Þjóðviljinn - 13.02.1964, Blaðsíða 6

g SÍÐA
MÖÐVILIINN
Fimmtudagur 13. febrúar 1964
Það eru ekki aðeins Frakkar scm aukið hafa viðskipti sín við Kúbu þrátt fyrir viðskiptabann
Bandaríkjanna. Kúbumenn hafa samið um vörukaup í ýmsum öðrum löndum Vestur-Evrópu, m.a.
f Bretlandi, og stjórnir þeirra hafa daufheyrzt við mótmælum Bandaríkjanna. — Myndin er
tekin úr „US News and World Report“ og textinn hljóðar: „Skip heimsins flykkjast inn í höfn-
ina í Havana með nauðsynjar fyrir uppbyggingu Kúbu undir stjórn Castros“.
Enn versnar sambúðin við Bandaríkin
Frakkar afráða mikil
viðskipti við Kúbu
De Gaulle virðist ætla að láta kné fylgja
kviði í harðvítugri andstöðu sinnj við Banda-
ríkjamenn og utanríkisstefnu þeirra. Varla var
stjóm hans fyrr búin að viðurkenna alþýðu-
stjórnina í Peking en tilkynnt var í París að
frönsk fyrirtæki hefðu gert mjög víðtæka við-
skiptasamninga við Kúbu fyrir tilstuðlan stjóm-
arinnar og að vemlegu leyti með hennar ábyrgð.
Sama daginn og Kúbu-
stjóm ákvað að loka fyrir
vatn til bandarísku flotastöðv-
arinnar í Guantanarr^o, til-
kynntu frönsku Berlit-verk-
smiðjumar að þær hefðu sam-
ið um sölu á 300 þungum vöru-
bílum til Kúbu. Franska stjóm-
in auðveldaði þessa samnings-
gerð með því að ábyrgjast
greiðslu á 80 prósent af and-
virði bílanna.
Diselreiðar
Á laugardaginn skýrði stjóm
frönsku jámbrautanna sem eru
ríkiseign frá því að hún hefði
ákveðið að selja Kúbumönn-
um 30 díselreiðar fyrir járn-
brautir þeirra. Teki'ö er fram
að hér sé um að ræða upp-
haf að viðskiptum og búast
megi við samningum um frek-
ari sölu til Kúbu á díselreið-
um og öðrum jámbrautartækj-
um. Þessar 30 díselreiðar eiga
að afhendast þegar á þessu ári.
Tilviljun?
1 Washington hefur það vak-
ið mikla reiði að þessi við-
skipti skyldu boðuð einmitt
þegar deilan um Guantanamo
milli Bandaríkjanna og Kúbu
harðnaði. 1 París er sagt að
þetta hafi verið alger tilviljun,
en það sýnir þó að de Gaulle
lætur sig engu varða hvemig
ráðamenn í Washington kunna
að bregðast við ráðstöfunum
hans.
„Þriðji heimurinn"
Á fundi sínum með blaða-
mönnum 31. janúar sl. lagði
de Gaulle höfuðáherzlu á þa'ð
hlutverk sem Frökkum væri^
ætlað f samskiptum við hin
fátæku ríki heims, ,,þriðja
heiminn“, eins og hann kall-
aði þau. Hann taldi Frakka
ekki aðeins eiga slíku hlut-
verki að gegna í þeim löndum
í Afríku og Asíu sem áður
voru nýlendur þeirra, heldur
einnig i rómönsku Ameríku og
minntist þeirra sérstöku
tengsla sem væru milli allra
þjóða sem tala rómönsk mál.
Fer vestur um haf
En de Gaulle ætlar ekki að
láta við það sitja að mæla
fögur orð í garð „frændþjóð-
anna“ í rómönsku Ameríku.
Hann hefur þegar þegið boð
um að heimsækja ýmsar þeirra
og búizt er við fleiri heim-
boðum. Bandaríkjastjóm getur
að sjálfsögðu ekkert haft á
móti því að þjóðhöfðingi
Frakklands heimsæki vinaþjóð-
ir, en vegna afstöðu de Gaulle
og ummæla hans á blaða-
mannafundinum telur hún sig
hafa ástæðu til að ætla að
ekki verði um venjulega
kurteisisheimsókn að ræða.
