Þjóðviljinn - 24.10.1975, Qupperneq 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 24, október 1975.
SPURT UM AÐILD
ÚTLENDINGA AÐ
VIRKJUN EYSTRA
Helgi Seljan gerir fyrirspurn á
alþingi um virkjunarmál á Aust-
urlandi, ma. um þátttöku sviss-
neskra áljöfra i rannsóknum þar.
Eins og lesendur Þjóðviljans
muna var i haust hér i blaðinu
vakin athygli á sameiginlegu
ferðalagi íslendinga og svisslend-
inga um væntanlega virkjunar-
staði þar eystra, og voru þar á
ferð fulltr. iðnaðarráðuneytisins
annars vegar og fulltrúar Swiss
Aluminium hins vegar, þe. auðfé-
lagsins sem á og rekur ál-
bræðsluna i Straumsvik.
Engar skýringar voru gefnar af
opinberri hálfu um ferðalag
þetta. En Þjóðviljinn rifjaði upp
aðþaö er einmitthugmyndSverr-
is Hermannssonar, þingmanns
Sjálfstæðisflokksins á Austur-
landi,að komið verði á fót stór-
virkjunum eystra á vegum er-
lendra aðila.
Nú gefst iðnaðarráðherra tæki-
færi til að skýra opinberlega frá
þessum málum, þvi að Helgi Selj-
an leggur fyrir hann eftirfarandi
fyrirspurnir:
1. Hvenær er niðurstaðna að
vænta af rannsókn þeirri á virkj-
un Bessastaðaár sem fram hefur
farið þannig að fullnaðarákvörð-
un um virkjun megi taka?
2. Er það rétt að Swiss Alu-
minium eða aðrir erlendir aðilar
hafi átt einhverja aðild að rann-
sókninni eða eru uppi áform um
slika aðild hvað snertir frekari
rannsókn eða framkvæmdir
------:--^
þingsjá
Helgi Seljan.
varöandi hugsanlega stórvirkjun
þar eystra?
Samrœmdur
framhaldsskóli
Þeir Helgi F. Seljan og Ragnar
Arnalds endurflytja tillögu til
þingsályktunar um skólaskipan á
framhaldsskólastigi, en hún varð
ekki útrædd á siðasta þingi. Til-
lagan hljóðar svo:
Aiþingi ályktar að fela rikis-
stjórninni að láta semja og leggja
fyrir næsta reglulegt Alþing
frumvarp að löggjöf um skóla-
skipan á framhaldsskólastigi.
Megintilgangur frumvarpsins
verði að ieggja grundvöii að sam-
ræmdum framhaidsskóla, þar
sem kveðið sé skýrt á um verka-
Spurt um úthlutun
húsnæðislána o.fl.
Helgi F. Seljan beinir fyrir
spurn til félagsmálaráðherrí
um húsnæðismál og tii heil
brigðisráðherra um drykkju-
sjúkiingahæiið á Vifilsstöðum
Húsnæöislán og
leiguíbúðir
1. Hverjar eru horfur á af-
greiðslu nýrra lána (fyrsta
hluta) fram til áramóta? Við
hvaða dagsetningu fok-
heldnivottorða verður lán-
veiting fyrir áramót miðuð?
2. Hvenær má vænta afgreiðslu
lána til eldri ibúða, sem sótt
var um fyrir 1. okt. s.l.?
3. Til hve margra leiguibúða á
vegum sveitarfélaga hefur
leyfi verið veitt tjl þessa
dags? Hve margar þeirra
hafa fengið fulla fjármagns-
fyrirgreiðslu?
Undarlegur
dráttur
Hvenær má vænta þess, að
hæli fyrir drykkjusjúka á Vifils-
stöðum, sem staðið hefur að
heita mí fullbúið frá þvi i mai
s.l. vor, taki til starfa, og hvað
veldur þeim óhæfilega drætti,
sem orðið hefur á þvi að koma
þessari nauðsynlegu stofnun i
fullan rekstur?
