Þjóðviljinn - 12.03.1971, Qupperneq 4

4 SÍBA — ÞUÖÐVEUJIN N — FSöstuidSagUír 12. tniairz lðOT.
— Málgagn sósialisma, verkalýöshreyfingar og þjóðfrelsis —
Otgefandl: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkv.stjóri: Elður Bergmann.
Ritstjórar: Ivar H. lónsson (áb.), Magnús Kjartansson,
Slgurður Guðmundsson.
Rítstj.fulltrúl: Svavar Gestsson.
Fréttastjórí: Sigurður V Friðþjófsson.
Auglýslngastjórl: Heimir Inglmarssoa
Bltstjórn, afgreiðsla, auglýslngat, prentsmiðja: Skólavörðust 19. Siml 17500
(5 linur). — Askriftarverð kr. 195.00 ð mánuðl. — Lausasöluverð kr. 12.00.
Að kjósa með eða mótí
sjalfum sér
^lþýðubandalagið í Suðurlandskjördæmi hefur
að undanfömu gefið út blaðið Jötunn sem fer
vítt um byggðir Sunnlendinga. í nýútkomnu blaði
Jötuns er birt viðtal við Sigurð Einarsson, for-
mann Alþýðusambands Suðurlands, þar sem f jall-
að er um kjaramálin og nýjustu skerðingaraðgerð-
ir ríkisvaldsins og brot gegn samningum þeim,
sem gerðir vom um kjör launafólks síðastliðið vor.
í viðtalinu bendir Sigurður á, að verkafólk veit
að „verðstöðvunin“ er kosningavíxill. „2,6% kjara-
ránið sem nú skall á 1. marz ýtir að vísu við verka-
fólki og vekur það til umhugsunar um hvað á
eftir muni koma. Það alvarlega við þetta rán 1.
marz er að verkafólk er svipt hluta af þeim kjara-
bótum, sem samið var uim í samningunum sl. vor
og það er meirihluti alþingis sem með lagasetn-
ingu brýtur þannig gerða samninga. Ég tel óeðli-
legt og allt að því gjörræði við launastéttimar
þegar ríkisvaldið ónýtir þannig frjálsa samninga
milli launafólks og atvinnurekenda.“ En hvernig
skal sporna við slíku gerræði á áhrifamestan
máta? Auðvitað hlýtur launafólk að beita sam-
tökum sínum til þess að knýja fram leiðrétt-
ingar, en ríkisvaldið er ákveðið í pólitískum kosn-
ingujm og um það segir Sigurður í viðtalinu:
„Eina svarið sem verkalýðshreyfingip hefur gagn-
vart svona aðgerðum ríkisvaldsins ér að hætta að
kjósa á móti sjálfri sér í alþingiskosningum. Það
liggur í augum uppi að launþegar, sem eru rúm
70% þjóðrinnar ge'ta ekki lengur látið hina
skammta sér skít úr hnefa. Jafnframt er sýnilegt
að ef fólkið ætlar að kjósa með sjálfu sér nú, þá
er ekki um annað að velja en fylkja sér um Al-
þýðubandalagið.“
Fordæmanlegt
þegar dagblaðið Tíminn leyfði sér að gagnrýna
Jóhannes Nordal og bitlingasöfnun hans var
stungið upp í blaðamenn þess með yfirlýsingu frá
einuim af aðalútgefendum Tímans og útgáfustjóm-
armanni, Erlendi Einarssyni, forstjóra SÍS. Þeg-
ar níu menn sækja um embætti bankastjóra Al-
þýðubankans er ekki gefið upp hverjir sækja
og því haldið stranglega leyndu. Þegar Þjóðvilj-
inn skýrði frá innihaldi EFTA-skýrslunnar, ári
áður en samþykkt var innganga í EFTA, var frá-
sögn blaðsins ’talin trúnaðarbrot. Þegar menn taka
sæti í ýmsum nefndum á vegum ríkis og borgar
eru þeir yfirleitt beðnir um að þegja um þá hluti
sem mestu skipta. Það eru þessi vinnubrögð sem
almenningur á íslandi seim annars staðar for-
dæmir af vaxandi þunga, ekki sízt vegna þess, að
í flestum eða öllum slíkum tilfellum er verið að
fjalla um mál sem eru málefni almennings og ráða
á einh eða annan máta úrslitum um umhverfi
mannsins og aðbúnað. — sv.
i

Brýnt nauðsynjamál, — elliheimili í
Kópavogi. — Eftir hverra atkvæðum sælast
Hannibalistar?