Ekki hefur það dregið úr
óbeit ráðamanna í Washington
á de Gaulle, að hann hefur
valið þann tíma til fararinnar,
sem þeim kemur verst. Hann
fer að vísU í næsta mánuöi
í snögga ferð til Mexíkó, en
það verður ekki fyrr en í októ-
ber. að hann leggur upp í langa
ferð um mörg þjóðlönd róm-
önsku Ameríku og þá verður
kosningabaráttan í Bandaríki-
unum í algleymingi
Kaupmannahöfn
bráðum bjórlaus
KAUPMANNAHÖFN 1172 —
Bílstjórar þriggja brugghúsa í
Kaupmannahöfn, Túborg, Carls-
berg og Stjemen, hófu verkfall
í dag vegna aukins álags á þá
eftir að stjómin lagði fram
frumvarp um verðhækkun á
bjór.
Frumvarpið um 5 aura hækk-
un á bjórflöskunni hefur orðið
þess valdandi, að pöntunum
hefur fjölgað upp úr öllu valdi
og dreifingarkerfið er hætt að
anna þeim.
Martín Larsen fær verðlaun
fyrir þýðingar úr íslenzku
Kaupmannahafnarblaðið „In-
formation“ skýrir frá því, að
Martin Larsen, áður sendikenn-
ari við Háskóla Islands og nú
lektor f Danmörku, muni fá
verðlaun „Dansk Oversætter-
forbunds“ fyrir þýðingar sínar
en Earsen hefur þýtt margar
íslenzkar bækur, þ.á.m. síðustu
verk Halldórs Laxness.
Verðlaun þessi eru veitt ár-
lega og fá þau aðeins þeir þýð-
endur sem unnið hafa sérstök
afrek. Verðlaunin í ár eru
mun ríflegri en fyrr, 4.500
krónur danskar skattfrjálsar,
og hafði dnnska rithöfunda-
sambandið lagt 3.000 kr. til
þeirra.
„Dansk Oversætterforbund“
er meira en hálfrar aldar gam-
alt og hefur haft að megin-
markmiði að hafa aðhald með
þýðendum og koma í veg fyr-
ir að hvers konar skussar
skemmi erlend bókmenntaverk
með sóðalegum þýðingum, auk
þess sem sambandið hefur að
sjálfsögðu látið sér annt um
hag félagsmanna sinna og unn-
ið að því að þeirra mikilvæga
starf væri launað að verð-
leikum.
I nýju frumvarpi um bóka-
söfn, sem nú liggur fyrir danska
þinginu, leggur menntamálaráð-
herrann til að 100.000 dönskum
krónum verði varið til að
styrkja þýðendur og verðlauna
þá sem fram úr skara.
Morðingi Kennedys ófundinn?
Ellefta atriði
Lgigubílstjóri Darryl Click
að nafni, ók Oswald heim
til hans, en þar skipti hann
um föt.
Wade sagði: ,,Hann bað þá
vagnstjórann um að
stanza. fór úr við biðstöð,
náði í leigubílstjóra, Darryl
Click — ég veit ekki ná-
kvæmlega staðinn — og fór
heim til sín í Oak City,
skipti um föt í flýti og fór
aftur“.
27. nóvember var viður-
kennt að Darryl Click hefði
ekki ekið lelgubíl með Os-
wald sem farþega. Þegar
„Darryl Click“ hvarf úr sög-
unni, birtist annar, kallaður
„William Whaley", og átti að
hafa ekið með Oswald. ekki
heim til hans, en þá að
minnsta kosti heim á leið.
Því er haldið fram að Os-
wald hafi skotið þeim skot-
um sem urðu Kennedy að
bana frá sjöttu hæð hússins.
Því er þá haldið fram að Os-
wald hafi gengið niður stig-
ana á aðra hæð, þar keypt
sér gosdrykk og hafi verið
að gæða sér á honum þegar
lögreglumaður vék sér að
honum.
Oswald fór að sögn síðar
úr byggingunni, laumaðist
gegnum lögregluvörðinn og
gekk síðan eftir götunni þar
sem allt var á öðrum enda
þar til hann náði i strætis-
vagn. Hann fór þá að sögn
í strætisvagninn, greiddi far-
gjaldið, fékk farmiða sem
heimilaði honum að skiptá
um vagn án endurgjalds
(þann miða notaði hann
aldrei) og tók að ræða við
vagnstjórann um morðið.
Vagnstjórinn kynnti hann
fyrir konu, að sögn, og Os-
wald ræddi við hann um
morðið. Þá er sagt að Oswald
hafi farið úr vagninum eftir
að hafa ekið með honum
nokkum spöl (fram hjá sex
húsasamstæðum) og var á
gangi „frá Commerce Street“.
þegar leigúbílstjórinn, sem
nú er kallaður „William
Whaley", sá hann. Oswald
kallaði að sögn í leigubilinn
og tók sér far með honum.
