Þjóðviljinn - 12.03.1971, Qupperneq 1

Föstudagur 12. marz 1971 — 36. árgangur — 59. tölublað.
Fundur um lundhelgi og mengun sjávur
Alþýöubandialagið á Suöur-
nesjum heldur almennan fund
um landihedgismál og meng-
un sjávair í Aðalveri í Kefla-
vtí'k næstkomandi sunnudag
kl'ukfcan 15.00.
DAGSKRÁ:
• Ávarp: Gils Guðmundsson,
alþingismaður.
• „Er lifi sjávar hætta bú-
in?“ — Ágúst H. Bjarnason,
náttúrufræðingur.
• „Hvað serist í landhelgis-
málinu?“ — Lúðvik Jós-
epgson alþingismaður.
Að þessum ræðum loknum
verður svarað fyrirspurnum
fná fundarmönnum. — Fund-
arstjóri er Sigurbjöm Ketils-
son, skólastjóri.
Suðumesjamenn, fjölmennið.
ALÞYÐU-
BANDALAGIÐ
i
Frumvarp Eðvarðs og Magnúsar um styttingu vinnuvikunnar með óskertu kaupi til 1. umræðu á alþingi í gær
Lögfesting 40 st. vinnuviku nú þegar
Mag.nús. Kjartansson
Erlend stóriðja
eða íslenzk
atvinnuþróun
Alþý ðub andalagið í Suð-
uirlandiskjömdæmi boðar til
almenns stjóimmálafundar
í Selfossbdói, í kvöld,
föstudag, og hefot bann
kl. 21. — Ræðojmenn og
fundiareifni:
Magnús Kjartansson al-
þingismaðuir: Erlend stóc-
iöja eða ísienzk atvinrnu-
þróun.
Garðar Sigurðsson: At-
vinn.uu ppbyggi ng í sjávar-
. útvegi á Suðurlandi.
Sigurður Björgvinsson:
Fullvinnsla landbúnaðaraf-
u>rða.
Óiafur R, Einarsson:
Sunnlenzkiar launastéttir
and'spænis stóiriðju, eða
atvinnuöryggi.
Fundarstjóiri: Sigurður
Einarsson, form. Alþýðu-
bandalags Suðurlands.
Fundurinn er öilium op-
inn og f-rjálsair umræðuir
að lokpum framsöguiræð-
Gestasýning frá
Dramaten í Þjóð-
leikhúsinu í haust
Þjóðleikhiússtjóri, Guðlauigur
Rósinkranz hefur gert samning
við sænska leifchúsið Dramaten,
um að leikinn verði hér gesta-
leifcur: Bránda tomten effitir
Strindberg. Kemur sænski leik-
hópurinn hingað i haust, leik-
stjóri er Alf Sjöberg. Aðalhlut-
verkið leikiur Max von Sydow
og með stórt hlutverk fer
Matrgareta Krook, siem lék Sigur-
línu í kvilkmyndinni u-m Sölku
Völku.
Þá hefur söngkonan Susanne
Bránning frá Gautatoorg samið
um að leiika örlaganomina í
Zorba, hjá Þjóðleiklhúsinu.
Susanne Bránning hefur leikið
og sungið hlutverkið í Gauta-
borg og þessa dagana fer Kún
með þetta hlutverk í Odense.
Leikstjóri Znrba verður Suilivan
og kemur hann hingað 16. marz.
Hefjast æfingar upp úr því. en
Framihald á 3. sáðu.
brýnt réttlætismál
<s>-
□ Verkalýðshreyfingin enduriskoð'ar nú stöðu
sína og stefnu í kjaramáluxn í ljósi gerbreyttra
aðstæðna frá því að samningarnir voru gerð-
ir í sumar. E>að er öldungis ljóst að framund-
an eru enn einu sinni stórátök á vinmumark-
aðinum, sagði Eðvarð Sigurðsson á alþingi í
gær, í framsögu fyrir frumvarpi þeirra Magn-
úsar Kjartanssonar um 40 stunda vinnuviku
á íslandi. Lagði Eðvarð áherzlu á, að sam-
þykkt á frumvarpi þeirra Magnúsar væri
stórt framlag til lausnar mikils vanda, því
40 stunda vinnuvika yrði efalaust ein meg-
inkrafan í kj'arabaráttunni sem nú er fram-
undan.
Á þskj. 448 flyit ég ásamit 6.
