Dagblaðið Vísir - DV - 17.01.2003, Blaðsíða 8

8
FÖSTUDAGUR 17. JANÚAR 2003
DV
Fréttir
Orð Guðna Ágústssonar um mál Árna Johnsen segja meira en flest annað:
Mannlegur harmleikur
- langur málflutningur fer fram í Hæstarétti í dag - var áfrýjunin vafasöm?
Frétt í DV 13. júlí 2001
Fyrsta fréttín af málum Árna Johnsens. Hún fjallaði um viðskiptí Árna í Byko
en það kom á daginn að tímbur sem keypt var í versluninni var merkt
Þjóöleikhúsinu en hafði verið sent heim til þingmannsins.
Hvað var að gerast?
Fjölmiðlar landsins voru nú allir
komnir á skrið og þjóðin fylgdist
með í hverjum fréttatíma - fólk
trúði vart því sem það hafði heyrt.
Ámi viðurkenndi svo dómgreindar-
brest og áður en langt um leið sagði
hann af sér þingmennsku. Hins veg-
ar kallaði hann umljöllun fjölmiðla
fár.
Ríkisendurskoðun fór rækilega
yfir málefni sem snera að Þjóðleik-
húsinu og ekki síst aðkomu Árna
sem formanns byggingarnefndar.
Eftir það voru gögn send Ríkislög-
reglustjóranum.
Nú var þjóðinni farið að verða
bragðið af alvöru. Gat þetta virki-
lega endað með að alþingismaður
yrði dæmdur á bak við lás og slá?
Nei, ekki þingmaðurinn, hugsuðu
sennilega flestir þegar þarna var
komið.
Hins vegar átti margt eftir að
koma í ljós að vori sem enginn hafði
gert sér í hugarlund. Að hausti lok-
uðu menn ríkislögreglusljóra dyrun-
um á „húsinu i beygjunni" fyrir vet-
urinn og máliö fór í eins konar vetr-
ardvala af hálfu flestra annarra en
lögreglumanna. Þeir áttu eftir að
viða að sér miklu magni gagna og
tóku að yfirheyra fólk svo mörgum
tugum skipti.
DVWYND GVA
Daginn sem Arni tilkynnti um afsögn sína
Þessa mynd tók DV í Vestmannaeyjum sama dag og Árni tilkynnti Davíö
Oddssyni forsætisráðherra að hann hygðist segja af sér þingmennsku.
fleiri liðum en hann bjóst við. „Nú
er bara spurning um áfrýjun. Við
getum ekki svarað til um slíkt fyrr
en afstaða Árna liggur fyrir,“ sagði
sækjandinn og bætti við að ekki
væri hægt að taka afstöðu um áfrýj-
un hvað varðaði hina fjóra sýknuðu
menn - ekki fyrr en Ámi og lög-
maður hans ákveddu hvort þeir
skytu sínu máli til æðra dómstigs-
ins.
Undir feld og svo í biö
Nú liðu vikm- og menn lögðust
undir feld. Er Áma-málinu lokið og
hann fer í afplánun, væntanlega sjö
og hálfs mánaðar úttekt, sé gert ráð
fyrir reynslulausn eftir helming, eða
hyggst hann áfrýja?
Allir lögmenn sem DV ræddi við á
þessu timabili töldu lakari kost fyr-
ir Áma að áfrýja en ekki. En hver
voru rökin?
í 57. grein a-lið í hegningarlögun-
um segir að dómi sé heimilt að
ákveða að allt að 3 mánuðir af fang-
elsisrefsingu skuli óskilorðsbundnir
en aðrir hlutar bundnir skilorði. Sé
þetta heimfært á 15 mánaða dóminn
yfir Áma og dómarinn hefði t.d. vilj-
að skilorðsbinda að hluta hefði hann
aðeins getað haft 3 mánuði óskil-
orðsbundna. Dómarinn hefur hins
vegar greinilega talið að 3 mánuðir
óskilorðsbundið hefðu verið of eða
allt of lítið með hliðsjón af því að
hann sakfelldi Áma fyrir 18 af 27
ákæruliðum þar sem í raun var um
stór sakarefni að ræða. Svokallað
brotaandlag í auðgunarþættinum
vora heilar 3,2 milljónir króna.
