Þjóðviljinn - 19.09.1956, Qupperneq 5

Miðvikudagur 19. september 1956 — ÞJÓÐVILJINN — (5

|
i
!
franskra komménista og
sósiafdemókrata komiS á dagskrá
Merkur greinaflakkur Jules Moch
Miklar umræöur fara nú fram milli franskra komm-
linista og sósíademókrata um vaxandi samvinnu þeirra
milli. Meðal þeiria, sem mikið hafa látið aö sér kveöa
í þeim umræöum er Jules Moch, fyrrum ráöherra.
Sem skerf til umræðna þess-
ara hefur Jules Moch, einn leið-
togi sósíaldemókrata, skrifað
þrjár greinar í blaðið Midi-
Libre. Það hefur vakið athygli,
hve skýrt er á málinu haldið í
greinum þessum og lítil til-
hneiging til að halda á loft
flokkslegum kjörorðum. Moch
kallar grein sína: Kommúnist-
arnir og við,
Sameiginleg markmið
1 fyrstu greininni fer hann
viðurkenningarorðum um Ráð-
stjórnarríkin. 1 annarri grein-
inni segir hann, að kommúnist-
ar og sósíaldemókratar stefni
að sameiginlegu markmiði og
tekur þannig til orða: „I fræði-
kenningunni er einnig sameigin-
legt markmið. Kommúnisminn
þróaðist upp úr sósíalismanum
í lok fyrri heimstyrjaldarinnar.
Kommúnisminn krefst umsköp-
unar þjóðfélagsins, sameignar
framleiðslutækjanna og heldur
fram sömu gagnrýni á arðráni
verkamanna sem sósíaldemó-
kratar“.
Lykilaðstaða ílokkanna
í lokagrein sinni segir Moch,
að fjöldinn allur franskra kjós-
enda óski eftir samstarfi flokk-
anna. í greininni segir: „Meðal
óflokksbundinna, en vinstrisinn-
aðra kjósenda eru þeir margir,
sem óska samstarfs. Þeir líta
svo á, að með samstarfi mundu
flokkarnir ávinna sér traust
og skapa skilyrði til myndun-
SÚEZÐEILAN
Framhald af 1. síðu
menn í London í gær, að Danir
hefðu engar fyrirætlanir um
slíkt, enda virtust siglingar um
skurðinn enn ganga ágætlega.
Blöð í Breflandi og Frakklandi
gera sér mörg ekki neinar vonir
um þessa ráðntefnu. Franska
blaðið Combat, sagði í gær, að
bandaríska stjórnin hefði í raun-
inni komið í veg fyrir allan
árangur af ráðstefnunni í Lond-
on þegar áður en hún hófst,
með því að lýsa yfir, að hún
myndi ekki veita ríkjum Vestur-
Evrópu aðstoð vegna aukins
kostnaðar við siglingar skipa
þeirra suður fyrir Afríku.
Indversk málamiðlunar-
tillaga
Indverska • blaðið Hindustan
Times, sem talið er standa nærri
stjórn Nehrus, birti í gær til-
lögu um málamiðlun í Súezdeil-
unni. Blaðið leggur til, að skurð-
urinn. verði í framtíðinni undir
alþjóðlegri stjórn, þar sem Egypt-
ar og þjóðir þær sem nota
skurðinn eigi jafnmarga fulltrúa.
Formaður þessarar stjórnar
verði hlutlaus og kosinn af alls-
herjarþingi SÞ með 2/3 meiri-
hluta.
ar styrkrar vinstri stjórnar.
Samanlagt hafa kommúnistar
og sósíaldemókratar 250 þing-
sæti, en 299 þarf til að ná al-
gerum meirihluta....
Vert er að gefa þessum stað-
reyndum gaum. Á núverandi
þingi er ekki unnt að mynda
neina ríkisstjórn án stuðnings
sósíaldemókrata. Ef þeir gerðu
bandalag við kommúnistana,
eins og Nenni hefur gert á
ítalíu, væri ekki hægt að
mynda rikisstj'óm án sameigin-
legs stuðnings þeirra“.
