Þjóðviljinn - 18.11.1959, Síða 3

Miðvikudagur 18. nóvember 1959 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Einn Ijóðrœnn draumur
Rabb á afmælissýningu Svavars Guðnasonar
Afmælissýning Svavars Guðnasonar verður opnuð í
Xistamannaskálanum 1 kvöld kl. 8,30.
Sýning þessi spannar aldarfjórðung: Þar eru hans
fyrstu myndir og líka þær síðustu — frá þessu ári.
Myndirnar eru 70—80 talsins.
Þrír eða f jórir menn eru í | í París horfði ég á heims-
óða önn að saga, negla og listina og málaði af kappi.
íhengja upp. Sjálfur er Svavar Fékk þar anzi góða vinnustofu.
sokkinn niður í að svara spurn-
Vilja fá jafnmarga ráðherra
ingum blaðamanns, — og frá-
leitt er það miklu léttara en
ihengja upp myndir.
Það byrjaði í Búðardal
— Já, ég byrjaði að mála
ifullorðinn maður. Það byrjaði
vestur í Búðardal.
— Búðardal ?
— Já. ég var að háifdrepast
Iiér í bænum Stefán bróðir
minn var bá læknir í Búðar-
dal og hitti mig bc.aar hann
•kom suður Kjarval var með
mér og sagði við Stefán: Þú
ættir að taka hann bróður þinn
með þér vestur.
— Varstu ekki byrjaður áð-
ur?
— Ég var vitanlesrT. bvrjað-
ur að mála. en hafði enga á-
kvörðun tekið um að verða
málari. Ég var tvegg.ja mán-
aða tima í Búðardal og byrj-
aði þá fyrir alvöru. Það gerð-
ist raunverulega 1934. Frá
iþeim tima hef ég svo að segja
ekkert gert nema mála.
• Vont að koina saman ...
— Eitthvað hefurðu verið
farinn að hnýsast i litina fyrst
þú varst með Kiarval.
— Veturinn 1933—1934 var
ég í Reykiavík. Vann fvrir
mér með rukkun. Fékk 8 kvón-
ur á dag fyrir að rukka. Það
var vond vinna. Jú, ég var að
mála líka, en það var vont
að koma saman músu málara
og þessu helvítis rukki.
Þá kostaði flaskan af rauð-
víni — venjulegu rauðvíni —
35 aura, en maður var svo
peningalaus — þrjátíu og fimm
aurarnir þýddu svo mikið að
• Þrammaði með rúllu
undir liendinni
— Og svo ?
— í febrúar 1935 fór ég til
Hafnar og voru samskipa mér
þeir ágætu menu Sigurður Guð-
mundgson ritstjóri Þjóðviljans
og'; 'áölvi 'fe’íondái • ‘tiiagfræðing-
ur,
I Köfn fór ég labbandi með ^éit ^fram ag mála. Varð inn
Hvað hún heitir? Þið sjáið það
í sýningarskránni!
mörku; ég fékk þær lánaðar
heim til sýningar. Mig langar
við betra tækifæri að fá svo-
lítið úrval mynda minna í
Danmörku og sýna hér.
41 Einn ljóðrænn draunuir
Hér gerum við hlé á og löbb-
um meðfram veggjunum.
Fremst til vinstri eru nokkrar
fyrstu myndir Svavars, gerðar
fyrir 25 árum. Þá koma mynd-
ir gerðar á námsárunum í
Höfn, þvínæst París, bá aftur
myndir frá Höfn og síðan tek-
ur ísland við — nýjustu mynd-
irnar gerðar á þessu ári.
Þarna eru vatnslitamyndir,
pastel- olíukrítar- og olíumál-
verk.
Engin af myndunum á svn-
ingunni, að undanskildum
tveim, liafa verið sýndar áður.
Svavar liefur haldið nokkrar
sýningar sjálfur og tekið þátt
í mörgum sýningum •hér, M.a.
haustsýningúnni, þegár liann
fékk hingað verk 10—12
danskra félaga sinna. Sú sýn-
ing var fyrir um 10 árum.
Elztu myndir Svavars eru
Ijóðrænar, rómantískar og nat-
uraliskar, og þegar það er bor-
’ð á hann viðurkennir hann að
þetta hafi kannski allt frá upp-
hafi til enda verið ljóðrænn
draumur. En þarna er líka
ein elzta — ef ekki sú allra
elzta abstraktmynd sem ísl.
málari hefur fert.
• Afmæþ í tvennum
skilningi
Meðan við höfum rabbað
saman hafa málarar komið og
farið. Þeir hafa verið að fylgj-
ast með því hvernig miðaði að
hengja upp. Það er nefnilega
Félag ísl. myndlistarmanna
sem gengst fyrir sýningunni.
Þetta er afmælissýning í
tvennum skilningi: Svavar hef-
Framhald af 1. síðu.
lokáákVarðanir vSerú teknar.