Lögmenn sögðu því samkvæmt
þessu að best væri fyrir Áma að una
dóminum. Ekki er ólíklegt að það
yrði refsiþyngjandi að áfrýja.
En Ámi ákvað að leita réttar síns
í Hæstarétti.
Klukkan átta í morgun hófst svo
málflutningur með nýjum sækjanda,
Boga Nilssyni ríkissaksóknara og
nýjum verjanda, Björgvini Þor-
steinssyni, sem Ámi ákvað á haust-
dögum að skipa i stað Jakobs Möller
sem sótti málið í héraði.
Hinn mannlegi harmleikur held-
ur áfram um sinn.
„Þetta mál hefur frá upphafi til
enda verið mannlegur harmleikur,
ekki bara fyrir Árna heldur líka fyr-
ir fjölskyldu hans og vini. í sjálfu
sér kemur ekkert á óvart í þessum
efnum hvað dóminn varðar. Mér er
hins vegar efst í huga að hér er
harmleikur á ferð.“
Svo mæltist Guðna Ágústssyni
landbúnaðarráðherra þegar DV
ræddi við hann í stuttu spjalli
snemma í júlí í sumar daginn eftir
að héraðsdómur hafði kveðið upp 15
mánaða óskilorðsbundið fangelsi
yflr Árna Johnsen. Orð Guðna tala
sínu um máli en það hafði komist í
hámæli rétt um einu ári áður.
Byrjun í Byko
Sumarið 2001, þegar starfsmaður
hjá Byko greindi blaðamanni DV frá
því að vera kynni að vöraúttektir
Áma Johnsen, þáverandi alþingis-
manns og formanns byggingamefnd-
ar Þjóðleikhússins, hjá fyrirtækinu
kynnu að vera óeðlilegar svo ekki sé
meira sagt, tóku við allnokkrar
vangaveltur innan blaðsins. Tíðind-
in þóttu næsta óvanaleg sé horft til
háttsemi fulltrúa Alþingis íslend-
inga. Næstu daga tók við rann-
sóknarvinna blaðamanns og málin
voru rædd fram og til baka í rit-
stjóm.
„Getur þetta verið rétt?“ spurðu
menn.
í vikunni á eftir birtist fyrsta
fréttin, úttekt DV á ýmsu sem studdi
að frásögn Byko-mannsins væri á
rökum reist.
Boltinn í einu óvenjulegasta saka-
máli íslandssögunnar var að fara af
stað - málið var að sjálfsögðu sér-
stakt í þvi ljósi að hinn grunaði var
alþingismaður sem var að nota að-
stöðu sína.
Á daginn kom að timbur, sem
merkt var Þjóðleikhúsinu, hafði ver-
ið sent heim til þingmannsins. I kjöl-
farið komu ýmislegt annað upp á yf-
irborðið - að til heimilisins i Reykja-
vík höfðu einnig ratað óðalskant-
steinar og hálfdularfullur jarðvegs-
dúkur sendur að húsi Áma í Vest-
mannaeyjum - allt vörar sem einnig
höfðu verið teknar út í nafni Þjóð-
leikhússins.
Óttar Sveínsson
blaðamaður
hafði hins vegar ákært fyrir ýmis-
legt fleira. Þegar málið var tekið til
dóms liðu vikur þar sem skeggrætt
varð hver niðurstaða héraðsdómar-
ans yrði.
Þegar þjóðhátíðardagur Banda-
ríkjamanna rann upp, 4. júlí síðast-
liðinn, var kveðinn upp dómur.