Atvinnurekendur vilja tafarlausar
< r
viðræður við ASI
og ríkisstj órnina
Á fundi framkvæmdastjórnar
Vinnuveitendasambands fslands
i gær var eftirfarandi ályktun
samþykkt samhljóða:
„Alvarlega horfir nú i efna-
hagsmálum islendinga. Þjóðin
heldur áfram að lifa um efni
fram, gjaldeyrisvarasjóöir eru
þrotnir og erlendar skuldir hlað-
ast upp. Skýrt hefur verið frá
uggvænlegu ástandi fiskistofna
umhverfis landið, jafnframt þvi
sem áfram þrengir að markaðs-
möguleikum og markaðsveröi is-
lenskra útflutningsvara, m.a.
vegna aukinna rikisstyrkja til
samkeppnisaðila i sjávarútvegi á
erlendum mörkuðum. Verðbólg-
an geysist áfram, kaupmáttur
rýrnar, rekstrargrundvöllur at-
vinnuveganna er að bresta og
vaxandi hætta á stöðvun atvinnu-
greina og atvinnuleysi.
A þessu ári hefur tvisvar sinn-
um veriö gengið til heildarsamn-
inga milli aðila vinnumarkaðar-
ins, i bæöi skiptin til skamms
tima i þeirri von, að ástandið i
efnahagsmálum og greiðslugeta
atvinnufyrirtækja breyttist til
batnaðar. Sú von hefur brugðist.
Nú hefur miðstjórn Alþýðu-
sambands íslands beint þvi til
allra sambandsfélaga sinna, að
þau segi upp gildandi kjarasamn-
ingum sinum fyrir 1. desember
nk. þannig að þeir renni úr gildi á
áramótum. Samningaumleitanir
eru þvi skammt undan. Forysta
ASl hefur bent á, að nauðsynlegt
sé, að takast á við orsakir vand-
ans i efnahags- og kjaramáium en
hætta að glima við afleiðingarnar
einar saman. Varað hefur verið
við afleiðingum meiri háttar
kauphækkana, þ.e. sivaxandi
verðbólgu, gengisfellingum og at-
vinnuleysi og sagt að hóflegar
kauphækkanir með viðtækum
hliðarráðstöfunum mundu skila
raunhæfari árangri.
I samþykkt miðstjórnar ASt 18.
september sl. sagði, að stefnt
skuli að þvi, að fullreynt verði á
áramótum, hvort samningar geti
tekist án verkfallsátaka. Þjóðin
stendur nú á timamótum. Ef ekki
tekst skynsamlega til um skipan
efnahags- og kjaramála á næstu
mánuöum, er vá fyrir dyrum. I
þeim efnum eru allir i sama báti,
vinnuveitendur, launþegar og
stjórnvöld.
Vinnuveitendasamband tslands
telur miklu varða, að sameinast
verði um samræmt átak í efna-
hags- og kjaramálum og telur að
heildarlausn verði ekki við komið
nema með samvirku samráði og
ákvörðunum aðila vinnumarkað-
arins og rikisvaldsins.
Þvi lýsir Vinnuveitendasam-
band tslands sig reiðubúið til að
hefja nú þegar viðræður við
verkalýðshreyfinguna og rikis-
stjórnina um ástand og horfur i
efnahags- og kjaramálum þjóðar-
innar og leiðir til lausnar aðsteðj-
andi vanda. t þessum efnum má
engan tima missa”.
Sveitavegir á
Austurlandi
Þingsályktunartillaga
Helga Seljans
Alþingi áiyktar að skora á
rikisstjórnina að láta fram-
kvæma úttekt á þvi verkefni
að gera greiðfæra sem vetrar-
vegi þá vegi i sveitum á Aust-
urlandi sem afgerandi þýð-
ingu hafa fyrir atvinnurekstur
bænda (mjólkurflutninga). t
úttektinni skal einnig miðað
við aukna þörf á flutningum
skólabarna.
Úttektin verði falin Vega-
gerð rikisins og um hana haft
fullt samráð við Búnaðarsam-
band Austuriands.
i framhaidi af niðurstöðum
úttektarinnar verði itarlega
kannað hvort ástandið I þess-
um málum með tilliti til
mjólkurfra mleiðslu i fjórð-
ungnum gefi tilefni til sérá-
ætlunar um uppbyggingu
þessara vega.
Ragnar Arnalds.
skiptingu og tengsl hinna ýmsu
skóla og námsbrauta. Jafnframt
þarf frumvarpið að vera stefnu-
mótandi um hlutdeild ríkis og
hugsanlegra mótaðila i stofn-
kostnaði, rekstri og stjórnun
framhaldsskólanna.
