AvangnâmioK - 01.06.1945, Page 3

AVANGNÅMIOK’
51

nr. 6
neK sårugdlingnigdlo aulisarneK oKautigineKartale-
rérsimåput. Landnamsbogime (nunasiartorneK piv-
dlugo atuagaK) agdlagsimavoK kangerdluit aulisagar-
pagssuarnik ulivkårtut, kfiit eKalungnik kinertuinau-
ssut, puissitdle tingmissatdlo inungnik ersigissaKå-
ngitsutdlunit uvfa Norgime taimåingikaluardlutik.
tåssame ukiut 1000 Kångerdlugit Islandip sine-
riaine aulisarneK ingerdlåneKarsimavoK, ukiuvdlume
1000-ip erKånile oKautigineKarérsimavoK aulisagka-
nik panertunik Islandimiut nunanut avdlanut niomu-
teKartartut. ukiune akugdlerne Islandime aulisarneK
kinguariartorsimavoK amame infitigssarsiutit avdlat.
ukiut 19—17 untritigdlit ingerdlanerine Hol-
landimiut (pukitsormiut) tuluitdlo Islandip sineriaine
aulisartarsimaKaut, nunale takornartanut matusima-
vok, inue pitsuput, nalussuvdlutik nangminérsinau-
natik taimåitumigdlo takornartanit ilikagaKarsimana-
tik. ukiut 19 untritigdlit nåjartornerat tikitdlugo Is-
landimiut umiatsiåmit umiaussamitdlunit aulisautåi-
narmik aulisartartuput nunavdlo sineralånguåinåne
taimailiortardlutik angutip KanoK sivisutigissumik
ipugsinaunera kigdleKartaningmat.
tåssa måne Grønlandime mana aulisartarnerup
pissusia taimane atornerusimavåt, iluanårdlutigdle
Islandimiut mana tamåna atorungnaingajagdluinarsi-
malerérpåt. 1900 sujornatigut tuluit Norgemiutdlo Is-
landip erKåne aulisartartupilorujugssflput. taimanikut
Islandimiut Kåumarsagaunikut, ingminut ilisimårini-
kut aungnertusårissarnermikutdlo sujumukalerérsimå-
put, taimanilo sukanerussumik ilikagaKariartulerput.
tåssauko tåuko inuiaKatigit mardluit pingårdlutik tai-
mailiorniångikaluardlutik Islandimiut aulisarnermik
iliniartikait. sivitsoriångitsordlume Islandip sineriai-
nit pérsitaungajarérput tamåna Islandimiut nangmi-
neK kisermåukumangmåssuk. Islandimiut aulisarne-
rat tamatumalo sujumukartitaunera Islandime pig-
ssaKariartornerup agdliartornerata tungavigå 1900—
1920-mut pissutsitigut takuneKarsinaussoK tamatuma-
lume ajornarungnaersipå 1918-me Island nalunaer-
mat nålagauvfiulerdlune ingminut atatitoK.
Islandip erKåne imat aulisagarpagssuaKarput tai-
matut sordlo sume tamåne sarfap kiagtup nigdler-
tuvdlo ingmingnut nåpitdlutik namagtumik itissusi-
lingme akulerigfine ardlaligpagssuarne pissartut na-
lungikivut.
aulisagkat åssiglngitsut amerdlavatdlårtorssQngi-
kaluarput, kisiåne åssigit ilait amerdlasorujugssuå-
kfltårtarput. aulisagkat pingårnerussut najfltut ukQput:
sårugdllt, angmagssagssuit (sild), sulugpågkat, Kér-
Kat, natårnat, kullerit nakiinatdlo (Kernalugtut aug-
palugtunik milakulårtut). ukiut Kavsinguit sujornati-
gut natårnat kulleritdlø nunanut avdlanut niorKutauv-
dluartorssuput, manale KaKutigfileKaut Kularnångitsu-
mik piniapilungneKarnermit. sårugdlltdle angmag-
ssagssuitdlo amerdlanerujugssuput OKautigineKar-
sinauvdlutigdlo Islandime aulisarnermut tungaviune-
rardlugit. sårugdllt, narKane aulisagaussut, Februåri-
mit Aprilimut eKimåtorssuångortarput Islandip ku-
jatåta kujatåtalo kitåtungåta sineriaine erninialerå-
ngamik. tamatuma kingorna nuna kitautdlugo avang-
narKutdlugulo ingerdlålersarput. sårugdlérKat ama
tamaunarKutarput, autdlamautåne malingnigdlutik ki-
salo sarfap kiagtup (Irmingerstrømimik taineKartup)
avalerKuisa ilanit sarfåuneKardlutik. Islandip avang-
nåta kangiatalo sineriaine ama sårugdligpagssuaKar-
tarpoK — pingårtumik aussautitdlugo — kisiåne tåssa
nerissagssamingnik malingnigtut angmagssangnik
angmagssagssuarnigdlo imalunit agssagissanik, er-
nivigssarsiornatigdle. taimånak nalautsortuinarmik
eKiinåtorssuit ardlaligssuarnik milliuneKarsorineKar-
tarput. sårugdlik atauseK 10 millifinit anguvdlugit
suangnik ernissarpoK, taimåitumik nungukiartornig-
ssåt ernumanarpatdlångilaK, nauk suait sårugdlérKat-
dlo akerarpagssuaKaraluartut. sårugdlitdlunlme ikili-
artornere malungnångitdlat, nauk sårugdllt ernior-
torpagssuit amerdlavdluinartorssuit ukiune Kulikfltår-
tune kingugdlerne pissarineKartaraluartut.
Julimlt Septemberip tungånut nunap avangnåta
kitåtungånut avangnåtalo sineriainut angmagssag-
ssuit erniartordlutik nagdliusimalersarput. amerdla-
sflpilorujugssflssardlutik imap Kånguatigut ilanilunit
Kåvata atinguatigut sinerissap tungånut erniorfigssa-
mingnut ingerdlaortarput. tulagdlutik ernilerångamik
suatik eKfitinut Kuajautinutdlo nipititerdlugit erni-
ssarput pungaritdlarångamigdlo tamanut siåmartiler-
sarput sineriagdlo Kimagtilerdlugo. kisiåne akugtu-
ngitsumik angmagssagssuit tamåko imap Kånguati-
gut kinguarKanik Norgemiut „rødaate“nik taissagåi-
nik malingnigdlutik Kagfagsimassartorssuput, amer-
dlanertigutdle taimailissarput erniartordlutik inger-
dlaornermingne. aussamlnaK angmagssagssuit Kag-
fagsimårajugtarput Kagssutinigdlo piniarneKarsinau-
ssardlutik.
sårugdllt angmagssagssuitdlo ernivisa nalåine
aitsåt aulisagkatigut tamåkunatigut akigssarsivdluar-
nartarpoK. aulisagkanut piniutit åssigingitsflssarput
ukiup KanoK ilineranut aulisarfiup sumissusianut au-
lisagkatdlo sfissusinut nalerKutdtineKartaramik.