Dagblaðið Vísir - DV - 17.07.1999, Blaðsíða 2

30
LAUGARDAGUR 17. JÚLÍ 1999
Heimsókn í þróunarmiðstöð Opel:
Heimur hljóma og þagnar
- fylgst með hátíðnihljóðum og titringur mældur með leysigeisla
Miklu máli skiptir að hægt sé að mæla þau áhrif sem utanaðkomandi hljóð
og hávaði hefur á ökumann og farþega í akstri. í aðalstöðvum Opel í
Russelsheim eru stórar tilraunastofur með veggjum, þöktum með hljóðein-
angrandi efnum, þar sem hægt er að aka bílunum á rúllum og mæla um leið
hávaða og hljóð.
Hönnunarferli bíla er flókið og
margþætt, það gat umsjónarmaður
DV-bíla sannreynt á dögunum í
heimsókn til aðalstöðva Opel í
Russelsheim í nágrenni Frankfurt í
Þýskalandi, en þar var farið með
hóp íslenskra bílablaðamanna um
allt ferli bílasmíði og hönnunar, allt
frá þróunarmiðstöðinni í Russels-
heim, á tilraunabrautir og loks í
nýjustu verksmiðjur Opel í
Þýsklandi í Eisenach, sömu borg og
hýsti Martein Lúter á sínum tíma
þegar hann lauk við þýðingu Nýja
testamentisins og síðar gaf af sér
Wartburg-bílana sem sumir muna
eftir.
I þessari fyrstu grein verður sagt
lítillega frá þróunarmiðstöðinni í
Russelsheim en síðar fjallað um
reynsluakstur á helstu gerðum Opel
á tilraunabraut og þjóðvegum og
loks frá verksmiðjunum í Eisenach.
Mæla áhrif
rafsegulmagns
Með aukinni notkun á örtölvum í
bílum er það sifellt mikilvægara að
sá búnaður sé varinn gegn áhrifum
rafsegulmagns.
Svo dæmi sé
tekið þá er í
Opel Omega
MV6 um tylft
örtölva, 52 raf-
mótorar og um
1800 rafboðar
sem sjá um að
fylgjast með
öryggisatrið-
um eins og
ABS-læsivöm
hemlanna,
spymustýr-
ingu, líknar-
belgjum, raf-
stýringu afl-
stýris, skrið-
stiili og örygg-
isbeltastrekkj-
umm.
Sökum þess
að mikilvægt
er að rafsegul-
bylgjur geti
ekki haft áhrif
á virkni þess-
ara þátta skiptir máli að bíllinn sé
ónæmur fyrir slíkum bylgjum ef svo
má að orði komast.
í þróunarmiðstöð Opel í Rússels-
heim er hópur manna sem vinna
við það daginn út og inn að sann-
reyna „onæmi
þeirra bíla sem
Opel framleiðir
fyrir slíkum bylgj-
um.
Stórar tilrauna-
stofur, sérhannað-
ar og varðar sér-
stakri einangrun,
eru notaðar til að
mæla áhrif rafseg-
ulbylgna á ýmis
tæki og tól í bíl-
unum.
í einni af
stærstu tilrauna-
stofunum, sem er
um 390 fermetrar
að stærð og allir
veggir eru þaktir
hljóðeinangrun-
ar„kubbum“,
mátti sjá hvar
verið var að und-
irbúa mælingu á
bíl.
Bíllinn var
keyrður upp á
rúllur, svipaöar þeim sem sjá má á
bilaskoðunarstöðvunum, og festur
við gólfið með vír til öryggis svo að
Dekk á markaði í dag:
Betra veggrip, einkum í
- segir Jan Strandberg, tæknimaður hjá Goodyear
BIFR EIÐASTILLINGAR
NICOLAI
Honda Civic VTi,'96, 3 d., , hvitur,
ek. 7 þ. Verð 1.990.000 þús.
BMW 316 IA '96, 2 d., ssk., grænn,
ek. 26 þús. Verð 1.950.000 þús.
