Þjóðviljinn - 30.06.1976, Blaðsíða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 30. júni 1976
Ragnar J. Ragnarsson forstjóri Tékkneska bifreiOaumboOsins og Svanhvft Ingólfsdóttir sem keypti
fimmþúsundasta Skodann sem fyrirtækiö flytur inn. Sést gripurinn aö baki þeirra. (Mynd eik)
5 þús. Skodar seldir
A föstudaginn náöi Tékkneska
bifreiöaumboöiö þeim áfanga aö
afhenda f immþúsundasta
Skoda-bilinn sem fyrirtækiö selur
hér á landi. Sá sem bilinn fékk
er Svanhvit Ingólfsdóttir og gaf
umboöið henni hljómflutnings-
tæki og útvarp i hann.
Fyrstu bilarnir sem fluttir voru
inn frá tékknesku Skoda-verk-
smiöjunum komu til landsins áriö
1946 en þaö sama ár var Tékk-
neska_ bifreiöaumboöiö hf.
stofnað. Veröur þaö þvl þritugt á
þessu ári.
Jafnframt umboöinu hefur
fyrirtækiö rekiö umfangsmikla
þjónustustarfsemi viö skodaeig-
endur. Áriö 1968 hóf þaö rekstur
fyrstu þjónustustöövarinnar fyrir
þá,en fram til þess tlma haföi slik
þjónusta eingöngu veriö i höndum
sjálfstæöra aöila. Nú eru stööv-
arnar orönar 11 viösvegar um
land. Þá starfrækir fyrirtækiö
einnig ryövarnarstöö.
Tékknesku Skoda-verksmiöj-
urnar voru stofnaöar áriö 1894 og
eru þvi I hópi brautryðjenda á
sviöi evrópskrar bilaframleiöslu.
Nú framleiöa þær um 150 þús-
und bifreiöar árlega.
Forstjóri Tékkneska bifreiöa-
umboösins er Ragnar J. Ragn-
arsson.
—ÞH
Þannig lita sovéskir á endalok 3. þorskastriðsins
Þorskastríð eða s jáif-
stæðisbarátta
Þjóöviljinn birtir hér á eftir til fróöleiks grein eftirL
sovéskan blaðamann um lok þriðja þorskastríðsins.
Greinin er birt hér til fróðleiks íslenskum lesendum —
lítið eitt stytt.
eftir Vilyam
Pokhljobkin
„Þorskastriðiö” sem veriö
hefur að blossa upp og hjaöna
niöur til skiptis undanfarin ár,
viröist nú úr sögunni. Einskonar
vopnahlé hefur fylgt I kjölfar
samkomulagsins, sem undirritaö
var 1. júni 1976. Þetta vopnahlé
veröur I gildi þar til i desember
1976, en þá kemur i ljós hvort
bretar virða samkomulagiö
áfram og hætta aö veiöa i
islenskri landhelgi. íslendingar
hafa hótaö aö segja sig úr Nato ef
bretar viðurkenna ekki 200 mílna
mörkin. Á
Skoðanir manna á þorska-
striöinu eru mjög skiptar. Fyrir
islendinga er hér um aö ræöa
mesta viöburö islenskrar sögu
siðan 1944. öll atvik striösins og
úrslit þess eru allri þjóöinni
mikilvæg, hverjum einasta
islendingi.
Hvaö breta áhrærir, er þorska-
striöið aðeins litill, óþægilegur
þáttur i þeirri miklu flækju
óþægilegra atburða sem bretar
hafa rekist á siðan fólkið i
heiminum hætti aö viöurkenna of-
beldisaöferðir hins gamla heims-
veldis. Óþægilegt, en skiptir ekki
höfuðmáli. Bretar halda þessu
áfram, meira til að bjarga orðstír
sinum, en af efnahagslegum
ástæðum
Þeir sem utan deilunnar standa''
álita flestir að hér sé um aö ræöa
deilu milli tveggja rikja, sem
komi þeim einum viö og sé ekki
ýkja mikilvæg. Þessir aðilar eiga
erfitt meö aö sjá hvaö fyrrver-
andi „stjornenaur neims-
hafanna” hafa á móti einni
minnstu þjóö Evrópu. Jafnvel
þeir sem starfs sins vegna ættu aö
hafa meiri þekkingu á málinu en
almenningur — blaöamenn og
stjórnmálamenn, t.d. — -skilja
ekki alltaf eöli þess sem kaliaö er
„þorskastriö”, enda er nafngiftin
villandi. „Appelsinustriö”,
„Ferskjustrið”, „Fleskstriö” —
þetta eru nöfn á viöskipta-
striöum, sem blossa upp ööru
hverju i heimi hins frjálsa fram-
taks. „Þorskastrfðið” er lika
kennt við fæöutegund, en er hér
um að ræöa venjulegt viöskipta-
strlð? Viö skulum athuga málið.
