Þjóðviljinn - 25.03.1970, Blaðsíða 10

Þingmenn úr öllum flokkum flytja tillögu um
Vetrarorlofá íslandieða hóp-
ferðir til suðlægra landa
□ Þingmenn úr öllum flokkym, þeir Bragi Sigurjóns-
son, Eðvarð Sigurðsson, Eysteinn Jónsson, Eétur Sigúrðs-
son og Björn Jónsson, flytja á Alþingi tillögu til þings-
ályktunar um vetrarorlof. Tilliagan er þanni'g:
□ „Alþingi ályktar að skora á ríkisstjórnina að hafa
um það forgöngu við Alþýðusamband íslands og önnur
stéttarsambönd í landinu að kannað verði hvemig auð-
velda megi aknenningi að njóta orlofs á vetrum sér til
hressingar og hvíldar, bæði innanlands við útilíf og í hóp-
orlofsferðum til Suðurlanda. Verði m.a. leitað samvinnu
við Flugfélag íslands og Loftleiðir um ipál þetta, svo og
innlendar ferðaskrifstofur“.
í greinairgerð segja flu'tninigs-
menn:
Nú er litið svo á, að í raun
réttri eigi hver vinnandi þegn
rétt á tilteknu leyfi árlega frá
störfum sér til hressingar og
hvíldar, svonefndu orlofi. Sí-
vaxandi vélvæðing í atvinnulífi,
siaukið þéttbýli, hraði og hévaði
eykur á þörf manna til að njóta
orlofs síns sem bezt, komast úr
sinum venjuhring sér til and-
legrar og líkamlegar endurnær-
ingar. En svo að orlofin verði
raunveruleg almenningseign,
þurfa menn að geta notið þeirna
á ódýran og hagkvæm-an h'átt,
og þau þurfa að falla á þann
tírna, sem almenriingur getur
leyft sér að taka þau ve-gna
atvinnuiaflkomu sinnair. Sökum
legu íslands eru sumu-r hér stubt
en vetur lan-gir. Þjóðinni veitir
þess vegna ekki af að nota sum-
artómann sem bezt tdl vinnu, en
þá yerða orlofin afekipt hjá
mörgum, nema annar háttur
komi tdi, það er að nota vetrar-
timann, þegar minna er um at-
vinnu og eirfiðaras um ýmsar
vinnufiramkvæmdir.
Nú verður það aidrei svo, að
stórir hópar manna taki sér
ekki a.m.k. við og við orlof á
sumrin, enda æskilegt, svo að
almenningur kynnisit landi sínu
í sumarbúningi. En þega-r baft
er í huga, hve stór hluti þjóð-
arinnar er á orlof saldri, ef svo
má segja, og margir af þeim
stóra hluta komast ekki í orlof
á surnrin vegna aðstæðna, gefur
auga leið, að hér er þörf úr-
bóta. Verður þá fyrst fyrir að
hugsa til bættrar aðstöðu til að
njóta útilífs innianlands á vet-
urna, svo sem skíða- og sleða-
ferða og skaiutaiðkiana, en hins
vegar að auðveidia mönnum að
sækj,a sér sumaimuka á vetrum
til Suðurlanda. Eitt á við þenn-
an, annað við hinn.
Undianfanin ár hafa stéttarfé-
lög og ýmsir aðrir aðilar unndð
gif'tudrjúgt starf að orfofsmál-
um, og kvenfélög hafa barizt öt-
ullega fyxir orlofi húsmæðra.
Saimf sem áður er staðreynd, að
fjöimiarigir, sem rétt eiga á or-
lofi og þurf-a þesis ekiki sízt við,
geta eikki tekið það neimta endr-
um og eins, surnir aidred, ýmist
vegna fjórskorts eða timaskorts
á venjulegium orlafstímia. Hér
Fyrstu framkv. við stækkun Búrí'elisvirkjunainr:
Skurðgröftur og stíflugerð
við Þórísvatn hefst í sumar
□ Undirbúningsfranikvæmdir
að öðrum áfanga Búrfellsvirkj-
Drífa Viðar
Rætt á fundj MFÍK:
Sjálfstæðisbar-
átta á atómötd
Sjálfstæðisbarátta á atómöld
nefnist erindi, sem Drífa Viðar
flytur á fundi Menningar- og
friðarsamtaka íslenzkra kvenna
í kvöld, miðvikudag.
Fundurinn verðuir halddnn í
félagsheimili prentara við Hverf-
isgötu og heÆst kl. 8.30. Auk
erindis Dráfu er á daigskrá fund-
arins árssikýrsla erfends hréf-
riibara sem Hallveig Tborlacius
fflytur. Konur eru hvattar til að
saekfja funddnn.
unar, þ.e helmingsstækkun
virkjunarinnar, munu hefjast í
sumar og hefur Landsvirkjun
boðið út verkið, sem er í tvennu
lagi, skurðgröftur við Þórisvatn
sunnanvert og stíflugerð við
Þórisós.