Nánari grein verður gerð fyrir
málinu siðar en þó skal hér drep-
ið á nokkur meginatriði:
Með tillögu þessari er lagt til að
undirbúið verði frumvarp að lög-
gjöf um meginskipulag náms á
framhaldsskólastigi og verka-
skiptingu skólanna með tilliti til
námsþátta og námsbrauta. Þá er
og gert ráð fyrir að frumvarpið
kveði á um verkaskiptingu rikis-
ins og þeirra aðila i fræðsluum-1
dæmunum, sem fara með málefni !
framhaldsskólanna.
Þýðingarmikið atriði grunn-
skólalaganna er lenging skóia-
skyldunnar um eitt ár, en það á
m.a. að tryggja skýr tengsl
grunnmenntunar og framhalds-
náms. Rökrétt framhald þeirrar
þróunar, sem taka mun allmörg
ár að hrinda i framkvæmd, er að
opna framhaldsskólana, þannig
að sem flestir geti leitað þangað
almennrar menntunar og starfs-
menntunar eftir þvi sem hæfileik-
ar og áhugasvið segja til um og
með hliðsjón af atvinnuþróun i
landinu.
Þess þarf vel að gæta að koma i
veg fyrir blindgötur innan fram-
haldsskólastigsins, þannig að all-
ir eigi þess kost að auka við
menntun sina og starfsréttindi og
leggja hindrunarlaust inn á nýjar
námsbrautir siðar á ævinni i
reglulegu skólanámi eða með
stuðningi af fullorðinsfræðslu i
öðru formi. Að slikum sveigjan-
leika skólakerfis er nú unnið viða
i grannlöndum okkar, og eflaust
má margt læra af þeirri reynslu
sem þar er fengin.
Þær áætlanir, sem þegar hafa
verið gerðar um samræmt fjöl-
brautanám á nokkrum svæðum á
landinu, eru að áliti flutnings-
manna visir að mótun þess heild-
arskipulags náms á framhalds-
skólastigi sem hér um ræðir.
Að þvi ber að stefna, að allt
nám á framhaldsskólastigi sitji
við sama borð varðandi fjár-
mögnun hins opinbera, ekki siður
þær greinar er varða verkmennt-
un en bóknámið, enda er hefö-
bundin skipting i þá átt í senn ó-
raunsæ og úrelt.
Stjórnar-
frumvörp
og þing-
manna-
tillögur
Lögð hafa verið fram
nokkur stjórnarfrumvörp og
þingmannatillögur sem ekki
hefur verið gerð grein fyrir
hér i blaðinu. Endurflutt er
frumvarp til laga um sóknar-
gjöld sem ekki komst til
umræðu á siöasta þingi.
Meginbreytingin frá gildandi
lögum er fólgin i þvi að hætt er
að innheimta sóknargjaldið
sem nefskatt og i staðinn
verður það ákveðinn
hundraðshluti útsvara, yfir-
leitt 1%. Þó verður lágmarks-
gjald, 500 kr. á einstakling.
t frumvarpi um breytingu á
tekjustofnum sveitarfélaga er
ákvæði um að framiag jöfnun-
arsjóðs til sveitarfélaga verði
greitt mánaðarlega i stað
3svar á ári, og einnig er
samræmingarákvæði vegna
laga um Lánasjóð sveitar-
félaga, en hann fær nú 5% af
tekjum jöfnunarsjóðs.
Framlögð breyting á
umferðarlögum felur fyrst og
fremst i sér tvennt: Annars
vegarað hætt verði að umskrá
ökutæki vegna flutninga milli
lögsagnardæma og annist þá
bifreiðaeftirlitiö skráninguna
i stað lögreglustjóra. Þetta
hefur i för með sér fast
númerakerfi fyrir allt landið
og ökutæki haldi skráningar-
merkjum óbreyttum alla
endingartið sina. Ekki er
nauðsynlegt að skipta um
merki á öllum ökutækjum
samtimis. Hitt atriðið sem
frumvarpið geymir er um
vélsleða.þeir eiga nú að verða
skráningarskyldir og leyfi til
aksturs þeirra bundin við öku-
réttindi á einhver vélknúin
ökutæki af hefðbundnum gerð-
um.
Framsóknarþingmcnn
leggja fram tillögur til þings-
ályktunar: Jón Skaftason um
viðgerðar- og viðhaldsaðstöðu
flugvéla á Keflavikurflugvelli.
ölafur Þ. Þórðarson um
afnám oliusjóðs fiskiskipa og
sami maður um heilbrigðis-
þjónustu á Vestfjörðum, en
hann vill að lögbundið veröi aö
læknir hafi búsetu á
Suðureyri, Bildudal,
Reykhólum og i Árneshreppi.