þm. Reykv., Maignúsi Kjartans-
synd, flrv. 1. umr. um 40 stunda
vinnuviikaj.
Eifni frumvairpsins er, að
vinmutími í daigvinnu megi eiigi
vera lengri en 40 situnddr á vitou,
og stoai að því stefnt, að vdnnu-
vifcao verði 5 dagar. Vinnuitímd
í vakitavinnra verði sami, þ.e.a.s.
40 stundíir á vitou. Kjanasamn-
ingar, sem kveða á um lengiri
daigvinnu eða vatatavinnu stoulu
bireytasit í samiræmi við fyrir-
mæli þessara iaga en aðilair
vinniumiairkiaðairins í hdnum ýmisu
stanfsgreinum skulu með samn-
ingum kveða á um skdptinigu
milli dagvinmu, eftiirvnnu og
næturvnnu.
í 2. gr. frumvarpsins segiin
,,Nú styttist vinnuitími laiuna-
mann,a samfcvaémt fyriinrmælum
þessa-ra laiga, og skai þá vitou-
kaup hans og mánaðairkiaup fyr-
i,r daigvirinu eða vakitavinnu hald-
- ast ótoreytt í samræmi við á-
kvæði gOdiandi kj atrasamnin.ga,
en tímakaup bans hæktoar í
sama hiurtifaiii og dagvinnuvik-
an styttdst. Hli’ðstæð breytdnig á
fcaupi sfcal koma ti-1 framikvæmdia
þar siem tímakiaup er lagit til
grundvailair við ákvörðun launa
í bónus- og ákvæðisvinnu. Og
í 3. girein segir, aS löig þessi öðl-
ist _ gildi 1. maí 1971.
Bg tel að efnisatriði þessa
frumvarps séu öillum þingmönn-
um svo ljós, að þau þurfi ekki
nániari útskýringa við.
¥ Hvers vegna frumvarpil
er flutt nú
Ég vii strax minna á, að ann-
að frumvarp méð ákvæðum um
40 situnda vinnuvika li,ggur nú
fyrir þessari þingdeild Er þar
um að ræða frumvarp Hanni-
bals Valrilarssonar og Benedikits
Giröndais uim vdnnuvernd,
greiðslu vinnulauna, uppsagnar-
Irest o.fl„ en það frumvarp hef-
ur oft áður verig flutt hér «
Alþingi.
Okkur fluitningsmönnum þessa
frumvarps þótti ástaeða tii að
flytja þetta mál eiitt sér og sér-
staiklega nú. Nýlegir atburðir í
kjaramálum launafólfcs, þar sem
alþingi og ríkisstjórn hafa kom-
ið mjög við sögu eru þess sér-
staklega valdandi. Ég á hér ann-
ars vegar við kjarasamninga op-
iniberra starfsmannia, þar sem
ríkisstjórnin samdi um 401 stunda
vinnuvi'fcu fyrir samtoærilegar
vinnustarfsstéttr og um ræðir
i þessu frumvarpi. Um leið og
þeir ánægjulegu aitburðir gierð-
ust, þ.e.a.s. samið var um stytt-
an vinnutíma fyrir þær starfs-
sitéttir, vair einnig samið um
hæktoað kaup ti-1 opinberra starfs-
manna og það stónhæfckað til
þeý’ra, er há laun höfðu fyirir.
Ég æitla mér ekfci hér að
ræð-a það mál sérstaikiega. en
aðeins leggja áherzlu á, að í
þessu frumvarpi okkar er ekki
gert ráð fyrir neinni fcauphækk-
un aðeins að kaup haldist ó-
breytt í samræmi við styttingu
vinnutímans. Hins vegar hefur
svo það einnig geirzt, að ríkds-
stjómin hefur nú látið koana
til framkvæmdia skerðin.gará-
kvæði verðstöðvunarlaiganna frá
í bau'st þ.e.a.s. að laun eru nú
um 2,6% læigiri en þa,u æfctu að
veira samkvæmt þeim samning-
um, ■ sem verkalýðshreyfingin
gerði í sumar. Hér er um að
ræða öll laun og þá einniig hinna
læigst launuðu, sem einnig eru
með lengstan daigvinnustunda-
fjölda.
Samtímig og þessi skerðing er
Framihald á 9. síðu.
