Þjóðviljinn - 18.11.1959, Qupperneq 7

Miðvikudagur 18. nóvember 1959 -—ÞJÓÐVILJINN —. (7
Frá Nankm& fórum við til
borgarinnar Vúsjí, sem stend-
ur við stórvatnið Tai -Hú, hér-
umbii miðja vegu miili Nan-
king og Sjanghaj í vatni þessu
er mikil fiskgegnd og einn
þáttur í atvinnulifi alþýðu-
kommúnunnar í aðliggjandi
Sveitum eru fiskveiðar á vatn-
inu. Fiskiflotinn er um 130 segl-
skip margra stærða.
Okkur var boðið að heim-
sækja fiskiskipin og áttum við
þar ánægjulegar stundir hjá
fiskimönnunum. skoðuðum skip
þeirra og veiðiaðferðir og rædd-
um iengi dags við þá. Þeir
veiða í net. Oft búa fjölskyld-
ur í bátunum, en þegar skóla-
skyldán kallar á börnin, verða
þær að flytja til iands.
Aðeins tvö skip af þessum
130 voru með vél. Okkur var
hinsvegar sagt, að fyrir næstu
áramót yrðu settar vélar í
Tjögur til viðbótar og á næsta
ári vrðu véiar settar í öll fiski-
skipin.
Þá lá nú við að Sigurður
okkar Guðnason færi að malda
í móinn. Hann vildi helzt eng-
ar vélar í þessi rómantísku
skip, sem stefndu til „hafs“
undir háreistum seglum á sól-
roðnu kvöldinu. En fiskimenn-
irnir svöruðu með sínu breiða
brosi. Þeir vildu fá sinar vélar
Frá hátiíðahöldunum í tilefni af 10 ána afmæli Kínverska alþý ðuveldisins. Myndin er tekin við Hlið hins himneska friðar.
ingu og affermingu millilanda- þess, en ekki gat hann munað
skipa. Unnið er í þrískiptum nafn skipsins.
vöktum. Raunverulegur vinnu- Þeir báðu mjög að heilsa ís-
tími er 7 stundir. — Við áttum lenzku hafnarverkamönnunum
lang't og' ánægjulegt samtal við og er þeirri kveðju hér með
verkamennina þarna. Þeir komið á framfæri.
sögðu okkur, að áður hefðu Við heimsóttum ennfremur
EGGERT ÞORBJARNARSON
r
1 lnodi 6?0 ifiiiljom)
-og þeim væri trúandi til þess
að útvega sér nýtízku skip við
næsta tækifæri.
Frá Tai Hú vatni lá leið okk-
ar til borgarinnar Hansjá, suð-
vestur af Sjanghaj. Það er orð-
tak í Kína, að á himnum sé
himnaríki, en að á jörðu sé
Hansjá. Borgarstæðið er ákaf-
lega fagurt, við endann á Vest-
urvatni, sem er umlukið fjöl-
•skrúðugum, langræktuðum trjá-
:gróðri og blóma, skrautlegum
fornum tehúsum og listihúsum
og nýtízkulegum hvíldar- og
hressingarheimilum. Borgin og
umhverfi hennar hreif Gunnar
Benediktsson svo mjög, að hann
orti lofkvæði sem • hann flutti
gestgjöfum ckkar að fornís-
lenzkum sið og hlaut ritlaun
fyrti-f 'K'væðiriU1 VaF:síðáh' 'shar-
að á kínversku og birt í dðal- 1
blaði borgarinnar.
í Hansjá sáum við silkivefn-
aðarverksmiðju. þar sem m.a.
■eru ofnar myndir úr 36 litum.
Og loks komum við til Sjang-
haj, sem telur um tíu milljónir
íbúa og er líklega evrópskasta
borg Kína.
Þar skoðuðum við hús það,
•er Kommúnistaflokkur Kína
var stofnaður í árið 1921. Þing-
fulitrúar voru aðeins 12, einn
þeirra var Mao Tse Tung. Allt
er sagt vera þar með sömu um-
merkjum og er þeir skildu við
það. Við skoðuðum einnig lista-
:safn gamalla málverka og list-
muna og sáum kínversku óper-
una Pí-pa-kí.
Sjanghaj er ein mesta hafnar-
borg heims. Við heimsóttum
-eina deild hafnarverkamanna
þar. Hún náði yfir 1000 metra
langan hafnargarð og þar vinna
•um 2000 verkamenn við ferm-
te.
brezkir auðmenn átt þennan
hafnarbakka, atvinnuöryggi
hefði ekkert verið, aðgöngu-
miða hefði þurft að haínar-
bakkanum og allskonar yfir- og
undirverkstjórar hefðu krafizt
þóknunar fyrir að taka menn í
vinnu. Menn undirbuðu hver
annan og fátæktin var svo mik-
il, að fáir hafnarverkamenn
höfðu ráð á að gifta sig og
stofna heimili eða sjá foreldrum
sínum farborða, þeir hefðu orð-
ið að ganga í fataræflum og
lifað litlu betur en betlar, en
vinnan verið mjög erfið, allt
unnið með handafli og menn
verið barðir með svipum og
sviknir um laun. Þeir sögðu
okkur, að í hliðum listigarð-
anna í grennd við höfnina hefði
verið letrað: „Aðgangur bann-
.
aður Kinverjum og hundo,m“.