Bréfritari, er nefnir sig K
og er gtrednilega Kópavogsbúi,
hreyfir hér í aiBöngu bréfi
nauÖsynjamáli því, að kom-
ið verði upp dvalanheimili
fyriir aldraða Kópavogsbúa.
Bendir bann jafnfinamit á
nokikrar leiðir til fjáiröfkinar
í því skyni f annan sitað riit-
ar Kíkisstarfsmaður sketeggt
bréf, þar sem máifHutninigur
Hannibails Valdim arssonar og
Margirétar Auðunsdóttur gagn-
vart ýmsu laiunafólki er
gagnxýndur.
Kópavogur er með yngstu
bæjum landsins, en þó næst
stærstor að íbúatölu. Br það
einsdæmi, að eitt bæjarfélag
byggist svo ört upp, en eigi
að síður staðreynd. Ástæðan
er sú, að barnmargar fjöl-
skyldur úr Reykj avík bafa
flutzt þangað til að forða
börnium sínium frá slysabættu
vegna umferðarinnar. Sama
vakti fyrir fólki, sem kom
utan af landi: Það búsetti
sig meö böm sán frekar í
Kópavogi en í Reykjavík.
Þessi öra fjölgun krafðist
þess að bæjarfélagið legði
flram þá þjónustu, sem nauð-
syn krafði, svo sem laigningu
gaitoa, vatns og frárennslis.
En vegna bamafjöldans var
stórt átak að koma upp skól-
'jm. svo að faægt vaeri að
veita þessum innflytjendum
Iögboðnia menntun. Er það
að mestu yfirstlgið. en vegna
hins mikla kostoaðar vdð
byggingar sikóla var ékki
bægt að inna af hendi aðra
þjówustu við bæjarbúia sem
þáverandi bæjarstjómir befðu
óstoað. og hefur á sumum
sviðum þurft að bjargast við
það sem mætti nefn,a byrjun-
arflramfavæmdir. en heflur þó
ávallt eitthvað verið bætt úr
árlega, eftir þvi, sem fjárhaig-
ur hefur leyft.
Þar, sem ungdómur kaiup-
staðarins hefur nú sæmilega
aðstöðu til náimsmöiguleikiai,
bvað húsnaeði snertir, tieidi ég
eðlilegt. að forráðamenn bæj-
aring færu nú að renna hug-
anum til gamla fólksins. Fyr-
ir u. þ. b. þremur árurn gaf
fyrsti innflytjandi { Kópavog
lóð unddr ellibeimili af landi
því, sem hann tók sér, er
hann búsefti sdg þar, og auk
þess 10 þúsund torónur sem
stofn að bygtgingarsjóði beim-
ilisáns. Auk þess hefur hann,
Þórður Þorsteinsson að Sæ-
bóli, tryggt aHmyndarlegt
fjárframlag annars staðar frá.
sem handbært verður, þegar
bygging elliheimilisins verð-
ur bafin
Þegar Þórður ásamt konu
sinni afhenti þesis,a myndar-
legu gjöf. lét bæjarstjóm
míynda si,g ásarot þeim, og
lofræður voru fluttar. Það er
allt og sumt. sem þáverandi
bæjarstjóm gerði í þessu
máli. og núverandi bæjar-
stjóm hefur sofið róleg á
málinu undir sinni værðar-
voð. Og ekkert á fjárfaagsá-
ætlun fyrir yfirstandandi ár
benddr til þess að fram-
kvæmda sé von við byggingu
dvaiarheimilis fyrir aldraða.
