Þjóðviljinn - 25.02.1966, Side 6

5 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 25. febníar 1866
- -- ■Trr-rfimnínn—^tff-rnTfM*TfMMIll,M
Sýning á verkum Snorra Arinbjarnar
• Astæða er tll að mintia listunnendur á yfirlitssýningu þá á verkum Snorra Arinbjamar, sem Listafélag Menntaskólans í Reykja-
vík hefur komið upp í kjallara nýbyggingar skólans við Bókhlöðu stíg. Eru þarna sýndar alls 65 olíu- og vatnslitamyndir Snorra,
allar í einkaeign, nema ein, svo hér er tækifæri til að kynnast verkum listamannsins, sem ekki gefst á hverjum degi. — Er þetta
framtak nemenda lofsvert og til mikillar fyrirmyndar. Listafélagið hefur áður haldið málverkasýningu, það var sl. haust og voru þá
sýndar sjávarmyndir eftir Kjarvafl, Iíka verk, sem fengin voru að láni hjá eigendum og liggur að baki beggja þessara sýninga ó-
hemju vinna og fyrirhöfn. — Sýningin á myndum Snorra Arinbjarnar verður opin alla næstu viku klukkan 2—10 daglega* Myndin
hér að ofan er tekin, á sýningunni. — (Ljósm. Þjóðv. A. K.).

o Guílna hlsðið
frumsýnt í kvöld
• Það er í kvöld sem Þjóð-
leikhúsið frumsýnir Gullna
hliðið eftir Davíð Stefánsson
og er það í þriðja sinn sem
þetta vinsæla leikrit er tek-
ið til sýninga. Það var
snemma vinsælt í sviðsetningu
Leikfélags Reykjavíkur síðan
var það ’aftur sý'nt 1955 Ekki
er að efa að léikritið verður
jafn vinsælt og vel sótt og
áðun s*w>
Leikstjóri nú er Lárus Páls-
son og aðalhluitverkin sem áð-
ur voru í höndum Brynj-
ólfs Jóhannessonar, Arndísar
Bjömsdóttur og Lárusar Páls-
sonar eru nú leikin af Rúrik
Haraldssyni, Guðbjörgu Þor-
bjamardóttur og Gunnari Eyj-
ólfssyni.
★
Myndin hér að ofan er af
Gunnari Eyjólfssyni í hlut-
verki Óvinarins. (Ljósm. Þjóðv.
A.K.).
• Ítalskir
námsstyrkir
• ítölsk stjómarvöld bjóða
fram nokkra styrki til handa
íslendingum til námsdvalar á
Ítalíu á háskólaárinu 1966 til
1967 Styrkirnir er,u tiþ eins
mánaðar dvalar og nema
80.000 lírum hver. Eru þeir
.ætlaðir til að sækja námskeið
við ítalskar menntastofnanir,
m.a. ítölskunámskeið fyrir út-
lendinga.
Umsóknum um styrki þessa
skal komið til menntamála-
ráðuneytisins, stjórnarráðshús-
inu við Lækjartorg, fyrir 5.
marz n.k. Umsóknareyðublöð
fást í ráðuneytinu.
(Frá menntamálaráðuneytinu).
Þjóðkórinn
• Óskar Halldórsson flytur
fom tíðindi af Færeyingum
á kvöldvöku og sagt er af póst-
ferðum fyrir aldamót — því
miður hefur Það komið á dag-
inn að það er enn ekki hættu-
laust að vera PÓstur á íslandj.
Einhvemtím.a skrifaði Hall-
dór Laxness. að þau tiðindi
hefðu gerzt í menningarmálum
þjóðarinnar, að Páll ísólfssoin
hefði lagt niður þjóðkórinn.
Svipaður kór hefur reyndar
fæðzt aftur undir stjórn Jóns
Ásgeirssonar eins og menn vita

REGN
FERÐASAGA FRÁ TÍBET
Eftir STUART og ROMA GELDER
27
áður en þeir tóku til starfa
hefði þeim öllum verið fyrír-
skipað að fara vel að fólkinu.
Tíbeta, sem óvanur ,er að sjá
þvottavatn og því síður ker-
laug, þykir það fullkomin
skerðing á virðingu sinni að
vera tekinn nanuöugur og sett-
ur í bað. Og verður að fara
að því með mestu lempnj og
gætni, að þvo nýkomnum sjúk-
lingi.
