Þjóðviljinn - 13.05.1961, Qupperneq 12

Ai
asisa i
fOÐVIUINN
Laugardagur 13. maí 1961 •—26. árgangur — 108. tölublað.
Þýzku listdansararnir Lisa
Czobel og Alexander yon
Swaine sýrta, tvívegis í Þjóð-
leikhúsinu nú um helgina, í
kvöld( lau.gardag, og á morg-
un. Sýna þau alls 16 dansa,
þar af dansa þau bœði scm-
an í 10 dönsum.
Ein« og áður hefur verið
getið hér í b’aðinu, hafa l)au
Lisa og Alexander starfað
lengi sama.n, alls í 12 ár,
og ferðast víða um heim.
Hafa sýningar þeirra hvar-
; vetna vakið mikla athygli og
lilotið einrónia lof. Dansana,
hafa þau samið sjálf, einnig
teiknað búringa. Undirleik á
píaró annast svissnesk kona,
sem er í för með þeim.
Stjcrnarvöldin í Samtands-
lýðveUlinu Lýzkalandi hafa
greitt fyrir ferðum listamanna
og sýningum víðsvegar um
heim, vestur-þýzka. sendiráðið
liér í Reykjavík hefur liaft
milligöngu um komu lista-
fólksin.s liingað.
— Myndin: Lisa Czobel og
Alexander von Swaine
Framkvœmdirnar í Hvalfirði
ferst me
Sl. miðvikudag fórst bátur
frá Fáskrúðsfirði méð tveim
mönnum, feðgunum Aðilsteini
Björnssyni og Tómasi syni
lians.
Þeir feðgarnir höfðu farið í
Fréttamaður og Ijósmyndari
Þjóðviljans fóru í heimsókn
til olíu- og hermangsstöðvar-
innar í Hvalfirði í gærmorgun.
ifins og rakið er á forsíðunni
eru hafnar þar framkvæmdir á
vegum Esso.
Olíugeymarnir í Hvalfirði eru
38 talsins á tveim svæðum. Á
öðru svæðinu er 31 tankur, og
haía þeir verið notaðir undir
olíu. Á hinu svæðinu eru 7
tankar, sem fram að þessu
hafa verið notaðir undir
henzín, en nú er verið að
breyta þeim í olíutanka.
/
6 menn í akkorðsvinnu
Fréttamaður hitti að máii
verkstjóra við framkvæmdirn-
ar. Verkstjórinri sagði, að
þarna ynni 6 manna flokkur
frá vélsmiðju Þorgeirs og EU-
erts á Akranesi og væri verk-
efni hans að leggja leiðslur frá
tönkunum 7 og- leiðslur milli
þeirra, er teng'dist leiðslu frá
hinum tönkunum. Flokkurinn
er búinn að vinna þarna í þrjár
vikur og er verkið unnið í
akkorði. Ekki eru neinar horf-
ur á að verkinu verði lokið
fyrr en á miðju sumri. Þarna.
hafa einnig unrmið trésmiðir
frá Reykjavík við undirstöður
leiðslunnar.
Mun hva’stöðin víkja
Verkstjórinn sagðist ekkert
vita frekar um þessar fram-
kvæmdir, nema það eitt, að
þær væru á vegum Oliufélags-
ins. Verkstjórinn var vantrú-
aður á að hvalstöðin yrði á-
fram í Hvalfirði, ef þarna yrðu
bækistöðvar herskipa og kaf-
báta eins og rætt væri um
manna á meðal. enda hafi ver-
ið talað um það að hvaistöð-
in m’yndi flytja á næstunni.
Hvalstöðin verður áreiðanleg?.
starfandi í sumar því þar hef-
ur verið undirbúningsvinna í
mánaðartíma.
Varðhundur
Eins og kunnugt er eru
bandarískir hermenn staðsettir
rétt hjá olíústöðinni og búa
þeir í nokkrum bröggum. Her-
mennimir voru önnum kafnir
við að brenna rusli og drekka
kaffi á greiðasölunni á staðn-
um, meðan fréttamaðurinn
staldraði þar við. Þegar ekið
var framhjá umgirtri herstöð-
inni var enginn vörður sjáan-
legur, en miðlungsstór svartur
hundur kom lallandi út úr
varðklefanum og spókaði sig
í góða veðrinu.
nærn
Um kl. 15 í gærdag- varð það
slys í Kömbum að jeppabifreið
hvolfdi. en þrír farþegar sem í
henri voru sluppu með fremur
litil meiðsl.
