Þjóðviljinn - 17.01.1958, Page 7

Föstudag'ur 17. janúar 1958 — ÞJÓÐVILJINN------------(7
Það má til sanns vegar færa,
■að vöxtur Beykjavíkur hafi
raunverulega byggzt á þeim góðu
hafnarskilyrðum, sem hér eru
fyrir hendi. Reykjavíkurhöfn er
lífæð borgarinnar og forsenda
velmegunar hennar og framfara.
Hvert sem litið er til fram-
leiðslustarfa eða viðskiptalifs er
hið sama uppi á teningnum:
Reykjavíkurhöfn gegnir þar að-
alhlutverkinu. Hún er athafna-
svæði fyrir útgerð, fiskiðnað og
skipaviðgerðir um leið og hún er
imiðstöð samgangna og vörudreif-
ingar um allt landið og dýrmæt-
asti tengiliður okkar við um-
heiminn.
Þess vegna er mikils um vert
að gerð hafnarmaimvirkja sé á-
vallt í samræmi við ýtrustu kröf-
ur nútímans og framtíðarinnar.
Vanræksla í þeim efnum reisir
skorður eðlilegum vexti og fram-
förum í athafna- og viðskiptalífi
'Og getur valdið borginni og
landsmönnum öllum miklu tjóni.
Eg rita þessar fáu línur
I tilefni af nýlegum til-
lögum Sjálfstæðisflokksins í
bæjarstjóminni um hafnarmál-
efni, og þó ekki til að ræða þær
ýtarlega í einstökum atriðum,
heldur til að benda á vinnubrögð
bæjarstjórnarmeirihlutans í þýð-
íngarmiklu máli.
II. ‘
I bláu bók íhaldsins fyrir
kosningarnar 1954 stóðu þessi
orð með feitu letri:
„Unnið verði áfram að mæl-
ingum og áætlunum um fram-
tíðai-stækkun Reykjavíkurhafn-
ar.“
Svo mörg voru þau orð, sem
þá voru skrifuð, en þau voru
tekin óbreytt upp úr bláu bók-
ínni 1950 og hafa jafnan verið
• höfð yfir, þegar íhaldið hefur
viljað lofa ehjhverju.
Á siðasta kjörtímabili var
margsinnis innt eftir niðurstöð-
tim mælinga og gerð áætlunar
Um framtíðarstækkun hafnarinn-
ar, en það eina sem upplýstist
,var, að hafnarstjóri Valgeir
Bjöi'nsson virtist fyrir eigið
frumkvæði vera að sinna mæl-
íngum, en hvergi bólaði á nein-
um niðurstöðum hvað þá held-
góðum áætlunum.
Er leið á kjörtímabilið var
Ijóst, að íhaldið ætiaði sér ekki
að gera neinar mælingar eða á-
ætlanir fyrst um sinn, svo að
eigi varð hjá því komizt að
. flytja svolátandi tillögu í bæjar-
Stjórninni á fundi hennar 1. nóv-
ember 1956:
„Bæjarstjórn ályktar að
fela. hafnarstjóm og hafnar-
stjóra að gera tillögur um
heildaráætlun um fram-
kvæmdir í hafnarmálum á
næstu árum. Skal áætlun
þessi miðuð við framtiðar-
stækkun liafnarinnar í því
skyni að tryggja fiskiskip-
um, bátum og farskipum
liagkvæm hafnar- og af-
greiðsluskilyrði og skapa að-
stöðu til skipabygginga og
skipaviðgerða í höfninni eða
nágrenni hennar, í samræmi
við auknar þarfir í þessum
efnum.“
Með þessari tillögu minni var
ekki bryddað upp á neinum
deilumálum innan bæjarstjórn-
arinnar, og þvi fór svo, að til-
lögunni var með sainhljóða at-
sem fram eiga að fara hinn
26. janúar n. k.
III.
Við samningu bláu bókarinn-
ar árið 1958 studdist Gunnar
Thoroddsen borgarstjóri við
þvælt æintak sitt frá 1954. í
kaflanum um hafnarmál var
staldrað við orðin:
„Unnið verði áfram að mæl-
ingum og áætlunum uni
framtíðarstækkun Reykja-
víkurhafnar."
Hver andsk . . . . !
Ingi R. Helgason bæjarfulltrúi:
Sýndartillögur
íhaldsins í
hainarmálum
Feiunefndin og tillögur hennar
kvæðum vísað til hafnarstjórn-
ar til umsagnar.
Með tillögu minni vildl ég
gefa íhaldinu kost á að standa
við gefin heit. Málið sjálft er
mjög brýnt hagsmunamál bæj-
arfélagsins en þannig vaxið, að
ekki er unnt að hlaupa til
framkvæmda undirbúnings-
laustó Reynslan af íhaldinu hef-
ur verið sú, að stórmál eru
jafnan lengi i undirbúningi hjá
því, og ef eitthvað á að gerast,
verður að knýja það til undir-
búningsstarfa sem fyrst, svo
að forðazt sé að fylgja megin-
reglu þess: of seint — of lítlð.