Viöskiptastriö hefjast vénju-
lega þegar einhverri framleiöslu-
vöru viökomandi þjóöar er mis-
munaö iööru landi: innflutningur
á henni bannaöur, óréttlátir tollar
settirá hana eöa kaupendur sjálf-
ir hætta að kaupa hana. Ekkert
slikt hefur gerst i þorskastriöinu.
Islenskur þorskur, og reyndar
islenskur fiskur yfirleitt, er vin-
sæl vara á heimsmarkaöinum.
Breskir kaupendur hafa heldur
ekkert viö hann aö athuga, en
bretar eru eina þjóðin sem ekki
viöurkennir rétt Islendinga til aö
veiða úti fyrir ströndum sinum,
innan ákveöinna marka sem
islenska rikisstjórnin hefur sett.
Þótt máliö sé þvi mjög mikilvægt
fyrir islenskt efnahagslif og
islendingar séu að berjast fyrir
hráefnum sinum, stendur deilan
þó ekki aðeins um þorsk, heldur
speglar hún miklu fremur baráttu
smáþjóöar fyrir rétti sinum,
landamærum og sjálfstæöi gegn
yfirgangi stórveldis. Þetta er
kjarni málsins. Þessvegna er
„þorskastriöiö” i rauninni ekki
viöskiptastriö, heldur pólitiskt
striö. En ýmis atriöi þessa striös
eru þess eölis, aö þau breiöa yfir
hin raunverulega kjarna þess og
gera hann ósýnilegan.
1 fyrsta lagi er þaö nafngiftin
„þorskastrlö”, en hún er mjög
villandi, einsog áöur var sagt. í
ööru lagi ruglast margir i riminu
vegna þess aö hér er um vina-
þjóöir að ræöa, „vopnabræður”,
sem tilheyra sömu samtökum:
NATO. A yfirboröinu eiga þær i
„deilum”, ekki striöi. Enn eitt
atriði er, aö i þetta strið vantar
hermenn og enginn hefur verið
drepinn.
Það er rétt, aö „þorskastriöiö”
er friðsamlegasta striö sem háö
hefur veriö til þessa, en engu að
siöur er þaö pólitiskt striö, raun-
verulegt striö. Hvaö snertir her-
mennina, skal bent á aö islend-
ingar hafa engan her. Þeir nota
samt til hins ýtrasta þann litla
varnarstyrk sem þeir hafa yfir að
ráða. Bretar hafa sent herskip sin
á vettvang til verndar togurum
sinum. Þvl má segja aö hermenn
hafi tekiö þátt i stríöinu, þótt þeir
hafi ef tii vill ekki láttö mikið að
sér kveöa sem slikir.
Enn eitt atriöi er til sönnunar
þvi, að þorskastriöiö hafi veriö
raunverulegt striö. Allir vita, aö
striö er áframhald á stjórnmála-
stefnu; þegar striö brýst út er
aöeins veriö aö breyta um
aöferöir viö aö boöa þessa stefnu.
Stefna breta i garð islendinga á
Framhald á bls. 14.
Gagnfræða-
skólanum á
Akureyri
sagt upp
Gagnfræðaskólanum á
Akureyri var slitiö 31. mai.
Nemendur voru I vetur 618 og
skiptust þeir i 5 bekki og 26
bekkjardeildir. Kennarar
voru 43, auk forfallakennara,
35 fastakennarar og 8 stunda-
kennarar.
Gagnfræöaprófi luku 97
nemendur; þar af fékk 21
menntaskólaréttindi, 16 fram-
haldsdeildarréttindi og 12 aö
auki endurtökurétt.
Undir landspróf miöskóla,
sem nú var þreytt i siöasta
sinn, gengu 117; þar af fengu
83 menntaskólaréttindi. 14
framhaldsréttindi, og 12 aö
auki endurtökuréUindi.
Skólastjóri, Sverrir Páls-
son, þakkaöi gjafir og góöan
hug, ávarpaði brautskráöa
nemendur og sleit skólanum.
