónskáld syngur og leikur
frumsamin lög. 22.10 „Leýnifund-
Láafiara kl ur 1 Bagdaxl“- saga eftil' Agothu
s 1 ’ Christie (Hersteinn Pálsson rit-
stjóri). — V. 22.30 Tónleikar: Sin-
Pimskin fóniuhljómsveitin i Boston leiku.r;
J Brúarfoss fór frá London 12. Koussewitzky stjórnai-. 23.00 Dag-
maí til Hamborgar og Rotterdam. «krarlok-
Dettifoss og Foidin eru í Rvík. Kvonstúdentar. Farið verður
Goðafoss fer frá Hull í dag til au8tur ; Metintaskóiasel um
Rvikur. Gullfoss fór frá Leith í nœstu helgi. pátttaka tilkynnist
gær til Khafnar. Lagarfoss fór 4 sima g(M47 fyrir föstudag.
frá Vestmannaeyjum 12. maí til
Gravarna, Gdynia, Álaborgar og Gullbrúðlcaup eiga í dag hjónin
Gautaborgar.. Reykjafoss fór frá Guðrún Hálfdánardóttir og Einar
Rvík 8. maí til Álaborgar og Friðriksson frá Hafranesi, til
Kotka. Selfoss fer fiá Reykja- heimilis að Nökkvavogi 13.
vík í kvöld vestur og norður um
SÉu rangt kveðnar og vitlaus-
lausar vísur sungnar xnyrkr-
anna á milli, hlýtur þaú að
sljóvga brageyra og næm-
leika fyrir fegurð ’.jóða. En
óbundið inál getur aidrei spi-lt
rími, því að það °r óbundið
mál, eftir sem áður þó að
prentarar skipi seiningunum
í mislangar línur á par-pír-
inn og höfundarnir kaV.i það
„órímað ljóð“. Slíkt er prent-
listaratriði, sem æt.ti að láta
hlutlaust.
★
ÞAÐ ERU leiðinleg skáld, sem
leggja það i vana sinn að
berja lóminn út af efnahag
sínum og öfunda þá, sem fá
krónunni meira af gáfu-
mannastyrk ríkissjóðs. Skálö
eiga ekki við verri lcjör að
búa en hverjir aðrir menn
Það er ekki verjandi, að
neinn maður svelti, en varla
er sulturinn sárari, þó að
maðurinn sé eitthvað hagorð-
ur. — 1 þessum útvarpsum-
ræðoim var eitt skáldanna að
kvarta fyrir lagsbróður sinn.
Var því lýst með átakanleg-
um orðum, hve óskapleg ör-
lög þessa unga manns séu:
Hann eirir ekki í skóla. Hann
iand til Húsavíkur og þaðan til
Gautaborgar. Tröllafoss fór frá
Rvík 7. mai til New York.
Ríkisskip
Hekla er á leið frá Austfjörð-
um til Akureyrar. Esja fer frá R-
Faxi, 4 tbl. 1952,
er nýkominn út.
Efni: Ófeigur
Ófeigsson: Friðun
Reykjanessskag-
ans. Kristinn, Pét-
Framhald á 6. síðu.
Höfn, 3. maí 1952.
★ Síðasta kveðjan
Gullfoss bromaði framhjá
Reykjanesvitanum, og ég lagð-
ist afturábak í kojuna óg fór
að lesa Morgunblaðið; — því
það voru allar líkur á að ég
yrði að sakna þess ágæta blaðs
•næstu vikumar þótt önnur hlið-
fitæð yrðu sem betur fer tiltæk.
,Ég las blaðið vandlega í kveðju-
skyni, og þegar ég kom að öft-
ustu síðunni blasti kveðjufrétt-
in við: Ný lýsing frá fréttarit-
ara blaðsins í Sandgerði á við-
ureigninni við ránsflota Breta
og Þjóðverja. Að þessu sinni
lýsti hann ránsflotunum sem
samfelldum vegg; þama vom
tugir og aftur tugir mikilvirkra
togara að sarga upp auðlindir
, Islendinga, og skipstjómarmenn
virtust hafa af því sérlega
unaðssemd að eyðileggja veið-
arfæri þeirra innbomu.