Ég hef ekki haft aðstöðu til
að sjá fjárhagsáætlun bæjar-
ins nú í ár en sagt er að
fjárhagurinn sé ekki góður.
og mun svo vera viðar nú á
þessum verðbólgutímum. En
sé vilji fyrir hendi má fara
aðrar leiðir en beinj i bæjar-
kaæann, og vil ég benda á
nokfcrar leiðir, sem ég teldi
vert að aitbuiga til að efla
byggingarsjóðinn, og álit að
bæjarstjómin ætti að hafa
þar forgön.gu um, þar sem
henni var afhent byggingar-
lóðin.
f fyrsta lagi væri atbug-
andi, að fara þess á leit við
þá íbúa bæjarins, sem at-
vinnu stunda, að þeir Leggi
fram til eflingar sjóðnum
sem svarar einu dagsverki.
Tel ég það fólk, sem ég hef
baft kynni af í Kópavogi svo
féiagslynt og samstillt, að
full ástæða sé til að vænta
noktours árangurs af þessu,
og ólíkt skemmtilegra a@
vinna að málinu sem mest
með frjálsum fraonlögum held-
ur en greiða hæcrri útsvör
vegna byggingarinnar. Þá er
í bænum starfandi leikfélag,
og ekki er óhugsiandi. að það
fengist til að leggja fram
ágóða af einni eða tveimur
sýningum. Þá tel ég opna
leáð. að koma upp kvöldvöku,
þar sem fram kæmu Hljóm-
sveit Kópavogs og hinn ágæti
barnakóc í bænum, og að
sjálfsögðu mætti nefna fleiri
aitrdði. en Kópavogur á marga
þegna, sem færir vaenu um
að inna þau af hendi og vilj-
ann vil ég ektoi draiga í efa
að svo stöddu.
Eðlilegt væri að bæjar-
stjórn skipaði framkvæmda-
nefnd til að koma starfi þessu
fram, og ætti hún að vera
stoipuð einium manni frá
hverjum stjóimmálaflokki auk
Xtórðiar á Sæbóli, sem er eld-
heitrjir " ‘ áhuigamiaður- fyrir
byggíngamálinu.
Að bæjarstjórn Kópavogs
hiafi ékkert gert í máli þessu
tél ég óafsatoanlegt. Einhvem
viijavott hefði verið hæigt að
sýna, enda þótt fjárhagur
bæjaring hafi ekiki leyft stór
framlög.
Nú virðist í þann veginn að
opnast leið, sem ætti að létta
framtovæmdir við divalar-
heimili aldraðra, og á ég þar
við frumvárp, sem fram er
kornið á Alþingi þes® efns,
að opinbert framlag, sem
netni allt að belmingi bygg-
in.garkostoaðar verði Iaigt til
slítora framkvæmda. Tel ég
ekki óhuigsandi að það verði
samþykkt á þesisu þingi, þar
sem flutningsmenn eru úr
stjómarflok’kum, og það kann
að hafla áhrif, að kosningar
eru í nánd. En verði það
swæft, verðuir það eflaust
endurflutt á næsta þingi og
áfram. þar til það loks verð-
ur samþykkt, og væri þá bag-
kvæmt fyrir Kópavogskaup-
sfla'ð að bafa aflað fjár á móti
hinu opinbera framiagi. Og
þvi fyrr sem unnið er að efl-
ingu byggingarsjóðsins inn-
an Kópavogsfcaupstaðar. því
betra.
Okkur er ljóst af frétt-
um og blaðaskrifum, að Húsia-
víkurkaupstaður er nú ný-
Iega búinn að byggja mynd-
arlega viðbyggingu viö
sjúkrahús sitt rneð hinurn
beztu nútíma lækningatækj-
um, og heflur það að sjálfsögðu
kostað mjög háa fjárupphæð.
En þrátt fyrir það samþykkir
bæjarstjóm Húsavíkiur á
fundi sinum 3. febrúar sl.
að bæjarsjóður leggi fram
nokkra fiáruppbæð til stofn-
unar sjóðs sem verja skuli
til dvalarheimilis fyrir aldr-
aða Húsvíkinga. Þama eru
sjáanlega vatoandi menn með
vilja til starfs að þvi. að
að þeir sem búnir eru að
fóma starfsorkrr sinni í þágu
þjóðfélagsdns, geti átt rólegt
og ánægjulegt ævikvöid.