Jeppabifreiðin var af gerðinni
Land-Rover frá Ósgerði í Ölfusi.
Það var kona sem ók og far-
þeg’ar voru tveir. Er komið var
á Kambabrún grunaði bílstjór-
ann að bremsurnar væru ekki
í góðu lagi og setti í framdrif
og 1. gír. Þegar bifreiðin var
komin nokkuð niður í efstu
brekkuna tók hún að renna og
sveigði bílstjórinn þá upp í
brekkuna. bifreiðin lenti á
hraunkambi og endakastaðist
c/an i gjótu fyrir handan.
Sennilega hefur framdrifið
ekki haldið, því við rannsókn
kom í ljós að ekkert var t.d. að
stýrisútbúnaði eða öðru.
Fólkið var flutt til læknis í
I-Iveragerði, sem gerði að meiðsl-
um sem voru frekar smávægileg.
Bifreiðin skammdist mikið.
m moMm
róður á litlum trillubát suður
fyrir Hafnarnes. Var veður
allhvasst suðvestan og talsverð
alda. Ekkert er vitað um ferð-
ir bátsins eða tildrög slyssins
en laust eftir hádegi á miðviku-
daginn fann annar bátur, v.b.
Víðir, olíubrák á sjónum og
síöar brak úr bátr.ium skammt
frá landi. Er talið; að báturinn
hafi fengið á sig brotsjó og
honum hvolft.
Aðalsteinn var 51 árs a’ð
aldri og lætur eftir sig 10
börn. Tómas sonur hans var
nýfermdur.
Botvinnik
heimsmeistsri
Moskva 12/5 (NTB)
Sovézki stórmeistarinn í skálc,
Mikail Botvinnik, vann í dag
aftur heimsmeistaratitilinn í
skák. Sigraði 'hann landa sinn
Tal sem verið hafði heims-
meistari frá því í fyrra. Það
var 22. skákin í einvíginu sem
tefld var í gær, cg gafst Tal
upp eftir 33 leiki. Botvinnik
hafði þar með fengið 13 vinn-
inga, en honum nægði 12V3
til sigurs í einvíginu. Botvinn-
ik vann samtals 10 skákir, Tal
! «
|5 en 6 enduðu með jafntefli.
] Tal, sem fékk 8 vinninga í
21 skák, var yngsti heims-
^meistari í skák á þessari öld.
Bandarísk vcpn ©g herfor-
ingjar streyma til S-Vietnam
Geníarráðsteínunni um Laos írestað um sinn
Saigon 12/5 (NTB) — Banda-
ríkin hafa ákveðið að stórauka
hernaðaraðstoð við Suður-Viet-
j.arn. Mun Bandaríkjastjórn
senda fjölda herforingja og hern-
fðarlogra sérfræðinga og ráð-
i'jafa ti! Suður-Vietnam til þess
að þjálfa og skipuleggja her
íandsins. Einnig lieita Banda-
ríkjamenn aðstoð til að reyna
að stöðva framsókn kommún-
ismans í landinu. Þá æt!a
ÍSandarikin að stórauka vopna-
Og hcrgagnagjafir til Suður-
Vietnam.
Stjórn Norður-Vietnam hefur
sent stjórnum Sovétríkjanna og
Bretlands beiðni um að gera
þegar i stað nauðsynlegar ráð-
stafanir til að hindra hina stór-
hættuleg'u nýju hernaðarihlutun
Bandar.'kjanna í Suður-Vietnam.
Ráðstefr.u frestað
14 ríkja-ráðstefnunni um fram-
tíð Laos, sem hefjast átti í Genf
í dag. var frestað, en hún hefst
Framhaid á 5. síðu.
Eiga Sovétrikin að verðhœta
tapsölur til Vestur—Evrópu?
