Þjóðviljinn - 09.02.1965, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 9. febrúar 1965
ÞIÖÐVILIINN
SlÐA g
Efling landbúnaðarins
Framhald af 4. síðu.
vissa tíma ársins, hið svo-
nefnda kaupafólk, er mjög var
algengt um heyskapartímann
víðast hvar um land. Sveita-
búskapurinn er orðinn ein-
yrkjabúskapur, þar sem hjón-
in hafa annaðhvort enga
vinnuaðstoð eða börn sín mis-
jafnlega stálpuð. Jafnframt
þessu hafa störfin orðið marg-
brotnari, að sumu leyti vegna
véltækninnar, og krefjast því
raunverulega meiri verkaskipt-
ingar í stað minni, sem verð-
ur í reynd. Einyrkjabóndinn
þarf að vera jafnvígur á öll
þau störf, sem nútímabúskap-
ur krefst. Reynslan er lika sú,
að þótt vélarnar hafi leyst vel
það hlutverk að auka fram-
leiðsluna, þá hafa þær ekki
fækkað vinnustundum bænd-
anna. Þvert á móti mun all-
ur þorri íslenzkra bænda
vinna nú fleiri vinnustundir
árlega heldur en áður var.
Kemur þar mjög til greina,
að við ýmsar greinar landbún-
aðarins, t.d. mjólkurframleiðsl-
una, er aldrei frídagur. Lík-
lega má telja á fingrum sér
þá bændur, sem geta tekið
orlofsfrí, þótt ekki væri nema
nokkra daga ár hvert.
Stærri búseiningar
Þetta ástand er að verða
mjög mikið vandamál og vax-
andi með ári hverju. Úr þvf
verður ekki bætt nema með
því að gera búin stærri, svo
að þau þoli að greiða vinnu-
kraft fleiri manna og þá jafn-
framt framfærslu fleiri fjöl-
skyldna. Á þann eina hátt get-
ur skapazt eðlileg verkaskipt-^
ing og möguleiki á hvíldar-
tíma og þannig losað nokkuð
um þá vinnufjötra, sem ein-
kenna einyrkjabúskapinn. Enn
fremur mundi skapast grund-
völlur fyrir bætta nýtingu vél-
tækninnar. I því sambandi skal
á það bent, hve mjög hún
færist í aukana á þann hátt,
að vélar sömu tegundar verða
sífeUt stærri og jafnframt
dýrari, bæði hvað snertir
stofnkostnað og rekstur, og
krefjast þvi meira verkefnis,
ef notkun þeirra á að byggj-
ast á hagrænum grunni.
Þetta tvennt, sem hér hef-
ur verið bent á, kallar því
beinlínis á stærri búseiningar
en við rekum almennt nú.
Þá vaknar spurningin: A
hvern hátt getur þetta gerzt?
Þar er í raun og veru ekki
nema um tvær leiðir að velja.
Ýmsir kynnu að vilja tiltölu-
lega fá stórbú í eign einstak-
'linga, er eingöngu væru rek-
in með aðkeyptu verkafólki.
Yrði þróunin slík, mundi hin-
um eiginlegu bændum, fækka
mjög mikið. Sterkar líkur eru
til, að slíkt sé bændastéttinni
ekki að skapi, auk þess sem
litlar líkur eru til, að þessi leið
sé framkvæmanleg við okkar
þjóðfélagsaðstæður. Gerðar
hafa verið tilraunir í þessa
átt af örfáum einstaklingum,
en yfirleitt ekki borið góðan
árangur.
Félagsbúskapurinn
Þá er hin leiðin, sú sem
gert er ráð fyrir í þessu frum-
varpi, að beina þróuninni í
átt til félagsbúskapar, þannig
að hann leysi smátt og smátt
einyrkjabúskapinn af hólmi.
Auðvitað mundi það taka sinn
tíma og máske seint gert að
fullu.
Því hefur einatt verið hald-
ið fram, ekki sízt af ýmsum
stjórnmálaleiðtogum, að bænda-
stéttin væri of rík af einstkl-
ingshyggju til að vilja sætta
sig við slíkan félagsrekstur.
Um þetta má auðvitað enda-
laust deila. En margt bendir
til, að vegna þeirra aðstæðna,
sem hér hefur verið lýst, sé
að skapast hið gagnstæða við-
horf. Á opinberum vettvangi,
t.d. í blaðaviðtölum við bænd-
ur víðs vegar um land, heyr-
ast nú ætíð fleiri raddir í þá
átt, að einyrkjabúskapurinn sé
ekki skipulag framtíðarinnar,
heldur sé það að sýna sig bet-
ur, að finna verði annað
rekstrarfyrirkomulag í sam-
ræmi við kröfur tækninnar.