Þegar ég kom upp á þilfar
■blasti frásögn blaðsins við mér
í framkvæmd. Ekki langt und-
an sá ég hina erlendu togara
í þéttum hnappi, og með berum
augúm mátti telja 30—40 skip
sem öll vom að veiða á Sel-
, vogsbanka. Ég gaf mig á tal
. við skipsmenn og spurði hvort
sjóræningjarnir yrðu hraktir af
þessum stað með nýju friðun-
arákvæðunum, en þeir kímdu
og kváðu svo ekki vera. Ef
nýja línan hefði verið dregin
beint frá Vestmannaeyjum út
. fyrir Reykjanes hefðu ráns-
flotarnir að vísu misst þennan
stað, en stjómin lét í staðinn
draga línuna í djúpum sveig
inn að landi — „0g þama
sérðu hversvegna“, sagði einn
skipverjinn og benti á togara-
hnappinn. „Auðvitað hafa þeir
samið um þetta allt við Breta“,
- sagði annar.
Þannig lcvaddi ísland mig að
þessu sinni, ræningjamir urðu
síðasta minningin, erlendir ræn-
ingjar sem eru nú aðgangs-
frekari en .nokkru sinni fyrr
bæði á sjó og landi og hafa
íslenzk stjórnarvöld í þjónustu
sinni.
ir Byggð fyrir fisk úr
Selvogsbanka
Leith er eins skítug og fyrr
og fólkið mótað af skorti. Upp
við Princes Street stóð aldrað-
ur tötramaður við luktarstaur
árla morguns og lét fiðluna
sína kveina. Kaskeitið hans lá
uppíloft á gangstéttinni fyrir
framan hann og í því var ekk-
ert penný.
Mér virtist Princes Street,
þetta fræga yfirstéttarstræti,
fátæklegra en fyrr; það var
eins og húsin væru orðin lotin
og ásjóna þeirra mótuð af
M.K.
LAGT ÍJPP í FLAKK }
Benjamín eltir mann utan
hrömun. Þvi þetta em allt
gömul hús, byggð fjTÍr ráns-
feng frá langkúguðum nýlendu-
þjóðum; sum em byggð fyrir
fisk sem stolið var úr Selvogs-
banka. Ný hús eru hvergi sjá-
anleg, því nú eru nýlenduþjóð-
imar að hætta, að láta ræna
sig — nema þær sem enn um
sinn búa við erlendar ríkis-
stjómir; kannski fær biezka
yfirstéttin . exm tóm til að
byggja eina eða tvær hallir
fyrir stolinn íslenzkan fisk.
ir Getur ekki séð af
sykurmola
í nokkra tíma rönduðum við
um strætin og skoðuðum búðar
glugga. Eitt var þar sérlega
eftirtakanlegt: Öll vefnaðarvara
var miklum mun ódýrari en á
Islandi. Við sáum tilbúin karl-
mannsföt sem virtust sæmilega
vönduð og kostuðu aðeins 10
sterlingspund, tæpar 500 krón-
ur, en lélegri föt mátti fá fyrir
enn lægra verð. Önnur vefnað-
arvara var á hliðstæðu verði,
margt helmingi ódýrara en
heima.
Allt var þetta sýnd veiði en
ekki gefin. Hins vegar virtust
f jármunimir hrökkva fyrir sæl-
gætispoka, en þá tók ekki Ixetra
við. Stúlkan í búðinni sagðist
hvorki geta selt okkur súkku-
laðibita né brjóstsykurmola
nema gegn skömmtunarseðlum,
slík er nú auðlegð brezka
heimsveldisins. Og kjör almeim-
ings í landinu em eftir því.
Það er hátið hjá tollvörðunum
þegar Gullfoss kemur í höfn,
þá aðeins eiga þeir kost á
góðri máltíð, og stundum hafa
þeir beðið um áð fá að hafa
venzlafólk með sér!
