Þjóðviljinn - 31.05.1952, Blaðsíða 1

Næsta Jjlað Þjóuviljans
kemur út miðvikudag-
inn 4. júní.
Víðsvegar um Frakkland lögöu verkamenn niöur vinnu
í gær til að mótmæla réttarofsókn rikisstjórnarinnar
gegn foringjum Kommúnistaflokks Frakklands.
Verksmiðjuverkamenn, námu
menn og hafnarverkamenn
lögðu niður vinnu og • liéldu
fundi til að mótmæla fangels-
unum Jaques Duclos, aðalrit-
ara kommúnisíaflokksins, og
Andró Stil, ritstjóra flokks-
blaðsins 1‘Humauité.
í gær var höfðað mál gegn
Duclos, Stil og 152 mönnum
öðrum og eru þeir sakaðir uni
lilutdeild í samsæri gegn ör-
yggi ríkisins. Flestir hinna á-
kærðu voru handteknir er lög-
regla réðst á mótmælafund
gegn komu bandaríska sýkla-
hershöfðingjans Ridgv/ays til
Parísar á miðvikudagskvöldið.
Auk þess hafa 550 menn verið
Rhee ieksir
sér eiiiræé-
- isvald
Syngman Rhee, forseti
bandarísku leppstjórnarinnar í
Suður-Kóreu, Iét í gær hand-
taka tvo þingmenn í viðbót við
níu aðra og sakar hann þá um
hlutdeild í alþjóðlegu kommún-
istasamsæri um að fella sig við
væntanlegar forsetakosningar.
Inngið hefur nær einróma mót-
mælt handtökunum. Rhee seg-
ist muni stjóma án þess. Vara-
forseti Suður-Kóreu, sem sagði
af sér í fyrradag, hefur lýst
yfir að Rhee sé einræðissegg-
ur, ofsæki alla, sem ekld hlýða
honum í blindni og liafi komið
sér upp persónulegu njósna-
kerfi i öllum stjórnardeildum.
ákærðir fyrir óspektir og á-
rás á lögregluna, sem skaut á
mannfjöldann með þeim af-
leiðingum að einn maður beið
bana en margir særðust. Þrjá-
tíu og einum útlendingi, sem
handtekinn var, verður vísað
úr landi.
Marty tekur við.
Miðstjórn Kommúnistaflokks
Frakklands skipaði í gær
André Marty til að gegna
stöðu aðalritara meðan Duclos
situr í fangelsi. Marty stjórn-
aði uppreisn í Svartahafsflota-
deild Frakklands árið 1918,
sjóliðarnir neituðu að berjast
gegn Rauða hernum í rúss-
nesku borgarastyrjöldinni.
Frönsku yfirvöldin hafa við-
urkennt þá kröfu Duclos, að
með hann verði farið sem póli-
tískan í'anga en þeir hafa
miklu víðtækari réttindi en
aðrir gæzluvarðlialdsfangar.
Lögreglan gerði í gær húsrann-
sókn á heimili hans.
mpr senHMHr
„Fuudur í Mennir.gar- og l'riðarsamtökum íslenzkra
kvenna, haldinn 20. maí 1952, skorar á bæjaryfirvöldin
að hlutast til um að ekki verði reistar nemskonar her-
búðár í höfuðborg landsins eða nágrenni hennar.“
Eftirlit með umgengni telpna
við hermenn
„Fundnr I M.F.Í.K. haldinn 20. maí 1952, skorar ein-
dregið á Barnaverndarráð íslands að sjá svo um, að
strangt eflárlit sé liaft með umgengni unglingstelpna
við hermenn þá, sem í landinu dveljast.
Ennfremur að Barnaverndarráð gangist fyrir full-
kominni rannsókn á þeim orðrómi, sem er um eiturlyf ja-
notlcun unglinga í sambandi við liernaðarbækistöðv-
arnar á KefJavíkurflugvelli."
Stöðugt blóðbað á Koje,
fangar myrtir daglega
Daglega berast fregnir af nýjum moröum á stríös-
föngum í fangabúöum Bandaríkjamanna í Kóreu.
JÓN PÁI.MASON, forseti sam-
eiitaðs Alþingris, liandhafi forseta-
valds sést hér vera að koma blý-
hólkinum með skjaiinu fyrir í
hornsteini nýju Sogsvirkjunarinn-
ar £ fyrradajf.
Átta bandarísldr og suður-
kóreskir hermenn skutu í gær
á vinnuflokk stríðsfanga og
drápu fjóra en særðu þrjá.
Gerðist þetta á fangabúða-
eynni Koje. Bandaríska her-
stjórnin segii* að fangarnir hafi
ráðizt á vopnaða verðina með
rekum og hökum. í fangabúð-
um á meginlandi Kóreu biðu
fimm fangar bana en 15 særð-
ust. Segir herstjórnin að fang-
arnir hafi barizt innbyrðis. Áð-
ur hafði hún tillkynnt, að í
fangabúðunum á meginlandinu
væru þeir fangar einir, sem
hefðu lýst yfir að þeir myndu
fremja sjálfsmorð ef reynt
yrði að senda þá heim til sín.
Viðurkennir „mistök“.
Verkamannaflokksmenn
gagnrýndu í gær á brezka þing
Hvítasunnuferð Æ.Fit
Farið verður í skálann klukkan 3 ei. h. í dag
Fylkingarfélagar og aðrir sem ætla að taka þátt
í ferðinni hafi þegar samband við skrifstofuna.