En eftir flutning tillögu
minnar og afgreiðslu hennar
datt fijótlega á dúnalogn eftir
kokkabókum íhaldsins, þannig
að máUnu var enn á ný stefnt
í voða.
Tvívegis verð ég því í bæjar-
stjórn að spyrjast fyrir um
gang málsins.
Jú. Gunnar Thoroddsen borg-
arstjóri hafði svör á reiðum
höndum:
Noldkru áður en tillaga Inga
R. Helgasonar var fhitt í ba*j-
arst.ióminoi liafði ÉG skipað
nefnd sérfraéðjnga til að at.huga
og gera tillögnr til hafnar-
stjórnar um áætlanir í hafnar-
málnm. Þessi nefnd hefur nú
alla.r tilfögur og ábmdtingar
i þessuin efnum til athugunar,
og er nefndin í fullu starfi og
mun heildaráætlun hennar
ligg.ia fyrir innan skainms.
Eins og fyrr segir var hér
ekki um deilumál að ræða og
því samþykkti ég þessa mála-
leitan. Fyrir mér var allt, að
skriður kæmist á málið, svo að
innan tíðar fengjust áætlanir
franv til umræðna og endan-
legra ákvarðana.
En svo líður og bíður.
Eg spurðist fyrir um, hvað
liði störfum þessarar sérfræð-
inganefndar og hverjir væru
eiginlega í henni.
Engin svör.
Og það líður að undirbúningi
þeirra bæjarstjórnarkosninga,
Það er ekki hægt að endur-
prenta þetta rétt einu sinni
enn!
Nú voru góð ráð dýr og tím-
inn mjög stuttur.
Og á bæjarstjórnarfundi,
hinn 5. des. 1957 tók meiri-
hlutinn jóðsóttina og lagðar
voru fram tillögur í nafini
Sjálfstæðisflokksins um hafnar-
mál. Fyrri tillagan fól í sér
ákvörðun um stækkun hafnar-
innar útað Engey. — Seinni til-
lagan var í fjórum liðum og
fjallaði um allsherjar breyt-
ingar og framkvæmdir í innri
höfninni.
Þetta heitir að standa sig!
Fyrst er sofið á eigin kosn-

inga’oforðum í áratugi. Þá er
það spunníð upp, að sérfræð-
inganefnd hafi verið sett á
laggirnar, og síðast er óundir-
búnum tillögum kastað fram.
Sagan um sérfræðinganefnd-
ina er góð. Eg spurðist fyrir
um það, hvaða þóknun hún
hefði feneið. og enn á ný hverj-
ir væru í henni. Einar Thor-
oddsen varð fyrir svörum og
sagði hann nefndina vera ó-
launaða. Hann hélt lika, að
4
formaður hennar værl Davíð
Ólafsson en vildi svo alls ekki
segja mér hverjir hinir hefðu
verið. Guðbjartur Ólafsson
sagði mér, að hann væri í
nefndinni, en Einar Thoroddsen
sagði það vera hrein ósannindi.
Augljóst er, að Gunnar Thor-
oddsen borgarstjóri befur aldrei
skipað neina sérfræðinganefnd
á vegum bæjarins. Ef svo væri,
er ekkj hægt að halda henni
leyndri fyrir bæjarfulltrúum.
Hins vegar má vei vera — og
er raunar haria líklegt — að
borgarstjórinn liafi skipað inn-
ánflokksnefnd í liafnarmálum
og vísað tillögu minni til henn-
ar í því skyni að draga úr því
frumkvæði i málinu, sem flutn-
ingur þessarar eftirreksturstil-
lögu minnar var.
Svona eru vinnubrögð íhalds-
ins og þessi er virðing þess
fyrir bæjarstjómirmi sem
slíkri.
IV.
Að lokum þetta um tillögurn-
ar:
Það er ekkí flokkspólitískt
deilumál, að þörf sé að stækka
höfnina. En málsins vegna og
þeirra hagsmuna sem í húfi eru
má ekki taka ákvörðun um
stækkun hennar nema sú á-
kvörðun sé byggð á verkfræði-
legum og fjármálalegum athug-
unum.
Tillögum íhaldsins var vísað
til hafnars'tjómar og þar voru
þær ræddar. Þar kom uþp úr
kafinu, að í flýtinum höfðu
engin samráð verið höfð við
hafnarstjóra sjálfan við gerð
tHlag”'>'i”a cg að engu hyggt
á mæl5'\gum bans og athugun-
u’n.
F'iroi t;llaean var þvi órök-
s‘udd rreð öllu, henni fvlgdl
engin p,-pinr-"gerð. um mögu-
leika. ’-nstnað o. þ. h. Þó er
það tH’npa sem kostar f’eiri
hundruð milliónir kr. að afrm-
kvæma. sem t»knr eflaust ára-
tugi að framkvæma, og ýmis
tæknivandamál . raunar alveg
ó!eyst pnn e"n í sambandi við
bana, svo sem rins og bað, að
koma úrgapeinum frá bænum
út fyr;r h:.r>a stmkkuðu höfn,
því að a"na>'s "i'ði úrgan<nirinn
lokaður inni í höfnini, o. fl.
