Þjóðviljinn - 23.04.1960, Síða 4

4) _ ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 23. apríl 1960
, . ""i^m***^**m
** ' y :■■■■■■'l
BÆJÁRPOSTURINI
Að liðnum páskum
Hið rétta hugarfar
Þá er pás'kahátíðin um garð
gengin og fclöðin hefja göngu
sína á ný með eðlilegum hætti.
Oft má -heyra blöðunum bölv-
að fyrir það, hvað þau séu
þrautleiðinleg og ómerkileg í
alla staði og má það víst oft
til sanns vegar færa, hins
vegar bregður svo undarlega
við, þegar þau koma ekki út
dögum saman eins og um
páskana, að þá sakna menn
þeirra og bölva því jafn inni-
lega „að hafa ekki einu sinni
iblöðin til að lesa“ sér til af-
þreyingar yfir helgidagana.
Það er sem sagt ekki betra
en hvað annað „að vanta
nöldrið sitt“.
Eins og undanfarin ár not-
aði fjöldi íteykvikinga pásk-
ana til ferðalaga, bæði lengri
og skemmri. Þannig munu
flestir skíðaskálar i nágrenn-
inu hafa verið þéttsetnir a.m.
k. á skírdag og föstudaginn
ianga. enda var þá einmuna
veðurblíða en heldur lítið um
snjóinn að vísu. Á laugardag-
inn aftur á móti spilltist veðr.
ið og dró það úr ferðum
manna á fjöllin. Margir fóru
einnig 'í lengri ferðalög, en þó
’ dró bæði færð ort veður einn-
ig úr þeim. Þannig varð
Ferðafélagið að hætta við fyr-
irhuaraðar ferðir að Ha.ga-
vafni og í Landmannalaugar
vegna aurblevtu og sömuleið-
is fórst fyrir ferð .á Eyjafjalla.
jökul, sém Ferðaskrifstofan
-ætlaði að efna til. Vinsælustu
páskaferðirnar eru tv’imæla-
laust orðnar Öræfaferðirnar
og þangað munu -hafa farið
fleiri en nokkru sinni fyrr,
enda ekki færri en þrír að-
ilár, er auglýstu ferðir þang-
að. Mér var þó sagt austur
í Kirkjubæjarklaustri, að þar
hefðu ekki „komið fram“
nema tveir ferðamannahópar,
en í þeim voru líka um hálft
annað hundrað manns, Eg hef
ekki haft nákvæmar fregnir
af þessum ferðum, en á aust-
urleiðinni var ágætis veður og
lítið í vötnunum. Hætt er
aftur á móti við því, að í
Öræfunum sjálfum hafi ferða.
langarnir ekki fengið svo gott
sem skyldi, og á heimleið-
inni voru vötnin orðin öllu
ógreiðfærari og varð sumt af
fólkinu að hafa næturdvöl á
sandinum aðfaranótt annars
páskadags og komst ekki að
Núpsstað fyrr en um morg-
uninn, er hætt við að nóttin
hafi orðið því allkaldsöm.
Vonandi hefur þó engum orðið
meint af ferðavolkinu og al-
kunnugt er, að svaðilfarir eru
allra ferða skemmtilegastar
eftir á, þegar farið er að
segja ferðasöguna. Þannig
liefur allt til síns ágætis nokk-
uð sem betur fer.
Ekki veit ég, hvernig þeir
hafa varið páskahelginni, sem '
heima sátu, en vonandi hafa
þeir fundið sér eitthvað til
dægrastyttingar annað en
messurnar og andaktina í út-
varpinu, þótt ekki væri
skemmtununum fyrir að fara
í bænum. Þannig mátti t.d.
ekki dansa á skemmtistöðum
bæjarins á laugardagskvöldið,
heldur bara drekka brenni-
vín. Það er víst miklu kristi-
legri athöfn og guði þóknan-
legri en dans, a.m.k. að dómi
yfirvaldanna hér á landi.
Á ráðstefnu í Genf hefir
brezkur stjórnarfulltrúi og
ráðherra svarað íslenzkri til-
lögu með fyrirspurninni:
„Hvað er þjóð ?“.
Þeir íslendingar, sem dval-
ið hafa langdvölum erlendis,
vita hvers konar hugsunar-
háttur býr að baki slíkra
orða.
