Þjóðviljinn - 24.03.1973, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 24. marz 1973
V___^
SKAMMTUR
AF VÖKU
Það er laugardags-
kvöld. Klukkuna vantar
kortér í níu. Veðrið er
eins og bezt verður á
kosið, milt vorveður,
góan raunar að kveðja.
En hvað veldur því, að
borgin er eins og að
hljóðna á þessu fagra
vorkvöldi? Umferðar-
gnýrinn þagnar og eng-
inn sést á ferli. Kvik-
myndahúsin standa auð,
leikarar æpa fyrir
tómum bekkjum eins og
islenzkir sóknarprestar,
enginn kemur á dans-
staðina í borginni, allir
sitja heima og það á
laugardagskvöldi. Hvað
veldurl? Hvað veldur!?
Og svarið lætur ekki á
sérstanda. útum glugga
og gættir fara að heyrast
hlátrasköll, sem berast
út í kvöldkyrrðina, og nú
kannast miðaldra og
eldri menn við andrúms-
loftið. Svona var það
einmitt þegar Helgi heit-
inn Hjörvar var að lesa
Bör Börsson, allir sátu
heima og hlógusigmátt-
lausa.
Og hvað er það nú, sem
kemursvona hressilega i
staðinn fyrir Helga heit-
inn Hjörvar? Auðvitað!!
Það er eins og eldingu
slái niður í hausinn á ein-
mana vegfaranda, og
hann flýtir sér inn í hús
til að komast í sjónvarp.
Þátturinn er að byrja.
Grínþáttur grínþátt-
anna. Þátturinn, sem
kemur öllum í gott skap,
sama hvað hrútfúlir þeir
hafa verið fyrir. Og það
erekki bara í höfuðborg-
inni sem hlegið er. Úti á
landsbyggðinni hristast
sveitabæirnir eins og í
teiknimynd eftir Walt
Disney, af hlátri glað-
værra sveitamanna, sem
hafa steingleymt dag-
legu amstri, eldgosum
og óáran í faðmi vök-
unnar, já VÖKUNNAR,
gamanþáttarins góða í
sjónvarpinu. Vaka.
Þáttur um listir og
menningarmál.
Svo er nú komið að
þessi þáttur er á góðum
vegi með að lyfta menn-
ingunni og listinni upp
fyrir mannlegan skiln-
ing, og er það vel. Hin
grafalvarlega heiðríkja
sem umlykur ,,Vöku"
einkennir þennan
menningarþátt öðru
fremur. í síðasta þætti
brá mérónotalega þegar
ég sá að hausarnir á
Helga vini mínum Sæm
og Sigurði vini mínum A.
voru orðnir sporöskju-
lagaðir eins og þeir
hefðu lent í rúllupylsu-
pressu. Ég reiknaði
dæmið strax sem svo, að
slíkt væri alvörufargið,
sem þrýstist á hausinn á
þeim að ofan, en búk-
urinn veitti viðstöðu að
neðan, en þá kom sonur
minn, sem er sérfræð-
ingur í að stilla sjón-
varpið, og lagaði á þeim
hausana, svo Helgi fékk
aftur sinn eðlilega haus
og hausinn á Sigurði A.
varð hnöttóttur eins og
ég raunar vissi af gam-
alli og góðri viðkynningu
að hann átti að vera.
Sigurður og Helgi voru
ofsalega hlægilegir,
þegar hausarnir á þeim
voru í rúllupylsupress-
unni og þeir voru að
þvarga um einhverja
bók, sem mér skildist að
hefði að geyma full-
fermi af bundnu máli,
víst tíu ára birgðir eða
meira. Ég tala um fuil-
fermi, af þvi að Helgi
sagði það hreint út að
,,nefndin" ætlaði ekki að
láta það henda sig aftur,
sem hefði hent í ,,hinni
bókinni" (Það hefur
áreiðanlega verið tíu ára
farmur líka) að hún
fengi ,,slagsíðu" eins og
hann orðaði það Og rétt
er það að það væri
huggulegt til afspurnar,
ef bók með fullfermi af
andagift óskabarna
þjóðarinnar kanteraði
nú i andans rjómalogni,
eins og gamall sápu-
togari.
Annars hefst þessi
menningar- og lista-
þáttur jafnaðarlega á
þvi, að lítið og hugljúft
lag er leikið á bilaða
flautu. Mér er persónu-
lega kunnugt um það að
það er talsverð kúnst að
spila á bilaða flautu.
Þegar ég var barn notaði
ég blokkflautuna mína
nefnilega jöfnum
höndum sem hamar og
naglbít. Við þessa
brúkun gaf hljóðfærið
sig með tímanum og
varð með hverri viku
sem leið erfiðara að
leika á það. Það er vel til
fundið hjá stjórnendum
Vöku að láta þá þjóðlegu
islenzku list að spila á
bilaða flautu ekki falla í
gleymsku. Þó sakar ekki
að geta þess hér, að ef
flautan leysir of mikinn
vind á vitlausum stöð-
um, má komast fyrir
lekann með heftiplástri
og tyggjói.
Síðasti þáttur Vöku
hófst, einsog svo margir
aðrir, á því að farið var í
leikhús. Ekki man ég
lengur hvað verið var að
sýna, en þó gat þarna að
líta brjálaðan indíána i
búri og fólk með leik-
ræna tilburði, sumir
glaðir, aðrir reiðir eður
harmi lostnir. Eitthvert
slangur af saklausu fólki
var þarna drepið, en
hvað er að fást um það i
miðri sláturtíðinni?
