Þjóðviljinn - 10.11.1964, Side 10

1Q SfÐA
ANDRÉ BJERf CE:
EIN- HYRNINGURINI N
an til hsegri sem við höfðum
farið.
Ég sá harmleikinn sem þessir
punktar og línur og hom lýstu.
harmleik í þurri geómetríu. ©g
með þvl að beygja 30 gráður
vest siglduð þið beint á — ?
— Beint á Haukhólmann, já.
Aftur rýndi ég í kortið. Þetta
var einföld teikning, en þama
var vandamál sem hafði verið
óieyst í fimmtán ár. Það hlaut
að finnast einhver lausn á þessu
rúmfrseðidæmi.
— Getur það hugsazt, að stýri-
maðurinn hafi ekki séð þessa
glampa? spurði ég.
— Það getur hugsazt. Hann
hafði kannski nóg að gera við
að horfa á áttavitann.
— En útkíkismaðurinn fram á:
hann hlýtur að hafa séð þá?
Skoddland hikaði ögn áður en
hann svaraði. Hann gaut augun-
um út í homið við dymar. Þar
sat eini samferðamaður okkar,
roskinn maður sem komið hafði
í lestina fyrir hálftíma. Nú virt-
ist hann sitja og dotta með
hendumar krosslagðar á magan-
um. En ég hafði séð hann gjóta
augunum með áhuga á kortið
á borðinu. Andlitsdrættimir
voru grófir og þunglamalegir og
eyrun voru ekki það sem minnst
bar á.
Skoddland hélt áfram og hafði
laekkað röddina mjög: títkíkis-
maðurinn — Kvále — hafði að
minnsta kosti ástæðu til að vitna
eins og hann gerði í sjóréttinum
— gegn pabba. Hann varð öryrki
eftir þetta strand.
— En sá hann nokkur Ijós?
sagði ég. Barði hann þrisvar í
signalklukkuna?
Skoddland yppti öxlum. Nei ..
nei, það gerði hann ekki. Svo
bætti hann við í hálfum hljóð-
um: Pabbi hélt að þetta væri
samsæri.
Þriðji maðurinn í klefanum
tók tösku sína niður og rölti
fram í ganginn. Ferðafélagi
minn horfði íhugandi á eftir
honum.
— Það var eitthvað kunnug-
legt við þennan náunga .... Já,
hann er einn úr bænahúsaklík-
unni. Skoddlond brosti skældu
brosi. Hann heyrði hvað við
vorum að tala um. Bráðum veit
allt pakkið til hvers við erum
komnir!
Lestarstjórinn danglaði í
klefadymar: Hólmavogur —
Smábærinn er að norðanverðu
við breiðan fjarðarkjaft og með
fjall í bakið. Það gefur skjól
fyrir hinni verstu af höfuðátt-
wnum fjórum.
Þama eru eins konar mörk í
landslaginu: þar sem Suðvestur-
landinu lýkur og hið eiginlega
HÁRGREIÐSLAN
Hárgreiðslu og snyrtistofu
STEfNU og DÓDÖ Daugavegi 18
III hæð flvftai SfMT 5 4(518
P E R M A Garðsenda 21 —
SfMI: 33 9 68. Hárgreiðslu og
snyrtistofa.
D ö M O R I
HárgreiðsTa við allra hæfi —
TJARNARSTOFAN — Tjamar-
götu 10 — Vonarstrætismegin —
SÍMI: 14 6 62.
HÁRGREIÐSLUSTOFA AUST-
URBÆJAR — María Guðmunds-
dóttir Laugavegi 13. — SfMT:
14 6 56 — NUDDSTOFAN ER A
SAMA STAÐ.
Vesturland tekur við. Útsýnið til
skerjagarðsins í suður er enn
með dlítið vinalegum blæ. En í
norðri rísa fjallgarðamir bratt-
ir og ógnandi. Og það ræður oft
svipmóti plássins hvað rís að
baki þess, en ekki hvað er fram-
undan.
Gistiheimilið var efst í þorp-
inu. Við lögðum á brattann með
farangurinn. Brekkan var brött
og steinlögnin ójöfn. I Noregi er
vissulega hægt að tala um að
ráðast til uppgöngu í þorp.
Ég hafði aldrei komið í
Hólmavog og fyrstu áhrifin voru
óhagstæð. Þama fyrirfannst
enginn skringilegur arkitektúr
bakvið óvænta smágarða, eins og
í sérkennilegu smáþorpunum við
Suðurströndina. Húsin voru í
þunglamalegum röðum upp hlíð-
ina, eins og tiTbreytingalausir
kassar. Á fatasnúru fyrir utan
27
eitt húsið, blakti einmana hvít
skyrta í kvöldgolunni. Hún
minnti mig líka á jarðarför.
Klukkan var ekki nema 10 að
kvöldi, en það var slökkt í því
nær hverjum glugga. hér var
snemma gengið til náða. f einni
dyragætt stóð kvenmaður og
virti okkur fyrir sér. Hvaða næt-
urgöltur var þetta? Kringluleitt
hvítt andlitið sneri sér með
hægð meðan við gengum fram-
hjá. Það var eins og ljóskastara
væri beint að okkur.