Og hefur niðurstaða flestra
orðið sú, að félagsreksturinn
einn komi til greina.
Með frumvarpi þessu er svo
til ætlazt, að ríkið komi nokk-
uð til móts við þá aðila, er
reyna vilja félagsrekstrarfyrir-
komulagið. Sé það gert með
því að veita bæði hærri lán
og framlög og veita lánin til
lengri tíma. Slík fyrirtæki þurfa
að byggjast upp á tiltölulega
skömmum tíma og krefjast
því þess, að stofnfjármagn sé
þegar fyrir hendi. Hins vegar
má vænta þess, að nokkrir
fjármunir geti sparazt, ekki sízf
f rekstri, við þetta fyrirkomu-
lag, og hagkvæmara búrekstr-
arform. Hér er svo mikið í
húfi, að ríkisvaldið verður að
styðja þá, sem vilja reyna
nýjar leiðir, og hjálpa til að
örva þróun í þá átt, sem hag-
kvæmust reynist .
Vestmannaeyiahöfn fulí
af síldarbátum
Er Þjóðviljinn átti tal við lög-
regluna í Vestmannaeyjum í
gærkvöld var þar suðvestan
hvassviðri með éljagangi. Allur
síldveiðiflotinn hafði leitað hafn-
ar í Eyjum og sagði lögreglan
að sjaldan eða aldrei hefði ver-
ið jafnmikill skipaflóti í höfn-
inni. Mikill fjöldi vertiðarfólks
er nú kominn til Eyja og alltaf
fjölgar útlendingunum, síðast á
sunnudag komu ’ 10 Færeyjingar
og nokkrir Englendingar. Er út-
TIL SÖLU
Einbýlishús - Tvíbýlis-
hús og íbúðir af
ýmsum stærðum í
Reykjavík, Kópavogi
og nágrenni.
F ASTEIGN ASALAN
Hús og eignir
BANKASTRÆTI 6.
SÍMI 16637.
SAMBAND ÍSLENZKRA SAMVINNUFÉLAGA
AUGLÝSIR NÝ OG BREYTT SÍ MANÚMER:
38900 VÉLADEILD S.f.S. ÁRMÚLA 3
Samband frá skiptiborði kl. 9.00 — 18.00 við:
Framkvæmdastjóra, skrifstofustjór i, aðalgjaldkera, bifreiðadeild,
búvörudeild, rafmágnsverkstæði, r xftækjaverzlun, bílavarahíuta-
verzlun, búvélavarahlutaverzlun, smurstöðvar.
17080 SAMBAND fSL. SAMVINNUFÉLAGA
SÖLVHÓLSGÖTU
Samband frá skiptiborði kl. 8.45 — 17.30 við:
Aðalskrifstofu, Birgðastöð, Bréfaskóla, Búvörudeild, Fræðsludeild,
Innflutningsdeild, Sjávarafurðadeild, Skipadeild.
20500 SAMBAND ÍSL. SAMVINNUFÉLAGA
SÖLVHÓLSGTÖTU og HRINGBRAUT 119
Samband frá skiptiborði kl. 8.45 — 17.30 við:
Iðnaðardeild, Jötunn, Lögfræðideild, Teiknistofu, Tæknideild.
Þessar breytingar eiga að gera oss fært að veita viðskipta-
vinum vorum betri þjónustu.
/
SAMBAND ÍSLENZKRA SAMVINNUFÉLAGA
Öheppnin eltir Eyrarbakkabáta
Framhald af 12. síðu.
mikið að ekki er búizt við því
að hann fari á flot á þessari
vertíð. Sá heitir öðlingur, rúm-
lega fjörutíu tonn, eign Sverris
Bjarnfreðssonar og fleiri.
Auk Jóns Helgasonar var ný-
lega keyptur í plássið bátur er
Emma nefnist og var settur upp
í slipp. Kom þá á daginn að
skipið var svo illa farið af fúa
að það má teljast ónýtt. Er sú
saga öll næsta dularfull, því
skírteini munu hafa yerið f
bezta lagi.
Og enn eru ekki taldar allar
útgerðarraunir Eyrbekkinga.
Kristján Guðmundsson var f
viðgerð í Reykjavík og fór af
stað undir vikulokin, en þá kom
í ljós alvarleg vélarbilun og er
ekki vitað hve langan tíma bað
muni taka að koma bátnum í
gagnið.
