Þjóðviljinn - 19.02.1972, Síða 6

g SlÐA — JJJÓÐVIL.nNN — LaugBrdagur 19. mmar WSS,
kvikmyndir
„Leikreglurnar" eftir Jean Renoir skipa 2. sætið á listanum yf-
ir beztu kvikmyndir heims.
Bergman á tvær myndir mcðal tíu beztu. — Hér ræðir hann við
aðalleikenduma í „Persona".
Orson Welles (t.v.) ásamt Joseph Cotten í „Citizen Kane“.
ORSON WELLES ER BEZTUR
Nýtega efndi brezka kvik-
myndaritið Sight and Sound til
skoðan.akönnunar meðai kvik-
myndagagnrýnenda víða um
heim um það, bver væri beztia
kvikmynd í heimi og jafnframt,
hver væri bezti kvikmynda-
höfundurinn Voru menn beðn-
ir að nefna þær 10 kvikmynd-
ir, sem þeir viidu helzt sjá
aftur og hefðu meisit dálæti á.
Um 80 gagnrýnendur tótou þátt
í þessari skoðaniakönnun, fbest-
ir frá Bandaríkjuniujm og Breit-
landi. Þær kvikmyndir, sem
hluitu flest atkvæði voru þeiss-
ar:
Citizen Kane (Wéllles, 1941) 32
Iaeikreglurnar (La Régle du
Jeu Renoir, 1939) 28
Beitiskipið Pótemkin (Eis-
emsteiin, 1925) 16
Úr kvikmyndinni Beitiskipið Pótemkin.
8¥j (Feliini, 1963) 15
Ævintýrið (L'Avventura,
Antanioni, 1960) 12
Persona (Bergman, 1967) 12
Þjáningar og dauði Jó-
hönnu af Örk, (Jeanne
d'Arc Dreyer, 1928) 11
Hershöfðingirui (The Gen-
eral, Keatan/Bruckman,
1926) 10
The Magnificent Amber-
sons (WeOís, 1942) 10
Ugetsu Monogatari (Mizo-
gudhi, 1953) 9
Að leiðar)okum (Smuitron-
staliet, Berigman, 1957) 9
Þær kvikmyndir sem hlutu
8 atkvæði voru þessar:
Gullæðið (Tlbe Gold Ruoh,
Ghaplin, 1925)
Hiroshima — ástin mín (Hiro-
shima mon Aniour, Reisnaisi,
1959)
Að lifa (Ikiru, Kurosawa, 1952)
Ivan grimmi (Eisensfein 1943-
46)
Pierrot le Fou (Godard, 1965)
Vertigo (Hitchcook, 1958).
Eifitirtaldar kvikmyndir komu
svo næstar í röðinnii með 7
atkvæði hver:
Blekkingin mikla (La Grande
IUusion, Renoir, 1937)
Mcuchette (Bresson, 1966)
The Searchers (Ford, 1956)
Sunrise (Mumau, 1927).
2001: A Space Odyssey (Kuþ-
rick, 1968)
Viridiana (Bunuel, 1961)
Þegar búið er að reiikma út
Ihvaða kvikmyndahöfiundar' hafa
fengið flest atkvæði verður út-
koman þessi:
Orson Welles 46
Jean Rcnoir 41
Ingmar Bergman 37
Luis Bunuel 33
Sergei Eisenstein 29
John Fcrd 28
Jean-Luc Gcdard 28
Buster Keaton 25
Fed'erico Fellini 23
Michelangolo Antcnicni 22
Charles Chaplin 22
Carl Dreyer 22
Þetta er í þriðja sinn, sem
Si'gjht and Sound efndr til siífcra
kosninga, en þær hafa farið
fram á tíu ára fresti. Síðast
var þa,ð 1962 og þar áður 1952.
