Þjóðviljinn - 25.02.1953, Síða 11

Miðvikudagur 25. febrúar 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (11
Nýr heimur opnast
Framhald af 7. síðu.
klerkleg yfirvöld komi nálœgt
hjónaböndum í Kína, hvorki við
stofnun þeirra eða þegar þau
eru leyst upp. En svo sem ann-
ars staðar er fyrst reynt að tala
á milli hjónanna, en ef sættir
eru ekki mögulegar, verður að
fallast á skilnað þegar í stað,
eða er öllum formsatriðum er
fullnægt. Eiginmaður má þó
ekki sækja um skilnað, ef kona
hans er barnshafandi, og ekki
má hann sækja um skilnað fyrr
en ári eftir fæðingu barnsins.
Koná getur sótt um skilnað þó
að hún sé með barni.
Samkvæmt skýrslum frá síð-
ari helmingi ársins 1949 um
hjónaskilnaði í fjórum tiltekn-
um fylkjum Norður-Kína, voru
hjónaskilnaðarmál frá 50—68%
allra mála, sem rekin voru fyrir
borgaralegum dómstólum. í
þrem héruðum Shansi-fylkis
risu 81% málanna út af kaupurn
og sölu eiginkvenna, fyrirfram
ráðstöfun foreldra á börnum
sínum í hjónabönd, misþyrm
ingum eiginkvenna af hendi eig
inmanna og tengdamæðra, barna
hjónaböndum og fjölkvæni.
Nokkrar tölur enn er nauð-
synlegt að taka til þess að sýhá
áhrifin af sjálfsákvörðunarrétti
fólksins í þessu máli. Flest deilu
mál hjóna voru skilnaðarmál. í
Shanghai var tala slíkra mála,
í ágúst 1949 212, en í september
sama ár var íiún 501. í Harbin
voru 628 mái árið 1947, 1081 mál
1948 og 448 mál á tímabilinu
janúar—apríl 1949. Konur áttu
upptök að flestum málunum og
flest áhrærðu þau ungt fólk og
miðaldra. Þessár tölur.tala sínn
máli um misheppnuð hjónabönd
og benda á að hægra muni ort
en gjört að ráða bót á misfellum
gamla skipulagsins. Að íðlki er
frjálst að skilja mun fækka
hamingjusnauðum hjónabönd-
um og leggur einstaklingunum
þá skyldu á herðar að vanda því
betur til hjónabandsins. Á öðr
um stað í lögunum segir, að
hjónum beri að elska, virða,
hjálpa og sjá um hvort annað
lifa í eindrægni, sjá um börnin
starfa sameiginlega að velferð
fjölskyldunnar og uppbyggingu
nýs þjóðfélags.
Sjötti kafli laganna er um
framfærslu og menntun barn-
anna eftir hjónaskilnað. Þar er
m. a. ákvæði um að faðir skuli
bera allan kostnað eða hluta
kostnaðar af barni, ef móðirin
helíir umsjöh með'því.
’SjÖúndi ’káfli ér ' um fíárií-
færslu og eignir eftir hjóna-
skilnað. Skuldir sem myndazt
hafa í hjónabandipu og ekki
reynast eignir fyrir við skilnað,
er manninum gert að greiða. Ef
annar aðilinn gjftist ekki aftur,
en á erfitt um að framfleyta sér,
skal hinn aðilinn veita honum
hjálp (sama hvort karl eða kona
á í hlut), -
# ■
Þessi lög eru látin ná til þjóð-
ernisminnihlutanna í Kína með
ýmsum breytingum sem við eiga
í ‘hverju tilfelli, en það mun
harla mismunandi, því að minni-
hlutarnir eru um 60 talsins og
samtals um 40 milljónir manna.