Akstursskrá „Williams Whal-
eys“ sýnir að Oswald tók
leigubílinn, að loknu öllu
þessu ferðalagi. nákvæmlega
klukkan 12.30. Skotin sem
drápu Kennedy riðuafklukk-
an 12.31.
Tólfta atriði
Oswald skaut Iögreglumann
til bana,
ade sagði: ,,Hann (Os-
wald) gekk að bílnum.
Tippit lögreglumaður fór út
úr bílnum (hinum megin) og
ætlaði að ganga kringum
hann. Hann hæfði hann
þrisvar sinnum og drap
hann“.
Þessi ákæra er ekki í bein-
um tengslum við morðið á
forsetanum, en við hana
vöknuðu ýmsar athyglisverð-
ar spumingar.
Lögreglan í Dalias sagði
fyrst, að Tippit hefði verið
skotinn til bana í kvikmynda-
húsi. Síðar var skýrt frá því
að hann hefði verið skotinn
á götu einni, og enn síðar
á annarri götu. Oswald var
fyrst ákærður fyrir að hafa
myrt Tippit, ekki forsetann.
Sú ákæra var borin fram,
meðan rannsókn á morði
Kennedys stóð enn yfir. Wade
sagði að mál Tippits lægi
ljóst fyrir og allt benti til
þess að Oswald væri morð-
ingi hans.
Eftirfarandi orðaskipti á
blaðamannafundinum eru all-
furðuleg, þegar þess er gætt
að Wade hafði tveimur dög-
um áður sagt að málið lægi
Ijóst fyrir og frekari eftir-
grennslanir því óþarfar:
Fréttamaður: Var það (hvar
Oswald skaut Tippit) fyrir
framan gistihúsið?
Wade: Nei, ekki fyrir fram-
an gistihúsið.
Fréttamaður: Hvar var það?
Wade: Ég veit það ekki ná-
kvæmlega.
Þrettánda atriði
Vitni sá Oswald fara inn f
, ,Texas“-k vikmy ndahúsið.
Wade sagði: „Einhver sá
hann fara inn í Tex-
as-kvikmyndahúsið“.
Þessi fullyrðing hefur ekki
verið véfengd. I fyrstu frá-
sögn lögreglunnar i Dallas
var sagt að miðasölustúlkan
hefði orðið svo tortryggin
þegar hún sá Oswald skipta í
sífellu um sæti inni í kvik-
myndahúsinu að hún hringdi
í lögregluna.
Síðasti hluti
Það varð brátt augljóst að
sölustúlka sem var v:ð af-
greiðslu fyrir framan myndi
hafa átt erfitt með að fylgj-
ast með ferðum bíógesta eft-
ir að þeir voru komnir inn
í salinn. Þessu var þá breytt
þannig að stúlka sem vísaði
til sætis hefði séð Oswald
fara sæti úr sæti. Síðasta út-
gáfa sögunnar er sú að Os--
wald hafi vakið grunsemdir
manns fyrir utan kvikmynda-
húsið og hafi sá fylgt honum
inn í salinn, látið loka öli-
um dyrum og síðan beðið
sölustúlkuna að gera lögregl-
unni aþvart í sírna^.
Nokkrum spurningíim varð-
andi handtöku Oswalds í
kvikmyndahúsinu er enn ó-
svarað. Hvernig vakti Os-
wald á sér athygli fyrir ut-
an það? Að hvaða leyti var
hegðun hans „grunsamleg"?
Nú hafa sérfræðingar í skot-
vopnum og sálfræðingar sagt
olckur að enda þótt Oswald
væri ekki sérstaklega skot-
fimur, þá hafi .,'sálsýkis-
kennt ástand" hans getað
haft í för með sér slíkan
„taugastyrk" („nerveless
coordination"), að hann hafi
getað miðað af mikilli ná-
kvæmni.
Owald hafði greinlega ekki
þennan ,.taugastyrk“ þegar
hann var staddur fyrir fram-
an kvikmyndahúsið, enda
þótt honum mætti hafa virzt
að hann hefði þá framið hið
„fullkomna afbrot", komizt
undan lögreglunni , „Texas
Book Depository" og væri nú
langt frá morðstaðnum.
Grunsamleg hegðun Oswalds,
sem var svo áberandi að hún
vakti athygli vegfaranda,
virðist heldur ekki koma
heim við frásögn af fram-
komu hans rétt eftir að for-
setinn hafði verið skotinn. Þá
kom lögreglumaður þjótandi
upp stigann, miðaði á hann
byssu og bjóst til að hand-
taka hann fyrir morðið á
forsetanum.