Honda flccord Si.ssk., 4 d. '05 45 9. 1.380 b.
Honda flccord Si,5 g., 4 d. '05 9911. 1.450 b.
Honda Civic LSI, ssk., 3d. 92 79 9. 730 b.
Honda Civic VTi, 5 g., 3d. '99 7 þ. 1.990|i.
Dalhatsu Applause, 5 g. ,4d. ‘90 153 b. 350 b.
Ford Escort CLX, 5 g., 5d. '97 40 0. 1.090 b.
Hyundai Sonata, ssk., 4 d. ‘96 47 b. 890 b.
Mazda323, 5g., 4d. ‘90 64 b. 750 b.
MMC Galant GLS, 5 g., 4 d. ‘89 154 þ. 450 b.
MMC Galant 6LS, 5 g., 4d. '90 161 b. 620 b.
MMC Galant GLSi, ssk.. 4d. '93 59 þ. 1.150 b.
MMC Lancer ssk., 5 d. '92 55 b. 750 b-
Nissan Almera SR, 5g., 3d. '97 50 b. 1.130 b.
Nissan Pathfinder V6, ssk.,3 d.‘90 116 b. 990 b.
Nissan Sunny SR, 5g., 3 (L '93 115 b. 650 b.
Opel Vectra STW, ssk., 5d. '98 10 b. 1.690 b.
RangeRover, ssk., 5d. ‘85 1159. 390 b.
Renault 19 RN, 5 g. 4d. '96 71 9. 750 b.
Subaru Legacy STW, 5 g.,5 d. '07 39 9. 1.690 b.
Suzukl Baleno S g.. 4d. '97 44 9. 1.010 b.
Toyola Carlna GU, ssk„ 4 d. '97 419. 1.610 b.
Toyola Corolla. ssk.. 4d. '96 49 9. 1.030 b.
Toyota Corolla, ssk.. 4d. '98 26 b. 1.390 b.
Toyota Corolla, 5 g„ 5d. '95 60 b. 860 b.
Toyola Toorlng, 5 o„ 5d. ‘94 105 b. 990 b.
Toyola kBonner, 5 g„ 5d. '91 107 b. 1.090 b.
vwvento ssk„ 4d. '94 50 b. 1.090 b.
Whonda
NOTAÐIR BÍLAR
Vatnagörðum 24
Sími 5201100
„í heild má segja að þau dekk sem
eru á markaði í dag, óháð því frá hvaða
framleiðanda, hafi betra veggrip en
áður, einkum í bleytu," segir Jan
Strandberg, tæknimaður hjá Goodyear
í Svíþjóð, en hann var í heimsókn á
dögunum hjá Heklu hf., umboðsaðila
Goodyear á íslandi, og hélt námskeið
fyrir starfsmenn Heklu, dekkjaverk-
stæða og nokkra stómotendur á hjól-
börðum.
„Ég get að vísu aðeins talað út frá
minni reynslu hjá Goodyear, og þar
hefur það sýnt sig að þróunin i sumar-
dekkjum hefur verið í þá átt að gera
þau hæfari til að takast á við breyttar
akstursaðstæður, meiri hraða og bíla
sem sem gera kröfur til betri hjól-
barða.“
Mikil þróun í traktorsdekkjum
Það kom fram hjá Jan Strandberg að
hann taldi einna mesta þróun hafa orð-
ið að undanfomu í framleiðslu trakt-
orsdekkja og dekkja fyrir vinnuvélar.
„Það er búið að þróa þessi dekk þannig
að það er hægt að hafa minna loft í
þeim, þau mynda breiðari flöt og fara
betur með landið sem ekið er á.“
í framhaldi af þessu var hann spurð-
ur um þróunina á dekkjum undir jepp-
ana okkar sem sífellt era settir á stærri
og stærri dekk.
