Þjóðviljinn - 24.10.1975, Síða 10

10 SÍÐA — ÞJODVILJINN rosiuaagur oaioDer ia/a.
ERU KONUR AÐ HALDA I-

Þeir boröa nú sem betur
fer af diskum eins og ég
Það er ekki svo ýkja langt síðan ástæða þótti
til þess að leggja á það sérstaka áherslu a
kvennaárið væri ekki fyrst og f remst hátíðar-
æar kvenna, heldur ár baráttu og fræðslu um
málefni kvenna. Mörgum þótti sem kvennaár
Sameinuðu þjóðanna væri um of farið að líkj-
ast einskonar veislu, lítið væri gert annað en
að f lytja diplómatískar ræður og tala af inni-
haldslitlum f jálgleik um mikilvægi konunnar.
Víða hefur mikið ræst úr eftir því sem liðið
hefur á kvennaárið. Fræðslumál hafa verið
tekin fastari tökum, kannanir gerðar og sam-
staða kvenna efld. Efasemdarfullum spurn-
ingum um tilgang kvennaársins hefur þannig
veriðsvarað og enginn neitar því nú, að víðast
hvar um heiminn hefur kvennaárið haft
nokkra og þarf a hugarf arsbreytingu í för með
sér.
En þótt spurningum um tilgang kvennaásins
hafi fækkað eru hér á landi margir, sem
spyrja í nöldurtón um tilgang kvennaverk-
fallsins, sem stendur innan og utan flestra
heimila í allan dag. Karlmenn hafa margir átt
og á meðan verða karl-
mennirnir á heimilinu að
sjálfsögðu að þvoöðru
hvoru”— segir ein af við-
mælendum blaðsins hér
í opnunni
bágt með að kyngja þessari ,,uppivösðlusemi
og heimtufrekju" og engum dylst, að til eru
einnig þær konur, sem efast um tilgang eða
mikilvægi kvennaverkfalls í einn dag.
Til þess að forvitnast um taugar fólks til
verkfallsins voru nokkrir vinnustaðir heim-
sóttir og fólk tekið tali. Einkum var leitast við
að fá álit manna á hvað verkfallsdagurinn
þýddi, hvort hér væri um að ræða frídag
kvenna, hátíðisdag kvenna eða baráttudag.
Einnig var forvitnast um þátttöku í verkfall-
inu og það, hvort umræður um málefni kvenna
hefðu aukist á vinnustöðum undanf arið í kjöl-
far þeirra miklu skrifa í blöðum um þann
merka dag 24. október, sem nú er runninn upp.
I heildina var mikill hugur í mönnum — af
báðum kynjum. Allir litu á þennan föstudag
sem baráttudag kvenna og um leið baráttudag
láglaunahópa i þjóðfélaginu. Mönnum kom
saman um að verkfallið gerði annað og mun
meira en að sýna svart á hvítu þá þýðingu,
sem konur hafa í atvinnulífi þjóðarbúsins. 24.
október kæmi til með að þjappa konum sam-
an, styrkja þær í trúnni og efla þær i barátt-
unni. íslensk kvenréttindabarátta myndi lengi
búa að þeim áhuga, sem skapast hefði í kring-
um undirbúningsstarf og umtal um þetta alls-
herjarverkfall kenna, sem mun nálgast það að
vera algjört einsdæmi i mannkynssögunni.
Það hef ur alveg áreiðanlega sjaldan gerst, að
nær hver einasta kona í heilu þjóðfélagi leggi
niður vinnu á einum og saga deginum.
—gsp

