Þjóðviljinn - 14.10.1960, Blaðsíða 5

Föstudagur 14. október 1960 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Mótmœlaaldan gegn stjórn Hneykslfsréttarhöld Éf
cfe Gaulle rís stöðugt hœrrai
Sá ráðstöfun frönsku stjórnar-
innar að setja á svartan lista
alla þá nienntamenn og lista-
menn sem undirrituðu ávarp-
ið gegn stríðinu í Alsír er nú
farln að segja til sín.
Ríkisstjómin hafði m.a. bann-
að að nöfn þeirra væru nefnd
í útvarpi og sjónvarpi franska
ríkisins. Þetta hefur haft þau
áhrif að t.d. gagnrýnendur út-
varpsins eru í hreinustu vand-
ræðum með að segja frá því
sem gerist í frönskum bók-
mentttum og listum. (Hvernig
eiga þeir að geta talað um leik-
rit eða kvikmynd, ef þeir mega
hvorki nefna höfundinn né leik-
arana? Sumir gagnrýnendanna
og annarra útvarpsmanna hafa
þá líka sagt lausu starfi sínu.
Kennarasamtökin búa sig und-
ir verkföll til að mótmæla skoð-
anakúguninni sem félagar þeirra
sem undirrituðu ávarpið hafa
verið beittir, en þeim hefur öll-
um verið sagt upp starfi.
Blaðamenn undirbúa mót-
mælaaðgerðir gegn handtöku
starfsfélaga síns Robert Barrat.
Listi sem á annað hundrað
blaðamenn hafa þegar skrifað
nöfn sín á gengur nú milli blaða
í París. Margir kunnustu blaða-
menn Frakklands hafa þegar
skrifað nöfn sín á listann, þ.ó.m.
margir helztu blaðamenn tveggja
áhrifamestu blaða Frakklands,
Le Monde og France Soir.
Frönsku stjórninni hafa einn-
ig borizt mótmæli frá útlöndum.
Samtök brezkra kvikmýnda- og
sjónvarpshöfunda hafa þannig
sent de Gaulle skeyti þar sem
m.a. er komizt svo að orði:
— Hafi einhver gert sig sek-
an um lagabrot getur ríkisstjóm-
in beitt ákvæðum laga gegn
honum. En óbein refsiaðgerð
sem eyðileggur afkomu manns
og bitnar á fjölskyldu hans og
bömum og öðru saklausu fólki
er brot á mannréttindum og
skoðanafrelsinu.
Brezki Pen-klúbburinn hefur
einnig boðað mótmæli, en vill
hafa samráð við þann franska
fyrst.
Sagan kvíðin
Skáldkonan Francoise Sagan
var ein þeirra sem undirrituðu
ávarpið. Hún segir í blaðavið-
tali að hún óttis.t að vera dreg-
in fyrir rétt og dæmd í fangelsi.
— Ég neyddist til að taka af-
stöðu vegna þess að ég ann
Frakklandi, segir hún.
I síðiistu viku hófust í Róm
réttarhöld út af hneyksli því
sem varð á kunnum veitinga-
stað þar í borg fyrir tveimur
árum þegar tyrknesk dansmær
Aiche Nana að nafni, tíndi
af sér spjamirnar við mikinn
fögnuð gestanna, en þeirra á
meðal voru ýmsir kunnir Róm-
verjar, milljónerar og aðals-
menn, þ.á.m. prinsamir Franc-
esco Borghese og Andrea Herc-
olani og markgreifinn Carlo,
Durazzo. Lögreglan kom á vett-
vang þegar gamanið stóð sem
hæst og mál var höfðað bæði
gegn dansmeynni og ýmsum
gestanna sem höfðu hjálpað
henni að hátta sig.
Þegar réttarhöldin skyldu
hefjast var komið svo margt
fólk í réttarsalinn að dómarinn
varð tvívegis að flytja í stærri
sali, en tókst iþó ekki að hafa
nokkum hemil á mannfjöld-
anum, vitni og lögmenn hurfu
í þrönginni og endirinn varð
sá að réttarhöldunum var
frestað í tvo mánuði.
