Þjóðviljinn - 25.11.1964, Side 1

Endaskipti á sannleikanum
Grein um Kongómálið á siðu 0
DKBVn
Miðvikudagur 25. nóvember 1964 — 29. árgangur — 260. tölublað.
Frekleg íhlutun Bandaríkjamanna og
Belga í borgarastyrjöldina í Kongó
Bandarískar herflugvélar fluttu í gœr belgískar fallhlífasveitir óleiðis til Stanleyville til
stuðnings við málaliða Tshombes; íhlutunin fordœmd af leiðtogum fjölda Afríkuríkja
T EOPOLDVILLE og WASHINGTON 24/11 — Bandarískar herflugvélar
Ientu í dögun í morgun á flugvellinum við Stanleyville í Kongó og fluttu
þangað fjölmennt lið belgískra fallhlífahermanna sem þegar náðu flug-
vellinum á sitt vald og héldu inn í borgina án þess að þeim væri veitt
nein teljandi mótstaða. Þessi aðgerð, sem ráðamenn Afríkuríkja fordæma
sem freklega íhlutun, hafði þann tilgang, að því er segir í tílkynningu
sem bandaríska utanríkisráðuneytið sraf út í nótt, að bjarga lífi sem flestra
þeirra hvítu manna sem voru í hönd'im uppreisnarmanna.
Því er baldið fram að skyndiáhlaup belgísku fallhlífasvcitanna á Stanleyville hafi verið gert í
mannúðarskyni, en nokkuð má marka af þessari mynd sem tckin var í Kongó fyrir nokkrum
dögum hve annt Tshombe og yfirboðarar hans láta sér um mannúðina og af hvílíkri mildi þeir
meðhöndla fanga sina. Verið er að flytja uppreisn armann, bundinn á höndum og fótum, burt í flug-
vél. Menn geta gert sér í hugarlund hvað hans b íður á áfangastað.
I tilkynningu Bandaríkja-
stjórnar segir að flugvélar henn-
ar hafi flutt belgíska fallhlífa-
liðið til Stanleyville með sam-
þykki stjórnar Tshombes f Leo-
poldville og hafi þetta verið gert
í fullu samræmi við ákvæði Gen-
farsáttmálanna um réttindi og
kvaðir stríðsaðilja, enda hafi
Bandaríkjastjóm verið skuld-
bundin til að koma bandarísk-
um þegnum í Stanleyvillehéraði
til aðstoðar, eins og á stóð.
Spaak utanríkisráðherra skýrði
belgíska þinginu frá þessu í
dag og kvað hér ekki vera um
neina hemaðaraðgerð að rasða,
heldur aðeins mannúðarverk.
Atlanzhafsbandalaginu hefði ver-
ið íilkynnt um aðgerðina og
hefðu öll aðildarriki þess lýst
sig samþykk henni.
Mótmæli Afríkuríkja
Reutersfréttastofan segir
að
ítulskir kommánistur huldu
áfrum uð bætu við fylgi sitt
Hœkkuðu enn hlutfall sitt í kosningunum nú um helgina,
bœði miðað við 1960 og 1963; stjórnarflokkarnir töpuðu
RÓM 24/11 — Kommúnistaflokkur Ítalíu hélt á-
fram sókn sinni í sveita- og bæjastjórnakosning-
unum sem fram fóru á Ítalíu í gær og fyrradag.
Hann bætti talsverðu við fylgi sitt frá síðustu
sveitastjórnakosningum árið 1950 og bætti einnig
hlutfall sitt frá þingkosningunum í fyrra, þegar
hann vann mikinn sigur. Stjómarflokkamir töp-
uðu hins vegar og sumir verulega.
Kosið var i tvennu lagi, ann-
ars vegar var kosið til fylkis-
stjórna, en hins vegar í stjórn-
ir taeplega 7.000 bæjarfélaga
Þegar síðast fréttist lágu ekki
fyrir endanleg úrslit í bæja-
stjómarkosningum, en kunnar
voru hlutfallstölur flokkanna í
fylkisstjómakosningunum, sem
eru fremur sambærilegar við
tölumar úr þingkosmingunum í
fyrra. Fylkisstiórnarkosningarnar:
1964 1963 1 :;o
Kristil. demókratar 37,4 38,2 40,4
Sósíalistar ÍNenni) 11,3 14,2 14,4
Sósíaldemókratar 6,6 6,3 6.8
Lýðveldissinnar 1,2 1,3 1,3
Kommúnistar 26,0 25,6 24,3
Sameinfl. sósíalista 2,9
Frjáislyndir 7,9 7,0 4,0
Nýfasistar 5,0 5,0 5,9
Konungssinnar 1,7 1,7 2,9
Fjórir fyrst töldu flokkarnir
standa að núverandi ríkisstjóm.