Þessi mynd var tekin laust fyrir hádegi 13. febrúar í fyrra, er
Sveinbjörn Gíslason gekk frjáls maður út úr hegningarhúsinu
við Skólavörðustíg að lokiimi dómsuppkvaðningu, en í gæzlu-
varðhaldi í „Steininum" hafði Sveinbjörn þá setið í tæpt eitt ár.
Hæstíréttur staðfestí sýknu-
dóminn í máli Sveinbjarnar
Agreiningur meðal hæstaréttardómara eins og í sakadómi Reykjavíkur
□ Hæstiréttur kvað í gær
upp dóm í morðmálmu svo-
niefnda, tnáli ákæruvaldsins
gegn Sveinbimi Gíslasyni
leigubifreiðastjóra. sem á-
kærður var á sínum tíma
fyrir morðið á Gunnari Sig-
urði Trygigvasyni aðfaranótt
fimmtudaigsins 18. janúar
1968. Var héraðsdómur stað-
festur að því er varðar sýknu
a-f morðákærunni, en Svein-
björn hinsvegar dæmdur fyr-
ir byssuiþjófnað og til að
greiða 1/20 hluta sakarkostn-
aðar í héraði og fyrir Hæsta-
rétfi. Eins og í héraði varð
ágreiningiur um dómsniður-
stöðu þessa.
Medrihluti Hæstaréttar taidi
„ekki framkomnar fúilnægjandi
sannanir fyrir því, að ákærði
hafi orðið Gunnari Sigurði
að bana eða átt þátt í þeim
verknaði með saknæmum hæfti“
og staðfesti því héraðsdóminn
að þessu leyti, eins og áður var
getið. Hinsvegar var Sveinbjöm
Gíslason dasmdur í 45 daga fang-
elsi fyrir að stela byssunni,
morðvbpninu, en Sveinbjörn sat
í gæzluvarðhaldi frá 8. marz
1969 til 13. febrúar 1970 og ihefur
hann því þegar atfplánað refs-
Gylfi Þ. Gíslason lýsir sig fylgjandi fækkun bankanna
Þremur bönkum í viðbót
leyfð gjaldeyrisviðskipti
Ríkisstjórnin hefur flutt frum-
varp á alþingi scm hefur það
að meginefni að þremur bönk-
um, Búnaðarbankanum, Verzl-
unarbankanum og Iðnaðarbank-
anum verði veitt heimild til við-
skipta með erlendan gjaldeyri,
en undanfarið hafa einungis 2
viðskiptabankanna, Landsbank-
inn og tltvegsbankinn, haft þá
heimild.
Við 1. umræðu þessa stjóm-
arfrumvarps í gær spurði Magn-
ús Kjartansso.n um afstoðu ríkis-
stjórnarinnar tíl þeirrar yfirlýstu
stefnu Seðlabankans að fiækka
beri bönkum á íslandi með því
að sameina Búnaðanbankann og
Útvegsbankann, Verzlunarbank-
ann og Iðnaðarbankann. Virfist
Magnúsi svo að þetta stjörnar-
írumvarp stefndi í andstæ'ða áitt.
Gylfi svaj-aði því f, að hann
væri persónulega ramþykkur
þessari stefnu Seðlabankans og
hefði rætt hana við foj-ystumenn
Framhald á 9. síðu.
ingu þessa í gæzluvarðhaldsvist
sinni.
Dómur Hæstaréttar er birtur
í heild á 2. síðu blaðsins í dag,
svo og sératkvæði eins hæsta-
réttardómaranna. Það var Gizur
Bergsteinsson sem skilaði sér-
attovæðinu, sem var mjög í
saima dúr og sératkvæði Þórðar
Björnssonar yfirsakadómara í
sakadómi í fyrra. Telur Gizur
líkutmar gegn ákærða svo sterk-
ar að fullnægt sé sönnunarskil-
yrðum réttarfarslaga og telja
Verði því að ákærði hatfi átt
hlut að vtfgi Gunnars Sigurðar
Tryggvasonar. Taldi Gizur refs-
ingu Sveinbjarnar („með tilliti
til, hvernig málið er í pottinn
búið“) hæfilega ákveðna 5 ára
fangelsi, auk þess sem ákærði
yrði dæmdur til greiðslu alls
sakarlkostnaðar.
— Sjá síðu 0
Engar sættir
í Laxármálinu
Sáttatfundurinn í Laxárdeil-
unni, sem haldinn var á Húsa-
vtfk í gær, bar engan áranigur
og virðasf samkomulagsumleit-
animar komnar í strand.
i