Dagblaðið Vísir - DV - 18.03.2002, Blaðsíða 20

í
32
Skoðun
MÁNUDAGUR 18. MARS 2002
DV
Verðbætur á af-
borgun og vexti
Ferðu í margar fermingar-
veislur á þessu vori?
(Spurt á Akureyri)
Ólafur Kristjánsson sjómaöur
og Gunnar Björn:
Það er engin fermingarveisla hjá
mér á þessu vori og iangt síöan ég
hef fariö í slíka.
Bóas Elríksson nemi:
Ekki eina einustu. Oft hefur þetta
veriö svona ein veisla á vori.
Guðrún Jónsdóttir húsmóöir:
Kannski tvær. Þaö er svona meöal-
skammtur hjá mér.
Enga. Þaö er alltaf sjarmi yfir þess-
um veislum, gott aö boröa og
skemmtilegt fólk.
Sigríður Stefánsdóttir bókhaldari:
Aö minnsta kosti eina. Þessar veisl-
ar eru atitaf skemmtilegar, hitta fjöl-
skylduna og boröa eitthvaö gott.
Víöir Björnsson kræklingaræktandi:
Ég fer i tvær veislur. Já, vissulega
fylgir þeim tilhlökkun. Þær eru alltaf
skemmtitegar, hitta skemmtilegt fólk.
Það er ekki
vandalaust að
skilja útreikn-
inga á greiðslu-
seðlum hinna
ýmsu lána. Auð-
velt er að skilja
útreikning beinn-
ar lántöku gegn
víxli. Þar er láns-
upphæð tilgreind,
vaxtafótur og
kostnaður. Búið
mál og afgreitt. Þegar kemur að
lánum lífeyrissjóðanna og íbúða-
lánasjóðs flækist málið nokkuð fyr-
ir mörgum.
í mörgum tilvikum eru vextir lág-
ir, allt niður í 2% af lífeyrissjóðslán-
um og 4,9% af lánum íbúðalánasjóðs.
En verðbætur verða mörgum óskilj-
anlegar.
Á lánum Ibúðalánasjóðs með
greiðslujöfnun eru verðbætur bæði
tengdar launavísitölu (breyting vísi-
tölu 1465,0 í 4746,0 stig) og verð-
tryggðri lánskjaravísitölu (grunn-
vísitölu 1614,0 stig), en leiða þó til
einna en ekki tvenns konar verð-
bóta.
Dæmi af greiðsluseðli frá lífeyris-
sjóði: Afborgun á nafnverði ca 3.000
kr. - verðbætur ca 19.000 kr., vextir
tæpar 8.000 kr. og kostnaður tæpar
200 kr. - Til greiðslu rúmar 30.000 kr.
Á greiðsluseðlum lífeyrissjóða er
annað uppi á teningnum. Þar eru
verðbætur tvöfaldar, þ.e. verðbætur
af afborgun og verðbætur á vexti.
Þar er miðað við byggingavísitölu
(grunnvísitala sé 2298 og vísitala á
gjalddaga 12593).
Dæmi af greiðsluseðli frá íbúða-
lánasjóði: Afborgun ca 5000 kr. -
vextir ca 1500 kr. - verðbætur á af-
borgun ca 22000 kr. - verðbætur á
skrifar:
í helgarblaði DV 9. mars sl. er
skemmtilegt viðtal við Gísla Mar-
tein Baldursson sem segist standa í
ástarsambandi við Reykjavík og sér
finnist Tjarnargatan vera fallegasta
gönguleið landsins. Á svona fólki
þurfum við að halda í borgarstjórn
en ekki byggðastefnufólki sem vill
flytja fyrirtæki, störf og fólk burt úr
borginni. Gísli vill frjálsan af-
greiðslutíma en segir að það sé lýti
á miðborginni hve margir nektar-
staðir séu þar.
Sannleikurinn er þó sá aö nektar-
staðir í miðborginni eru ekki nema
„Sjálfvirk verðtrygging,
t.d. á íbúðalánum, er
ósanngjörn. Full ástæða er
til að œtla að verðtrygg-
ingunni sé fyrst og fremst
œtlað að tryggja hagsmuni
lánardrottna langt, langt
umfram það sem sann-
gjarnt og siðlegt
getur talist..."
vexti ca tæpar 7000 og greiðslugjald
200 kr.
í báðum tilvikum hækka eftir-
stöðvar með verðbótum eftir
greiðslu þar sem verðbætur (eða
hluti þeirra) eru lika lagðar á höfuð-
stólinn. Þarna lendir því skilgrein-
ing á veröbótunum og skilningurinn
á þeim fyrir austan sól og vestan
mána.