Islenzk systkini fóm utan í
fyrra. Aimað fór á Berlínar-
mótið, hitt til Bretlands. Að-
standendur bám nokkum ugg
í brjósti um aðbúðina í Berlín
en töldu öllu óhætt í miðstöð
hins volduga brezka heimsveld-
is. En þegar heim kom reynd-
ist Berlínarfariim stríðalinn en
Bretlandsfarinn hafði sjaldnast
átt kost á að borða nægju sína.
ic Benjamín er dýr
Á leiðinni frá Leith spjallaði
ég við íslenzkan verzlunarmann
um verð á vefnaðarvöru. Hann
sagði mér að munurinn á verð-
laginu heima og í Bretlandi
stafaði af bátagjaldeyriskerf-
inu og þó nú orðið öllu frekar
af hinu, að undanfama mánuði
hefur orðið verðhmn á vefnað-
arvöm á heimsmarkaðnum,
bæði á ullar- og baðmullarvör-
um. Ráðunautur ríkisstjómar-
iunar í efnahagsmálum, Benja-
mín Eiríksson, var hins vegar
svo ráðsnjall í fyrra að hann
lét )kaupa inn vefnaðarvöru
fyrir óhemjulegar upphæðir —
meðan verðið var á hámarki.
Þá söfnuðust fyrir stórar birgð-
ir í landinu; af sumum vöm-
tegundum er sagt að birgðirnar
hrökkvi til tíu ára! Verzlunar-
maðurinn sagði mér að þessi
hagspeki hefði kostað þjóðina
tugi milljóna lcróna og ýmsar
afleiðingar hennar væm enn ó-
komnar á daginn. Margir verzl-
unarmenn sitja uppi með milcið
magn af rándýrri vöru og sjá
frain á gjaldþröt ef ódýra var-
an kemur inn í landið. En ef-
laust tryggir Bjöm Ólafsson
að almenningur njótj ekki góðs
af verðlækkununum fyrr en
handgengnustu heildsalamir
hafa losnað við birgðir sínar.
Bandaríkin hafa sent benja-
mína til allra marsjalllandanna,
en við höfum áreiðanlega
hreppt þann versta.
ir Hvers vegna eru
ekki fluttar inn
landbúnaðarvörur?
Einnig í Höfn er verðlag á
vefnaðarvöm yfirleitt mun
lægra en heima, og hér miim-
ist maður aftur Benjamíns af
annari ástæðu. Verðlag á land-
búnaðarafurðum er hér miklu
lægra en heima. Hér kostar
smjörkílóið riímar 16 krónur
íslenzkar í útsölu, ágætasta
svínakjöt kostar tæpar 13 kr.
íslenzkar kilóið, kartöflur 95
aura, mjólk kr. 1,23 lítrinn,
rjómi kr. 9,44, ostur um 11 kr.
kílóið o. s. frv. Og maður spyr
sjálfan sig daglega: Hvers
vegna em landbúnaðarafurðir
ekki fluttar inn til Islands, eins
og iðnaðarvörur; hvar er sam-
kvæmni Benjamíns?
Það hefur verið prédikað
undanfaraa mánuði að íslenzk-
ur iðnaður verði að vera sam-
keppnisfær — og jafnframt
•hafa hvers kyns ráðstafanir
verið gerðar til að koma í veg
fyrir að hann geti verið sam-
keppnisfær. En hvers vegnaer
SKÁLKURINN FRÁ
104. dagur
Hodaja Nasreddín vissi ekki fyrri til
en bræðurnir voru aftur roknir í hár
saman og- kútveltufit á jörðinni; og það
eina sem Hodsja gat greint með vissu
var það að hnefi réttist út í loftið,
greyptur um svartan brúsk; svo Hodsja
ályktaði - að. eldri•• bróðirinn hefði yerið
sviptur sínu- helzta skartí.
Hodsja Nasreddín reið leiðai'' sinnar, unz
hann mætti smiðnum sem hann hafði
hitt daginn áður við tjörnina. Góðari dag,
smiður, kallaði Hodsja Nasreddín glaður.