„Ámi Johnsen skal sæta 15 mánaða
fangelsi," sagði dómarinn. Þegar
hann hélt áfram og ljóst varð að
hann ætlaði ekki að hafa neitt af
refsingunni skilorðsbundna varð
fólki ljóst hve alvarleikinn var mik-
ill.
Ámi var sakfelldur fyrir um það
bil 2/3 af því sem ákæruvaldið hafði
lagt af stað með. Fjórir meðákærðu
voru hins vegar allir sýknaðir. Hér-
aðsdómur virti það Áma til refsi-
þyngingar að hann hafi brugðist
trausti sem honum var sýnt er hann
var skipaður til að sinna opinberum
störfum á vegum byggingamefndar
Þjóðleikhússins.
Bragi Steinarsson vararíkissak-
sóknari sótti mál Áma fyrir héraðs-
dómi. Hann sagði við DV eftir dóm-
inn að „þetta hefði verið heldur
slakara" - sýknaö hefði verið af
Réttarmeöferðin
Um veturinn bárust fregnir af því
að 12 menn væra komnir í réttar-
stöðu grunaðra vegna sakamálsins
sem hófst með frásögn Byko-manns-
ins til blaðamanns DV. Þann 6. maí
rann svo upp dagurinn sem málin
skýrðust. RLkislögreglustjóri hafði
rannsakað málið og sent öll gögnin
til ríkissaksóknara sem gaf nú út
ákæra.
Kunngert var að fimm menn yrðu
dregnir fyrir dóm. Ámi var ákærð-
ur fyrir 27 sakarefni.
Þegar ákæran var gerð opinber
mætti Ámi í ísland í dag og síðan
Kastljós eftir að hafa dregið sig í hlé
um veturinn. En landsmönnum
fannst sennilega flestum að Árni
hefði átt að sleppa þessum viðtölum
- viðtölum þar sem hann hugðist
hreinsa til - en útkoman varð eins
og fólk man - samúð ef einhver var
rauk þama út um gluggann. Ekki
var sjá iðrun eða eftirsjá heldur var
fjölmiðlum m.a. kennt um ófarimar.
En Ámi hristi af sér alla gagnrýni
og mætti við þingfestingu þar sem
hann svaraði skýrt og skilmerkilega
fyrir hvem þann ákærulið af 27 sem
dómarinn las upp fyrir hann. Játað,
ekki játað og svo framvegis. Ámi
játaði 11 ákæraliði. Nú voru aðeins
hin þriggja daga réttarhöld fram
undan i júní þar sem ríkissaksókn-
ari sótti en fimm veijendur gripu til
vama fyrir sina menn.
Undrun og alvara
Þegar upp var staðið reyndist
Ámi hafa játað fjárdrátt upp á 2,5
milljónir króna. Ríkissaksóknari
Bragi sótti í héraöi - Bogi mun sækja í Hæstarétti
Myndin er tekin þegar réttarhöld fóru fram I Héraðsdómi Reykjavíkur í sumar. Til hægri er Bragi Steinarsson
vararíkissaksóknari. Hann víkur nú frá Árnamálinu þar sem Bogi Nilsson ríkissaksóknari mun sjálfur sækja málið á
hendur Árna. Ákæran erí 27 liðum.
Byggingarefrti tekið út í nafni Þjóðleikhússins og sent tii Vestœannaeyja:
Starfsmaður Byko
klagaði þingmann
- sem stxikaði út nafn leikhússitts. Mistök, segja Ámi Johnsen og yfirmenn Byko
matmlt* tafö* S f)rr»
Ámi Johnsen reyndi að koma dúk J>jóðleikhússins suður:
Dúkurinn til Eyja
og laumað til baka
— þingmaðurinn hríngdi t bílinn og leiðbeindi hontun í Gufunes
iwóiriik-'
Frétt DV 19. júlí 2001
Fréttin af þéttidúknum varð til þess að málið komst í hámæli.