Þá er aðeins einn bátur stað-
3 herbergja
íbúð éskast
Við höfum vcrið beðnir að
útvega nýlega og vandaða
3 herb íbúð. Seljendur eru
beðnii að hring.ia • sima
22790 kl 7—0 e rl
FajfelanylSjklptli 1
Guðrnundur Tryggvason
$Iml 55790.
BLADADREIFING
Þjóðviljann vantar nú þegar blaðbera í eft-
irtalin hverfi:
VESTURBÆR AUSTURBÆR:
Seltjamarnes 2. Brúnir.
Framnesvegnr
ÞJÓÐVILJINN — Sími 17-500.
arrns eftir af sex o£ Stendur
hann sig ágætlega enn sem kom-
ið er, enda er hann í slipp.
Eyrbekkingar eru, eins og von
er til óhug slegnir. Útgerðar-
menn eru að reyna að fá báta
til að fylla í skarðið og standa
nú í slíkum tilraunum bæði
eigendur Jóns Helgasonar og
öðlings.
Takiii eftir!
í vörzlu Slysavarðstofu Reykjavíkur eru ýmsir munir,
aðallega fatnaður, sem sjúklingar hafa skilið eftir.
Eigendur þessara muna eru þeðnir að vitja þeirra nú
þegar og eigi síðar en 1. marz n.k. Eftir þann tíma verða
munir þessir afhentir óskilamunadeild rannsóknarlög-
reglunnar.
Reykjavík, 8. febrúar 1965.
Sysavarðstofa Reykjavíkur.
Noregsvaka
Framhald af 7. síðu.'
undirleik Kjartans Sigurjóns-
sonar söngstjóra.
Frímann Jónasson fyrrver-
andi skólastjóri flutti minning-
ar frá Þrándheimi. Hann gat
þess m.a. að nú væri Þránd-
heirirúr elzti bær Noregs orð-
inn vinabær Kópavogs, yngstu
bæjarbyggðar á Islandi. Laux
hann máli sínu i með hugljúfri
minningu frá 17. maí í Niðar-
ósi fyrir hálfum öðrum ára-
tug.
Þá var sýnd undurfögur lit-
kvikmynd frá Þrándheimi og
minntust fundarmenn ekki að
hafa séð betri kynningarmynd.
Vökunni lauk með þvf, að
sunginn var þjóðsöngur Norð-
manna.
Fjölmenni sótti samkomuna,
þar á meðal margt Norðmanna.
Hún fór fram í félagsheimili
KöpaVogs.
(Frá Norræna félaginu).
JT
Ulpur—Kuidajakkar
og gallonbiússur í úrvali.
VERZLUN Ú.L.
Traðarkotssundi — (á móti Þjóðleikhúsmu).
Skipu/agsdeild
Reykjavikurborgar
vill ráða aukið starfslið. Til greina koma
arkitektar, tæknifræðingar og teiknarar.
Upplýsingar í Skúlatúni 2, 4. hæð. —
Sími 18000. — Skipulagsstjóri.
Rafoikunefnd
Framhald af 1. síðu.
hversu fáránlegt það er, að láta
ekki fyrrgreindar nefndir fjafla
um þessi stórmál en láta í stað
þess pukurfundi jábræðra fá
þau til meðferðar. Greinilegt er
að sömu vinnubrögðunum á sð
framhalda með síðustu nefndar-
skipun ríkisstjómarinnar sem
skýrt hefur verið frá hér í
blaðinu, þó að rkynsamlegra
væri, eins og Einar bentí á í
ræðu sinni, að setja í þetta mál
nefnd skipaða mönnum með
mismunandi sjónarmið eða láta
þ~r nefndir, sem til eru fjalla
um raforku- og stórvirkjunar-
málin.
Útgerðarmenn — Skipstjórar
Höfum fyrirliggjandi eftirtaldar gerðir
af vírum:
Togvírar 6x19x1 — merktir á 25 föðmum.
l.%” í 120 og 240 faðma rúllum.
l.Vz” í 120 og 240 faðma rúllum.
1. %” í 120 og 240 faðma rúllum.
2” í 240 og 300 faðma rúllum.
Snurpuvírar 6x36x1.
2” í 240 og 300 faðma rúllum.
2. %” í 300 faðrra rúllum.
2.%” í 300 og 340 faðma rúllum.
2.%’ í 340 faðma rúllum.
FRIÐRIK JÖRGENSEN
Ægisgötu 7 — Reykjavík — Sínú 22000.