Þjóðviljinn - 24.09.1972, Qupperneq 3

Sunnudagur 24. september 1972þjóÐVILJINN — SIÐA 3.
Lúðvík Jósepsson:
Landhelgismálið og
minnkandi fiskafli
1 umræöum um landhelgis-
málið höfum viö íslendingar
nefnt tvær meginástæður fyrir
stækkun fiskveiðilandhelginnar.
Önnur er sú. að nauðsynlegt sé
að koma i veg fyrir ofveiði á fiski-
miðunum. m.a. með þvi að draga
verulega úr þeim mikla sóknar-
þunga. sem nú er i þýðingar-
mestu fiskistofna okkar.
11in mcginástæðan er.aö okkur
íslendingum sé nauðsynlegt að
auka hlutdeild okkar i þeim afla,
sem veiða má með skynsam-
legum hætti á fiskimiðunum við
landið.
Það er rétt að ihuga nokkru
nánar þessar grundvallar rök-
semdir okkar um leið og hug-
leiddir eru möguleikar á samn-
ingum við erlenda aðila um
áframhaldandi veiðar innan nýju
landhelgismarkanna.
★
Vikjum fyrst að ofveiðinni.
Islenzkir fiskifræðingar hafa i
nokkur ár varað við of miklum
sóknarþunga, einkum i islenzka
þorskstofninn og ýsustofninn.
Þeir hafa bent á, að nú er svo
komið, að árleg dánartala kyn-
þroska þorsks hér við land er
orðin um 70% sem er hærra hlut-
fall cn talið er að nokkur fiskstofn
þoli til lengdar.
Nú liggureinnigfyrirskýrsla 14
heimsþekktra fiskifræðinga frá 8
löndum um ástand þorskstofn-
anna i Norður-Atlanzhafi.
Niðurstöður þeirrar skýrslu eru
þær, að allir helztu þorskstofnar I
Norður-Atlanzhafi séu nú full-
nýttir, eða ofveiddir.
1 skýrslunni segir m.a.:
„Vegna þróunar úthafsflotans og
sóknaraukningar er nú svo kom-
ið, að allir þorskstofnarnir eru
taldir fullnýttir. Það er hvergi að
finna neinn þorskstofn, sem er
það litið veiddur, að hann gæti
haldiðuppi þorskaflanum, eins og
nú er ástatt, þar sem ýmsa stofna
skortir ungviði (góða árganga) til
viðhalds stofninum, annað hvort
af völdum nátturunnar eða of-
veiði.”
1 þessari skýrslu er á það bent
að raunverulega þyrfti að minnka
sóknina um helming i nokkur ár
til þess að stofnarnir gætu náð sér
upp að nýju.
Þegar þessar alvarlegu upplýs-
ingar fiskifræðinganna eru born-
ar saman við reynslu okkar
islendinga er vissulega eðlilegt
að gripið sé til ráðstafana gegn
ofveiði-hættunni.
En hver er svo hin áþreifanlega
reynsla okkar sjálfra um ástand
fiskistofnanna við landið?
Hér skulu nefndar nokkrar
tölur, sem glöggt sýna hvað er að
gerast.
Þorskafli islenzkra skipa á
sambærilegum tima s.l. 3 ár, 1/1 -
31/8 (þ.e. 8 mán. hvert ár).
Árið 1970 277.791 tonn.
Arið 1971 227.712 tonn.
Árið 1972 196.636 tonn.
borskur, eldri en 10 ára
1928
1938
1948
1958
1968
1971
A 24 árum hcfur hlutfall þorsks eldri en 10 ára í heildarþorskafla
Islendinga minnkað úr 60% niöur i ekki neitt.
Þorskaflinn hefur þannig
minnkað árið 1971 (8 fyrstu mán.
ársins) um 18% miðað við árið á
undan og árið 1972 um 14% miðað
við árið á undan.
Þorskaflinn á þessum 8 mán-
uðum 1972 er 29% minni en hann
var á sama tima árið 1970.
Á þessu sumri hefur þorskafl-
inn þó minnkað meir en nokkru
sinni áður.
Sé þorskaflinn i mánuðunum
mai til ágúst (4 mán.) i ár borinn
saman við þorskaflann á sama
tima á s.l. ári, litur sá saman-
burður þannig út:
Þorskafli 1/5 - 31/8.
Arið 1971 81.741 tonn.
Arið 1972 48.749 tonn.
Minnkun aflans er um 40%.
Hér er um geigvænlega þróun
að ræða. Að visu er rétt að draga
ekki of fastmótaðar ályktanir af
þessum tölum, þvi sveiflur geta
átt sér stað i veiðinni. En þó má
öllum vera ljóst, að hér er um si-
minnkandi afla aö ræða, þrátt
fyrir jafnmikla eða meiri sókn en
áður var.
Þá liggja einnig fyrir tölur sem
sýna, að fiskstærðin fer jafnt og
þctt smækkandi.og það er enn ein
ábendingin um það að gengið er á
stofninn, að ofveiðihættan er yfir-
vofandi.
