Þjóðviljinn - 03.05.1990, Blaðsíða 11

VIÐHORF
Klám og mitt
eigið fjallavelsæmi
Veturliði Guðnason skrifar
Þannig er að ég les sjaldan blöð
og horfi lítið á sjónvarp vegna
þess að ég er haldinn þeirri áráttu
að lesa og hlusta og horfa í alvöru
þegar ég les, horfi eða hlusta því
varla væri þetta efni komið í fjöl-
miðla ef það ætti ekki erindi til
fjöldans, svo sem grein um bann
við lausagangi búfjár, hvort
Hverfisgatan sé umferðarþrö-
skuldur eða hvað hafi gerst í af-
mæli tengdamóður Dons John-
son.
Þetta eru áreiðanlega allt merk
mál þótt misjöfn séu og áreiðan-
lega ekki einkamál eins né neins
heldur hljóta þau að eiga fullt er-
indi inn á síður DV í dag.
Ég leyfi mér samt að láta sem
þessi og fjölmörg önnur málefni,
sem viðruð eru í fjölmiðlum,
komi mér ekkert við því ég hef
auðvitað nóg á minni könnu.
Öðru hvoru gagntekur mig þó
sektarkennd yfir þessu skeyting-
arleysi mínu því maður á nú að
heita borgari í þessu þjóðfélagi
með tilheyrandi réttindi og
skyldur og þar með er manni
beinlínis siðferðilega skylt að
„fylgjast með". Þjóðverjar kenn-
du mér það af biturri reynslu að
það er rangt að stinga höfðinu í
sandinn eins og strútur eins og
þeir gerðu þegar embættismenn
komu að sækja gyðingana.
Sektarkenndina slævi ég þá yf-
irleitt með því að telja mér trú um
að í þessu litla þjóðfélagi sé slík
ofgnótt fjölmiðla að hér geti eng-
in mjög vond mál komið upp án
þess að einhver taki eftir þeim og
veki athygli annarra á þeim og
treysti þar ekki síst á DV, vegna
þess að blaði sem telur afmælis-
veislu tengdamóður Dons John-
son ekki einkamál þeirrar fjöl-
skyldu heldur fréttaefni getur
varla verið nokkuð mannegt
óviðkomandi.
Þess vegna varð ég svo hissa
þegar ég sá að ritstjóri einmitt
þessa blaðs, Ellert B. Schram,
telur öfuggahátt samkynhneigðra
vera þeirra einkamál sem af vel-
sæmisástæðum eigi ekki erindi
inn á síður blaðsins.
Veit maðurinn ekki að þessi
öfuguggaháttur er snar þáttur í
lífi 10 prósenta af þjóðinni, sem
sagt um 25 þúsund manns, og að
helmingurinn af þeim heldur fast
við öfuggaháttinn alla sína ævi -
ef treysta má upplýsingum Kins-
eys og landlæknisembættisins?
Veit hann ekki að hér á landi
eru eftir naumustu áætlunum að
minnsta kosti 100 manns með
smitandi kynsjúkdóm sem heitir
alnæmi, án þess að þeir viti af því,
og að stór hluti þeirra er einmitt
fólk sem er að fikta við þennan
öfuguggahátt án þess að geta
ákveðið sig hvort þeir eigi að
halda sig við hann?
(Til skýringar skal þess getið
að hér á landi hafa 53 einstak-
lingar greinst með alnæmissmit
og þeir komu allflestir fyrst til
greiningar þegar þeir voru orðnir
veikir. Alnæmissmit hefur hins-
vegar oft væg eða engin einkenni
og því geta menn verið smitaðir
og smitandi án þess að vita af því
nema þeir fari í mótefnamælingu.
Hér smitaðist alnæmi fyrst aðal-
lega við kynmök karla og margir
veigra sér við að fara í mótefna-
mælingu af ótta við að verða
bendlaðir við öfuguggahátt.
Fyrst var talið að reikna mætti
með 10 smituðum fyrir hvern
greindan einstakling en nú telja
læknar það óþarfa svartsýni. -
Eina vörnin gegn alnæmi er „ör-
uggt kynlíf“, notkun smokks
o.s.frv., sem þykir sjálfsagður
hlutur meðal þeirra sem hafa gert
upp við sig hvoru kyninu þeir vilji
sofa hjá en vill gleymast hjá karl-
mönnum sem telja það hvort eð
er jafngilda sjálfsmorði að sofa
hjá strák, þótt þá langi til þess og
geri það á fylliríum.)