Elísabet
Sveinsdóttir,
ræstingakona:
Verka-
lýösfélögin
hafa ekki
sinnt
fræðslu-
starfsemi
eins og
skyldi”
Elísabet Sveinsdóttir
ræstingarkona var sótt heim um
kvöldmatarleytið, þar sem ekki
tókst að finna ræstingarkonu á
vinnustaö. A meöan við
spjöiluðum saman i stofunni
heyrðist glamra i leirtauinu
frammi i eldhúsi og viti menn
...þegar kikt var i eldhúsiö var
aiit á fullri ferð, þrir fullhraustir
karlmenn í uppvaskinu eins og
það væri þeirra ævistarf.
Já, þaö er nú búið að kenna
þeim það, þessum piltum, að
borða af diskum eins og siðuðu
fólki sæmir. Það hefur óneitan-
lega i för með sér meiri uppþvott
en ella og fyrir það verða þeir að
gjalda eins og ég. Uppvotturinn
er ekkert einkamál mitt þótt ég
gegni húsmóðurhlutverki á
staðnum, — sagði Elisabet.
—24. október er upphafið að
frekari baráttu. Það er greinilegt
að kvennaverkfalliö ætlar að
takast vel. Konur hafa sýnt meiri
samstöðu en ég hef nokkru sinni
kynnst áður og óneitanlega er
gaman að taka þátt i jafn sam-
hentri baráttu og hér um ræðir.
Ágúst Sigurðsson,
verkstjóri Hampiðjunni:
„Sjáöu... nú hljóöa
þær í hverju horni
af því aö einhver
vél er biluð”
Það hefur lengi þurft að efla sam-
stöðu kvenna stórlega og þessi
fundur verður ómetanlegt lóð á
þá vogarskál.
—Það gefur augaleið að það er
ekki auðvelt að fá konur með
tvöfalt vinnuálag (heimili auk
fullrar vinnu) til þess aö sinna
félagsmálum og taka þátt i starfi
stéttarfélaga sinna. A ráðstefnu
ASI og BSRB i Munaðarnesi i
sumar, kom enda fram, að allar
þær 100 konur sem þar voru töldu
mestu erfiðleikana stafa af
tvöföldu vinnuálagi. Bæði
væri afar erfitt til lengdar að
leysa af hendi slikt verkefni auk
þess sem timi til félagsstarfa
væri enginn.
—Það er þvi óendanlega mikil-
vægt að verkalýðsfélögin sinni
fræðslustarfi vel. Vissulega er
erfitt um vik þegar konur geta
ógjarnan mætt á langa fundi eða
ráöstefnur en það má sinna upp-
lýsingastarfinu á annan hátt og
reyna þannig að fá sem flest fólk
til þess að fylgjast með. Mér
finnst óneitanlega að það hefði
má.tt sinna fræðslustarfi meira i
kringum kvennaverkfallið.
Verkalýösfélögin hefðu mátt taka
fyrr og betur við sér. Stærstu
verkakvennafélgin hafa þó veitt
fjárhagsstuðning til verkfallsins
og aðgerðanna i kringum það, en
að ööru leyti hefur þessu máli
ekki verið sinnt sem skyldi.
—Vissulega hefur þátttaka
kvenna i réttindabaráttunni
aukist. Breytingarnar eru þó
alltof hægfara, við erum enn
alltof aftarlega á merinni og stórt
átak þarf að gera til þess að
ástandið verði viðunandi.
—gsp
Agúst Sigurðsson verkstjóri I
Hampiðjunni var ekki yfir sig
hrifinn af verkfalli kvenna I dag.
— Mér finnst þetta einfaldlega
asnalegt, sagöi Agúst, — það hef-
, ur margoft komið i ljós að kven-
fólk vill njóta ákveðinna forrétt-
inda. Ég hef eins og aðrir heyrt
háværar kvennaraddir, sem
krefjast atvinnu á mörgum svið-
um, sem til þessa hafa verið i
verkahring karlmanna. En þær
stöður, sem konur virðast mest
sækjast eftir eru einkum alls kyns
vel launuö iykilhlutverk á skrif-
stofum og öðru þess háttar.
— Ég hef enn ekki heyrt i þeim
konum sem vilja fara til sjós og
þær, sem fara t.d. i malbikun eða
vegagerð eru sárafáar. Konur
vilja nefnilega fá að velja úr þeim
störfum sem unnin eru, henda frá
sér erfiðisvinnu en setjast i stað-
inn hópum saman i bankastjóra-
störf eða annað þess háttar.
— Ég get ekki að þvi gert að ég
skil þá atvinnurekendur afarvel,
sem auglýsa eingöngu eftir karl-
mönnum til vinnu. Hér i Hamp-
iðjunni er a.m.k. hægt að nota þá
fáu karlmenn sem eru vinnandi i
alla hluti en kvenfólkið, sem er i
miklum meirihluta hefur mun
þrengra verksvið. Sjáðu t.d.
núna, nú hef ég talað við þig i
kannski fimm minútur og þær eru
hljóðandi i hverju horni af þvi að
vél bilar éða kefli fer úr skoröum
— sagði Agúst og virtist hinn
ánægðast meö hið ómissandi hlut-
verk sitt!
— Nei, en svonai alvöru talað
finnst mér aö konur hér hafi ekki
astæöu til að kvarta. Viö erum
meö tvo stráka i venjulegri verk-
smiöjuvinnu og þeir fá greidd ná-
kvæmlega sömu laun og stúlkurn-
ar. Annars geturðu talað viö mér
eldri verkstjóra hérna i Hampiðj-
unni og spurt þá um álit þeirra á
kvenþjóöinni sem vinnukrafti.
Þeir eru nú ekkert yfir sig hrifnir
held ég. Kvarta undan slæmum
mætingum, „mánaðarfrium” og
öðru þess háttar. Núna er ég með
tuttugu stúlkur undir minni verk-
stjórn og óneitanlega er maður
ekki alltof ánægður með mæting-
una. Þófinnst mérverst hvað þær
láta sig oft hverfa fyrir fullt og
allt án þess að láta af sér vita.
Það er slæmur ávani hjá kven-
þjóðinni.
— Nei, ég hef ekkert heyrt þær
minnast á þetta kvennafri. Þær
vilja bara vera kvenfólk, láta
bjóða sér á bió og böll, njóta for-
réttinda sem þær hafa hafti gegn-
um aldirnar. Vissulega er kven-
fólk ómissandi vinnukraftur en
allt þetta tilstand þeirra er til
einskis. Hlutirnir breytast ekkert
þrátt fyrir einn verkfallsdag,
—hlutirnir þurfa heldur ekkert að
' breytast, kvenfólk er i heildina
hið ánægðasta með sitt hlutskipti
á margan hátt. Ákveðin störf, létt
störf, eru jú minna borguð en
önnur og einhverra hluta vegna
veljast konur mjög oft i þau. Þar
er við engan að sakast nema þær
sjálfar. — gsp
Jón Magnússon,
háskólanemi:
„Aukin
samstaöa
kvenna
kæmi í
kjölfar meiri
upplýsinga-
starfsemi”
— Að sjálfsögðu lít ég á þetta
sem baráttudag láglaunafólks
framar öllu öðru — sagöi Jón
Magnússon háskólanemi. —
Annars finnst mér aö þrátt fyrir
að fjölmiölar hafi sinnt kvcnna-
verkfallinu vel hafi ekki skapast
verulegt umtal manna á milli um
verkfallsdaginn sjálfan. Kannski
eru menn hér i skólanum cinfald-
lega of sammála um þessar að-
gerðir. A hinu er þó enginn vafi,
aö hugarfariö er að breytast,'
RÆTT VIÐ FÓLK Á VINNUSTOÐUM