Var svo mikilí hugur í mið-
stjórnarmönnum. að ráðherrar
flokksins úr samninganefnd-
inni treystust ekki til að
malda í móinn og var sam-
þykktin gerð samhljóða. Jafn-
framt var ákveðið að núver- ,
andi stjórn segði ekki af sér
fyrr en endanlegt samkomulag
hefði náðst.
Bióðast til að íórna
Gunnari!
Það er mjög táknrænt að
Talið er að Sjáífstæðisflokk-
urinii muni nú bjóða ' Alþýðu-
flokknum að hafa ráðherrana
5 3 frá Sjálfstæðisflokknum
og 2 frá Alþýðuflokknum —
og fylgi það boðinu að fækk-
unin hjá Sjálfstæðisflokknum
verði látin bitna á Gunnari
Thoro.Idsen, einkavini krata.
Telja sumir að sú hótun muni
algerlega nægja til að fá mið-
stjórn Alþýðuflokksins til að
afturkalla samþykkt sína!
Framhald af 12. síðu
það eru þessi atriði en ekki|vilja BÍnum framgengt, en með
þessu er það að rjúfa þá meg-
inreglu, að 1. des. skuli fyrst og
fremst helgaður sjálfstæðismál-
unum, en í þess stað ætlar það
nein málefni sem ágreiningi
valda. Hins vegar kann báð-
um að reynast erfitt að ráða
við metnað sinn og hégóma-
skap. Sjálfstæðisflokkurinn
getur naumast breytt ákvörð-
un sinni án þess að flokksráð
komi saman á ný, og munu
ráðamennirnir ekki vera gin-
keyptir fyrir því. Þeir vísa til
þess að Sjálfstæð’sflokkurinn
hafi 24 menn á þingi, Alþýðu-
flokkurinn aðeins 9, og muni
hvergi á byggðu bóli tíðkast
að slíkir flokkar semji um
helmingaskipti á ráðherrastól-
um; einnig minna þeir á að
þegar Alþýðuflokkurinn var í
stjórn með Framsókn einni
fyrir stríð, lét hann sér nægja
1 ráðherra á móti 2 Fram-
sóknarráðherrum.
maður gat ekki leyft sér að
kaupa rauðvín, — en vatn ur nu malað í 25 ár,
drekkur maður ekki í París;!1' daS er hann fimmtugur.
þá var enn bjargföst trú að|
taugaveikisbakteríur væru í
vatnsbólum Parisar.
Vorum skammaðir ...
— Frá Paris fór ég svo aft-
ur til Kaupmannahafnar o;
eitthvað rf málverkum i rúllu
undir hendinni inn á ðVndprn-
lyksa þar í stríðinu og tók
þá þátt í mörgum sýningum
iið. Þeir voru mér hjálplegir meg ungum dönskum málur-
þar Þorvaldur S'kúlason og
Jón Engilberts; þekktu einn
prófessorinn, hann varð kenn-
ari minn.
— Og rúllan hefur dugað
sem aðgöngumiði?
— Já, év var tekinn inn upp
á þsssi málverk.
• Þriátíu og fbnm aurarnir
þýddu svo mikið
— iSvo hefurðu bvriað að
stúdera af fullum krafti’
— Já, ég var tiltölulega
stutt í akadem’inu; var að vísu
innritaður í 2 ár. en mætti
Gimnar Álfur
ser að gera daginn að áróðurs-
degi fyrir pólitízku stefnumáli
sínu.
Það er lika athyglisvert, að
sania daginn og Mogginn skýr-
ir frá þessum afrekum vika-
pilta sinna mcðal stúdenta
flytur hann frétt um það á
forsíðu aft andstæðingar okk-
ar í landhelgismálinu sitji nú
á rökstólum í London til að
samræma aðgerðir sínar. Er
stúdentum vissulega Iítill sómi
að því að láta pólitískt of-
stæki íhaldsins ráða því, að
. þeir þegi þunnu hljóði um
höfuðbaráttumál íslenzku
þjóðarinnar, sjálfstæðismálin,
meðan andstæðingar þeirra
sitja á rökstólum og bera
saman ráð sín.
um; var fastur aðili að Haust-
sýningunni.
Við áttum ákaflega erfitt
uppdráttar abstraktmálarar á
þeim tíma. Við vorum skamm-
aðir einhver lifandis ósköp og
skelfÍTig. En svo breyttist það.
— Hvernig féll þér í Höfn
á stríðsárunum ?
— Það voru lifandi og spenn-
and; tímar, en ég vil kannski
ekki halda því fram að þeir
hafi verið heilsusamlegir fyrir
taugar manna, því þetta var
hernumið land og gekk á ýmsu.
— Já, ég kom heim með
aldrei þegar á leið. Stundaði | Esju — fyrstu ferðinni 1945.
námið mjög vel fvrst, en i i»á' hafði. ég með mér myndir
tt Og hvað gegirðu svo um
líffð og tilveruna á þessu af-
mæli?