★
Vitað er, að erlend skip hafa
mjög aukið sókn sina á miðin hér
við land hin siðari ár. Vaxandi
sókn þeirra hingað stafar m.a. af
þvi, að afli hefur farið ört minnk-
andi á vestanverðu Norður-At-
lanzhafi. Þannig er nú talið, að
þorskstofninn við Grænland sé i
algjöru lágmarki,og veiðin hefur
stórminnkað við Nýfundnaland
og Kanada.
Nú stunda að staðaldri um 100
erlendir togarar og verksmiðju-
skip veiðar hér við land. Þessi
skipafjöldi á miðunum mun jafn-
gilda þvi að um 200 skip taki þátt i
veiðunum, þvi mörg skipin eru i
siglingu að og frá miðunum, eða
tefjast i erlendum höfnum.
Nokkrum sinnum hafa verið talin
á miðunum 150-162 skip i einu.
Ljóst er, að fiskimiðin við landið
þola ekki þessa gifurlegu sókn.
Nú eigum við Islendingar 17
togara i rekstri. Flestir eru þeir
gamlir og fremur afkasta-litlir.
Til eru þeir sem telja, að togara-
kaup okkar eigi litinn rétt á sér
við þessar aðstæður. Það má til
sanns vegar færa að litið vit væri i
þeim,ef þetta ástand ætti að halda
áfram óbreytt. En i sambandi við
okkar togarakaup, verður að hafa
það i huga, að skip þau sem við
höfum nú samið um kaup á koma
ekki að fullu i gagnið fyrr en eftir
3 ár. Þau munu á þeim tima smá-
bætast i okkar veiðiflota.
Þá er þess einnig að gæta, að
gömlu togararnir munu flestir
ganga úr sér á þessum tima. Hér
er þvi að nokkru leyti um endur-
Kr. 645,00
Kr. 635,00
Þá er um að gera að hafa góða vekjaraklukku.
Við höfum nú ágætis úrval af fallegum klukkum
á hagstæðu verði. Komið og veljið vekjaraklukku
sem hringir mátulega hátt og auðvelt er að stoppa.
Kr. 756,00
Mikið úrval Vedette eldhúsklukkur,
Wherle stofuklukkur, Pierpont úr,
og ýmsar tegundir skartgripa.
Sendum gegn póstkröfu hvert á land sem er.
Ér&Hubluir
Laugavegi 3 - Sfmi 13540
Óskar Kjartansson gullsmiður Valdimar Ingimarsson úrsmiður
Kr. 605,00
nýjun að ræða. Það er að sjálf-
sögðu grundvallarskilyrði fyrir
þessum skipakaupum okkar, að
50milna landhelgi verði okkar og
hinirerlendu togarar verði reknir
öt fyrir mörkin.
★
Hlutur okkar Islendinga i
heildarþorskveiðinni á Islands-
miðum er rúmlega helmingur afl-
ans. Þessu hlutfalli verðum við að
breyta sem allra fyrst, Auðvitaö
nær engri átt, að landsmenn sem
allt sitt eiga undir fiskveiðum og
fiskiðnaði, þurfi að sætta sig við
aðeins helming af aflanum, þó að
augljóst sé, að þeir geti auðveld-
lega fullnýtt stofninn sjálfir.
Ohjákvæmilegt er. að allir geri
sér Ijóst, að verði ekki um mjög
verulega minnkandi sókn útlend-
inga að ræða, þá vcrður að draga
úr sókn landsmanna sjálfra i
staðinn, mcð tilhcyrandi óum-
flýjanlcgum efnahagslegum
afleiðingum.
Sú stefna, sem mörkuð hefur
verið, að fallast þvi aðeins á
bráðabirgða veiðiheimildir út-
lendinga, að tryggt sé að sókn
beirra minnki verulega, er rétt
og óhjákvæmileg eins og komið
cr.
Við höfum séð og tunóiö hvern-
ig fór með norsk-islenzka sildar-
stofninn. Sá stóri og kröftugi stofn
var veiddur upp. Þar með töp-
Er erfitt að
koma sér á fætur?
Lúðvik Jósepsson sjávarútvegsráöherra.
uðum við um helmingnum af
okkar fiskafla miðað við veiðina
1966 og 1967.
Hvernig færi fyrir okkur
lslendingum ef eins færi með
þorskstofninn við landið? Til sliks
getum við ekki hugsað.
Barátta okkar i landhelgis-
málinu cr þvi óumflýjanleg. Þá
baráttu verðum við að heyja, þó
að hún kunni aö reynast erfið. Og
látum það allra sizt henda okkur
að Ijá máls á undansláttar- eða
cftirgjafasamningum. þó að
okkur sé hótað og þó reynt sé með
olbeldisaðgerðum að brjóta okk-
ar reglur.
Við vitum, að til lengdar verða
fiskveiðar á miðunum við landið
aldrei stundaðar af útlendingum i
fjandskap við þjóðina og gegn
okkar lögum.
Tilraunir Breta nú til ólöglegra
veiða innan 50 milna markanna
eru þvi dæmdar til að mistakast.
Lúðvik Jóscpsson.
Auglýsingasíminn
er 17 500 Þjóðviljinr