Að því er Páli Flygenring verk-
fræðinigur hjá Landsivirkjun
sagði Þjóðviljanutn í gaer hefur
verið ákiveðið að hefja í sumar
framkvaeimdír við Þórisvatns-
miðlun og verða þper í tvennu
lagi. Annarsvegar verður byrjað
á greftri slkurðar úr suðurenda
Þórisivatns niður í Tungná, þang-
að sem ætlunin er að veita úr
Þórisvatni. Verður gra-finn meiri
hiluiti stourðarins, um milljón
rúmmetrar, en eíkki lokið við
hann, þar sem til máia kenftiur
að hluiti hans verði hafður sem
göng, sem er þó enn • elklki á-
kveðið.
Hinsvegar er um að ræða
stíflugerð við norðurenda Þóris-
vatns, bæði í Kölduíkvísl, þaðan
sem vatni verður veitt eftir
skurði í Þóri.watni, og yifiir Þór-
isós til að loka fyrir útrennsli
úr vatninu. Verður semsaigt auik-
ið vatnsmaignið í Þörisvátni með
stöðvun útrennslis og viðbót úr
Köldukvísl. Verðuir stíflugerðin
um 600 þúsund rúmmetrar.
Framlkvæmdum viþ Þórisvatn
á að vera lokið haustið 1971 og
eru þær fyrst og fremst tii að
aiulka vetrarrennslið í Þjórsá, því
of lítið verður í henni yfir vet-
urinn eftir að Búrfellsvirk.iun
hefur verið staslk'kuð um helm-
ing 1972.
Landsvirikjun bauð í gær út
verkið við Þörisvatnsmiðlun í
tvennu lagi og verð'a útboðsgögn
afhent frá 2. aprfl, sagði Páll,
en tilboð opnuð 5. miaí. Fram-
kvæmidir eiga að hefjast í byrj-
an júní.
þarf að verða gerbreytóng á. Hún
verður. ekki, nem;a orlofin færist
í verulegum mæli á veitrartím-
ann líka, en það gerist ekki,
nema það .takiisit að gena vetrar-
oriof eftirsó'tt sem slík. Hér er
það, sem forusta ríkisvaldsins í
| samvinnu við stéttarfélög, ferða-
skrifstof.ur og flugfélögin gætó
valdið straumhvörf'Um. Sé þetba
skiputagJt í stórum stíl og af
myndarskap jafnframt ýtruötu
hagsýni, er.ekiki fjarri sanni að
Fraimlhaild á 7. síðu.
Einmánuður iieilsaði lieltlur kuldaiega víðast hvar á iandinu í gær,
með iðulausri stórhríð á Vestfjörðum, svo gestir Skíðaviku ísa-
fjarðar urðu að bíða með að fijúga aunan daginn í röð, og óveðri
norðanlauds, svo fresta varð skíðagöngunni á landsmótinu á Siglu-
firði, fyrir nú utan þá erfiðleika og óþægindi sem skíðalausir
landsmenn mættu. — í Reykjavík dúðuðu vegfarendur sig i rok-
inu, jafnt ungir sem gamlir, sem sjá má á meðfylgjandi myndum
ljósm. Þjóðv. A.K.
Kaidar kveðjur einmánaðar
Miðvikiudaigur 25. marz 1970 — 35. árigangur — 70. tölubllad.
Ný bók frá Máli og menningu
Enska öldin eftir
Björn Þorsteinss.
□ Út er komin hjá Máli og menningu „Ensika öldin í
sögu íslendiniga“ eftir Björn Þorsteinsson sagnfræðing,
fjallar um fimmtánd'U öldina sem höfundur kallar í for-
mála „ólíkindaskeið í íslenzkri sögu“.
Höiundur segir m.a. í fonmála,
að hugur sinn hafi snemima staö-
ið til ramnsólkna á fimimitándu
öld, eikiki sízt vegna bess, hve
lítið hafi verið um hana fjaililað
er hann var við nám — „Það
var eitthvað óljóst og ævintýra-
leigt við þetta tímiaibál“. Hann
laigði síðar leið sána tól Englands
tiil að kanna áður lítt rannsak-
aðar heámildir í ensikum skjate-
söfnum um Isílandssigilingar Eng-
lendinga, þau tíðindi sem mestu
valda um breytingar á ísienzku
þjólðlífi á 15. öld. Árangiur þeirra
frumrannsókna er birtur i XVI;
bindi ísienzks fornhréfasafns, en
þær eru „forsenda þessa rits“
segir höfundur. Einnig hefur
hann dvalið í Þýzkalandi við
gagnasöfnun.