— Allt illt! Ég er dauð-
þreyttur á að' standa í þessu
sýningarstússi. Svo þreyttur að;
ég veit varla hvort tilveran
er til lengur, — efast um að
ovo sé. Vonandi hressist Gudda
þegar hún er hætt að ramma
inn og reka nagla.
— Og svo ferðu aftur að'
mála .. .
— Já, ætli það ekki. Ég
hef enga trú á því að hægt sé
að venja sig af þessu,
Það kom einhverntíma til
mín maður, — ég man ekkert
lengur úr bvaða stétt hann
var. en ég á það til að barma
mér og hann segir eitthvað á
þessa lund:
— Geta menn líka orðið
þreyttir á að mála?
— Já, blessaður vertu, mað-
ur getur orðið leiður á því,
svaraði ég.
— Jæja; þetta er þá rétt
einq og hvert annað helvítis
Framhald af 12. síðu.
æfðir fyrir réttinum. Gunnar
Álfur var látinn taka á sig alla
sökina og sá framburður hefur
nú verið tekinn gildur af fé-
lagsmálaráðuneytinu!
F.yrir rannsóknina hafði Hann-
es Pálsson borið Sigurð Sig-
mundsson ýmsum sökum um
rangsleitni i úthlutunum o. fl.
Ekki gat hann fundið þeim á-
burði neinn stað í rannsókninni
og féll hann algerlega um sjálfan
sig; án þess þó að ráðuneytið
telji slíkt framferði Hannesar á
nokkurn hátt saknæmt.
Þegar félagsmálaráðherra fyr-
irskipaði réttarrannsóknina —
fvrir kosningar. reyndi Alþýðu-
flokkurinn miög að nota bað sem
17% aukiimg far-
þcgaflotiiinga raeð
m.s. Gullfossi
Samkvæmt upplýsingum sem
blaðið hefur fengið frá Eim-
skipafélaginu, flutti ms. Gull-
foss 5375 farþega milli landa á
síðastliðnu sumri. Sumarið áður
flutti skipið 4612 farþega og
hefur því farþegafjöldinn aukizt
um nálega 17%. Þess ber þó að
geta, að ein ferð skfpsins féll
niður sumarið 1958 vegna verk-
falls og hefur það að sjálfsögðu
dregið úr farþegafjöldanum það
sumar.
Síðastliðinn föstudag lagði
vitnisburð um ,,röggsemh‘ hans skipið í fyrstu vetrarferðina til
,q^...sl.j.ór.na^i.npar , all.rar, Sú rögg- Hamborgar og Kaupmannahafn-
semi iþirtist . í öðf.u 1
kosningar.
ftii*
fannst það svo gasrnslít.ið. Mát-jos? hélt fyrstu sýningu mína
aði íátlaust í ,.eip'’n skóla“, og hér í Listamannaskálanum. Þar ’ Uf'> sem madur vinnur hér í
fór til Parísar 1938. Þar v°r á meðal voru nokkrar af þeimjheiml-
'ég hálft ár. Raunar skrapp ég myndum eftir mig sem eru í
Til hamingja með afmælið,
heim sumarið 1937.
eigu ýmsra manna í Dan- Svavar.
J.B.
NýH íslandsmet
Framhald af 1. síðu.
þýzkra sundmanna. Náðist af-
bragðs góður árangur í ýms-
um greinum,
I 200 m skriðsundi kvenna
sigraði Ágústa Þorsteinsdáttir
á nýju glæsile.gu meti, 2,28,6
mín, en Gisela Weiss varð önn-
ur á 2,29,0.
Þjóðverjinn Wiegand sigraði
í 100 m skriðsundi karla á
58,1 sek., Guðmundur Gísla-
son hlaut tímann, 58,5 sek.
Jiirgen Dietze vann 100 m bak-
sund á 1.07,0 og Pétur Kristj-
ánsson 50 m flugsund á 30,4.
Evrópumethafinn í 200 metra-
bringusundi, Konrad Enke,
vann þá grein með yfirburðum
á 2,41,3 mín, en Sigurður Ak-
urnesingur Sigurðsson varð
annar á 2,50,0.
Mótinu verður haldið áfram
í kvöld
ar með 84 farega. Ááetlún skips-
ins' Verður méð sama fyrirkomu-
lagi og undanfarna vetur, þann-
ið að skipið siglir til Hamborg-
ar og Kaupmannahafnar með við-
komu í Leith í heimleið.
Áætlun Gullfoss fyrir næsta
sumar er væntanleg innan fárra
daga.
Kauplagsnefnd hefur reiknað
vísitölu framfærslukostnaðar í
Reykjavík 1. nóvember 1959 og
reyndist hún vera 100 stig eða
óbreytt frá grunntölu vísitölunn-
ar 1. marz 1959. Samkvæmt á-
kvæðum laga er kaupgreiðslu-
vísitala tímabilsins 1. desember
1959 til 29. febrúar 1960 100
stig eða óbreytt frá þvi, sem er
á tímabilinu september til nóv-
ember 1959.