Eftir valdatöku alþýðunnar
sögðu þeir að alger umskipti
hefðu orðið í lífi þeirra. Þeir
urðu sjálfir húsbændurnir. Véi-
tækni var tekin í þjónustu
þeirra og auðveldaði beim vinn-
una og jók um leið afköstin.
Almannatryggingar voru sett-
ar á fót. Nú eru laun þeirra
nálægt hámarkslaunum kín-
verskra verkamanna. Nú hafa
þeir sinn eigin matsal, heilsu-
verndarstöð, böð og hvíldar-
herbergi. Þeir greiða 1% af
launum sínum í húsaleigu,
skattar eru engir, Þeir eru
mjög áhugasamir um vinnu-
brögð og keppast um að full-
komna þau. Þeir höfðu nýlega
verðlaunað sinn bezta verka-
mann með ferð til Peking á
fund Maó Tse Tung.
Við spurðum þá hvort þeir
hefðu afgreitt íslenzk skip, en
aðeins einn þeirra minntist
byggingarsvæði í útjaðri borg-
arinnar. Þar vinna um 7000
byggingarverkamenn og áttum
við tal við ýmsa hópa þeirra.
Þeir voru að reisa verksmiðj-
ur og fjölbýlishús. Þeir sögðu
okkur að áður fyrr hefði verið
litið niður á byggingarverka-
menn þar í landi. Nú væri
vinna þeirra í heiðri haldin.
Áður hefði aðeins 10% þeirra
verið læsir, nú væru þeir það
allir. 40% þeirra stunduðu nám
í kvöldskólum. Öil börn þeirra
gengju í barnaskóla. Þeir sögðu.
að fyrir tíu árum hefðu laun
þeirra verið svo lág, að þeir
hefðu ekki haft efni á að kaupa
sér ullarföt. Nú keyptu þeir
sér armbandsúr og útvarps-
tæki. Þeir báðu einnig fyrir
beztu kveðjur til stéttarbræðra
sinna á íslandi.
Frá Sjanghaj héldum við aft-
ur til Peking, þar sem við
skoðuðum við keisaragröf í ná-
grenni borgarinnar, en lýsing
heimsóttum ýmsa staði. M.a.
hennar myndi vera efni i langa
grein.
Við áttum fróðlegt viðtal við
varaforseta kínverska alþýðu-
sambandsins og forseta sam-
bands byggingarverkamanna og
forseta sjómannasamtakanna..
Við áttum ennfremur viðtal
við Maí Dún, menntamálaráð-
herra og formann rithöfunda-
sambandsins kínverska, höfund
bókarinnar „Flæðilandið mikla“.
Hann fræddi okkur um margt
varðandi jframlag rithöfunda
í baráttunni fyrir sjálfstæði og
sósíalisma. Er við spurðum
hann um afstöðuna til listforma
í ljóðagerð svaraði hann á þessa
lund: Við leyfum öllum blóm-
um að blómstra.
Við þremenningarnir vorurti
svo að segja með annan fót-
inn í musterum og kirkjum
meðan við dvöldum í Kína,
hlýddum á tíðasöngva Búddha-
presta, fengum að skoða forn
helgirit þeirra og skrautlegu
musteri. Þeir tjáðu okkur, að í
SÍÐARI HLUTI
Islendingarnir þrír og Pansén Iama, talið frá vinstri: Gunnar
Benediktsson, Pansén lama, Sigurður Guðnason og Eggert
Þorbjarnarson.
Kína rikti algert trúarbragða-
frelsi og að ríkisstjórnin veitti
miklar fjárfúlgur til viðhalds
gamalla mustera. í Nanking
heimsóttum við lúterska kirkjö
og hittum þar ungan prest, er
heimsótti ísland fyrir nokkrum
árum sem meðlimur æskulýðs-
nefndar, og minntist hann
þeirrar ferðar með mikilli
ánægiu.
Okkur hafði verið tjáð að
Búddhatrúin, sem er ráðandi
trúarbrögð í Kína. greindist í
tvær aðalkvislir: hina rauðu og
hina gulu kvísl og að Pensén
Erdíni, (Pansén lama) væri
höfuð hinnar gulu kvíslar.
Þegar við fréttum, að Pensén
Erdíni, sem er meðlimur í for-
sætisnefnd kinverska þjóðþings-
ins, væri viðstaddur hátíða-
höldin í Peking, báðum við um'
viðtal við hann og var það auð-
sótt. Hann tók okkur ljúfmann-
lega og frjálsmannlega. Hann
''fa&'ði'okliur^ '‘á^ HúádhátrViar-
brögðin væru framsækin trúar-
brögð, sem hefðu komið mörgu
góðu til leiðar. Hann sagði okk-
ur, að eftir ósigur afturhalds-
uppreisnarinnar í Tíbet, hefði
hor v°rið hafizt handa um mik-
ilsverðar þjóðfélagslegar endur-
bætur. Ég veit að Gunnar Bene-
diktsson mun gera þessu við-
tali fyllri skil óg læt því hér
staðar numið.
Við sáum Pansén Erdíni við
tvö önnur tækifæri, við há-
tíðahöldin 1. október á svölum
Hliðs hins himneska friðar og
síðar í leikhúsi, þar sem sýnd-
ur var tíbetski söngleikurinn
„Söneur. rléttunnar1*.
Við höfðum á fyrstu dögum
heimsóknar okkar skoðað helzta
musteri Pekingborgar, átt lang-
ar viðræður við æðsta lama
þess, sem sýndi okkur m.a.
ævaforn helgirit.
Daginn áður en við fórum
Framhald á 11. síðu.