Sé hann lúsugur lætur lækn-
irinn eins og hann sjái það
ekki. En ef brýn þörf þótti á
að taka lús af sjúklingi, varð
ar gera það svo ekki sæist, og
ekki mátti drepa lúsina, held-
ur var hún þá sett í skál. Ef
lúsin var drepin, var sjúkling-
urinn vís til að halda að hann
hefði tekið þátt í ófyrirgefan-
legum glæp, og allar líkur til
að hann mundi fara og koma
aldrei aftur. Þó lúsin hefði
skriðið á hjúkrunarkonu eða
lækni urðu þau að láta sem
ekki yæri, þangað til þau kom-
ust í hvarf þar sem þau gátu
ótrufluð tínt þetta af sér.
Yfirlæknirinn sagði að þetta
kæmi upp í vana eftir nokkra
mánuði, og það svo, að lækn-
ar og hjúkrunarkonur færu
eins að þó að sjúklingurinn
væri meðvitundarlaus. „Ég var
að aðstoða við uppskurð við
eitt af fyrstu skiptunum, sem
við gerðum uppskurð“, sagði
hann, ,,þegar ég sá lús, sem
skriðið hafði yfir á framhand-
legg hans. Hann sveiflaði hend-
inni til að hrista af sér lúsinua,
en þá beit hún. Þá tók ég hana
af honum og fór að svipast um
eftir skál til að láta hana í,
en um leið sá ég hvað þetta
var hlægilegt. Á skurðarborðinu
lá sjúklingurinn steinsofandi,
og þarna stóð ég með lúsina
hans milli fingranna, og vissi
ekki mitt rjúkandi ráð. Nú, svo
drap ég hana. En svo stóð á,
að engin tíbezk hjúkrunarkona
var viðstödd, ef svo hefði ver-
ið, hefði ég ekki þorað þetta.
Eftir þetta fórum við að af-
lúsa sjúklingana í undirbún-
ingsstofunni, þegar enginn tíb-
ezkur aðstoðarmaður var við-
staddur.
Fyrstu eitt til tvö árin voru
þarna engar hjúkrunarkonur
nema. kínverskar. En þá komu
fyrstu aðstoðarmennirnir hér-
lendir útskrifaðir frá skóla þar
sem þeim höfðu verið kennd
nokkur undirstöðuatriði lækna-
vísinda. Svo leið langur tími
áður en þeim væri hleypt aö
skurðstofunni. Seinna sagði
þetta aðstoðarfólk svo frá, að
það hefði farið í musterið í
hvert sinn sem þau hefðu að-
stoðað við uppskurð, til þess
að æskja fyrirgefningar guð-
anna fyrir það. En svo sáu
þau að alls ólíklegt mundi vera
að guðirnir reiddust þeim fyr-
ir það að taka þátt í að bjarga
mannslífi eða lina þjáningar.
Ekki megnaði þessi þægilega
lykt af sótthreinsandi efnum
og stöðugum þvottum með
vatni og sápu að eyða ólykt-
inni af fúlum svita og óhrein-
um fatnaði í spítalanum. Þetta
hefði því aðeins mátt takast,
að hver sjúklingur hefði verið
vandlega laugaður við komu
sína til spítalans, og hverri
spjör brennt sem hann hefði
verið í. Og hefði það þó ekki
dugað til, lyktin hefði komið
eftir sem áður meg ættingjum
og vinum sem oft komu með
sjúklingnum og sátu í spítal-
anum unz honum fór að skána.
Þarna voru gamlar konur.
sem fylgt höfðu mönnum sín-
um á spítalann, þvi án þess
hefðu þeir neitað að vera þar.