Þessi lög eru einn aðalþáttur-
inn í að gera kínversku alþýðu-
íólki kleift að lifa sem frjálsbor-
ið fólk. Menn gera sér vonir um
að þau leggi grunninn að aukn-
um þroska og heilbrigði kín-
versku þjóðarinnar, og að þau
stuðli að ríkulegri hamingju ein
staklinganna á grundvelli jafnr-
ar aðstöðu kynjanna, eru þeir
sannfærðir um, sem höfðu þau
eitt hið fyrsta verk hins nýja
Kína. En eins og áður er sagt,
þá eru lögin ekki nóg, heldur
verður einnig að reka mjög víð-
tæka upplýsingaátarfsemi meðal
almennings til þess að kynna
honum lögin og fá hann til sam-
starfs. M. a. mátti afar víða í
borgum sjá myndasögúr inni í
og utan á búðum um einstaka
þætti þessara laga. Og víða eru
haldin sérstök námskeið fyrir
tengdamæður og eiginmenn til
þéss að kynna þessum aðiljum
réttindi konunnar. Tengdamóð-
irin og eiginmaðurinn eru sýni-
lega talin þurfa mest að læra til
þess að geta orðið samferða öðr-
um þegnum hins nýja ríkis. En
hið gamla skipulag stendur djúp
um rótum í þjóðinni og margir
neita að beygja sig fyrir svo frá-
leitum lagaboðum sem þeim, að
ungi maðurinn velji sér sjálfur
konu, og sjá upplausn þjóðfé-
lagsins í lögum, sem leyfa körl-
um hvað þá konum hjónaskilh-
að — sem er svo framkvæmdur.
Hér eru nýir lifnaðarhættir á
ferðinni og reynt með góðu að
koma fólki í skilning um gildi
þeirra. _ Framh.
Leiðrétting. í fyrstu grein
minni um konuna í Kína, 8. jan.
1953, hefur orðið prentvilla í 5.
dálki 21. línu að ofan: geymslu
í stað brennslu. N. Ó.
Bjöesi Ólaísson
Vilhjálmur hór ©g
Framh. af 6. síðu.
burðarverksmiðjunnar er Al-
menna byggitigarfélagið h.f.
Einn helzti maður í stjórn
þess félags er Björn Ólafssor..
Og Vilhjálmur Þór kvað vei’a
orðinn áhrifaríkur í því líka.
Hvort honum þykir rétt að
hafa slíkt opinbert er annað
mál.
Einokunarhringur fjár-
píógsmanna Framsóknar og
íhaldsins lokast se meir um
stærstu f jármákifyrirtæki
landsins. Því ósvífnari sem
f járplógsaðferðir þeirra verðaM
því vægðarlausar sem þeir
nota Framsókn og Ihaidið til
að ræna eignum ríkisins og
þjóðarinnar, — því liærra
munu þessir ránsflokkar
þeirra hrópa um „stríð gegn
fjárplógsstarfseminni.“
Tilgaagur Framsóknar og
íhaldsins í kosningunum er
að loka einokunarhringnum
um fólkið, svo það sé eftir
kosningar varnarlaust ofurselt
fjárplógsvaldinu til arðs og
eigna ráns.
Sósíalistaflokkurinn einn af
hjúpar þetta samsæri pen-
ingavaldsins gegn þjóðinni.
En eigi að takast að hindra
hinar skuggalegu fyrirætlan-
ir amerísku fjármála-gangst-
eranna hér á landi, þá þarf
þjóðin sjálf að rísa upp með
flöKkhum; áður en það er of
seint.
Glerangtt
Framhald af 5. síðu
Eftir að hún fékk gleraugu frá
Feinbloom þaut hún í gegnum
barnaskólann, tók hátt gagn-
fræðapróf, er nú að læra blaða-
mennsku og vinnur fyrir sér
með íhlaupavinnu við blað.
Enska deildakeppnin
Framhald af 8. síðu.