Vinnuveitandi Oswalds
lýsti framkomu hans þá svo
að hann hefði verið „kaldur
og rólegur — enda þótt hon-
um virtist vera hálfilla við
byssuna". (..Washington
Post“, 1. des.).
Fjórtánda atriði
Oswald dró upp skamm-
byssu og reyndi að dreifa lög-
reglumanninn scm ætlaði að
handtaka hann.
Wade sagði: „Hann (Os-
wald) sló lögreglumann-
inn, rak byssuna að höfði
hans og tók í gikkinn, en
skotið reið ekki af. Við höf-
um héma kúluna með pinna-
farinu. Lögreglumennimir
handtóku hann þá. . . Skotið
sprakk ekki. Við höfum skot-
ið með farinu, en það sprakk
ekki“.
Wade sagði þannig að Os-
wald hefði reynt að skjóta
lögreglumanninn sem ætlaði
að handtaka hann og hefði
tekið í gikk skammbyssunn-
ar. Samkvæmt frásögn hans
getur enginn vafi leikið á
því að tekið var í gikkinn,
því að Wade fullyrti, að far
eftir sprengipinnann sæist á
skotinu, og hann hefði skot-
ið þannig merkt í fórum sín-
um. En lögreglumaðurinn
sem handtók Oswald. Mac
Donald, hefur aðra sögu að
segja: „Ég náði um byssu-
skeftið og fann að Oswald
hélt um gikkinn. Ég kippti
til hendinni og gat dregið
úr gikktakinu. Hann hafði
ekki næga krafta til að hleypa
af byssunni“ („Washington
Post“, 1. des.).
Þegar þessi frásögn blaðs-
ins var borin undir Wade,
var hann ekki lengi að snúa
við blaðinu.
Frcttamaður: Einn lögreglu-
mannanna sagði, að hann
(Oswald) hefði reynt að taka
í gikkinn, en hann hefði get-
að komið þumalfingri sínum
fyrir sprengipinnann, og
kúlan hafi því ekki sprungið.
Er það. . . . ?
Wade: Ég veit ekki hvort
það er þetta eða ekki, Ég
veit að hann tók ekki í gikk-
inn og það er allt sem ég
veit. („New York Times“, 26.
nóv.).
Fimmtánda atriði
I fórum Oswalds fannst
götukort þar sem merktur
var morðstaðurinn og braut
kúlunnar sem hæfði forset-
ann.
Daginn eftir hinn sögulega
fund Wades með blaða-
mönnum og þremur öðrum
eftir að Oswald var handtek-
inn, var gerð ný uppgötvun.
„Herra Wade tilkynnti í
dag, að lögreglan hefði fund-
ið merkt kort, sem sýndi
leiðina sem bílalest forsetans
fór, í herbergi því sem Os-
wald hafði á leigu. „Þetta
er kort sem á er dregin leið
lestarinnar", sagði héraðssak-
sóknarinn, ,,og þessi staður
(Texas Book Depository,
vörugeymsluhús sem skotið
var úr) var merktur á því
með beinu striki“. Herra
Wade sagði að Oswald hefði
merkt við tvo aðra staði á
kortinu, „sennilega staði sem
hann taldi að til greina
kæmu við morðið“ („New
York Times“, 25. nóv.).
Skjal frá hendi sakborn-
ings sem sýnir ætlun hans
að fremja afbrot er mikil-
vægt sönnunargagn. Það virð-
ist þvi ótrúlegt, að ef lög-
reglan í Dallas hefði haft
síkt kort undir höndum dag-
inn áður, þegar Wade lagði
fram sönnunargögnin, hann
hefði þá látið hjá líða að
minnast á það.
Oswald var handtekinn
þrem dögum áður en kortið
kom til sögunnar. Daginn
sem hann var handtekinn fór
lögreglan með allar föggur
hans úr herberg: hans og
sagði konunni sem leigði
honum herbergið að hann
„myndi ekki koma aftur“.
Manni er spurn hvaðan þetta
korj; kom þremur dögum síð-
ar. Sömu blöðin sem gerðu
sér mikinn mat úr fundi
kortsins 25. nóvember. og
spurðu einskis um uppruna
þess eða hvemig lögreglan
hefði haft upp á því, gátu
ekki um eða töidu vendilega
síðustu ummælin varðandi
betta mikilvæga skjal: „Emb-
ættismenn 1 Dallas neituðu
því i gær að nokkurt slíkt
kort væri til“ f„Washington
Post“, 27. nóv.).