Þrátt fyrir bessa annmarka,
er sú hu‘*”,vnd girnileg að
stækka höfir'na á þennan hátt,
ef tækni’egir og fiárhagslegir
mögulelkai' e-u íyrir hendi.
■ é.
Þess vegna fengum við Eihar
Ögmundsson °—n háðir fi?um
sæti í hafnarsHárn fyrir Sósíal-
istaflokkm.n. fvrri tillö“u í-
haldsins bre'T+t á bá leið, að
þegar væri h'Tizt ha-nda um
undirbúnine að stækkun hafn-
arinnar með bað fvrir augum
að hún nái út að Eneev. og var
þannig fal'izt á tillöguna í
hafnarstjórn. Þvðíng þessarar
breytingar er sú, að endanleg
ákvörðun um stækkun hafnar-
innar í þessum stíl bíður unz
undirbúningsstorfi er lokið,
mælingum og rannsóknum.
Um seinni tT’öeu íhaldsins
er lítið að segja og fluttum við
Einar svolátandi frávísunartil-
lögu við hana:
„Þar sem tillögur þessar
um stórfelldar framkvæmd-
ir í innri höfninni liafa verið
undirbúnar án nokkurs sam-
ráðs við hafnavstjórn og
þar sem framkvæmdirnar
eru sumar í algeru ósam-
ræmi við þær framkvæmdir,
sem nú þegar er unnið að
og fyrirhugaðar liafa verið
Framhald á 11. síðu.

Áttu ekki
von á góðu
■k Á fundi Alþýðuflokksins
í fyrrakvöld voru mættir 190
áheyrendur að ræðumönnum
meðtöldum, nákvæmlega talið.
Talsverður hluti fundarmanna
var mættur til þess eins að sjá
með eigin augum hversu fátt
yrði á fundinum.
~k Alþýðublaðið segir í gær
um aðsóknina: „Fundarsókn var
góð, en þó var húsið ekki full-
skipað“. Blaðið hefur ekki átt
von á fjölmennri jarðarför.
i
Bragð er að
þá Bjarni finnur
★ Bjarni Benediktsson vík-
ur -í fyrradag í Morgunblaðinu
að óráðsíustjórn Gunnars Thor-
oddsens og segir: „Launakostn-
aðurinn við borgarstjóraskrif-
stofuna . . . liefur liækkað úr
1.250 þús. kr., skv. frumvarpi
að fjárhagsáætlun fyrir 1950,
í 3.200 þús., skv. frumvarpi að
fjárhagsáætlun fyrir 1958.
Hækkunin hjá borgarstjóra-
skrifstofunni er 156%, og þykir
sjálfsagt ærin.“
★ Þannig er sukkstjóm
| Gunnars einnig notuð í innan-
flokksátökunum hjá íhaldinu,
en heilindin innan flokksins
sjást bezt á því að Bjami skuli
bregða slíku vopni gegn flokks-
bróður sínum og keppinaut
hálfri annarri viku fyrir bæjar-
stjómarkosningar.
Það var og
★ Á fundi Alþýðuflokksins í
Stjörnubíói réðst einn ræðu-
manna mjög harkalega og per-
sónulega gegn Alfreð Gíslasyni
lækni, Hann sagði að Alfreð
hefði verið kjörinn í bæjar-
stjóm af heiðarlegum Alþýðu-
flokksmönnum en síðan brugð-
izt þeim og gerzt „flokkssvik-
ari“ og þar fram eftir götunum.
Auðvitað skeytti ræðumaður
ekkert um staðreyndir. Eins og
alkunna er sagði Alfreð Gísla-
son ekki skilið við Alþýðu-
flokkinn, heldur rak hægri
klikan hann úr flokknum vegna
þess að hann neitaði að svíkja
stefnumál flokksins og þau
kosningaloforð sem gefin höfðu
verið heiðarlegum Alþýðuflokks
mönnum.
★ Maðurinn sem hélt ræð-
una um flokkssvikin hét — Áki
Jakobsson.
Er húrt
virkilega í hættu?
★ Morgunblaðið birtir í gær
grein og skorar á al'ar konur
Reykjavíkur að taka höndum
saman til að tryggja Auði Auð-
uns, fulltrúa kvenþjóðarinnar,
sæti í bæjarstjórn, en Auður
skipar sem kunnugt er 2. sæti
íhaldslistans.
★ Er þetta ekki full mikil
svartsýni?
Siálfs
er höndin hollust
★ Verkamaður nokkur, Sig-
urður Ó'afsson að nafni, vitnar
um það í málgagni atvinnurek-
enda í gær að verkfallið mikla
1955 hafj Verið „beinlinis til
tjóns fyrir verkainenn.'‘
★ Sigurður getur ósköp vel
bætt úr þessu hvað hann sjálf-
an snertir. Harm þarf ekki ann-
að en afsala sér 11% af kaupi
sínu, afneita þriggja vikna or-
lofi og rétti til atvinnuleysis-
trygginga og ýmsum friðindum
í sambandi við breyitan virsnu-
tíma. Þá stendur hann í FÖiyu
sporum og fyrir verk‘fallið' og
getur verið sæll og glaður.