Ennþá hef ég ekki getað efnt ■ heit mitt,
en hvað ert þú að gera hér? Ætlar þú
að sækja eitthvað undir dóm * emírsins?
Já, svaraði smiðurinn — hvaða árangur
sem þáð kann að bera. Ég hef meðferðis
umkvörtun frá amiðunum. Okkur voru send-
ir 15 verðir til uppihalds í þrjá mánuði,
en nú er liðið heilt ár, og þeir liggja
ennþá upp á oklcur og valda okkur þung-
um búsifjum.
Og ég er fulltrúi litunarmeistaranna og
flj't samskonar umkvörtun, sagði annar
maður sem blandaði sér í samræðurnar.
Nema okkur voru sendir 25 verðir. Verzl-
un okkar hefur verið eyðilögð, og tekjur
okkar fara minnkandi. Máski miskunnar
em.irinn sig yfir olckur og léttir af okkur
þessari byrði.
landbúnaðuriim ekki leikinn á
sama hátt? Það er augljóst
mál að það myndi „svara kostn-
aði“ samkvæmt kenningum
Benjamíns að flytja inn land-
búnaðarvömr frá Danmörlcu;
gott «f mjólk og rjómi jtöu
ekki keppnisfærar vörur, þótt
þær væru fluttar með flugvél-
um! En hvers vegna er það
þá ekki gert; eru þá kenningar
þær sem riotaðar hafa verið til
að lama iðnaðinn ekki hinn
æðsti sannleikur?
Þannig hefur verið spurt, en
engin svör hafa fengizt. Benja-
mín og félagar hans virðast
hinir ánægðustu með ástandið
í verðlagsmálum landbúnaðar-
ins, ekki sízt síðan mjólkur-
neyzlan í Reykjavík mhmkaði
um 8%, síðan bændur hafa
orðið að svæla ostnm og skyri
í skepnur sínar í vaxandi mæli,
smjörinu hefur verið kastað í
sápugerðir og umræður enu
hafnar um að koma upp nýjum
þurrmjólkurverksmiðjum til að
framleiða mat handa kúntun.
it En Danir haía einn-
ig Benjamín
Þannig eltir ŒBenjamín Eiríks-
son mann til útlanda og talar
við mami úr hverjum búðar-
glugga. En Danir .hafa einnig
sinn Benjamín. Og enginn
skyldi ætla að almenningur hér
búi við einhver sældarkjör, þótt
vefnaðarvara hafi verið keypt
•hér af meiri vitsmunum en
heima og verðlag á landbún-
aðarvörum sé aðeins hluti þess
sem fslendingar búa við. Því
fer víðs fjarri, en það er önnur
saga og verður ef til vill rakin
að nokkm síðar.
Hvernig verður tryggt að hinar opin-
beru byggingar verði bygginga-
mönnum sem notadrýgstar?
Eins og ö’ivm er kunnugi.'
er um þessar mundir það lag
haft á hjá fjárhagsráði um
leyfisveitingar til stórbygginga
hins opinbera að aðeins eru
veittar ein og ein hæð í einu
eða í mesta lagi tvær á ári
hverju. Öllum nema fjárhags-
ráði virðist þó vera ljóst að
hér sé í alla staði öfugt að
farið og skapi þetta ráðslag
mikla örðugleika fyrir alla sem
við eiga að búa. Tilfinnanlegast
er þetta ástand þó fyrir bygg-
ingamenn. En að þeim steðjar i
náiimi framtíð geigvænlegt at-
vinnuleysi og eiga þeir fullan
rétt til að gera þær kröfur
til valdhafanna að þeir starfi
þannig að þau verkefni sem
það opinbera lætur fram-
kvæma -komi öllum sem af
eiga að njóta að sem beztum
notum. Eða hver græðir á því
að hafa t. d. fjögur stórhýsi
í smíðum í einu og fá aðeins
leýfi fyrir einni hæð á ári.
Þetta orsakar að aðalvinnan í
húsunum getur ekki hafizt fyrr
en eftir 2 til 3 ár og á sama
tíma skapast ýmsir aðrir erfið-
leikar sem ekki verða ræddir
að þessu sinni.