Heilbrigðara væri að taka eitthvað
„Á svona fólki þurfum við
að halda í borgarstjórn en
ekki byggðastefnufólki sem
vill flytja fyrirtæki, störf og
fólk burt úr borginni. “
tveir. Gallinn er að þeir sem skrifa
um miðbæinn, og þá sérstaklega
skemmtanalífið þar, eru ekki nægi-
lega kunnugir á svæðinu eftir að
kvölda tekur, og jafnvel ekki Gísli
Marteinn, sem kannski er ekki von,
hann er einn hinna uppteknu heim-
ilisfeðra. Það er rétt hjá Gísla Mar-
teini að auka þarf löggæsluna. En
hærri vexti af báðum þessum lang-
timalánum og sleppa verðbótaþætt-
inum að fullu í tiltölulega lágri verð-
bólgu.
Meðaltcdsverðbólga fyrir árið 1998
var um 1,7%, fyrir árið 1999 3,4%,
fyrir árið 2000 5%, árið 2001 6,7%. Og
nú síðast 8,7% á þessu ári. - Ekki
verður greint neitt samræmi í þess-
um verðbólgutölum við verðbætur á
afborgun og verðbætur á vexti á
þessu tímabili. Verðbætur voru síð-
ur en svo lægri t.d. á árunum 1998
eða ‘99.
Sjáifvirk verðtrygging, t.d. á
íbúðalánum, er ósanngjörn. Full
ástæða er til að ætla að verðtrygg-
ingunni sé fyrst og fremst ætlað að
tryggja hagsmuni lánardrottna
langt, langt umfram það sem sann-
gjarnt og siðlegt getur talist - og að
lánastofnanir hér sýni almenningi
einfaldlega í tvo heimana með full-
um stuðningi ráðamanna þjóðarinn-
ar á hveijum tíma. Nema aðrar út-
skýringar komi til. Þeim myndu
margir fagna.
lögreglumenn segja sjálfir að þeir
verði stundum fyrir aðkasti þegar
þeir vilja skakka leikinn.
Hinn vinsæli sjónvarpsmaður,
Gísli Marteinn, gæti e.t.v. komið á
betra og vinsamlegra sambandi á
milli borgara og lögreglu. Þar er
verk að vinna. En „spillingin“ er
ekki ný af nálinni. Einu sinni þótti
Laugavegur 11 aðalspillingarstaður-
inn í bænum! Svoleiðis hugmyndir
eru löngu orðnar að brandara en
rifjast upp fyrir fólki til gamans. En
fólk sem kýs að berjast gegn ímynd-
aðri spillingu verður alltaf til. Og
baráttan við vindmyllumar tekur
víst aldrei enda.
Geir R.
Andersen
blm. skrifar:
Gísli Marteinn hefur verk að vinna
Sofa eins og englar
Þeir sofa vel á Litla-Hrauni, fangarnir. Síðustu
fréttir herma að undir skrokk þeirra um nætur
sé latexdýna af nýjustu sort sem þróuð hefur
verið sérstaklega fyrir langlegusjúklinga af ýmsu
tagi, svefnpurkur sem þjást af kæfisvefni og nú-
tímavíkinga sem sigla á langskipum vestur um
haf í misjöfnum veðrum. Órólegir fangar sem
verið hafa til vandræða upp á hvem dag sofa nú
eins og englar og eru hvers manns hugljúfi.
Mæta gleiðbrosandi í morgunmatinn á Hraun-
inu, úthvíldir og tilbúnir að takast á við daginn.
Eðli máls samkvæmt eru vistarverur á Hraun-
inu ekki eins og hjá venjulegu fólki. Enda ekkert
venjulegt fólk sem þar býr. Karlmenn sem kom-
ist hafa í kast við lögin, síbrotamenn, morðingj-
ar, nauögarar og önnur voðamenni - fæstir
4 þeirrar gerðar að þeim sé tekið fagnandi af sam-
borgurum sem mæta þeim einir á ferð í húsa-
sundi að næturlagi. í stað venjulegra hurða era
stálhurðir og fyrir gluggum eru rimlar. Þessir
menn eru að taka út refsingu og ekki æskilegt
að þeir séu á ferð innan um venjulegt fólk svona
rétt á meðan þeir telja daga, vikur, mánuði og
ár.
Á réttri leið
^ En Garri sér í hendi sér að með latexdýnun-
um góðu era fangelsismálayfirvöld smám saman
að komast á rétta sporið. Þar á bæ eru menn
seint og um síðir að átta sig á þeirri staðreynd
að i fangavistinni eiga menn ekki einasta að
taka úr refsingu samkvæmt dómi heldur er
meiningin að fangamir séu betraðir í vistinni.
Þeir eiga ekki einasta að vera betur í stakk bún-
ir að takast á við líflð þegar afplánun er lokið
heldur einnig þá spegilmynd raunveruleikans
sem þegar blasir við í vistinni. Þeir eiga því eðli-
lega að hafa almennilegar dýnur til að geta sofið
úr sér dópvímuna. Eða til að liggja á meðan þeir
bíða endalaust eftir geðhjálp, meðferðarfulltrúa,
presti eöa öðrum gervilausnum sem gera reynd-
ar ekki annað en æsa upp í þeim meðvitund um
sína aumu stöðu og gera fangavörðunum lífið
leitt.