Til samanbuxðar skulum við
aithuga listann yfir 10 beztu
myndimar 1962:
Citizen Kane 22
Ævintýrið 20
Leikreglurnar 19
Greed (von Strolheim, 1924) 17
Ugetsu Mcnogatari 17
Bcitiskipið Pótemkin 16
Rciðhjólaþ jófamir (De Sica,
1949) 16
ívan grimmi 16
Jörðin nötrar (La Terra
Trema. Visconti, 1948) 14
L‘Atalante (Vigo, 1933) 13
Það er víst engum blöðum
um það að filetta hver sé bezta
kvikmyndin og bezti kvikmiynd-
höfundurinn. Orson Welles með
meistaraverk sitt, Citizen Kanc
skipar tvímælal'aust heiðurs-
sess i kvi kmyndasögunni. Svo
virðist sem Citizen Kane
ásamt Leikreglum Renoirs beri
af öðrum myndum.
Fróðlegt ér aö bera saman
listann frá því í dag og þann,
sem gerður var fyrir 10 árum.
Greed. sem skipar 4.-5 sæti ’62
kemst ekki á blað í ár. Einnig
hefuT ítalski neorealisminn
beðið gífiurlegt afhroð. Reið-
hjólaþjófarnir De Sica og La
Terra Trcma eftir Visconti voru
báðar meðal 10 beztu 1962, en
sjást nú hvoruigar á vinsælda-
listanum 1972. Buister Keaiton,
sá mikli gamanieikairi þöglu
myndanna hefiur nú kornizt
upp fyrir syálfian Ohaplin, enda
heflur verið talað um Keaton
sem „uppgötvun“ sjöunda ára-
tugsins. Þá hefúr Dreyer með
kvikmynd sdnni um Jeanme
d‘Arc aukizt verulega í áliti.
Það er athyglisvert, að eitni-
ungis tvær myndir, sem gerðair
voru á sjöunda áratugnum, bæt-
ast nú í hóp himma 10 beztu.
Þessar myndir eru 8‘A, sem
skipar fjórða sœitið og Persona
efitir Bergman.
Tveir höfúndar hafa flleiri en
edma mynd á „topp 10“ ‘72. Það
eru Ingmar Bergman og Orson
Welles.
Þær 11 kvikmyndir, sem
nefndar voru hér í upphafii,
sem beztu mymdir 1972, fflakk-
ast þannig eftir þjóðemum:
þrjár bandarískar, tvœr ítalsk-
ar, tvœr sænskar ein frönsk,
ein rúsisiniesk, ein japönsk og
ein dönsk/frönsk.
Þeir 12 kvikmyndahöfiuindar,
sem taldir eru beztir í heimi,
flokkast hinsvegar þan'nig efitdr
þjóðemum: fjórir þeirra eru
bandarískir, tveir franskir, tveir
ítaiskir, ednn sænskur eionn
spænskur, einn rússmieskur og
ednn danskur.
Til samanburðar við listann
firá 1952, skal það tekið firam,
að Citizen Kane var ekki einu
sinind meðal 10 beztú. Þá voru
Reiðhjólaþjófarnir í efista sæti
vinsældalistans. en komiast
ekki einu simni á blað núna —
svo mjög hefur sú mynd fiallið
í áliti. Sama er að segja um
Qhaplin; 1952 voru Gullæðið
og Borgarljósin (Cifiy Lights)
meðal fjögurra efstu, en nú
verður Gullæðið að látá sér
nægja 12.-17. sæti. — SJÓ.
SJÓNVARPSRÝNI
Einn er sá galli sem er mjög
áberandd hjá þeim sjónvarps-
miönnum og ég vildi mjög
gjaman koma á framfæri við
þá glóðu menn, en það er val
á hinum ýmsu kvikmyndum,
sem sýndar em á máðviku-
dags- og laugardagskvöldum.
Flestar þessara mynda eru
mjög daufiar ef ekki hreint
leiðinlegar. Það er hrein hend-
img, efi reiglulega skemmtileg
mynd birtist á skerminum, og
hér á óg ékki við hið listræna
gildi mynda, heldur aðeins
þann þátt er hrein skemmtun
telst. Franskar myndir hafa
verið á dagskrá undanfarið,
en ékiki aukdð hróður frainskra
sfcemmtikrafta, þótt franskir
séu yfirleitt góðir hvað list-
ræn atriði snertir, en 1 flest-
um tilvikum eru sjónvarps-
áhorfendur ekki að fiska aftir
silikiu.