Aldrei sá ég svo barn að móð-
irin væri ekki með því. Lækn-
irinn sagði að hann vildi að
sir James Spencer væri kom-
inn. Það gerðist sem sé fyrir
alllöngu á enskum sjúkrahús-
um að börn fóru að deyja þar
að því er virtist að ástæðu-
lausu. Þetta gerðist þegar
bakteríuhræðslan var í al-
gleymingi, og börnin voru sett
í glerkúpur líkt og MíaUhvít
til þess að forða þeim frá
háska. En samt dóu þau, og
nú miklu fleiri. Þá datt Spencer
lækni það í hug, að líklega
dæju þau úr leiðindum. Og af-
sagði hann öll slík glerhylki
á sínum spítala. Þegar við fór-
um að finna hann, hafði hon-
um tekizt að telja yfirvöldin á
að kaupa nokkur hús sem hann
breytti svo í bamaspítala með
lækninga- og skurðstofum, þar
sem litlu sjúklingunum var
leyft að hafa mæður sínar. hjá
sér og máttu þær elda handa
þeim, og haga öllu líkt og
gert var heima hjá þeim, þang-
að til þeim batnaði. Þegar ung-
börn voru skorin upp, var
var mamma þeirra látin sitja
við rúmin, svo þau sæju hana
á undan öðrum þegar þau
vöknuðu, en ekki þessa blá-
ókunnugu lækna og hjúkrunar-
konur. Ekki dóu þessi börn úr
óskilgreinilegri veiki né heldur
smituðust þau af neinni veiki,
svo þau sakaði, af foreldrum
sínum.
Læknamir í Lhasa leyfðu og
hvöttu jafnvel mæður bam-
anna og nána ættingja til að
koma til sjúklinganna og vera
hjá þeim. Samkvæmt skólabók-
um lækna hefði spítalinn átt
að verða að pestarbæli — við
sáum eina móðurina taka á
umbúðum um uppskurðarsár á
kviði barns síns með grútskít-
ugum fingrum, til þess að
hugga það — en yfirlæknirinn
sagði að þetta hefði ekkert
sakað.
Ef til vill eru Tíbetar, vegna
— skaði að Jón, allxa manna
hressilegastur kann ekki þá
liist Páls að fjörga sönginn með
líflegu talj.
Þættimir um íslenzkt mál
eru reyndar ágætt fyrirbæri
Og um þessar mundix i góðra
höndum.
13.15 Lesin dagskrá næstu
viku.
13.30 Við vinnuna.
14.40 Si'griður Thorlacius les
skáldsöguna „Þei, hann hlust-
ar“
15.00 Miðdiegisiútvarp. María
Markan syngur. Hantak og
Tékkneskia Fílharmoníusveit-
in leika Konsert fyrir óbó og
hljómsveit í C-dúr eftir Moz-
art; Muncliniger stj. Merrill
syngur aríur úr ,,Andreu
Chenier", ,,Hamlet“, ..Rígó-
lettó“ og „Falstaff1'.
16.00 Síðdegisútvarp. Klitgárd,
Hljómsveit Edelhagens. Fran-
chi, Stan Getz og Freddy
and The Dreamers syngja
og leika.
17.05 Stund fyrir stofutónlist.
Guðmundur W. Vilhjálms-
son kynnir tónverkin.
18.00 Sannar sögur frá liðnum
öldum. Sverrir Hólmarsson
les söguna um orustuna við
Maldon.
18.30 Tónleikar.
20.00 Kvöldvaka: a. Lestur
fomrita: Færeyinga saga
Ólafur Halldórsson cand.
mag. les (2). b. Eyjapóstur
fyrir aldamót. Haraldur Guð-
mundsson bókavörður í Vest-
mannaeyjum fjytur frásögu-
þátt. c. Tökum lagið! d.
Tryggvj Emilsson flytur þrjú
frumort kvæði. e Gesti bar
ag garði. Hallgrímur Jónas-
son segir frá minnissfæðum
mönnum.
21.30 Útvarpssagan: „Dagurinn
og nótitin“.
22.00 Lestur Passíusálma (16).
22.20 íslenzkt mál. Dr. Jakob
Benediktsson flytur þáttinn.
22.40 Siníóníuhljómsveit ís-
langvarandi sambúðar við ýmsa
sýkla, sem myndu steindrepa
okkur, orðnir með öllu ónæm-
ir fyrir þeim. Vissulega gat
vel verið um þetta að ræða, en
auðvitað dóu ýmsir þar sem
annarsstaðar vegna skorts á
læknishjálp þegar þess þurfti
við. Ótalmargir höfðu dáið úr
bólusótt á liðnum tíma. Eng-
inn gat vitað hve margir höfðu
dáið úr lungnabólgu og líf-
himnubólgu, né opnu kviðsliti,
eða þá allir kynsjúkdómarnir,
sem allssiaðar voru nálægir. Sú
hugmynd að Tíbetar vær-u líkt
og aðrar þjóðir sem lifðu við
frumstæð skilyrði, hraustari eri
þær þjóðir sem betur væru
settar, væri ímyndun tóm, og
hafa menn villzt á þolgæði og
hreysti.