Ég hef átt tai um bygigingu
dvalarheimilis fyrir aldraða í
Kópavogi við frekar fáa, og
fengið þau svör hjá sumium,
sem telja mættS nokkru ráð-
andd í kaiupstaðnum, að hér
sé ekkert gamlt fólk. Þa vil
ég hins vegiar upplýsa um
það, að á árinu 1970 tótou
373 ellilaun hér í kaupstaðn-
um. Þetta er stór hópur, og
ástæða er til að ætla, að
nokkur hluti þessa fólks þurfi
á meiri aðstoð að balda, en
Kópavogsteaupstaðuir getur nú
veitt því. — K.
Kæri . Bæjarpóstur.
Einhvemtíma fytrripairtdnn í
vetur toom fram á ritvöllinn
Margrét Auð'Unsdóttir og mun
bún vera formaður Verka-
kvenniafélagsins Sóknar. Sendi
hún okkur sfcrifstofustúlkrjm
hjá hinu opinbera tóninn af
lítilli sanngimi, télur hún
okkur svo verkasmáar, að
enginn möguleiki sé fyrir
otokur að vinna okkiur upp í
staifli, og hljótum við því
alitaf að verða i laegstu
launaflokkunum. Klykkir hún
út með því að leggja til, að
fengnir verði hagræðingar til
að hagræða störfum okkar,
væntanlega til að pina út úr
okkur meiri vinnu, samfcvæmt
einhverju ,,bónuskerfi.“ Á
hitt mdnnisit hún etoki, hvort
ekki þyrfti að aithuiga favort
yfirleitt sé þörf á öllu því
skrifiinnskukerfi sem hér er
tíðtoað. td. böntoum á hverju
götuhomi og þax frameftir
götunum. Öll er grein þessi
hin hedmskulegasta og ekfci
svaraverð. Það mætti þó benda
á. að vinna okfcar á storif-
stofu verður ekki unnin í
uppmælinigu og akkorði edns
Og gólfþvottar í hennar fé-
lagi.
Það sem fékk mig til að
geta ekki orða bundizt var
hinsvegar. það sem Hannibal
Valdimarsson tálaði umlauna-
mál í umiræðuþæfti í sjón-
vari)inu nú nýveriö. Gagn-
rýndi bann mdkið þann inikila
launamun sem yrði hjá opin-
berum starfsmönnum, þegar
faxið ytrði að borga út eftir
nýgerðum samningum þeirra,
og taddi, að hið iskyiggdlegasta
við þá siamninga væri hive
hænri launflokkamir féngju
mikla hækkun; hiibt, að lægri
ffloktoamir bæru of lítið úr
býtum, kom ekki jafn skýrt
fram. Ai orðum hans mátti
eindregið skilja, að það eina
sem athugavetrt væri í ís-
lenzfcu efnahagislífi væri það
að einhverjÍT þegnar þjóðfé-
lagsins hefðu of hátt kaup,
á hitt minntist hann ekki að
hér tíðkiaðist hyerstoonar hraisk
og syindl, og að miklir fjár-
miunir kaému hvergi fram til
skatts. Allstaðax í hedminum
mun tíðkast launamismunur,
störf þjóðfélagsdns eru mis-
verðmæt í eðli sínu, þau
krefjiast mismunandi hæfni,
mismunandi þefckingar og
mismunandi ábyrgðar. Að þau
séu með Ödlu rétt metin í
hinu nýja starfsmati veit ég
ekki. ég hef ekki þekkingu
til a@ dæma um það. Hitt
finnst mér liggja í auigum
uppi. að t.d. læfcnum á að
greið ahærri Laun en lög-
fræðingum; fóstrum og öðr-
um, sem vinna við barna-
greiða hærri iaun en lög-
í þvottahúsum og við gólf-
þvotta; gjaldlkerum. sem hafa
umsjón með sjóðum fyirir-
tækja og félaga hætrri laun
en fólki sem vinnur við göt-