„Almennt séð er fjórhjóladrifið í
sókn og dekkin fyigja óhjákvæmilega í
kjölfarið, en eins og er getur Goodyear
ekki uppfyllt ailar þessar óskir, en hver
veit hvað framtíðin ber með sér,“ segir
Jan Strandberg. „Ég er hins vegar bú-
inn að fara víða þá daga sem ég hef ver-
ið hér á landi og kynnast bæði vega-
kerfinu, sem er misjafnt, og fara á þess-
um stóra jeppum á jökul, þannig að ég
geri mér vel grein fyrir um hvað þetta
snýst hjá ykkur.“
Betrí efni
„Að meginstofhi til era dekkin ekki
ósvipuð því sem þau hafa verið um
langa hríð,“ segir Jan. „Breytingin felst
einkum í því að betri íblöndunarefni era
notuð í framleiðsluna, sem auka veggrip
og aðiögunarhæfni hjólbarðans til að
takast á við mismunandi aðstæður.
Likt og áður era um 60% af hjól-
barða hreint gúmmí, 30% er svonefnt
„Carbon Black" eða kolefni og 10% era
ýmis íblöndunarefni, sýra og fleira. I
dag er í auknum mæh farið að skipta
kolefnunum út fyrir sílíkat-efni, sem
gefur betra veggrip.
Nokkuð hefur verið kvartað yfir því
að dekk í dag endist ekki eins vel og á
árum áður. Hver er skýringin?
„Hún er einföld," segir Jan. „Hér á
áram áður var hægt að toga allt að eitt
hundrað þúsimd kúómetra akstur úr
venjulegum dekkjum fyrir fólksbíla, en
þetta vora dekk sem voru miklu harð-
ari en við viijum í dag, og með miklu
minna veggrip.
Með auknum kröfum um aksturseig-
inleika og meira veggrip hefur dekkj-
um verið breytt mikið, þau era mýkri,
mynstrið er meira skorið og öryggis-
staðlar era meiri.
í raun eram við að tala um tvær
megingerðir dekkja í dag. Hefðbundin
dekk, nokkurs konar „staðaldekk" sem
flestir bilar era á og síðan svonefnd
„háhraðadekk" sem ætluð era undir
sportbOa og aðra slíka, þar sem kröfur
um hraðaþol og veggrip era enn meiri.
Staðaldekkin endast við venjulegar
aðstæður 40.000 til 50.000 kilómetra, en
háhraðadekkin frá 20.000 til 50.000 kUó-
metra, allt eftir gerð bíls og dekkja."
„Það sem hefur breytt mestu er tU-
koma framhjóladrifs á bUum. BUar
með drif á framhjólum slíta framdekkj-
unum mun hraðar en afturdekkjunum,
því þar koma tU bæði drifkraftar og
snúningur stýris. TU að auka slitþol
dekkjanna er nauðsynlegt að færa
dekkin tU, setja framdekkin að aftan og
öfugt, því á þann hátt er hægt að jafna
slitið út og fá lengri heUdamýtingu.
Hins vegar verður að gæta þess að
víxla ekki snúningsátt dekkjanna,
þannig að
aðeins á
að færa
dekkin
fram og
aftur á
sömu hlið
bílsins. Ef
snúnings-
áttinni er
breytt get-
ur það
minnkað
endingu
dekkj-
anna
verulega.
Reynsl-
an sýnir
hins vegar
að um 90% bUeigenda flytja dekkin
ekki tU og sitja því uppi með slitin
dekk að framan en háifslitin að aftan."
Réttur loftþrýstingur skiptir
miklu mál
„Það skiptir einnig miklu máli að
hafa réttan loftþrýsting i dekkjunum,
ekki aðeins tU að tryggja góða endingu
heldur einnig tU að halda þeim akst-
urseiginleikum sem viðkomandi bUl
hefur. Það skiptir mUdu máli að halda
sig sem næst þeim loftþrýstingi sem
framleiðandi bUsins tUgreinir í hand-
bókinni, því þannig haldast aksturseig-
inleikamir best.
Hins vegar getur þurft að breyta frá
þessu þegar skipt er um felgur, tU
dæmis þegar settai- era álfelgur undir
bUinn því þá sitja dekkin öðravísi og
Jan Strandberg, tæknimaður frá Goodyear í Svíþjóð.
