Þjóðviljinn - 22.07.1972, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJiftiJV Laugardagur. 22. júli 1972
Guðmimdur Danielsson:
BÚSTAÐUR JÓNS
INGVARSSONAR
OG „ÍTÖK” HANS
2. júni s.l. svaráöi Hákon
Bjarnason skógræktarstjóri les-
endabréfi hér i blaðinu, og sagöi
þar m.a. aö það væri „prinsipp”
skógræktarinnar að leyfa enga
sumarbústaði i löndum Skóg-
ræktar rikisins.
1. júli s.l. birtast svo myndir af
tveim sumarbústöðum i landi
skógræktarinnar við Hreðavatn,
og mynd af grunni þess þriöja,
svo að nokkuð virðist vanta uppá
að svar Hákonar, frá 2. júni,
standist.
9. júli kemur svo athugasemd
frá Hákoni Bjarnasyni, þar sem
hann segir að ummæli sin frá 2.
júni hafi ekki verið rétt eftir höfð,
þótt ekki þætti honum ástæða til
leiðréttingar fyrr en mánuði
siðar, heldur hafi verið gerð ein
undantekning frá „prinsippinu”
og sé það einmitt grunnurinn aö
þvi húsi, sem sjáist á einni mynd-
inni sem birtist hér i blaðinu 1.
júli.
Föstudagsmorguninn 14. þ.m.
var hringt til min úr Gunnarsholti
og mér sagt að Páll væri dáinn.
Þetta gat ekki verið satt, en rödd-
in sem bar mér fréttina bar það
þvi miður með sér, að þetta væri
sannleikur. Þessari rödd mun ég
aldrei gleyma.
Páll i Gunnarsholti hafði orðið
bráðkvaddur að heimili sinu þá
um nóttina
Ég ætla mér ekki að rekja hér
æviferil Páls Sveinssonar. Efa-
laust gera það aðrir sem betur
þekkja en ég, en mig langar að-
eins nokkrum orðum að þakka
samvinnu og samstarf, sem ég
tel, að hafi vart getað verið betra.
Ég kom fyrst i Gunrjarsholt
sumarið 1961, er nokkrir landbún-
aðarkandidatar fóru til að skoða
kornræktog fleira i Gunnarsholti.
Við Páll tókum tal saman, og um-
ræður snerust fljótlega um upp*
græðslu á Hekluhrauni. Þessi
fyrstu kynni min af Páli voru ekki
mikil, en þó duldist ekki, hve stór-
brotinn persónuleiki hans var,
þegar hann ræddi hugðarefni sin
af þeim sannfæringarkrafti, sem
fáum er laginn.
Vorið 1963 var mér falið að sjá
um sáningu og áburðardreifingu
fyrir Fóður- og fræframlpiðsluna
i Gunnarsholti. Það var beygur i
mér, er ég fór austur, ég vissi
vart, hvernig ég átti að leysa
þetta verkefni, en Páll Sveinsson
tók vel á móti mér og taldi það
ekki mikið verk að glima við tæpa
200 hektara af sandi. Og verkiö
gekk að óskum, það varð leyst
Siðan segir i athugasemdinni:
„Þaö var einmitt þessi bústað-
ur Jóns Ingvarssonar sem átt var
við. Loforð fyrir byggingu hans
kom af þvi að móðurfólk Jóns átti
mikil itök i landi þvi við Hreða-
vatn, sem Skógrækt rikisins
keypti 1938. Þessi itök féllu til
skógræktarinnar nokkru siðar, og
var eigendum þess eftirsjá i. Var
þá þegar talað um væntanlegan
bústað viö vatnið og þvi játað”.
Svo mörg voru þau orð.
Ég held ég verði að segja
Hákoni Bjarnasyni það að svona
röksemdafærsiu noti enginn
nema sá sem hefur dálitið vafa-
saman málstað.
Staðreynd málsins er sú að ætt-
ingjar Jóns Ingvarssonar hafa
aldrei átt nein itök i Iandi þvi sem
Skógrækt rikisins á við Hreða-
vatn, nema ef Hákon Bjarnason
kaliar það itök að afi Jóns bjó i
Hjarðarholti i um það bil 30 km
fjarlægö frá staönum, og ef þaö
kallast itök, þá er ég hræddur um
að nokkuð margir stæðu nær.
með uppörfun og aðstoð stórhuga
og stórtæks manns. Það var mér
góður skóli að starfa i Gunnars-
holti þetta vor, og þennan skóla
hef ég sótt með ánægju hvert vor
siðan, enda sifellt verið að læra
meira og meira.