I saima fonmála segir Björn
Þorsteinsson á þá leið, að í bók-
inni sé aðallega fjailllað um ts-
landsferðir Englendinga á 15. öld
og gerð allítarleg grein fyrir
stjórnmálasögu sem þeim er
tengd. Greini hún frá baráttu
Isilendinga fyrir sem hagkvæm-
astri útflutn ingsverzlun og rétt-
aröryggi, hverniig þeir verða
mjög að spila á eigin spýtur
Björn Þorsteinsson
gegn framandi þjóðuim, sem
sækija þá heim. Þá er og sérstak-
ur ikaí'li um Islandssigtingar Eng-
lendinga sem forleik að land-
fundasögiu. Norður-Ameríku, en
höfundur teiur að Englendingar
hafi fyrst séð strendur Norður-
Ameníku risa úr sæ 1430 en ekki
1490 eins og talið hefur veriö.'
Enska öldin er 322 bls. prent-
uð á ágæban pappír og alllmlkl-
um, mvndakosti.
544 tonn af dilkakjötsfram-
leiðslunni 1969 seld Svíum
Síðastliðinn Iaugardag fór fram
kynning á íslenzku lambakjöti og
ostum á Hotel Park Aveny í
Gautaborg. Að kynningunni stóðu
Stéttarsamband bænda og Sam-
band ísl. Samvinnufélaga.
Kynntir voru 12—14 lamba-.
kjötsréttír og fjölmargir ostarétt-
ir. Mættir voru frá Islamdi Agnar
Tryggvason, framkvæmdastjóri og
tveir brytar frá Hótel Sögu, þeir
Bragi Ingason og Eiríkur Viggós-
son. Gestir siem voru mættir,
voru m.a. am.bassador Islands í
Stok'khólmá, Haraldur Kröyer, ís-
lenzki konsúllinn í Gautaborg,
fréttamenn frá öllum helztu dag-
blöðum í Svíþjóð, sjónvarpi og
útvarpi. Einnig ferðaskrifstofu-
menn og fulltrúar frá veitinga-
húsum og gistóihúsum.
Kynningin var vel heppnuð og
mikið hefur verið skrifað um
hana í sænsk blöð.
Sökk til botns
Það óbapp varð við Grindavík-
urhöfn um tvöleytið í gær, að
hemlar lítillar „pick-up“ pallbif-
reiðar biluðu skyndilega og rann
bállinn út af bryggjukantinum og
sö'kk tíl botns á um 4irp metra
dýpi. Ökumaður íór niður með
bílnum, en tókst að brjóta fram-
rúðuna með höfði og herðum
og synda að bryggjunni, þar sem
honium var hjálpað upp. Slapp
hann með skrámur á höndum og
höfði eftór glérbrotin og varð
ekki meint af að öðru leytí.
Bfllinn náðist upp aftur kll, 5.
Að loknum fundarstörfum
deildum Alþingis í gær lýsitu
deild'arforsetar, Jónas G. Rafn-
ar (efri deild) og Matthías Á.
Malhiesen (neðri deild) yfir að
samkomulag væri um að íresta
fundum Alþingis fram yfir
páskiahelgina, og verða næsitu
fundir þingsins n.k. miðvikudag.
Af dilkakjötsframleiðslunni
1969 hafa nú verið seld tfl Sví-
þjóðar- 544 tonn, þar af voru send
með m.s. Gullitassi í s.l. viku
til Gautaborgar 214 tonn, Vonír
standa tól að til viðbótar verði
send um 300 tonn af íslenzku
dilkakjöti á sænskan markað fyr-
ir júnílok í ár, að því er segir
í firéttatólkynningu frá Stéttasam-
bandi bænda og SÍS.
Inniflutningstol'lur er niður-
felldur á íslenzku lamlbalcjöti, alls
500 tonnum, frá 1. marz sl. til
30. júní n.k.
ÆF
Rauðir páskar
kvöld verður söng-
vaka hjá ÆFR: Fétur Páls-
son, Anna Gréta og fleiri
konia með gítarana og
syngja ýmis lög með félög-
um. Salurinn verður opn-
aður kl. 8.30. Margt fleira
verður til skemmtunar.
Á skírdag verðux salur-
inn ; Tjamargötói 20 opn-
aður kl. 4 sd. Þá verða á
boðstólum ýmsar veitingar
(einnig andlegar). Um
kvöldið kl. 9 verður flutt
hiÆ magnaða leikverk: För
verkaiýðsleiðtoganna til Ba-
hamaeyja undir stjóm leik-
stjó-ra sem er' nýkomin frá
Austur-Evrópu.
Kl. 8.30 sd. á fösitudaginn
langa flykkjast félagar tól
Kópavogs. — Þar verður
kvöldvaka ÆFK helguð
baráttu amerísku negranna
og sér í lagí hreyfingiu
Svöriu pa-rdusánna. Vern-
harður Linnet kynnir efnið
með tilheyrandi tónlist. ÆF.