Mér þótti þessi fullyrðing rit-
stjórans, að þetta væri einkamál,
bera vitni um svo afbrigðilega
blaðamennsku að ég lagði það á
mig að pæla dálítið í málefninu
sem hún spratt af. Nú hef ég að
sjálfsögðu frétt af herferð kvenna
gegn klámi en reyndi í lengstu lög
að leiða hana algjörlega hjá mér-
af áðurgreindu skeytingarleysi -
enda hélt ég að klám væri bannað
með lögum á íslandi og það þyrfti
því enga herferð gegn því, það
ætti að nægja að ná í næsta lög-
regluþjón.
Nú veit ég auðvitað að málið er
ekki svona einfalt. Eftir því sem
ég fæ best séð hafa skeleggar og
vel menntaðar konur stofnað
samtök til að berjast gegn menn-
ingarafurðum sem talin eru „tæki
til að halda konum niðri í feðra-
veldisþjóðfélagi" - eða svo segir
Jóna Ingibjörg Jónsdóttir kyn-
fræðingur í Pressunni 11. janúar.
„Konur gegn klámi“ færa
greinargóð rök fyrir því að slíkur
iðnaður sé mjög tengdur kúgun
og andlegu og líkamlegu ofbeldi í
garð kvenna og vilja berjast gegn
slíku með því að „efna til umræðu
um klám og boðskap þess“.
Ég vona að þetta sé rétt skilið
hjá mér. Þær eru ekki að berjast á
móti fræðslu um kynlíf, sjálfræði í
kynferðismálum og umfjöllun
um erótík í máli og myndum
heldur gegn því að karlar beiti
konur valdi til að fá þær til að gera
það sem þeim er ekki eiginlegt -
þ.e. fara eftir dæmigerðu atferl-
ismynstri karla í kynlífi. Alla
tjáningu slíks í máli og myndum
nefna þær klám og setja þannig
jöfnunarmerki: klám = ofbeldi.
(Talið er að almennt séu karlar
fljótari til í kynmök án nokkurra
annarra tengsla eða skuldbind-
inga en meðal kvenna sé kynlíf
ævinlega hluti af stærri heild.
Þessi almenna meginregla kemur
heim og saman við það að vændi
felst aðallega í því að karlar kaupi
konur til skyndimaka; nokkuð er
um að karlar kaupi slíka þjónustu
annarra karla en sýnu fátíðara
mun vera að konur kaupi sér
karla og svo til óþekkt að konur
kaupi sér konur til skyndikynna.
Þessi munur á atferlismynstrum
kynjannna er talinn eðlislægur;
þótt konur hefðu peningavaldið
myndu þær ekki setja upp hóru-
hús með körlum.)
Frá þessum sjónarhóli eru öll
klámverk, sem konur koma fyrir
í, ofbeldisverk, hversu „venju-
leg“ sem þau eru, og sé beitt of-
beldi í þeim er það viðbót en eng-
inn eðlismunur. Þess vegna á að
banna öll slík verk, sérstaklega
myndbönd af því að þau eru að-
gengilegust.
„Konur gegn klámi“ eru ekki
að berjast gegn ímyndaðri af-
brigðilegri kynhneigð til að horfa
á klámmyndir heldur gegn raun-
verulegri hneigð karla til að neyta
aflsmunar; hellisbúinn með kylf-
una lifir enn í litla heila allra karl-
manna en ofbeldið kemur fram á
annan hátt, ekki eingöngu í klám-
myndum heldur kannski skýrast í
að vilja ekki hlusta á konur og að
minnsta kosti reyna að skilja þær.
Þar er ritstjóri DV ekki undan-
skilinn.
Reyndar varast „Konur gegn
klámi“ beinlínis að hætta sér út á
þá hálu braut að dæma eitt af-
brigðilegt og annað ekki. Þær
treysta sér ekki einu sinni til að
segja berum orðum að samkyn-
hneigð sé ekki afbrigðileg kyn-
hneigð og öfuguggaháttur heldur
nefna homma og lesbíur „minni-
hlutahóp sem á í vök að verjast“
(sem einnig mætti segja um
brennuvarga og barnanauðgara
því víst eru þeir í minnhluta og
miður vel staddir) og „meðsystur
og bræður“ (sem endurómar af-
stöðu Þjóðkirkjunnar: Við erum
allir syndarar).
Þannig má gera því skóna að
„Konur gegn klámi“ myndu ekki
telja það í sínum verkahring að
amast við klámi með körlum ein-
um framleiddu handa körlum,
sem sagt hommum; þar fylgja
karlar sínu eigin atferlismynstri,
engin kona er niðurlægð og móð-
ir náttúra hefur séð fyrir því að
það er auðséð á augabragði hvort
karlarnir í klámmyndinni hafa
verið kúgaðir til leiks; hafi ekki
allir fulla reisn er myndin óseljan-
leg. Líklega hefðu „Konur gegn
klámi“ nákvæmlega ekkert um
slíkar myndir að segja.