Meðan vel fer um fangana í vímunni eða með-
an þeir bíöa eftir gervilausnum eru þeir til friðs
og koma að auki gleiðbrosandi í morgimmatinn.
Sem ekki er af verri endanum því kokkar
Hraunsins eru annálaðir listamenn í sínu fagi.
Kalla fram þvílíkar krásir að engmn fanga með
réttu ráði dettur í hug að reyna að strjúka.
Nýtt líf
Þessa dagana koma af Hrauninu úthvíldir,
gleiðbrosandi menn, pakksaddir og pattaralegir.
Á móti tekur samfélag sem hefur tileinkað sér
nýjustu strauma í betrunarvist, latexdýnur og
lúxusfæði. Fyrrum refsifóngum er ekkert að van-
búnaði að takast á við daginn - og nóttina.
CrMfl
Söngkonan Björk
/' „tiiboösstellingum"?
Björk setur ofan
Guðrún Helgadóttir skrifar:
Nú eru okkur bornar þær fréttir
að hin ástsæla söngkona, Björk Guð-
mundsdóttir, sé ekki lengur gjald-
geng á hinni vinsælu MTV-popptón-
listarstöð. Ástæðan? Jú, Björk þykir
of „djörf ‘ að því er snertir líkamann
og hvemig hún sýnir hann - kemur
fram berbrjósta og hagar sér ósið-
lega á sviði. Þetta er leitt að heyra og
eiginlega fer maður að hugleiða
hvort nokkuð sé hægt að flagga
henni meira sem listakonu. Mér er
ekki sama um þessa frétt og líklega
ekki mörgum öðrum heldur. En það
er eins og segir í spakmælinu: Lengi
skal manninn reyna. Og svo hitt:
Sjaldan fellur eplið langt frá eikinni,
og á ég þá við íslensku þjóðina alla -
sem er klámfengin í besta lagi, sið-
laus og óábyrg.
Hún sagði
„svertingi“!
Jón Ólafsson skrifar:
í einum þjóðmálaþættinum i Rík-
isútvarpinu í vikubyrjun, þegar
sem mest fór fyrir forsetakosning-
unum í Simbabwe og enginn hefur
áhuga fyrir, var rætt við islenska
konu sem virðist starfa þama syðra.
Skyndilega hrökk ég í kút því kon-
an sagði að „svertingjarnir" sem
þarna byggju ... o.s.frv. Þetta orð
hélt ég að íslendingur þyrði bara
ekki að taka sér í munn þvi jafnvel
verður að fara varlega með orðin
„litaður" og „þeldökkur" og alls
ekki má nota orðið „blámaður" eða
„negri“ þótt einmitt það orð sé hið
viðurkennda um mestalla Evrópu;
t.d. er oröið „negrito" vinsælt um
litlu svörtu krakkana. En nú ruglast
maður ærlega, eftir að konan komst
upp með „svertingjann" í beinni út-
sendingu í RÚV, því musteri mann-
gæsku og hégómleika.
Sturla Halldór
Böövarsson Blöndal
Spennuvaldar í stólum sínum?
Veröa báðir
að víkja
Guðjón Sigurðsson skrifar:
Sú staðreynd liggur á borðinu að
ráðherra samgöngumála er rúinn
pólitísku trausti þótt hann kunni að
öðru leyti að vera víðkunnur heið-
ursmaður. Sama máli gegnir um
forseta sameinaðs Alþingis sem hef-
ur m.a. verið upptekinn af kjör-
dæmapoti með ákvörðunum um til-
færslu starfa í símavörslu eða álíka
þykjustustörfum, einkum út á
landsbyggðina norðanverða. Þáttur
hans í ráðningu hins brottvikna for-
stjóra Símans, með frábendingu til
arftakans, núverandi samgönguráð-
herra, er einnig þokukenndur. Sé
tregðan á brottvikningu samgöngu-
ráðherra rakin til framsóknar-
tengsla verður bara að fmna annan
og sauðgleggri framsóknarmann í
þennan ráðherrastól. Þjóðin unir
ekki því taktléysi að leyfa þessum
mönnum að sitja undir ámæli öllu
lengur. Forsætisráðherra er í lófa
lagið að „afiétta" spennunni.
IPV Lesendur
Lesendur geta hringt allan sólarhring-
inn í síma: 550 5035.
Eða sent tölvupóst á netfangiö:
gra@dv.is
Eða sent bréf til: Lesendasíða DV,
Þverhotti 11,105 Reylgavík.
Lesendur eru hvattir til að senda mynd
af sér til birtingar meö bréfunum á
sama póstfang.