Eins og tölumar sýna hafa þeir
orðið fyrir verulegu fylgistapi
siðan í sveitarstjórnakosningun-
um 1960, samanlögð hlutfallstala
þeirra hefur lækkað úr 62,9 í
56,5. Mest er tap Nenmi-sósíal-
ista, sem misst hafa um fimmt-
ung fylgis síns, en það hefur
nákvæmlega allt farið til Sam-
einingarflokks sósíalista, sem
klofnaði úr Nenni-flokknum,
þegar hann gekk til stjómar-
samstarfs við Kristilega demó-
krata. Kristilegir hafa einnig
haldið áfram að tapa fylgi og
svarar fylgistap þeirra nokkum
veginn til fylgisaukningar
Frjálslyndra, sem er afturhalds-
samastur allra lýðræðisflokk-
anna.
Þótt fylgisaukning kommún-
ista sé ekki mikil miðað við úr-
slit þingkosninganna í fyrra er
hún þó ótvíræð sönnun um að
flokkur þeirra er f stöðugum
vexti.
Þegar síðast fréttist lágu enn
ekki fyrir noin úrslit frá einstök-
um borgum og héruðum, nema
hvað vitað var að sósíaldemó-
kratar höfðu óvænt bætt hlut
sinn allverulega á Sikiley.
Is/und vunn Spán 22:13
Sjá síðu @
mörg Afríkuríki hafi þegar
gagnrýnt aðgerð Belga og
Bandaríkjamanna og kallað
hana freklega íhlutun f innan-
landsmál Kongó. Forsætisráð-
herra Eþíópíu, Akliou Napte,
sagðist ekki skilja hvernig á
þvf stæði að ekki hefði verið
beðið eftir úrslitum viðræðnanna
í Nairobi, en þar hefur Keny-
atta, forsætisráðherra Kenya,
reynt fyrir hönd Bandalags Af-
ríkuríkja að miðla málum milli
Bandaríkjamanna og stjórnar
uppreisnarmanna f Stanleyville.
Napte sagð' að fundur hefði
verið boðaður í Kongónefnd
Afríkubandalagsins eftir þrjá
daga. Upplýsingamálaráðherra
Eþíópíu kvað aðgerðina ögrun
við Bandalag Afrfkuríkjanna.
Egypzka stjómin fór f kvöld
fram á að utanríkisráðherrar
Afríkuríkjanna kæmu þegar f
stað saman á fund til að fjalla
um ástandið f Kongó.
Umrnæli Júgóslava
Júgóslavneska fréttastofan
Tanjug kallaði áhlaupið á Stan-
leyville ofbeldisaðgerðir erlends
veldis sem hefðu þann tilgang
að sundra og bæla niður þjóð-
frelsishreyfinguna f Kongó og
vemda hagsmuni erlendra að-
ila þar. „Það er ekki hægt að
fela hið sanna eðli aðgerðar-
innar með þvf að kalla hana
mannúðarverk og björgunar-
starf“, sagði fréttastofan.
Blöð og útvarp í Sovétríkj-
unum hafa farið svipuðum
orðum um aðgerðina. „Isvestía"
segir að hér hafi verið um að
ræða rækilega undirbúna árás-
araðgerð heimsvaldasinna og ó-
svífin blekking að tilgangurinn
hafi verið sá að bjarga lífi
hvítra manna í StanleyviIlOi
heldur hafi menn óttazt f Was-
hington og Brussel að sókn
málaliða Tshombes til Stan-
Ieyville yrði stöðvuð. Friðnum
i Afríku hafi verið stofnað f
bráða hætfcu og öll Afríkurfki
verði þegar í stað að gera sfn-
ar ráðstafanir.
Övíst um mannfall
Fréttir af þvf sem gerðist f
Stanleyville f morgun eru óljós-
ar og frásagnir þeirra Evrópu-
manna sem þaðan hafa þegar
verið fluttir til Leopoldville
stangast mjög á.
Svo virðist sem lending hinna
Framhald á 3. sfðu.
Fyrirspurnir
um Aflatrygg-
ingasióð
Fyrirspum hefur komið
fram á Alþingi til ríkisstjóm-
arinnar um Aflatryggingasjóð
frá Gils Guðmundssyni. Fyr-
irspumimar eru svohljóðandi:
1. Hve mikið fé hefur verið
greitt úr Aflatryggingasjóði á
undanfömum fjórum árum:
a) í heild, b) úr hverri ein-
stakri deild sjóðsins?
2. Hver er eign Aflatrygg-
ingasjóðs nú og hverrar ein-
stakrar deildar?
3. Hverjar eru áætlaðar
árstekjur hverrar deildar um
sig?
Hundritunum ekki skiluð
á fundi Norðurlonduráðs
KAUPMANNAHÖFN 24/11 — Nefnd danska þjóðþingslns
sem á að fjalla nm stjórnarfrumvarpið um afhendingu
íslenzku handritanna hefnr enn ekki haldið neinn fund,
segir fréttastofa Ritzaus. Þvi er talið að frumvarpið
muni ekki fá fullnaðarafgreiðslu fyrir fund Norðurlanda-
ráðs í Reykjavík í febrúar.
Danska stjórnin mun hafa gert sér vonir um að þjóð-
þingið myndi vera búið að samþykkja frumvarpið end-
anlega fyrir fund Norðwrlandaráðs, svo að táknræn af-
hending handritanna gæti farið fram á fundinum

!■■■■■■■■■