Ráðgjafar um „öruggtt kynlíf“
samkynhneigðra karla gætu
jafnvel mælt með hommaklám-
myndum því eins og breska heil-
brigðisfræðslan (Health Educati-
on Authority) auglýsir: „Áður
var sjálfsfróun talin óholl, nú gæti
hún bjargað lífi þínu.“
Veturliði Guðnason er þýðandi hjá
RÚV.
.. hellisbúinn með kylfuna lifir enn ílitla
heila allra karlmanna en ofbeldið kemurfram
á annan hátt, ekki eingöngu í klámmyndum,
heldur kannski skýrast í að vilja ekki hlusta á
konur og að minnsta kosti reyna að skilja þœr.
Par er ritstjóri DV ekki undanskilinn“
í DAG
þlÓDUILIINN
fyrir 50 árum Frí var gef iö í Prentsmiðju Þjóö- viljans 2. maí fyrir 50 árum og því kom ekkert blað út 3. maí. 3. maí fimmtudagur. Krossmessa á vori. 123. dagur ársins. 3. vika sumars hefst. Sólarupprás í Reykjavíkkl. 4.54-sólarlag kl. 21.58.
Viðburðir
Stúdentar loka Árnagarði fyrir Rogers utanríkisráðherra Bandaríkjanna árið 1972.
DAGBÓK
APÓTEK
Reykjavík: Helgar- og kvöldvarsla
lyfjabúða vikuna 27. apríl til 3. maí er I
Breiðholts Apóteki og Apóteki Austur-
baejar.
Fyrrnef nda apótekið er opið um helgar
og annast næturvörslu alla daga 22 til 9
(til lOfrídaga). Siðarnefnda apótekiðer
opiðákvöldin 18til22virkdagaogá
laugardögum 9 til 22 samhliða hinu fyrr-
nefnda.
LÖGGAN
Reykjavik............sími 1 11 66
Kópavogur............sími 4 12 00
Seltjarnarnes........sími 1 84 55
Hafnarfjörður........sími 5 11 66
Garðabaer............sími 5 11 66
Slökkvilið og sjukrabilar:
Reykjavík............sími 1 11 00
Kópavogur............sími 1 11 00
Seltjarnarnes........sími 1 11 00
Hafnarfjörður........simi 5 11 00
Garðabær.............sími 5 11 00
LÆKNAR
Læknavakt fyrir Reykjavík, Seltjarn-
arnes, og Kópavog er í Heilsu verndar-
stöð Reykjavíkur alla virka daga frá kl. 17
til kl. 08, á laugardögum og helgidögum
allan sólarhringinn. Vitjanabeiðnir, síma-
ráðleggingar og timapantanir í síma
21230. Upplýsingar um lækna- og lyfja-
þjónustu eru gefnar í simsvara 18888.
Borgarspitalinn: Vakt virka daga frá kl.
8 til 17 og fyrir þá sem ekki hafa heimilis-
lækni eða ná ekki til hans. Landspítal-
inn: Göngudeildin er opin kl. 20 til 21.
Slysadeild Borgarspítalans er opin all-
an sólarhringinn sími 696600.
Hafnarfjörður: Dagvakt, Heilsugæslan
simi 53722. Næturvakt lækna sími
51100.
Garðabær: Heilsugæslan Garðaflöt
Sími65666, upplýsingar um vaktlækna
sími51100.
Akureyri: Dagvakt kl 8 til 17 áLækna-
miðstöðinnisimi: 23222, hjá slökkvilið-
inu sími 22222. hjá Akureyrar Apóteki
sími 22445. Farsímivaktlæknis985-
23221.
Keflavik: Dagvakt. Uppjýsingars. 3360.
Vestmannaeyjar: Neyðarvakt lækna
sími 1966.
SJÚKRAHÚS
Heimsóknartímar. Landspftallnn: Alla
daga 15 til 16 og 19 til 20. Borgarspítal-
inn: Virka daga 18:30 til 19:30, um helg-
ar 15 til 18 og eftir samkomulagi. Fæð-
ingardeild Landspítalans: 15 til 16.
Feðratími 19.30 til 20.30 Öldrunar-
lækningadeild Landspitalans Hátúni 10
B. Alla daga 14 til 20 og ettirsamkomu
lagi. Grensásdelld Borgarspítala: Virka
daga 16 til 19, helgar 14 til 19.30.
Heilsuverndarstöðin við Barónsstíg
opin alla daga 15 til 16 og 18.30 til 19.30.
Landakotsspftall: Alla daga 15 til 16 og
18.30 til 19. Barndeild: Heimsóknirann-
arraenforeldrakl. 16 til 17daglega.