DV-mynd E.ÓI
hann tæki nú ekki á rás e'f eithvað
færi úrskeiðis.
BUnum er síðan „ekið“ eftir fyrir
fram ákveðnu mynstri og um leið er
beint að honum mismiklum rafseg-
ulbylgjum tU að kanna áhrifm á hin
ýmsu stjórntæki og rafboða.
Loftnetin fyrir utan klefann geta
gefiö frá sér hátíðnihljóð á sending-
artíðni allt að einu gígariði, eða sem
nemur einum milljarði riða. Staðall-
inn gerir ráð fyrir því að öll stjórn-
tæki í bU vinni óaðfinnanlega við
sendistyrk á rafsegulbylgjum sem
nemur 30 voltum á metra. Opel hef-
ur hins vegar valið að setja markið
miklu hærra, eða sem nemur 120
voltum á metra, sem samsvarar því
að viðkomandi bíll standi nánast
við hliðina á kraftmiklum útvarps-
eða sjónvarpssendi.
Veggir tilraunastofanna eru þakt-
ir margstrendum „kubbum" sem
þaktir eru hljóðgleypandi efni til að
komast hjá óþarfa endurkasti raf-
segulbylgnanna.
Verkefni tæknimannanna sem
þarna vinna er að finna leiðir til að
útiloka áhrif rafsegulmagns á
stjórntæki bUsins og var okkur sagt
að allir bUar Opel i dag stæðust vel
þær kröfur sem gerðar eru til þessa
nú og vel það.
Betri hljóðeinangrun
= meira öryggi
Á öðrum staö í þróunarmiðstöð
Opel var unnið að rannsóknum á
hávaða og hvernig hægt er að bæta
hljóðeinangrun bilanna enn betur.
Þetta er gert fyrst og fremst til að
auka þægindi í akstri en ekki síður
tU að auka öryggi. Minni utanað-
bleytu
loftmassinn í dekkinu verður yfirleitt
meiri, sem kallar á breyttan loftþrýst-
ing.“
Best að halda sig við sömu
gerí
„Þegar komið er að því að skipta um
dekk á bU hefur það sýnt sig að best er
fyrir bUeigendur að halda sig viö sömu
gerð dekkja. Þá á ég ekki við að menn
haldi sig við sama framleiðanda, held-
ur við dekk sem era sömu gerðar og
hafa svipaða eiginleika. ÖU dekk era
stafamerkt og þannig geta menn haldið
sig við dekk með svipaða eiginleika
þótt þeir velji dekk frá öðrum framleið-
anda en vora undir bílnum.
BUaframleiðendur þaulprófa bUana
sína þegar þeir era á hönnunarstigi og
með því að halda sig við eins dekk,
hvað eiginleika varðar, þá heldur bíU-
inn aksturseiginleikunum lfca.“
Sérframleitt fyrir norðlægar
slóðir
En henta öU dekk á íslandi? „Þau
dekk sem við seljum tU íslands hafa
farið í gegnum langt og strangt þróun-
arferh," segir Jan Strandberg. „Dekkin
eru reynd við margvíslegar aðstæður
og þau dekk sem hingað koma hafa
verið reynd við aðstæður og veður
svipað og hér á landi. Við verðum hins
vegar að hafa í huga að sumardekk
byrja að missa hæfni sína tU að halda
fuUu veggripi þegar hitastigið er kom-
ið niður fyrir 5 gráður, sem gerir það
að verkum að sum sumardekkin era
ekki góð tU vetraraksturs hér á landi.
Dekk eins og Ventura-dekkið okkar,
sem hefur farið sigiufór um heiminn
vegna framúrskarandi veggrips og
akstureiginleika, heldur sínu vel þótt
hitastigið sé farið að lækka, en [>egar
vetur gengur í garð verða menn samt
að skipta yfir á vetrardekkin. I heUd
held ég að flest þau dekk sein era á
markaði hér á landi séu framleidd með
norðlægar slóðir í huga og geti því
mætt aðstæðum hér á landi með ágæt-
um.“
-JR