Efnt verður til kvöldvöku og dansleiks í skálanum
um hátíöina, Einkunnaroröin eru: Fjör og
fjölmenni!
inu framferði Bandaríkja-
manna gagnvart stríðsföngun-
um í Kóreu. Selwyn Lloyd að-
stoðarutanríkisráðherra svar-
aði að bandaríska fangabúða-
stjórnin viðurkenndi að mis-
tök hefðu átt sér stað við að-
skilnað fanganna. Verka-
mannaflokksmennirnir báru
fram tillögu til þingsályktunar
mn að skora á ríkisstjórnina
að koma því til leiðar að hægt
verði að kanna raunverulegan
vilja þeirra fanga, sem banda-
ríska herstjórnin segir að neiti
að hverfa heim til sín.
Tveir menn b;ðu bana og
margir særðust í Tokyo í gær
er japanska lögreglan skaut á
mótmælafund gegn hervæð-
ingu iandsins. Lögreglustjór-
mn segir að fundarmenn hafi
varpað benzí n sprengjum að
lögreglunni og sprautaði á
hana brennisteinssýru úr
vatnsbyssum. Til átaka kom
í tveim cðrum japonskum
hargurn.
Laugardagur 31. maí 1952 — 17. árgangur — 119. tölublað
FKÁ lagnlngu liornstelnsins að Sogsvirkjunni i fyrradag. Gestir
og verkamenn ganga niður í jarð göngin. Stöðvarhúsið er 40 rnetra
í jörð niðri.
Vestnr-IslendÍQguF geísir háskólan-
um gamlar læknr
í gær voru blaðamenn viöstaddir í tollstööinni, er
Gísli J. Johnsen, kaupmaður, afhenti þeim dr. Birni Sig-
fússyni háskólabókaveröi og Kristjáni Eldjárn, þjóð-
minjaveröi, bókakassa, sem hann haföi komiö meö vest-
an frá Kaliíorníu. í kassa þessum voru gamlar bækur
og' handrit, samtals 125 bindi, sennilega úr eigu sr. Helga
Sigurössonar aö Melum. Bækur þessar eru gjöf til ís-
lands frá Sigurði Bardarson, en sonur hans, Leó Borg-
fjörð Bardarson, arkitekt í Oakland í Kaliforníu, sendir
bækurnar heim.
Árið 1950 var Gísli J. John-
sen á ferðalagi vestur í Kali-
foniiu og kynntist þá lítillega
vestur-íslcnzkum arkitekt, Leo
Bardarson. Leo þessi kvaðst
eiga, eftir föður sinn, íslenzk-
ar bækur, sem gamli maðurinr,
hefði ánafnað ís’andi áður en
hann lézt, en bæði væri mörg-
um erfiðleikum bundið að
koma bókunum til Is’ands, og
sér væri ekki sársaukalaust að
skiljast við þær. Sú saga er
ekki lengri í bili. En í vet-
ur fór G.J. Johnsen í skemmti-
ferðalag í boði sænsks vinar
síns, sem er skipaútgerðar-
ma'ður Walleníus að nafni.
Boð þetta náði til ferðar á
sænska skipinu Tosca, sem er
950 smálestir, frá Os’ó ti1
Kyrrahafsstrandar Bandaríkj-
anna og aftur til Osló. Þegat
vestur kom minntist Gísli Leó?
og bókanna, og tjáði honum.
að nú hefði hann aðstöðu ti'
þess að taka við bokunum og
koma þeim til íslands. Og nu
eru handritin og bækurnar. fyr-
ir ræktarsemi feðganna Bard-
arson við foma átthaga, aftur
í sínum réttu heimkynnum.
Hér er um að ræða 125
bíndi skrifaðra og prentaðra
bóka. Margt. bókanna er frá
18. öíd og fvrri hhjfa 19. ald
ar. Dr. Bjöm kvað meðal
þeirra vera mjög fágætar bæk-
ur. Handritin eru mörg frá
18. öld, sum ef til vill eldri,
en þau hafa ekki verið athug-
uð ennþá.' Kristján Eldjárn
kvað' augljóst að margt bók-
anna væru komið úr fórum sr.
Hc'ga, Sigur'ðssonar, en enn er
ekki ljóst sambandið milli hans
og gefandans. Sigurður Bard-
arson fæddist 1851 og lézt árið
1940.
Sr. He’gi fæddist 1815. Hann
las um skeið lögfræði og síðan
læknisfræði við Hafnarbáskóla,
en lagði þó einkum stund. á
dráttlist við listaslcólann, og
hafði mikinn áhuga á fró'ðleik
og listum. Hann er talinn frum
kvöðull að stofnun Forngripa-
safng ís’ands, og honum eig-
um við að þakka myndina af
Jónasi HallgrímssýTii.
Sr. Helgi skrifaði einnig
merica bók um ís’enzka rím-
fræði. Hann lauk eigi há-
skó’anámi. en bjó lengi. að
Jörfa, unz hann vigðist prest-
ur að. Setbergi 1866, fékk Mela
í Borgarfir'ði 1875. Sr. He!gí
Signrðsson nndaðist á Akra’
nesí árið 1888.
Það verður að teljast góð-
ur fengiiv ,að fá .bækur þessa
Fra.mhald á 6. siðu.