Ég varð að leggja frá mér
töskuna og kasta mæðinni í
brekkunni. Er langt eftir? Þessi
gata var vissulega —
— Hún á að vera þolraun.
Skoddland glotti kaldhæðnislega.
Vegur lífsins á að vera torfar-
inn!
— Á hverju lifa þeir héma?
— Síld, kristindómi og stjóm-
málum. Hann spýtti á steinhellu.
Og svo flytja þeir út einn og
einn kennara ....
Gistiheimilið var stórt, gult
hús með mörgum gluggum. En
flestir þeirra vom dimmir lika;
það sást aðeins Ijós í fáeinum
gluggum á neðstu hæð. Það virt-
ist ekki gestkvæmt þama, enda
var þetta utan gestatímabilsins.
Og hverjum skyldi svo sem
detta í hug að leggja leið sína
í Hólmavog? Kaimski farandsöl-
um.
Húsmóðirin tók á móti okkur
í anddyrinu og við kynntum
okkur. Hún hét fröken Fure.
— Herbergin eru tilbúin. Vel-
komnir! sagði hún. En það var
engin hlýja í röddinni; hún var
fálát og köld. Það var eiginlega
eins og henni þætti miður að
fá gesti. Ég tók eftir því að augu
hennar urðu aðgætin þegar hún
horfði á Skoddland. Ef til viTL
þekkti hún hann aftur? En
kynningin fór fram eins og þau
hefðu aldrei sézt. Strax eftir
hið fyrsta snögga handarband
spurði hún hvað við ætluðum að
vera lengi; hún ætlaði fljótlega
að loka gistiheimilinu fyrir vet-
urinn. Ég svaraði því til, að við
yrðum viku í mesta lagi.
Fröken Fure var á fimmtugs-
aldri og bar þess merki að hún
hafði verið falleg á yngri ámm.
En nú var eitthvað gamaHegt og
andsnúið í allri framkomunni
Við munninn var hörkuleg
hmkka og hálsinn og axlimar
vom stirðleg, eins og hún reyndi
með valdi að vera teinrétt og
hrokafull. Hún var með stórrt
ullarsjal á herðunum, en það
var vfst ekki nógu hlýtt; hún
krosslagði handleggina eins og
henni væri kalt. Og þó var
kvöldið milt.
ÞlðÐVILJINN
Þriðjudagur 10. nóvember 1964
— Það er þessa leið. Hún tók
töskumar mínar tvær og gekk
á undan okkur inn ganginn.
Við höfðum herbergi sem lágu
saman og hurð á milli þeirra.
Þau voru sérlega ópersónuleg og
sápuþvegin; það var jafnvel
þvottalykt af húsgögnupum og
lömpunum.
Húsmóðir okkar var fárin aft-
ur og Skoddland stóð og starði
á dymar sem höfðu lokazt á eft-
ir hehni. Það var meðaumkun-
arsvipur á andliti hans, sjald-
gæft fyrirbæri á fésinu því.
Vesalingurinn, hún er orðin sið-
söm.
— Þekkirðu hana?
— Aðeins úr fjarlægð. Hann
stakk höndunum í vasann og
gekk að glugganum. Hún var
heilmikill kvenmaður hér á ár-
unum. Það var mikið slúðrað
um hana, vegna þess að hún var
lagleg og fjörug .. En nú er
hún orðin siðsöm.
— Og hvað sagði slúðrið um
hana?
Nei, ég er ekki alltaf jafn-
naskur að spyrja. Hann gretti
sig og lokaði andlitinu. Ég man
það ekki. Ég var ekki annað en
strákhvolpur þá. Og pabbi sagði,
að þegar einhver segði kjafta-
sögur væri betra að hlýða á
vindinn og mávana ....
Ég gekk líka að glugganum.
Það sást vel yfir Hólmavog og
hafið. En langa brekkan niður
að sjónum hefði verið fallegri án
þessara húsþaka. Úti á sjónum
var silfurbjarmi milli hólmanna.
Tunglið var á lofti og eftir fá-
ein kvöld yrði það fullt.
— Hvemig er að sjá æsku-
stöðvamar aftur, Atli?
— Viðbjóðslegt! Hann sagði
þetta með sannfæringu og án
þess að líta við.
Ég settist á borðið við hliðina
á honum. Hvers konar samsæri
áleit faðir þinn að gert hefði
verið gegn sér? Þú minntist á
það í lestinni ....
— Vátryggingarsvik. Röddin
var viðutan. Hann starði fast á
eitthvað úti í skerjagarðinum.
— Jæja? Hvemig þá?
— Hann hélt að liósglampam-
ir sem við sáum hefðu komið frá
fölskum vita. Sem settur hefði
verið upp á einhverjum hólman-
um af því tilefni.