Við sögðum yfirlækninum
söguna af sir Charles Bell,
þessum brezka stjórnarerind-
reka í Tíbet, sem þótti svo Ijótt
að sjá þær villimannlegu refs-
ingar sem Tíbetar voru látnir
sæta að lögum, en komst -samt
að þeirri niðurstöðu, að þetta
væri ekki nærri eins voðalegt
og ætla mætti, því þetta fólk
væri ekki jafn viðkvæmt fyrir
sársauka sem Evrópumenn. ,.Ef
þú vilt vita hvað Tíbeti ætlar
þér í staðinn, skaltu stinga
hann með prjóni“.
Það má dæma um það hvern-
ig lækningar við spítalann í
Lhasa hafa gefizt með því að
athuga, ekki hvort sjúklinga-
fjöldinn hafi aukizt, heldur
hvort fækkað hafi. Eftir að
hinn fyrsti lama kom til að
láta lækna sig, og setti með
því bláan stimpil á spítalann,
kom mikill fjöldi manna að
láta lækna sig ng sjúkdómarnir
voru margir. Flestum batnað'
eftir stutta meðferð. Þegar við
lands lei'kur. Stjómandi: Wo-
diczko. a. Sinfónía nr. 39
(K543) e. Mozart. b. ,,Silki-
stiginn11, forleikur eftir Ross-
ini.
• Þankarúnir
• Það er miiklu auðveldara
að vera hetja en heiðarlegur
maður Hver sem er getur ver-
ið hetja einu sinnj á ævinni,
og það nægir — en heiðarlegur
verður maður að vera alla ævi.
(Luigi Pirandello).
Hjúskapur
• 19. febrúaj. sl. voru gefin
saman í hjónaband í Dómkirkj-
unni af séra Óskari J. Þor-
lákssyni ungfrú Rósa Jóhanns-
dóttir og Skúli Grétar Óskars-
son. Heimili þeirra er að Unn-
arstíg 2. Hafnarfirði.
— Ljósm. Stúdíó Guðmundar,
Garðastræti 8.
komum til borgarinnar komu
að jafnaði 330 á dag, og þ.á.m.
margar konur, ýmist fyrir eða
eftir barnsburð, og böm til
eftirlits á bamadeildunum.
Tíundi hver karlmaður varð
að lifa einlífi fyrrum í klaustr-
unum,. (nema einstaka varð sér
vist úti um hitt og þetta), og
var þetta ein af ástæðunum
til þess hve fæðingartalan var
lág. Hitt var svo sá siður að
ein kona hefði fleiri en einn
mann, og voru þá oftast bræð-
ur saman um konuna, en ef
fjölkvæni var, átti maður
systrahóp. En kynsjúkdómar
ollu oft því að hjónabönd urðu
barnlaus, og barnadauði og
dauði af barnsförum var afar-
mikill, þó enginn viti nu hve
miklu þetta nam. Er nú þess
að vænta að þjóðinni fjölgi,
fyrst flestir munkar em giftir
og horfnir að nytsömum störf-
um. enda fækkar nú líka þess-
um fjölskyldum, þar sem einn
áttj margar eða margar ejnn,
auk þess sem vænta má betri
afkomu almennings.
Heilsuverndin hvílir að mestu
leyti á spítölunum, en auk þess
eru 170 starfsmannahópar að
verki hingað og þangað um
landið, og lögð er aðaláherzla
á sóttvarnir.
Vinsælasta deildin við spítal-
ann í Lhasa mun vera augn-
lækningadeildin, þar sem nær-
sýnt fólk fær þau gleraugu
sem því hasfa, fólk sem varla
sá steinsnar frá sér í þessu
altæra lofti, þar sem fjöll í 15
kílómetra fjarlægg virðast svo
nærri, að ekki sýnist nema að
rétta þurfi út hönd til þess
að snerta þau, — sér nú fjöll-
in. Dg gaman er að sjá það
horfa á allt umhverfis með
gleði og undrun í svipnum,
4