Öllum hugsandi mönnum
skilst það -að eftir þvi sem
þrengra er um og erfiðleikam-
ir meiri þarf meiri hnitmiðun
í hugsun og verki öllu en
annars.
Það sem byggingamenn verða
fyrst og fremst að ætlast til
eins og nú er ástatt er að
stórbyggingar verði eingöngu
unnar innanhúss að vetrinum
og því verði keppzt við að gera
húsin fokheld að sumrinu, að
tryggt sé að leyfi fáist eins
og þarf tii hvers þess húss sem
leyft er að býggja.
Glöggt dæmi iipp : á afleið-
ingar af því ástandi sem við
búum við nú er bygging eins
og heilsuverndarstöðin. Vegna
mjög tákmarkaðra leyfa til
hennar undáhfarið getur nú
svo farið áð’langt sé enn að
bíða þar til aðalvinnan þar
getur hafizt; og virðist, eins
og nú standa sakir, mjög tví-
sýnt um að fjárhagsráð beri
gæfu til að veita til stöðvar-
innar það leyfi sem öllum yrði
giftudrýgst.
Fjárhagsráð mun nú vera áð
velta vöngum yfir því hvort
heldur eigi að gera: að veita
leyfi fyrir kjallara og hæð á
álmunni við Egilsgötu sem að-
eins verðui' ein hæð, eða hvort
lej*fa skuli tvær hæðir og ris
á aðalbygginguna og mi'Öálm-
una.
Verði aðeins veitt leyfi á
álmuna við Egilsgötu sem er
mjög lítill liluti af heildarbygg-
ingunni mun það af hljótast
að mjög lítil eða engin vinna.
verði þar fyrir iðnaðannemi
á komandi vetri. Verði hins
vegar veitt leyfi fyrir tveim-
ur hæðum og risi á aðatbygg-
ingunni verður nm þó nokkra
vinnu að ræða þar fyrir iðn-
aðarmenn næsta vetur. — Af
þeirri álmu er nú þegar búið
að steypa tvær hæðir og neð-
anjanðarkjallara. Fáist leyfi
fyrir þessari áðalbyggingu
verður hinsvegar hægt að hef j-
ast handa þegar um að leggja
miðstöð í þá byggingu með
þeim afleiðingum að með hausl
inu væri hægt að hefja múr-
vimiu innanhúss sem stæði jafn
vel allan veturinn.
Þess má geta aö mismunur-
inn á efnisveitingu til þessara
tveggja álma em 10 tonn af
jámi og ca. 70 toim af sem-
enti.
Eins og vitað er hefur þeg-
ar verið hafizt lianda um að
byggja bæjarsjúkráhús. Mun
nú vera á döfinni að veita
leyfi fyrir undirstöðu, kjallaxa
og einni hæð. Nú er það talið
mjög hæpið frá tæknilegu sjón-
armiði að tími vinnist í sumar
til slíkra framkvæmda, og þótt
svo yrði verður ekkert hægt að
vinna þar innanhúss næsta vet-
ur. Og verði aðeins minni álma
heilsuvemdarstöðvarinnar leyfð
verður því engin innivinna við
hvomga þessara bygginga
næsta vetur.
Verði hinsvegar sá kostur-
inn tekinn að leyfa aðalbygg-
ingu og bá jafnframt álmuna
við Egilsgötu á heilsuveradar-
stöðinni, verður þó nokkur inni-
vinna við aðra þessara bygg-
inga, þrátt fyrir að svo líti
út að það yrði að þessu sinni
á kostnað bæjarsjúkrahúss þar
sem hægt er um vik að færa
full rök fyrir því að engm
innivinna getur hvort sem ér
orðið næsta vetur við það hús
og það getur alveg eins orðið
fökhelt að hausti 1953, þar
sem sá hluti verður eftir sem
auðunnari er, en állir sem til
þekkja vita hve mikil vinna!
er við undirstöður og kjallara
slíkra húsa.
Með öðrum orðum: aðems
með svolítið breyttu skipulagi
má algjöriega, öllum að kostn-
Framhaid á 6. siðu.