St.Jósefsspftall Hafnarfiröi: Alladaga
15 til 16 og 19 til 19.30. Kleppsspftal-
inn: Alla daga 15 til 16 og 18.30 til 19.
Vestmannaeyjum: Alla virka daga 15 til
16 og 19 til 19.30. Sjúkrahús Akra-
ness: Alladaga 15.30 til 16og 19til
19.30. Sjúkrahúsið Húsavfk: Alladaga
15 til 16og 19.30 til20.
YMISLEGT
Hjálparstöð RKÍ: Neyðarathvarf tyrir
unglinga, Tjarnargötu 35. Sími: 622266,
opið allan sólarhringinn.
Sálf ræðistöðin. Ráðgjöf í sálfræði-
legum efnum. Sími: 687075.
MS-félagið, Álandi 13. Opið virka daga
frá kl. 8 til 17. Síminn er 688620.
Kvennaráðgjöfin Hlaðvarpanum Vest-
urgötu 3. Opið þriðjudaga kl. 20 til 22,
fimmtudaga 13.30 til 15.30 og kl. 20til
22, sími 21500, símsvari.
Sjálfshjálparhópar þeirra, sem orðið
hafa fyrir sifjaspellum, simi 21500, sfm-
svari.
Upplýsingar um eyðni. Sími 622280,
beint samband við lækni/hjúlrunarfræð-
ing á miðvikudögum kl. 18 til 19, annars
símsvari.
Samtök um kvennaathvarf, sfmi
21205. Húsaskjól og aðstoð fyrir konur
sem beittar hafa verið ofbeldi eða
orðiðfyrirnauðgun.
Samtökin 78. Svarað er i upplýsinga-
og ráögjafarsima félags lesbia og
homma á mánudags- og fimmtudags-
kvöldum kl. 21 til 23. Símsvari á öðrum
timum. Siminn er91 -28539.
Bllanavakt rafmagns- og hitaveitu: sími:
27311. Rafmagnsveita bilanavakt sfmi:
686230.
Rafveita Hafnarf jarðar: Bilanavakt,
sími: 652936.
Vinnuhópur um sif jaspellamál. Simi
21260 alla virka daga kl. 13 til 17.
Lögfræðiaðstoð Orators, félags laga-
nema, er veitt i síma 11012 milli kl. 19.30
og 22.00 á fimmtudagskvöldum.
„Opið hús“ krabbameinssjúklinga
Skógarhlíð 8 er „Opið hús“ fyriralla
krabbameinssjúklinga og aðstandendur
þeirra á fimmtudögum kl. 17 til 19.
Samtök áhugafólks um alnæmis-
vandann sem vilja styðja smitaða og
sjúkaog aðstandendúr þeirra. Hringið i
síma 91 -2240 alla virka daga.
Stígamót, miðstöð fyrir konur og börn sem
orðið hafa fyrir kynferðislegu ofbeldi.
Ráðgjöf, fræðsla, upplýsingar.-Vestur-
götu3, R.
Sfmar: 91 -626868 og 91 -626878 allan sól-
arhringinn.
GENGIÐ
27. apríl 1990
Bandaríkjadollar.............. 60,9000
Sterlingspund................ 99,41000
Kanadadollar................. 52,34000
Dönsk króna................... 9,54170
Norsk króna................... 9,32760
Sænsk króna................... 9,98610
Finnskt mark................. 15,31880
Franskur franki.............. 10,81180
Belgískur franki.............. 1,75710
Svissneskur franki........... 41,63110
Hollenskt gyllini............ 32,23330
Vesturþýskt mark............. 36,25540
(tölsk Ifra................... 0,04945
Austurriskur sch.............. 5,15160
Portúg. escudo................ 0,40930
Spánskur peseti............... 0,57330
Japanskt jen.................. 0,38296
Irskt pund................... 97,28500
KROSSGÁTA
Lárétt: 1 hring 4 stafn 6
for7vökvi9gróf 12
hysknir14þögla15
borði 16 orku 19 þram-
mi 20 ugg 21 þátttak-
andi
Ljóðrótt: 2 þjóta 3 veg-
ur 4 vaxi 5 leyfi 7
blundar8reika10
spurðiH synjar13spil
17sveifla18fantur
Lárétt: 1 gabb 4 kúst6
aur7sker9íbit12naf-
ar14eld15efa16ílát
19lýsa20stóð21
Lóðrétt: 2 akk 3 bara 4
kria5sói7svells8
endast 10 bretti 11
trauði13fól17far18
ást
Fimmtudagur 3. maí 1990 ÞJÓÐVIUINN - SÍÐA 11