Huddersf 30 17 7 6 56—24 41
Luto-n 29 17 4 8 62—36 38
Plym. 30 15 6 9 46—43 36
Birming-h. 29 14 7 8 51—46 35
Leicester 30 14 6 10 72—61 34
Leeds 30 11 11 8 54—41 33
Nottíngh. 30 14 5 11 -62—49 33
(Fulh-am 30 13 6 11 58—5’2 32
Rotherh. 30 14 3 13 57—53 31
D-oneast-e-r 29 7 12 10 41-^49 26
Bre-ntf. 29 9 7 13 39—54 25
Bury 30 8 8 14 38—56 24
Hull City 29 8 6 15 39—53 22
South. 30 6 10 14 50—63 22
B-arnsIey 30 5 6 19 39—73' 16
/ThrfVs EinSajx&t íííÍDN KIÍI*
Barátta gegn
olmhringtimim
Framhald af 7. síðu.
Forsætisráðhena Framsókn-
ar hélt ræðu í útvarpið til þess
að tilkynna að þetta framferði
bilstjóranna væri „uppreisn
gegn löggjafarvaldinu, uppreisn
gegn Alþingi.“ Minna mátti
ekki gagn gera. Og í hverju
blaði Framsóknar var Einar
Olgeirsson sérstaklega stimpl-
aður sem foringi uppreisnar-
manna.
En Framsóknar-aftiurhaldið
varð iað gefast upp fyrir upp-
reisn fólksins. Einokunar-Ey-
steinninn varð að veita inn-
flutnin-gsleyfi til Nafta fyrir
benzíni og benzíntank. Verk-
fallinu lauk lum nýár 1936.
18. maí 1936 Iækkaði svo
Nafta útsöluverð á benzíni nið-
ur í 29 aura. Olíuhringarnir
neyddust til að drattast á eft-
ir. Einokun Framsóknar liafði
ekki hjálpað þeim.
Verkalýðurinn hafði ekki að-
eins velt 4 áura tollliækkun-
inni yfir á hringana, heldur og
knúið fram 2 aura lækkun
viðbót.
Þannig unnu neytendur einn
stærsta sigur á oliuliringunum,
sem þeir liafa unnið. Bílstjór-
arnir höfðu í peningum um
400 þús. kr. á ári upp úr verk-
fallssigrinum. Það samsvarar
um 4 milljónum króna á ári
nú.
Alþýða íslands hafði fengið
þá reynslu, að með skynsam-
legri -beitingu verkfallsvopnsins
og verzlunarsamkeppni var
hægt að sigrast jafnvel á hin-
um voldugu olíuhringum. —
Hins vegar notaði afturhaldið
tækifærið seinn.a til að koma
einokun sinn.i af-tui’ á og brjóta
niður smáu félögin.
Og nú er eínokun olíuhring-
anna ósvífn-ari -en nokk-ru sinni
fyr-r, enda er nú Standard Oil,
svívirðilegasti og alræmdasti
ol-íuhringur heimsins, orðinn
sterkastur hér á íslandi.
En samt sýndu úrslit verk-
fallsins í vetur að hægt var
að lækka olíu um 4 -aura kíló-
ið, sem ekki v-ar léð máls á
fyrir verkfa-11.
Vald olíu-hringanna byggist
nú sem fyrr á valdi þeirra yfir
stjórnarflokkunum. Tillögur
Sósíalistaflokksi.ns á Alþingi í
vetur um að knýj-a olíuhringana
til þess að lækka verðið og
leyfa um -leið frjálsan inn-
flutnin-g olíu og efnis til geyma.
'v-o-ru felldar af stjór-narflokk-
unum. fhald og -Framsókn slá
að vanda skjalborg um olju-
einokunina. -
En viðbúið er að nú þurfi
harðari aðsókn að olíuhringun-
um og stjórnarflokkunum,
skjaldsveinum þeirra, en 1935.
Alþýðan iþarf sjólf að rísa upp
í kosnin-gum og rý-ra svo mátt
þessara erindrek-a olíuhring-
anna -á Alþingi að þeir treystis.t
ekki lengur ti-1 að viðhalda því
arðr-áni og einokun, sem þjóðin
nú stynur undiir.