í fyrradag skýrir Morgunblaðiö loksins frá því að rík-
isstjórnin hafi ekki enn gert neina samninga um sölu
á karfa til Sovétríkjanna. Skýrir blaðið svo frá aö aík-
isstjcrnin hafi krafizt þess að Sovétríkin.^reiði stórhækk-
að verð fyrir karfann til þess að vega upp verðfall það
sem hafi orðið á karfamjöli á hinum vestrænu mörkuöum!
Ummæli Morgunblaðsins um
þetta efni eru svohljóðandi:
„íslenzki fiskiðnaðurinn telur
sig nú þurfa að fá söluverð á
karfanum til Rússlands hækkað
verulega svo að hægt sé að gera
skipin út á þessar veiðar. Er þá
haft til hliðsjónar verðfall það,
sem orðið heíur á fiskimjöli á
heimsmarkaðnum, því um 75%
af karfanum, sem á land berst.
fer til mjölvinnslu“.
Sá ,.heimsmarkaður“ sem
þarna er rætt um er vestræni
fiskmarkaðurinn, því að það hef-
ur verið stefna stjórnarvaldanna
að láta hann sitja að öllu fiski-
mjöli. Og vegna þess að verðið
hefur fallið svo mjiig á liinum
vestrænu mörkuðum er þess
krafizt að Sovétríkin greiði
liærra verð, að þau verði eins og
einhverskonar Útflutningssjóður
t l þess afl verðbæta tapsölur til
Vestur-Evrópu og Bandaríkj-
anna!!
Reynt að spilla samningum
Þjóðviljanum er ekki kunnugt
um það hvort þessar dæmalausu
skýringar Morgunblaðsins eru
réttar, hvort stjórnarvöldin hafa
i raun og veru farið fram á
verðhækkanir með þessum rök-
stuðningi. Hitt er ljóst að unnið
er mjög slælega að samnings-
gerðinni af hálfu íslenzkra
stjórnarvalda, og skrif Morgun-
blaðsins — hvort sem þau eru
sönn eða login — virðast til
þess birt að spiha samningum
og gera aðstöðu íslendinga tor-
tryggilega.
Og á meðan er bannað að vinna
karfa í frystihúsunum hérlendis
og togurunum er bægt frá mok-
veiði.
Hvað veiztu um Kíeisþenes?
í gærmorgun kl. 9 f.li. hófst
landspróf með prófi í mann-
kynssögu. Eins og frá var
skýrt i blaðinu á fimmtudag-
inn ganga um 700 unglingar
undir prófið v'íðs vegar um
land og er það tekið á 30
stöðum en verkefnin eru alls
staðar hin sömu, samin af
Jandsprófsnefnd. Prófverkefn-
ið í mannkynssögu fer hér
á eftir, en það er samið af
Ólafi Har.asyni menntaskóla-
kennara:
Saga (I)
1) Segið frá Súmerum.
2) Segið frá Kleisþenesi.
3) Segið frá Þeódósíusi mikla.
4) Segið frá Hákoni gamla
Hákonarsyni.
5) Segið frá Aztekum,
6) Segið frá Newton.
7) Segið frá Kristjáni 4.
8) Segið frá Runeberg.
9) Segið frá upphafi almanna-
trygginga í Evrópu.
10) Segið í mjög stuttu máli
frá helztu atriðum í þró-
un samgöngutækninnar á 19.
og 20. öld. Hvaða áhrif
hefur þessi þróun haft á
atvir.nuhætti og þjóðlíf?
Ritgerð (II)
Nemendur velja um eftirtal-
in efni:
A) Friðrik mildi, eða
B) Heimsstyrjöldin fyrri og
orsakir liennar.
(Ekki skal segja frá friðar-
samningunum eftir styrjöld-
ina).
Til þess aö leysa úr þessu
verkefni fengu nemendurnir
3 klukkutíma. Vafalaust hafa
margir gaman af að spreyta
sig á þessu prófi en hætt-
er við að mörgum reynist það
fullerfitt viðfangs, þótt lokið
hafi stúdentsprófi eða há-
skólaprófi, en vonandi hefur
landsprófsromendum gengið
vel.