Þjóðviljinn - 11.01.1977, Blaðsíða 1

UOmiUINN
Þriðjudagur 11. janúar 1977 —42. árg. —7. tbl.
V 'iíJNI
Bo Carpelan hlaut
bókmenntaverð- 1? aPsjp
laun Norður-
landaráðs 'vvJMHfe'
Sjá baksíðu
ReisirJVorsk-Hy dro”
við Dyrhóla
Slík áform lögð fyrir
sveitarstjórnir eystra
á laugardaginn var
Þau tiöindi geröust austur i
Mýrdal nú um helgina, að þar var
á laugardag kallaður saman
fundur hreppsnefndarmanna í
tveimur hreppum, Hvamms-
hreppi og Dyrhólahreppi, og einn-
ig var boðið til fundarins oddvit-
um annarra hreppa í Vestur-
Skaftafellssýslu.
Fundurinn var haldinn i Vik i
Mýrdal og var fundarefnið að
ræða áform um byggingu stórrar
álverksmiðju þar i Mýrdalnum og
hafnargerö við Dyrhólaey f þvi
sambandi.
Mættur var á fundinum Svein-
björn Jónsson, sem lengi rak
Ofnasmiðjuna i Reykjavik.
Sveinbjörn Jónsson skýrði sveit-
arstj.mönnunum skaftfellsku
frá þvi, að hann hafi að undan-
förnu átt ýtarlegar viðræður við
forráðamenn Norsk-Hydro i Nor-
egi, auðfélagsins, sem áður hefur
sóst eftir að fá að reisa álver við
Eyjafjörð.
Kvaðst Sveinbjörn hafa kynnt
Gunnar Thoroddsen viður-
kenndi i sjónvarpsþætti á föstu-
dagskvöld að rikisstjórnin gerir
ráð fyrir stækkun álversins i
Straumsvik sem næsta áfanga i
stóriðjumálum. Er þar um að
ræða 3ja áfanga álversins sem
tæki til sin um 80 megavött eða
liðlega helming afisins frá
Hrauneyjafossi. Með þessum orð-
um ráðherrans fæst loks skýring
á þvi til hvers rikisstjórnin hyggst
nota Hrauneyjafossvirkjun sem á
ráðamönnum Norsk-Hydro allar
fyrirliggjandi teikningar og
skipulagsuppdrætti i sambandi
við hafnargerð við Dyrhólaey, og
skýrði Sveinbjörn frá þvi, að nið-
urstaðan af viðræðum sinum við
Norsk-Hydro væri sú, að forráða-
menn auðfélagsins hefðu nú mjög
mikinn áhuga fyrir þvi að reisa
álver i tengslum við hafnargerð
við Dyrhólaey.
I þessu sambandi talaði Svein-
björn, sendimaður Norsk-Hydro,
um verksmiðju er veitti 500
manns atvinnu, það er af álika
stærð og álverið i Straumsvik.
aö framleiða um 140 megavött
samkvæmt þeim áætlunum sem
nú eru á döfinni.
Eins og Þjóðviljinn hefur bent á
er gert ráð fyrir að núverandi raf-
orkuframleiðsla landsmanna að
viðbættri Kröflu og Sigölduvirkj-
un dugi til þess að fullnægja okk-
ar orkuþörf fram til 1981-1983.
Hefur verið bent á hér i blaðinu að
samkvæmt þörf landsmanna
sjálfra sé ekki markaöur fyrir
orkuna frá Hrauneyjafossvirkjun
Þá fullyrti Sveinbjörn, að
Norsk-Hydro væri reiðubúið að
annast byggingu hafnar á þessum
stað, ef heimild fengist til bygg-
ingar álverksmiðju þar, og væru
norðmennirnir til viðtals um að
eiga jafnvel sjálfir hluta i slikri
höfn, eða a.m.k. sjá um fjár-
magnshliðina varðandi byggingu
liafnar.
Rétt er að minna á, að þessar
ráðagerðir um álver i Mýrdaln-
um koma nú fram einmitt á þeim
tima, er sýnt má kalla, að eyfirð-
ingar hafni sliku erlendu auðfyr-
irtæki i sinni heimabyggð.
1981, en þá er gert ráð fyrir þvi að
virkjunin komi i notkun Nú hefur
Gunnar Thoroddsen loks viður-
kennt að ætlunin sé að nota rif-
lega helming orkunnar frá
Hrauneyjafossvirkjun til þess að
reka 'stærra álver, eða þriðja á-
fanga álversins, sem rætt hefur
verið um. Mun iðnaðarráðhera
halda áfram viðræðum við auð-
hringinn svissneska i næsta mán-
uði eins og áður hefur komið fram
hér i Þjóðviljanum.
A fundinum i Vik var kosin
sendinefnd til að ganga á fund
Jóhannesar Nordal, formanns
Viðræðunefndar um orkufrekan
iðnað og stendur til að sá fundur
verði haldinn á morgun.
Fleiri fundir eru nú fyrirhug-
aðir með sveitarstjórnarmönnum
á Suðurlandi vegna áforma um
álverksmiðju við Suðurströndina.
Hér er rétt að minna á, að
Sveinbjörn sá Jónsson, sem kom
á fundinn i Vik á laugardag, sem
‘'sérlegur sendimaður auðfélags-
ins Norsk-Hydro, hann er sami
maður og fyrir svo sem 20 árum
vakti á sér athygli, sem umboðs-
maður alþjóðlegrar siðvæðingar-
hreyfingar hér á íslandi — „Mor-
al Rearmament”, og gekkst þá
sem slikur fyrir flutningi fjölda
islendinga vestur til Bandarikj-
anna i siðvæðingarskyni á vegum
þessarar.hreyfingar!!