Tónskáld eitt frá smáþjóð
með stórveldisþanka epurði
eitt sinn á norrænni ráð-
stefnu: „Island? Er það líka
sérstakt land? Er það ekki
bara landslag? Á það að vera
með?“
Svo mætti lengi telja. —
En vér gerum ekkert eða lít-
ið til að verjast slíkum hugs-
unarhætti, — öpum heldur
eftir öðrum á stundum af-
káralegan hátt, — niðurlægj-
um okkur oft með ýmiskonar
skrílslátum, — skiljum ekki
háðið að baki yfirlætisvin-
Á sumardaginn fyrsta fór
ég með börri mín, sem fleiri
ofan í Lækjargötu til að
fagna sumri með æsku bæjar
og lands. Með lífskjaraskerð-
ingu sinni tekst þó hinum
gæfulausu stjórnarvöldum
ekki að varna okkur birtu,
vonum og yl vorsins. En þau
gleymdust þó ekki, jafnvel
þennan dag, þakkað veri próf.
semd stórveldamannsins, —*
aðhöfumst nú ekkert eða lít-
ið og með hverjum degi
minna til að reisa við eigið
þjóðarstolt og þjóðerni, —
erum á góðri leið með að tapa
sjálfum oss.
Vér eigum vort land einir
og þess gæði, af því að vor
þjóð tók ein á sig, þær fórnir
að svelta og þjást hér í sex
hundruð ár — jafnvel þótt
hún kæmist allt að barmi
glötunar og endanlegrar tor-
tímingar.
Vér höfum þannig helgað
oss landið, og oss er alvara
þegar vér viljum endurfinna
sjálfa oss og vor eigin and-
legu og efnalegu lögmál og
reisa við menningu vora og
þjóðemi jafnfætis öðrum.
Þetta er það, sem nefnist
að veral þjóð!
Reykjavík, 12. apríl 1960
Jón Leifs.
Jóhanni Hannessyni, sem úr
ræðustól ávarpaði börnin í
landinu. Hann bað þau — og
það var nær því það eina,
sem heyrðist — hann bað
börnin að biðja fyrir ríkis-
stjórninni, minnugur orða
Krists: „Elskið óvini yðar
og biðjið fyrir þeim, sem of-
sækja yður“. Þetta var fal-
lega gert og beint í anda
meistarans mikla.
Séra Jóhanni er auðsæilega
augljós sá sannleikur, sem
öll alþýða þessa lands er nú
farin að finna — og á þó
eftir betur — að ríkisstjórnin
ofsækir nú öll fátæk böm á
íslandi, stefnir að því að
rýra daglegar, naumart tekjur
alþýðuheimilanna og þá er at-
vinnuleysið og sulturinn
skammt undan. Það þarf
sannarlega kristilegt hugarfar
til að biðja börnin að biðja
fyrir slíku og þvílíku. En
Kristur eggjaði samtíð sína
að gera það. Lengra kemst
enginn en að feta í fótspor
hans.
Það er vonandi að börnin
geti þetta — og þeir full-
orðnu líka.
Séra Jóhann skilur istjórn-
arvöldin og athafnir þeirra
rétt. Þökk sé honum fyrir
það.
Enginn þurfti meir fyrir-
bæna við en þeir, sem reynast
gæfulausir misgerðamenn.
Gestur úr Lækjargötu
HVAÐ ER ÞJÓÐ?
L A N DH ELG8SMÁ L3Ð-
og ,,!ógik" Bjarna Beinfeinssonar
Bjarni Beinteinsson, ritstjóri
ungra íhaldsmanna, varð 8.
apríl við áskorun minni um að
birta ó síðu sinni í Mbl. álykt-
unartillögu Inga Œt. Helgason-
ar, þá sömu er Pétur alþing-
ismaður Sigurðsson neitaði að
skrifa undir á kappræðufundi
ÆFR og Heimdallar.
Tillagan var í stuttu máli á
þá leið, að fundurinn fordæmdi
fiandskap þann við fslendinga,
er birtist í tillöguflutningi
Bandaríkjamanna á sjóréttar-
ráðstefnunni í Genf. Var skor-
að á fulltrúa íslands á ráð-
stefnunni að hvika ekki frá
núverandi 12 mílna fiskveiði-
Jögsögu.
B. B. telur tillögu Inga hina
mestu ósvinnu og flutnings-
manni til minnkunar. Reynir
hann í alllöngu máli að bera í
bætifláka fyrir Bandaríkja-
menn og Breta og segir tillögur
þeirra um að staðfestur verði
hinn „sögulegi réttur“ til að
ræna fiskimið fjarlægra þjóða
— og þá fyrst og fremst ís-
Jands — fram bornar þar eð
þær séu ,,í samræmi við hag;-
muni“ þeirra, en ekki af fjand-
skap við íslendinga. Ekki bregzt
vini mínum B. B. „lógíkin'1
fremur en fyrri daginn! Hann
segir berum orðum, að ef það
er „í samræmi við hagsmuni"
nágranna okkar að ræna fiski-
mið okkar, þá er það einnig'
fjandskapur af þeirra hálfu að
leggja til að þeim verði veitt
heimild til þess! Ef það er „í
samræmi við hagsmuni" þeirra
Páls að stela frá herra Pétri,
þá skal herra Páll, afla sér
heimildar til þess!!