Er heykögglagerð hófst á veg-
um Fóður- og fræframleiðsiunnar
i Gunnarsholti, varð samvinnan
enn meiri, og gleði Páls er hann
sá iðgræna köggla framleidda úr
grasi sprottnu á landi sem áður
var svartur sandur, var meiri og
einlægari en orð fá lýst. Oft höf-
um við Páll rætt um þá gifurlegu
möguleika, sem felast i áfram-
haldandi ræktun sandanna og
framleiðslu heyköggla, en þvi
miður entist honum ekki aldur til
að sjá þá drauma rætast.
Aftur á móti eru gamlar
heimildir fyrir þvi að Hjarðar-
holtskirkja hafi átt skógaritak i
svonefndum Laufshaga, sem
liggur i landi Laxfoss, við hliðina
á landi Skógræktar rikisins, en
þau hlunnindi (!) munu af eðlileg-
um ástæðum aldrei hafa verið
notuð, og eru skógræktinni óvið-
komandi.
Siðan segir Hákon i athuga-
semd sinni:
„Þessi bústaður er reistur á
landi, sem tilheyrði öðrum
sumarbústaðjsem var á staðnum
löngu áður en Skógrækt rikisins
eignaðist landið”. Rétt er það að
þarna var fyrir einn sumar-
bústaður áður en Skógrækt rikis-
ins fékk landið, en það var lika
örugglega sá eini sem loforö hafði
verið veitt um af fyrri eigendum
landsins, og það skyldi þó aldrei
vera að Hákon Bjarnason hafi
reynt að koma eigendum þessa
bústaðar i burtu úr landi skóg-
ræktarinnar tii að koma Jóni
Ingvarssyni fyrir svo að minna
bæri á?
Þegar það ekki tókst, var
bústaði Jóns skellt niöur við hlið-
ina á þeim sem fyrir var, og siðan
látið i það skina að þeir sem fyrir
voru hafi bara minnkað við sig,
en um það er ekki að ræða, þar
sem þeir sem fyrir voru höfðu
engan tillögurétt um málið, þar
sem iandiö er eign Skógræktar
rikisins.
Og enn heldur athugasemdin
áfram:
„Um hina sumarbústaðina er
það að segja, að sá eldri fékk
byggingarleyfi 1955, og hinn ein-
um tveim árum siðar. A þeim
tima var litið farið að hugsa um
t vetur var það afráðið að ég
starfaði til bráðabirgða hjá Land-
eræðslunni i sumar. Þetta sam-
starf hófst i mai, og á þessum
stutta tima var ég rétt að fá inn-
sýn i þau miklu verkefni, sem
framundan eru i landgræðslu-
málum. Páll var stórhuga sem
fyrri daginn, og þær áætlanir,
sem hann hafði i huga um fram-
kvæmdir, sem gera skyldi, er
Landgræðslan fengi til umráða
stórvirka flugvél tii áburðardreif-
ingar, voru ekki smáar. Vonandi
verða þær áætlanir að veruleika.
'l’vö atvik frá sumrinu eru mér
minnisstæð. Það fyrra var, að
byrjað var að nota jarðýtu til að
lagfæra rofabörð hjá Heiði á
Rangárvöllum. Gleðin sem ljóm-
aöi al andliti Páls, er ljóst varð,
að unnt yrði að nota jarðýtu við
þetta verk, verður mér ógleym-
þessi sumarbústaðamál, og engin
stefna upp tekin eins og siðar”.
Af þessu má ráða að a.m.k.
framundir 1960 hafi það verið
stefna skógræktarinnar að leyfa
peningamönnum og öðrum gæð-
ingum að byggja i skógræktar-
girðingunum, og jafnvel girða sig
þar af, ekki fyrir fénaði, heldur
fyrir fólki, eins og Halldór Jóns-
son gerði við Hreðavatn.
Ekki man ég nú samt til að
þessari stefnu væri haldið á lofti
viö almenning, enda sennilegra
heppilegra hugsjónarinnar
vegna.
t lok athugasemdarinnar segir
Hákon:
„Til viöbótar skal frá þvi skýrt
að enda þótt tekið hafi verið fyrir
leyfi undir sumarbústaði i einka-
eign, hefur komið til greina að
leyfa starfsmannahópum aðstöðu
til að byggja sumarskála i lönd-
um Skógræktar rikisins, þar sem
þeir eru ekki i vegi fyrir starf-
seminni”.