Segja má að vel fari á þvi, að
slikur maður gangi nú fram fyrir
skjöldu hér i erindrekstri á veg-
um erlendra auðfélaga.
Aætluö aflþörf álversins nú er
um 140 megavött en orkuþörfin
allt að 1250 gigavattstundir á ári.
Alþingi samþykkti sl. vor stækk-
un álversins þannig að þar er gert
ráð fyrir 20 megavöttum i viðbót
eða um 180 gigavattstundum á
ári. 1 þeim þriðja áfanga sem
Gunnar Thoroddsen talar nú um
og stóriðjunefnd virðist gera ráð
fyrir er hins vegar búist við 80
megavatta afli en 700 gigavatt-
stunda orku á ári. Með þessari
siðari viðbót væri gert ráð fyrir
alls 240 megavatta afli til álvers-
ins 2130 gigavattstundum á ári.
Til samanburðar skal þess get-
ið að heildarafl vatnsaflsvirkjana
og jarðvarma- nam um 392 mega-
vöttum árið 1975, en við það bæt-
ast siðar Krafla (70 MW), Sigalda
(150 MW) og Hrauneyjafoss (140
MW) Alls yrði ástimplað afl inn-
lendra orkuvera þvi um 752 MW.
Þar af færu — skv. áætlun rikis-
stjórnarinnar um stækkun ál-
versins i tveimur áföngum — 240
M W til álverksmiðjunnar i
Straumsvik. Orkunotkun til stór-
iðnaðar yrði skv. opinberum upp-
lýsingum sem hér segir:
Alverksmiðjan I, II og III: um
2100 gigavattstundir.
Kisiijárnverksmiöjan: um 550
gigavattstundir
Alls til stóriðju 2.650 gigavatt-
stundir.
Til samanburðar skal þess get-
ið að heildarorkunotkun lands-
manna sjálfra nam um 1.140
gigavattstundum á árinu 1975.
Sveinbjörn Jónsson
er
vinur
norð-
manna”
— en ekki fulltrúi
Norsk Hydro, segir
Sveinbjörn Jónsson
,,£g kom ekki með neitt
tilboð frá neinum. Það er
allsekki rétt að ég sé fulltrúi
Norsk hydro eða nokkurra
annarra. og hef ekkert við
þá rætt.”
Þetta sagði Sveinbjörn
Jónsson, þegar frétt Þjóð-
viljans var borin undir hann i
gær.
,,Ég var þarna á ferö
ásamt Unnari Stefánssyni,
ritstjóra sveitarstjórnartið-
inda, og Guðmundi Gunnars-
syni, verkfræðingi, og við
ræddum við hreppsnefndar-
mennina. Ég er vinur norð-
manna og sagði það á fund-
inum að mér litist vel á það
ef Norsk hydro hefði áhuga á
suðurströndinni.
A fundinum fannst mér al-
mennt uppi, að hart væri að
heimamenn nytu ekki góðs
af þeirri virkjun, sem búið er
að ákveða að ráðast i við
Hrauneyjarfossa. Og úr þvi
að eyfirðingar virðast búnir
að hafna álveri væri athug-
andi hvort hægt væri að
narra Norsk hydro til
þeirra.” —ekh.
Leikfélagið
áttrætt
1 dag er Leikfélag Reykja-
vikur 80 ára. 1 tilefni af af-
mælinu var þessi merka
menningarstofnun heimsótt
og segir frá þvi i opnu blaðs-
ins i dag. Hér sjást þau Karl
Guðmundsson i leikbúningi
úr Makbeð og Vigdis Finn-
bogadóttir rýna i handrit
(Ljósm.: GFr)
Umboðsdómarinn um handtökurannsókninai
Beinist að því að
sanna sekt Hauks
Að sögn Steingrlms Gauts
Kristjánssonar, umboðsdómara
i handtökumáii bilstjóra Guð-
bjarts Páissonar, er enn ekki
séð fyrir endann á þeirri rann-
sókn, en nú beindist öll athyglin
aö Hauki Guðmundssyni rann-
sóknarlögreglumanni, sem sek-
um aðila i málinu. Sagði Stein-
grímur að Hauki hefði verið til-
kynnt þessi stefna rannsóknar-
innar.
Haukur Guömundsson sagði i
viðtali vð Þjóðv. i gær að hann
hefði raunar i gegnum alla
rannsóknina litið á sig sem
grunaðan og þvi ævinlega haft
réttarstöðu sakaðs manns.
Haukur hefur nú fengið sér lög-
mann, en framan af, og alveg
fram að sakbendingunni,
annaöist hann sin mál einn.
Steingrimur Gautur sagði að
tekið hefði verið til við vitna-
leiðslur að nýju skömmu fyrir
helgi, eftir að rannsóknarlög-
reglan skilaði gögnum sinum.
Steingrimur sagði að i fram-
haldi lögreglurannsóknarinnar
hefðu ný vitni verið kölluð fyrir
dóm og hefðu nú verið yfirheyrð
samtals 26 vitni i málinu.
Eins og komið hefur fram i
fréttum hefur Haukur verið
sviptur helming launa sinna,
aðeins hálfum mánuði eftir að
hann var leystur frá störfum á
meðan rannsókn málsins stend-
ur yfir. Mun þessi meðferð á
starfsmanni rikisins næsta fátið
og jafnvel einsdæmi.
—gsp
| Gunnar Thoroddsen viðurkennir í sjónvarpsþœtti:__
Þegar gert ráð fyrir
3. áfanga álversins
í Straumsvík sem tœki 80 megavött af framleiðslu Hrauneyjafossvirkjunar