Mann í Arubíu
Framhald iaf 5. síðu. 1
ur hálfu fyllri og heimtaði að
fá drósina aflienta til geymslu (
í kvennabúri sínu. Þegar Ous- S
man reyndi að fleygja honum
út á ný tók hinn til skamm-
byssu sinnar, skaut vararæðis-
manninn til bana og særð-i
konu hans.
20 svipuhögg á mánuði.
Ibn Saud varð ævareiður.
Hann bað ræðismannsfrúna að
tiltaka hvaða dauðdaga sem
hún vildi fyrir sökudólginn og
lofaði að höfuð hans skyldi
steglt úti fyrir brezka sendi-
ráðinu. Ekkjan hafnaði boðinu
en þáði bætur fyrir mann sinn.
Við nánari umhugsu.n komst
konungur að þeirri niðurstöðu
að sökin væri ekki eingöngu
sonar hans heldur einnig út-
lendinganna, sem kenndu hon-
inn að drekka. Hann breytti
dauðadómnum í fangelsisvist
með 20 svipuhögga álagi á
mánu'ði. Jafnframt bannaði
hann allan innflutning áfengra
drykkja inn í ríki sitt.
Þeir sem þekkja Ibn Saud
segja að hann múni heldur
láta olíuframleiðslu Árameo
stöðvast, enda þótt hann liafi
af henni þúsunda millj. króna
tekjur, en að. slaka á vínbann-
inu.
Fjársöfnun
sKvennadeildar Slysa-
s
svarnafélags íslands
\\ Reykjavík.
sMinnisblað yfir nokkr- ý
S V
S ar vörutegundir sem vér v
S
s
s
sDömudeild:
höfum á boðstólum.
Bæjarpósturinn
Framhald af 4. síðit.
og yfirgangi þessarar amer-
ísku ,,menningar“-innrásar
með. samsvarandi skaða fyrir
íslenzka tungu, menningu —-
og æru? — Svari hver sem
getur. En umfram allt: ætli'ð
ekki, að þetta séu óhugsan-
legir svartsýnisórar. Þetta
getur verið „aktúelt" vanda-
mál fyrr í dag en á morgun
-— og er reyndar orðið það“.
Léreft, ýmsar breiddii’ v
Léreft, dún og fiðurhelt. S
f V
Sirs, ymsar gerðir og
breiddir.
Tvisttau.
Flonel.
Gardínuefni
Kjólatau, fallegt úrval S,
Samkvæmiskjólatau
Peysufatasvuntuefni
Kvennærföt
Magabelti
Brjósthöld
Undirföt
Náttkjólav
Peysur
Pils
Hanskar
Handklæði
Höfuðklútar
Slæður
Sloppar
Kápur
Dragtir
Snyrtivörur, ýmsar
tegundir.
(Herradeiíd:
liggur leiSin
SSarfsmfíimalélag fieykjaVíkiiibáejai:
félagsins verður haldinn í Sjálfstæðishúsinu
sunnudaginn 1. .marz klukkan 1.30 e.h. stund-
víslega.
DAGSKRÁ:
Venjuleg aðalfundarstörf samkvæmt 11. grein
félagslag^nna.
Félagsmenn, fjölmennið og sýniö ársskírtéini
við innganginn.
Stjórnin.
S
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Herraföt
Kykfrakkar
Úlpur
Hattar
Húfur
Skyrtur
Bolir
Nærbuxur, stuttar ©g
síðar
Bindi
Náttföt
Sokkar
Belti
Axlabönd
Rakvéíar
Ferðatöskur
Lyklaveski
Peningaveski
o. fl. o. fl. o. fl,
V
S>
V
V
V
s
Kaupið góðar vörur og;
sfyöjið golf máleini,
1
Ragnar
Blöndal h.f
s
s.
s
s
s
V
s
s
s
s
s,
s