Uppþot í Tokio
vsgna morðsins
Uppþot varð í Tokio í gær
þegar 17.000 stúdentar fóru í
hópgöngu um borgina að bú-
stað Ikeda forsætisráðherra til
að mótmæla morði Asanuma,
leiðtoga sósíaiista, í fyrradag.
Urðu átök milli lögreglu og
stúdenta fyrir framan forsætis-
ráðherrabústaðinn.
Danskur rithöfundur krefst að
íslendingar fái handrit sín
Það hefur vakið umtal og
blaðaskrif í Danmörku að for-
ráðamenn danska þjóðminja-
safnsins hafa sent ýmsa mestu
dýrgripi safnsins til Bandaríkj-
anna þar sem halda á sýningu
á þeim.
Ýmsir þessir gripir em svo
hrörlegir orðnir að gæta hefur
orðið ýtmstu varúðar þegar
Hans Sherfig.
þeir ihafa verið fluttir til í
safnhúsinu í Kaupmannahöfn
og það hefur því vakið furðu
þeirra sem til þekkja að for-
ráðamenn safnsins skyldu fall-
ast á að lána þá til Bandaríkj-
anna. Verðmæti þessara muna
er ómetanlegt. Þegar þeir voru
fluttir yfir Atlanzhaf þótti því
sjálfsagt að herskip væri lát-
ið fylgja kaupfarinu sem þeir
voru fluttir með, en e'kki tókst
betur til en svo að herskipið,
sem er orðið gamalt og varla
sjcfært, missti af kaupfarinu
á miðju Atlanzhafi, enda hafði
ekki verið talið óhætt að láta
nema aðra vél þess ganga.
Danski rithöfundurinn Hans
Bcherfig ræðir þetta mál í blaði
kommúnista Land og Folk og
það verður 'honum tilefni þess-
ara hugleiðinga:
„Engar fréttir hafa borizt af
því hvort handrit þau sem ís-
lenzka þjóðin á siðferðilega
kröfu til verði send í auglýs-
ingaferð um Bandaríkin. En
léttúðug og smekklaus ráð-
stöfun danska prangararíkis-
ins á menningarfjársjóði döns'ku
þjóðarinnar en enn ein rök-
semd fyrir hinni sanngjömu
kröfu íslands til hinna íslenzku
handrita. Með réttu verður
spurt hvort ríki sem kann svo
illa að fara með sína eigin
hluti geti talizt réttur 'hand-
hafi hinna íslenzku dýrgripa.
Hvert sem verðmæti þessara
handrita kann að vera í doll-
urum á að senda þau án tafar
til þess lands þar sem þau
eiga heima og þar sem menn-
ingunni er ekki stjórnað af
heildsölum og pröngurum."
Mánaðarrit bandaríska alþýðiisambandsins AFL-CIO ræðst
i síðasta tölublaði á ríkisstjórn repúblikana fyrir að halda að
sér liöndunum þótt landið stefni inn í nýja efnahagskreppu
og allt bendi til þess að fjöhli atvinnuleysingja fari fram úr
ö milljónum á næstu þrem mánuðiim. Bent er á það f ritinu,
að verulegur hluti af framleiðslugetu banilaríska iðnaðarins sé
ónotaður; á þetta einkum við um stáliðnaðinn en hann notar
hú aðeins um helming aíkastagetu sinnar.
Sovézki kjarnorkuísbrjóturinn Lenín hefur nú I marga mánuði rutt skipum braut um jj
ísbreiðuna fyrir norðan Síberíu og hefur skipið að öllu leyti reynzt eins og til var jj
ætlazt. Þótt útlialdið sé langt hafa skipverjar ekki yfir neinu að 'kvarta. I fáuin skip-
um mun aðbúðin vera jafn góð. Mikill liluti skipshafnarinnar eru ungir visindamenn §
sem þjálfaðir eru í meðferð allra hinna margbrotnu véla og tækja sem í skipinu eru.
Á myndinni hér að ofan sjást nokkrir skipverjar fara á slilíðum á ísnum. Á neðri
myndinni til vinstri sést stýrimaðurinn Alexander Tjúpíra við áttavitann, en á þeirri ®
411 li...>vI I,,,l-,,a,l.,, A,,,,