Ekki væni ég B. B. um þá
smán, að hann sé orðinn sið-
væddur, en þessi málflutningur
hans virðist mér vera í fullu
t:
samræmi við hann ,absolúta“
skriðdýrshátt, sem er megininn-
tak siðvæðingarinnar.
í lok greinar sinftar, lýsir
B. B. undrun sinni á þeirri
„skoðun, sem virðist koma
fram í tillögu Inga R. Helga-
sonar(!!?), að Bandaríkjamenn
eigi að vera forsjármenn okkar
í öllum hlutum, en þegar þeim
mistekist sú forsjá, þá beri
okkur að v:ta þá fyrir al-
heimi. . .“
Leyfist mér að minna Bjarna
Beinteinsson á það, að Ðanda-
ríkjamenn eru skv. sérstökum
sáttmála löggiltir „verndarar"
og eiðsvarin „vinaþjóð" íslend-
inga. Er það ósvífni að fara
fram á að þeir standi við svar-
daga sína?
Það sem skiptir máli er
þetta: Ráðstefnan í Genf snýst
að verulegu leyti um landhelgi
íslands — um það, hvort stór-
veldi Evrópu eig'i að fá að
skrapa grunnmiðin kringum
landið, ein auðugustu fiskimið
veraldar, í næði, eða hvort við,
fátæk smáþjóð, eigum að fá
að hagnýta þau okkur til Iífs-
framfæris. í tillögu Banda-
ríkjamanna um C mílur + 6
mílur -f- 6 mílna „sögulegur
réttur“ birtist hinn vestræni
imperíalismi (heimsvaldastefna)
í allri sinni nekt. Hún er op-
inber fjandskapur við lífsrétt
íslendinga og tilveru íslands
sem sjáifstæðs ríkis. Tilgang-
urinn er auðsær: Þegar Bretar
og önnur ránsveldi Vestur-Evr-
ópu hafa eyðilagt fiskimiðin
við ísland, verður grundvellin-
um kippt undan afkomumögu-
Ieikum íslendinga — fsland
verður fátæk og bjargarlaus ey-
lenda, auðunnin bráð fyrir
ameríska imperíalismann.
Og ef nánar er að gáð —
þetta hefur alltaf verið innta-
ið í afstöðu Bandaríkjamanna
til íslands.
Það er siðvæddur skriðdýrs-
háttur að mótmæla henni ekki.
Enn eitt NATO-ríki, Kanada,
hefur nú svikið okkur í land-
helgismálinu. B. B. nartar í þá
hugmynd íhaldsins, að við
svíkjum líka — með því að
fá viðurkennda algjöra sérstöðu
íslands. Væntanlega tekst að
afstýra að ísland verði sér þann-
ig til ævarandi smánar á al-
þjóðavettvangi.
Franz A. Gíslason.
Vegna þrengsla í biaðinu féll
Æsliulýðssíðan niður í síðustu
viku og er því þessi athugasemd
við skrif Bjarna Beinteinsson-
ar nokkuð síðbúin, Biðst ég
velvirðingar á þessu.
F.A.G.
Tvö kvæði
AEI JÓSEFSSON
LEIT
Feigðin reið okkar föðurhúsum
Málmdrekar flugu um þungbúinn bernskuhimin
þórdrunur glumdu handan svartra ála
og regnbogar hrundu með gný
Nú stígur gufa uppaf fúlu vatni
þarsem eggjárnin eru hert að nýju
Mökkurinn fyllir auðnina af andlitum
sem stara blóðhlaupnum augum útúr draungum
á okkur sem eigrum niðurlút um rústirnar
og leitiun að morgundegi í brotajárninu
ÁSGEIR S V A N ■
BERGSSON:
Loftsýn
Haustgrár dagur
í hélu skugga-------
Fara finngálkn
feigðardrunum ríða,
grenja hamstola
geisa örvita.
Þrumureið víga
um vesturloft.
Grætur jörð
gleði dags föluar.
Smán þjóðar
brennd þrumustöfum
um þvert andlit morguns.