Skiíyrðin tvö
Jules Moch segir ennfremur,
að samstarf þeirra hljóti að
koma fyrr eða síðar, en því
fyrr, því betra. Samstarfi
flokkanna setur hann tvö skil-
yrði:
„Annað þeirra má orða á
þessa leið: Frakkland vill
stuðla að friði fyrir atbeina
afvopnunar. En áður en fallist
verður á afvopnun undir ör-
uggu alþjóðlegu eftirliti, hlýtur
Frakkland að vera trútt varn-
arbandalögum sínum, sem
Mannskæðir bar-
dagar í. Alsír
Miklir og mannskæðir bar-
dagar voru háðir í Alsír um
helgina og segjast Frakkar
hafa fellt 180 serki. 5 franskir
hermenn féllu í gær, þegar ráð-
izt var á þá úr launsátri.
Beðið um stuðning
Arabaríkjanna
Stjómmálanefnd Arababanda-
lagsins er nú á fundi í Kaíró.
Salem, fyrrverandi upplýsinga-
málaráðherrai Egyptalands’, hvatti
í gær Arabaríkin öll til að veita
Egyptum virkan stuðning í bar-
áttu þeirra við vesturveldin.
Hann skoraði á þau að heita
Egyptum stuðningi, ef vestur-
veldin réðust á þá og skuldbinda
sig til refsiaðgerða gagnvart
vesturveldunum. Þær refsiað-
gerðir ættu að vera fólgnar í i
uppsögn allra viðskipta- og hernr
aðarsamninga við vesturveldin,
uppsögn allra samninga um ol-
íuvinnslu og önnur fríðindi í
Arabalöndunum og verkföllum
allra Araba sem vinna við fyr-
irtæki í eigu vesturveldanna.
*
Israelsmeiftii
áíin sökiaa
Eftirlitsnefnd SÞ í Palestínu
hefur úrskurðað, að skærur þær,
sem urðu á dögunum milli her-
manna fsraels og J'órdan, þar
sem einn hinna fyrrnefndu lét
lífið, en þrír af hinum síðar-
nefndu særðust, hafi verið ísra-
elsmönnum að kenna, þar sem
skærurnar áttu sér stað innan
landamæra Jórdans.
tryggja öryggi þess. Eru
kommúnistar reiðubúnir að
fyigja þessari stefnu, stefnu
samstöðu atlanzhafsríkjanna ?
Jules Moch
Hitt skilyrðið er þetta: Geta
kommúnistar viðurkennt, að
„alþýðulýðræði" þeirra sé ekki
lýðiæði það, sem við stefnum
að ?“
Afstaða kcmmúnista
Franskir kommúnistar hafa
svarað þessum tveim skilyrð-
um. Þeir segjast að sjálfsögðu
ekki vera mótfallnir því, að í
utanríkismálum sé tekin upp
stefna afvopnunar undir eft-
irliti. Aftur á móti geta þeir
ekki aðhyllzt stefnu „samstöðu
atlanzhafsríkjanna“. Árásar-
eðli Atlanzhafsbandalagsins og
fjandskapur þess í garð sósíal-
istisku landanna hafi komið
ótvírætt í ljós, þegar tilmælum
Ráðstjómarríkjanna um upp-
töku í bandalagið var vísað á
bug. Atburðir síðustu ára hafi
fært vaxandi meirihluta íbúa
Frakklands og annarra banda-
lagslanda heim sanninn um, að
Atlanzhafsbandalagið sé and-
stætt þjóðarhag þeirra.
Með tilliti til síðara skilyrðis-
ins taka kommúnistar fram, að
þeir telji lýðræðið ekki geta
notið sín undir auðvaldsskipu-
laginu, en hins vegar líti þeir
svo á, að misjafn skilningur
á hugtakinu lýðræði eigi ekki
að geta staðið fyrir þrifum
samstarfi flokkanna í því skyni
að bæta og víkka út lýðræði
auðvaldsþjóðskipulagsins. Sam-
starf þeirra sé þvert á móti
nauðsynlegt til að hindra, að
afturhaldsflokkarnir skerði lýð-
réttindin.
Kommúnistar telja þess
vegna, að skilyrði Jules Moch
séu ekki þrándur í götu sam-
vinnu kommúnista og sósíal-
demókrata.
Hvað fælist í vinsira
samstarfi?
I grein sinni skilgreindi Moch
nánar, hvað fælist í vinstra
Tvær skipalestir fóru um
Súezskurðinn í gær, önpur í
suður og yoru í henni 16 skip,
hin, 15 skip, í norður. I gær
biðu engin skip eftir að kom-
ast gegnum skurðinn.