Fyrst Hákon er svona ókunnug-
ur málum, get ég upplýst hann
um þaö, að Vegagerð rikisins
byrjaði i fyrrasumar á slikum
skálabyggingum i landi Skóg-
ræktarinnar i svonefndum Sauð-
húsaskógi uppmeð Gljúfurá i
Borgarfirði, og er leitt til þess að
vita ef skógræktarstjóri veit ekki
af sliku.
Að lokum þetta.
Ef það er toppurinn á skóg-
ræktarhugsjóninni á Islandi að
planta forréttindamönnum i
skógræktargirðingarnar, er
Skógrækt rikisins með Hákon
Bjarnason i broddi fylkingar
greinilega á réttri leið.
Guðmundur Uanielsson.
anleg. Þegar i stað hófst hann
handa i glimunni við rofabörðin á
Haukadalsheiði, og þeirri glimu
verður haldið afram.
Það siðara var ferð min með
Páli fyrir hálfum mánuði til að
skoða áhrif áveitunnar i Rangá.
Þar eygði hann möguleika og þá
ekki smáa, og ekki kæmi það mér
á óvart, þótt þessi framkvæmd
yrði siðar talin eitt af mestu stór-
virkjum Páls i landgræðslumál-
um.
Páll Sveinsson er horfinn af
sjónarsviði lifsins allt of snemma.
Okkur, sem þótti vænt um hann,
veitist örðugt að átta okkur á
þeirri staðreynd, þótt henni verði
ekki þokað. Á kveðjustundu er
mér efst i huga þökk fyrir sam-
starfið við hann á liðnum árum,
svo og djúp samúð með nánustu
ástvinum og ættingjum hans.
Ung listakona
sýnir í Málara
glugganum
Mánudaginn 24. júli n.k
hefst sýning á málverkurr
Eddu Guðbergsson i glugga
Málarans i Bankastræti.
Myndirnar sem sýndar
verða eru 13 oliumálverk,
aðallega landslagsmyndir,
sem listakonan hefur gert á
undanförnum tveim árum.
Sýningin stendur yfir til 31.
júli n.k. og eru flestar mynd-
irnar til sölu.
EddaGuðbergsson er 18 ára
gömul og hefur nýlega lokið
námi við Fridrich-List-
Schule i LObeck, en stundar
nú nám, ásamt tviburasyst-
ur sinni önnu Mariu, við
Kaufmdnnische Berufs-
schule i sömu borg.
t stuttu viðtali við Eddu
um myndir hennar sagði
hún að þær væru fyrst og
fremst hugmyndir (fantasi-
ur) af islenzku landslagi sem
hún taldi stórbrotnara og að
þar væru allir litir skýrari
en i öðru landslagi, sem hún
heföi augum litið.
Aðspurð, sagðist Edda
hafa málað i fristundum sin-
um og að hún hefði lært mik-
ið af móður sinni i meðferð
lita og skissugerð. En Edda
er dóttir hinnar látnu lista-
konu Jutta D. Guðbergsson
og manns hennar Guðbjörns
Guðbergssonar.
Sýninguna heldur hún hér
á landi i sumarleyfi sinu,
sem nú stendur yfir, en að
þvi loknu heldur hún utan til
náms að nýju. Um framtið-
a'ráform sin vildi Edda sem
minnst segja, en bjóst þó við
að starfa einhvern tima er-
lendis að námi loknu.
Edda Guöbergsson.
Kópavogsapótek
Opið öll kvöld til kl. 7,
nema laugardaga til kl.
2, sunnudaga milli kl. 1
og 3.
Simi 40102.
Stefán H. Sigfússon.
LEUOJSTARÁHUGAFÓLK
Stofnfundur samtaka áhugafólks
um leiklistarnám
verður haldinn i
NORRÆNA HOSINU sunnudaginn 23. júli kl. 15,00.
Á fundinum mæta fulltrúar Islands er sóttu þing norrænna leiklistar-
nema sem haldið var i Danmörku 3. til 8. júli s.l..
Skorað er á allt áhugafólk um leiklistarnám á Islandi að mæta.
Upplýsingar liggja frammi i Norræna Húsinu.
Páll Sveinsson
landgræðslustjóri
f. 28.10. 1919 - d. 14.7. 1972