Og nú kom nýr maður
á skerminn. Hann talaði
af svo miklum alvöru-
þunga um listina að mér
var lífsins ómögulegt að
festa hugann við það
sem hann var að segja,
enda er — eins og áður
segir — takmarkið að
lyfta menningunni og
listinni uppfyrir mann-
legan skilning.
Þó man ég það, að i
hvert skipti sem maður
þessi komst að einhverri
niðurstöðu tók hann það
greinilega fram, að af
þessu væri hægt að
„draga vissa LÆR-
DÓMA" eins og hann
orðaði það.
Þar sem ég hafði
aldrei heyrt fleirtölu-
orðið lærdómar áður fór
ég strax að velta því
fyrir mér, hvort þetta
nýyrði þýddi niðurstöður
í fegurðarsamkeppni,
eða úrskurð kjötmanns í
sláturhúsi.
Svo komu vinir mínir,
grinistarnir Sigurður og
Helgi í rúllupylsupress-
unni eins og áður segir,
en þessi dásamlega
kvöldstund endaði síðan
á mjög alvarlegu viðtali
við músíkant, sem
nýkominn var frá
Amsterdam, en þar
hafði hann starfað undir
handarjaðri hins
víðfræga kompónista og
tónlistamanns Tond-
eleió, en það mun nú
talið fullsannað að Fúsi
Halldórs hafi verið undir
sterkum áhrifum frá
þeim snillingi þegar
hann/hérna um árið,
samdi lagið góða og
Ijóðið Tondeleió
Á suörænum sólskinsdegi
ég sá þig ó ástin mín fyrst
þú settist hjá mér í sandinn
þá var sungið faðmað og kysst
þá var drukkið dansað og kysst
Tondeleió, Tondeleió.
Aldrei gleymast méraugun þín svörtu
aldrei slógutvöglaðari hjörtu
Tondeleió, Tondeleió.
Flosi.
Frá Frjálslyndum
í Reykjavík
Blaöinu hcfur borizt eftirfar-
andi ályktun, sem samþykkt var
af stjórnmálanefnd 17. þ.m. meö
atkvæöum allra fundarmanna:
,,Fundur haldinn i stjórnmála-
nefnd S.F. i Reykjavik, 17. marz
1973, lýsir yfir eftirfarandi:
1. Fundurinn vitir formann
S.F.V., Hannibal Valdimarsson
félagsmálaráðherra, fyrir að
ganga i berhögg við stefnu
S.F.V. i landhelgismálinu, sbr.
viðtal hans við Morgunblaðið
hinn 15. marz s.l., þar sem hann
lýsir yfir að hann telji, að ts-
lendingar eigi að senda mál-
flytjanda til Alþjóðadómstóls-
ins i Haag, sem islenzka rikis-
stjórnin viðurkennir ekki, að
hafi dómsvald i málinu.
2. Fundurinn litur svo á, að með
þessu hafi Hannibal
Valdimarsson i senn brugðizt
stefnu flokks sins og þeirrar
rikisstjórnar, er hann á sæti i.
Jafnframt telur fundurinn, að
með þessari yfirlýsingu hafi
Hannibal Valdimarsson brugð-
izt málstað þjóðar sinnar og
lagt andstæðingum okkar i
landhelgismálinu háskalegt
vopn i hendur.
3. Það eru marklaus orð hjá
Hannibal Valdimarssyni, að
Framhald á bls. 15.
Greiðsla á
kostnaði vegna
lœknisleitar
ólafur ólafsson landlæknir
Hvaö greiöir sjúkrasamlagið af
útlögöum kostnaði sjúklings I
læknislausu héraöi viö að leita sér
lækninga?
Ólafur ólafsson, landlæknir,
svaraði þvi til.að almannatrygg-
ingar greiddu kostnað við sjúkra-
flutninga, ef um bráðatilfelli væri
að ræða, til dæmis ef maður væri
fluttur i körfu með flugvél.
Hins vegar er alltaf matsatriði
hvenær skyndileit eftir læknis-
hjálp er nauðsynleg. I sumum
sveitarfélögum greiða sjúkra-
samlögin 3/4 hluta framlagðs
kostnaðar vegna skyndileitar til
læknis yfirleitt. —• úþ
140 í Félagi leiðsögumanna
Ferðaskrifstofur viðurkenna félagið
Með vaxandi ferða-
mannastraumi erlendis frá
og auknum ferðalögum is-
lendinga verður leiðsaga æ
þýðingarmeiri starfsgrein.
Leiðsögumenn stofnuðu
hagsmunasamtök í fyrra-
sumar. Hefur félag þeirra
beitt sér fyrir námskeiðum
til framhaldsmenntunar.
Félagið hefur tekið upp
samningaumleitanir um
kaup og kjör við ferðaskrif-
stofur, og það hefur sent
frá sérálitsgerð um ferða-
málafrumvarpið.
1 Fél. leiðsögumanna eru nú
um 140 manns, en það var stofnað
i júni á liðnu sumri. Vill félagið
sameina innan sinna vébanda
alla þá tslendinga sem fást við
leiðsögu, hvort sem er hér innan-
lands fyrir útlendinga eða fyrir
tslendinga utanlands sem innan.
Hafa leiðsögumenn ekki átt hags-
munasamtök áður, og margt ver-
ið óljóst um kjör þeirra, skyldur
og réttindi.
1 vetur hefur félagið haldið
námskeið fyrir félagsmenn um
hin ýmsu héruð og svæði landsins,
og er það liður i áætlunum félags-
ins um það að veita félagsmonn-
um kost á framhaldsmenntun.
Eitt af fyrstu verkum félagsins
var að huga að kjaramálum leið-
Framhald á bls. 15.