Reuter hefur eftir skipamiðl-
ara í Port Said, að menn verði
að viðurkenna, að Egyptar hafi
unnið það afrek sem engan
hafi órað fyrir. Þeir hafi kom-
ið öllum skipum gegnum skurð-
inn án nokkurra verulegra
tafa, síðan hinir erlendu hafn-
sögumenn hættu störfum að-
faranótt laugardagsins. Síðan
þá hafa 144 skip farið um
skurðinn og af þeim 94 olíu-
flutningaskip.
Allt með eðlilegum hætti
Formaður stjómar hins eg-
ypzka Súezskurðarfélags ræddi
við blaðamenn í gær. Sagði
samstarfi: „Ef orðið er við
tveim skilyrðum, sem ég hef
sett fram: utanríkisstefnu í
samræmi við utanríkisstefnu
Frakklands og innanríkisstefnu,
sem er lýðræðisleg í reynd,
æski ég ríkisstjómar, sem svar-
ar til vilja meirihluta kjós-
enda, sem er vinstrisinnuð, en
hvorki miðflokka né hægri-
flokka stjórn. I síðustu kosn-
ingum hlutu kommúnistar
5.500.000 atkvæði, sósíaldemó-
kratar 3.200.000, Róttæki flokk-
ur Mendés-France og banda-
menn hans 2,200.000 eða sam-
anlagt um 11.000.000 atkvæði,
eða meira. en helmingur
greiddra atkvæða. Aðrir aðilar,
sem ekki eru óvinveittir vinstri
flokkunum hlutu samanlagt
3.000.000 atkvæði. Hinir raun-
verulegu hægri menn hlutu r.ð-
eins .... samanlagt 6.000.000
atkvæði. Hið st jórnmálalega
landakort er .auðkennt af þess-
um þrem tölum: 11, 3 og 6
milljónum".
hann að nú hefði að fullu v r-
ið sigrazt á þeim erfiðleik mj
sem skapazt hefðu við br. t-
för hinna erlendu hafnsö u-
manna og siglingar um ski: ð-
inn væyu nú með eðlileg mj
hætti.
Aðspurður sagði hann, að
Egyptar myndu hleypa skip m
frá hinum fyrirhuguðu „} )t-
endasamtökum“ gegnum ski ð-
inn, svo fremi sem þau hlý ’ iul
settum reglum, þ.e. tækju hf 'n-
sögumenn félagsins um b 'ð,
enda þótt þau hefðu aðra fy ir.
Stríðstryggingariðgjöld enn
hækkuð
Tryggingarfélög í Lor' uí
hækkuðu enn í gær iðg ld
fyrir stríðstryggingar á s' p-
um, sem fara um Súezsk ð-
inn eða á farmi, sem farii'. er*
með eða sóttur er til Egy a-
lands, Nemur iðgjaldið nú 3.5
af þúsundi, en nam áður 1 afl
þúsundi.
Weðmr sem
hergmgm?
John von Neumann, sem sætfi
á í kjarnorkunefnd Bandarl'cj-
anna, hefur látið svo um m ltfl
að eftir fáeina áratugi gett
maðurinn stjórnað veðrf ttu
heimsins. En þá gæti ve i5
líka orðið hernaðartæki, — og
gæti þaö haft enn meiri hættu
í för með sér en kjarnoi u-
hernaður.
Allir unnendur kvikmynda þekkja leikkon-
una Betty Davis, sem um árabil hefur veriffi
í liópi vinsælustu kvikmyndaleikara og læ ar
lítt ásjá þótt árin líði. Síðasta kvikmy >uB
Betty Davis „Arbítur að morgni brúðkau s®
næturinnar“ er enn talin liafa aukið si
hróður hennar. j
Egyptar haia staðið sig bett-
(ir en iiokknrn grnnaði
• Tæplega 150 skip haía íarið um Súez-
skurðinn síðan úílendingarnir íóru heim,
f gærkvöld höfðu 144 skip farið um Súezskurðinn s'ð-
an á miðnætti aðfaranótt laugardags, þegar nær a! ir
hinir erlendu hafnsögumenn við skurðinn lögðu niö ip
vinnu.