unarvéiar. Að minu viti eru
þa'J laun sem næst í tii að
greiða af þeim lögboðna
skatta og opinber gjöld, ekká
efnahgsvandamálið í daig,
heldiur hinir miklu fjármun-
ir, sem hvergi koma fram,
það mætti vera forseta Al-
þýðusambands íslands ljóst,
það er einkennilegur háttiur
hjá honum að koma fram fyr-
ir alþjóð og reyna að vekja
úlfúð og erjur milli launþega,
þegar stoattpíning alls al-
mennings er slík að hreint
öngþveiti nálgast. Væri þarf-
legra, og forgeta launafóltos
samboðnara að hvetja launa-
fódk til að snúa bökum sam-
an og krefjast þess að grafið
verði fyrir ræ*ur allskonar
svdndls hinna „stóiru“. Finnst
mér mikil furða, ef floktour
Hannibais og Margrétar ætl-
ar að bjóða fram tfl Alþingis
og betla eftir aitkvæðum laiun-
þega eftir þvílík skrif og
ræðuiböid (kiannski það séu
einmitt aitkvæði braskaranna,
sem þau ætla að sælast efitir
í vor).
Ég er að síðustu að velita
þvi fyrir mér hivaða liaiun
muni greidd á skrifstofum
Alþýðusambandsins og verfca-
kivennaféiagsins, og hvemig
vúnnubagræðingu þar muni
háfltað, þar er sjálfsagt bald-
ið á spöðunum, og laun greidd
í samræmi við afköst en ekki
af neinu bandahófi.
Þessax línur eru1 búnar ‘að''-^
báða lengi, og hefðu líklega
ekitoi séð dagsins ljós. ef
tivennt hefði ékki
í fyrsta lagi hlustaði ég um
daiginn á Sjguxð Blöndal í út-
varpinu, og vil ég nota tæki-
færið og þafcka Þjóðviljanum
fyrir birtingu á erindi hans
og Sigurði fyrir þarfa hrjig-
vekju. I annan stað rakst ég
á nýútkomna reikninga „Sókn-
ar“ (ég sfbal þeim etoki, góð-
ir faálsar, ég fékk þá hjé
vini mínum, en móðir hans
er í téðu félagi og fékk þá þar
á aðalfundi, svo ég verð ekki
sótt tii salca fyrir ritstuid
eins og Styrmir Gunnarsson).
Sem sagt, ég hafði áhuiga á
að vita hvaða laun Hanniþal
og Margrét greiddu starfe-
fóliki sínu, og hér kom það.
í fynsta laigi „Vinnulaun
gjialdkera" kr. 150.687,00,
verður etoki talið að það séu
há laun, ef gjialdtoeri sá hefur
engin liaun önnur, og ég tala
nú ekki um, ef hannvsér
einnig um innheimtu. en láun
fyrir það bera reikningar
ekfci með sér, gasflu þó vetrið
tor. 99.985,0o annarsstaðar á
reikningunum, en þessar tvgcr
upphæðir eru það edna sem
fram kemur að greiitt sé í
laun hjá fyriirtækinu. Þar
hlýtur því að vera um meiri-
bátbar vinnubagræðingu að
ræða og greitt efltir einihverju
bónusfcerfi, en ekki almenn-
um skrifstofuföxtum, þó ektoi
séu þedr venjulega beysnir,
það er sjálfsagt svona baig-
ræðíng. sem Margrét vill
koma á á skrifstofum og
Hiannibal vill hafa handa öll-
um Jandslýð. Hinsvegar safn-
ar félagið í sjóði, alídigra, er
það sjálfsagt eftir þeirra
huigsanagangi, að verkalýðs-
hreyfingin safni fé sínu tdl
útlána, svo hægt sé að byggja
ffleiri banka og verzlanir,
fremur en að sóa þvi út í
launaigredðsIUT.
Ríkisstarfsmaður.