Spumingaþættir af ýmsu
tagi virðast vera mjög vinsæl-
ir, bæði í hljóðvarpi cjg sjón-
varpi. Einn slíkur er í gangi
um þessar mundir hjá sjón-
varpinu og er stjómandi hans
Barði Friðriksson. Form þessa
þáttar er wokkuð þun,gt í vöf-
Lélegt kvikmyndaval
Vinsælir spurningaþættir
Þúsund ára gamlair aðferðir
við fiskveiðar
Dýrðin í Sapporo
Brezkir gamanþættir
Hringvegur og skuttogarar
um, en þess má geita, að Barði
mai ekki bafia stjómað sjón-
varpsþáttum áöuir svo vitað
sé, en emgu að síður mætti
vera léttara yfirbragð þennan
hálftíma sem þátturinm stend-
ur yfir. Þiau er kepptu til úr-
slita sl. laugardaigisfcvöld hafa
staðið sig vél, þótt þeám gengi
illa að þaklkja „teikniffígúrur'‘
Haildórs Péturssonar.
Fræðslumyndir skipa sinn
ákveðna sess rneðal sjómviarps-
efnis, enda fræðsla einn aðal-
þáttur fijöíimiðla. Itolum var
nýlega hleypt inn í dagskrána
okkar með þættina uni hafið.
Einhverjum þætti það ef til
vill koma spánskt fyrir sjón-
ir að fiara að firæða ísilemdinga
um fisk og fislcveiðar, en sú
lærir sem lifiir stendur ein-
hvens staðar. Það mun hafa
tekið um tvö ár að gera þætti
þessa og víða kornið við, en
eitt veldur nokkurri fiurðu, að
Hve gott og fagurt. .. einkennandi dæmi um smekk þeirra
sem ráða vali á kvikmyndum þeim sem sýndar eru í sjón-
varpinu.
enn skuli notaðar þúsund ára verið haldmir austur í Japan.
Iþróttaunnendur ættu varla að
geta krvartað umdam því að fá
ekíki að sjó dýrðdna, því ekki
er nóg með að hinm fasti
íþróttaþáttur hafi verið undir-
;amlar aðferð'ir til að aifla
íjölda manns íæðu, þrátt fyrir
alla taaknima. '
Nú undanfarið hafia vetrar-
ólymipíuleikarnír fyrir árið ’72
laigður, hélidur hafa menn
fengið einn skammt á hverju
fcvöldi fyrir svefin. Jafinvel
enska knattspyman hefiur al-
veg gieymzt hjá sumum. Þul-
ur hefiur verið Ómar Ragnars-
son en um hann þarf ekki að
fjölyrða, þar er réttur maður
á réttum stað.
„Skýjum cfiar nefinist þátt-
ur einn, er var á daigisfcrá sl-
laugarda,gstovöld, til ama því
rniður, því engum dylst galli
þessara þátta, en hið sama
verður ékki sagt um hi<nn
bre2ika gamaniþáttinn, er nelfn-
ist „Hve glöð er vor æska“
eða „Please sir“ eins og hann
heitir á ensku. Þetta var svo
vinsælt sjóinvarpsefni á Bret-
landi, að ráðdzt var í að gena
kvikmynd upp úr þáttumum
með sömu leifcurum, emda
þættimir mjöig fyndnir, en að
noklfcru leyti í stíl við hinar
firægu „Áfiram-myndir“, er
nutu mikilla vinsælda.
Ýmsar merikar uppiýsdmgar
bárust oktour frí hinum firómu
mön'num, er komu firam í
þætti Ólafffe Raignarssonar á
þriðjudagsfcvöfld, m. a. um
gerð hrimigvegar um landið og
rekstur á skuttogurum, en það
er mdtoið rætt í blöðum, enda
mdkið í húfi. Sérstalklega þyk-
ir Homfirðingum mikið til
hringvagarims koma og undir-
búa sig af kappi undir innrás
„túrista" og annarra er á
greiðasemi þurfa að halda.
E. Matt.
I