— Til að rugla hafnsögumann-
inn í ríminu?
— Já. Og brjóta skipið í spón.
Hann sneri sér snögglega inn í
herbergið. Eins og hann þyrfti
með valdi að slfta sig frá út-
sýninu.
— Var Argo hátt vátryggt?
Hann kinkaði kolli. Svo var
sagt, já. Og pabbi var sannfærð-
ur um, að Hogne, skipstjórinn,
hefði að minnsta kosti vitað um
svindlið ....
Um leið heyrði ég dauft hljóð.
Það marraði í fjöl á ganginum
fyrir framan herbergið.
— Uss! Ég lagði fingur á
munninn. Svo læddist ég varlega
til dyranna og opnaði í skyndi.
Við þröskuldinn stóð fröken
Fure. Án þess að bregða svip
gekk hún rösklega inn í her-
bergið.
— Ég ætlaði bara að skipta
um handklæði, sagði hún.
Af snögunum við servantinn
tók hún tvö handklæði, sem
voru reyndar alveg hrein. Svo
stikaði hún út aftur og hnakk-
inn var enn. stífari en áður yfir
ullarsjalinu.
Við litum hvor á annan.
Skoddland dró djúpt andann. Og
orðið sem hann sagði lét í eyr-
um eins og sambland að sárri
stunu óg kröftugu blótsyrði:
— Hólmavogur!
Ég veit ekki hvað mig
dreymdi þessa nótt; ég var bú-
inn að gleyma draumnum næsta
morgun. En eitt gekk aftur í
huga mér allan næsta dag. Allt-
af steig upp mjmd og blandað-
ist saman við hugsanir mínar,
ruglingslega og út i bláinn. Og
það var myndin af tunglinu.
Það var Iiðið fram á dag. Vél-
báturinn sem við sátum í, vagg-
aði á öldunum. Klukkutímum
saman höfðum við verið að dóla
á sjónum; nú fórum við sömu
leið og Argo hafði farið óheilla-
nóttina fyrir fimmtán árum. Við
stýrið bakvið okkur sat eigandi
bátsins, fiskimaður úr plássinu.
Hann var þögull eins og djúp-
fiskur.
Nokkrum kílómetrum fyrir
framan okkur í norðvestur átt
komum við auga á gráan tum á
skeri. Skoddland þenti: Þarna ei:
Hólmavogs vitinn.
Nokkru austar og töluvert nær
stóð undarlega snarþrattur vegg-
ur uppúr hafinu. Vísifingurinn
færði sig til: Og þarna sérðu
Haukhólmann.
— Þá erum við bráðum komn-
ir inn í dauða svæðið? sagði ég.
— Eftir andartak, já. En það
er ekkert dautt svæði lengur,
því að þeir eru búnir að reisa
hærri vita .... Nú sérðu hvað
gerist!
Og ég sá vitan hverfa bakvið
háa klettavegginn, en þó þannig
að ljósið sást enn yfir brúnina.
Skoddland hrópaði til manns-
ins afturá og bað hann að
beygja upp að Haukhólma. Sjó-
maðurinn lagði á stýrið. Hann
færði tunguna úr vinstra munn-
viki yfir í hið hægra og virti
okkur fyrir sér eins og djúp-
fiskur.
Þetta var undarleg jarðmynd-
un sem við höfðum fyrir okkur,
einn af jarðfræðidutlungum Nor-
egs. Við nálguðumst flatan, lóð-
réttan klettavegg, undarlega
reglulegan í formum. Á hvað
minnti hann? Á risastórt orgél
úr graníti.
— Við skulum hlusta á brim-
ið. Skoddland hrópaði aftur fyr-
ir sig: Dreptu á vélinni sem
snöggvast!
Yfir okkur görguðu nokkrar
kríur hátt og skerandi; þær
verptu þama sjálfsagt. En brim-
ið var háværara. Drynjandi valt
það yfir steinhnullungana í sjáv-
SKOTTA
„Pabbi, viltu svissa yfir á einhverja aðra stöð, þar sem er leiðin-
lengra prógramm, svo ég geti lokið við heimavinnuna mína?
FERDIZT
MEÐ
LANDSÝN
• Seíjum farseðla með flugvélum og
skipum
Greiðsluskilmálar Loftleiða:
• FLOGIÐ STRAX - FARGJALD
GREITT SÍÐAR
• Skipuleggjum hópferðir og ein-
staklingsferðir
REYNIÐ VIÐSKIPTIN
FERÐASKRIFSTOFAN
L A N D SV N ‘tr
TÝSGÖTU 3. SÍMI 22890. — P.O. BOX 465 — REYKJAVÍK.
UMBCÆ) LOFTLEIÐA.
Kartöflumús * Kókómalt * Kaffi * Kakó.
KROJN - BÚÐIRNAR.
CONSUL CORTÍNA
bílaleiga >
magnúsap
skipholfl 21
SÍmaPí 21190-21185
^iauhur ^u&mundó&on
HEIMASÍMI 21037
I