Baráttumál á
Stórstúkuþingi
Meöal mála sem Stórstúkuþing
ræöir nú eru eftirtalin:
Nýtt afgreiðslufyrir-
komulag áfengis
Afengislaganefnd Stórstúkunn-
ar skorar á Alþingi i tillögu sinni
aö samþykkja tillögu nefndar
sem skipuð var til aö gera úttekt á
stööu áfengismála, en nefndin
lagöi til aö sérstök sklrteini þurfi
til áfengiskaupa.
Stórstúkuþing leggur áherslu á
aö samþykkt verði að öll áfengis-
kaup skuli skráö á nafn. Þá telur
þingiö áfengiskaupaskirteini ekki
heppilega Iausn, heldur útfylli
viöskiptavinir sjálfir afgreiöslu-
seöil og sýni nafnskirteini.
Aukning á ölvun
við akstur
Stórstúkuþing ræöir nú I dag
um viöurlög viö ölvun viö akstur
en i tillögu þar aö lútandi írá
áfengislaganefnd segir aö viöur-
lög viö ölvun viö akstur séu ekki I
samræmi viö þaö glæpsamlega
athæfi, sem slikur verknaöur er.
Beinir þingiö þvl til stjórnvalda
aö viöurlög veröi hert verulega.
Er á þaö bent aö meö auknu eft-
irliti siöustu mánuöi I þessum
málum hafi komiö I ljós aö mjög
mikil aukning er á brotum I þessu
sambandi.
Vafasamt fordœmi
Þjóðleikhússins
i vinveitingum
A Stórstúkuþingi sem stendur
yfir nú fram yfir helgna hefur
m.a. veriö rætt um það aö áfeng-
islögum sé ekki framfylgt i ýms-
um greinum sem skyldi. Nærtæk-
asta dæmiö sem bent er á eru vin-
veitingar i Þjóðleikhúsinu.en þar
er á'almennum sýningum opinn
bar, en börn og unglingar eru oft i
meirihluta á þessum sömu sýn-
ingum. Telja Stórstúkumenn aö
Þjóöleikhúsiö sýni þarna vafa-
samt fordæmi um leiö og þaö.
gangi i berhögg viö áfengislög.
Einnig bendir Stórstúkuþing á
þaö I fréttatilkynningu aö sama
sé aö segja um vlnveitingar fé-
lagasamtaka I ágóðaskyni.
Vinveitingaeftirlitið:
2 i stað 20?
Afengislaganefnd Stórstúku-
þings lagöi fram tillögu á þingi
góötemplara I gær þar sem þvl er
beint til dómsmálaráðherra aö
e f t i r 1 i t s m ö n n u m meö
vínveitingahúsum verði fjölgaö i
réttu hlutfalli viö þá fjölgun vin-
veitingahúsa sem oröiö hefur frá
þvi áfengislög voru sett 1954.
Síöan þá hafa eftirlitsmenn I
Reykjavik veriö tveir, en miöaö
viö fjölgun þessara staöa ættu
þeir aö vera 15-20. Stööunum
hefur stórlega fjölgað, en eftir-
litiö hefur veriö óbreytt i 22 ár.
Vilja stöðva
bruggtœkjasölu
A Stórstúkuþingi sem stendur
yfir i Templarahöllinni var á
föstudag rætt um áskorun til viö-
skiptaráöherra um aö fella niöur
heimild til innflutnings á öl-
geröarefni og bruggtækjum sem
beinllnis eru framleidd með gerö
sterks öls i huga.
Leiðtogafundur
auðvaldsins
San Juan 28/6 reuter — Nú stend-
ur yfir fundur leiðtoga sjö helstu
iönrikja heims I San Juan, höfuö-
borg Puerto Rico. Herma fregnir
aö leiötogarnir skiptist I tvær
fylkingar eftir þvl hvernig efna-
hagsástandiö er I löndum þeirra.
Leiötogar Bandarikjanna,
Japans og Vestur-Þýskalands
vilja tryggja þann uppgang sem
þessi ríki búa viö meö þvl aö fara
hægt i sakirnar og hamla gegn of
hraöri þenslu til aö halda verö-
bólgunni I skefjum.
A hinn bóginn eru leiötogar
Italíu og Bretlands sem vilja
hleypa nýju blóöi I efnahagsllf sitt
til að draga úr miklu atvinnuleysi
og veröbólgu. Eru þeir andvigir
þeirri varkárni sem hinir vilja
sýna.
Ford forseti Bandarikjanna
vandaöi um viö breta og ítali i dag
og sagöi þeim aö ofvöxtur I út-
gjöldum til félagsmála heföi
valdiö mestu um þá miklu verð-
bólgu sem olli efnahagskreppunni
I fyrra og hitteðfyrra.