Dagblaðið - 16.02.1979, Síða 5

DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 16. FEBRÚAR 1979.
HEIMILISLÆKNIR SVARAR
Sárívélinda —
sjaldgæft fyrirbrigði
Ingibjörg Ingvadóttir, Hjaltabakka 2,
hríngdi:
Af hverju stafar vélindasár? Hverj-
ar eru afleiðingar þess?
Hvað er hvotsótt? Af hverju stafar
hún? Qg hvað er hægt að gera við
henni ef maður hefur jafnframt vél-
indasár? Er hægt að lina þá ofsalegu
verki sem sóttinni fylgja á einhvern
hátt?
Svan
Sár í véiinda er sjaldgæft fyrirbæri,
oftar er um bólgur í slímhúð að ræða,
án þess að sármyndun verði. Orsök er
yfirleitt sú að efra op magans lokast
ekki sem skyldi og kemst saltsýra úr
maganum upp í vélindað, sem illa er
varið gegn slíku. Orsakir þessa fyrir-
bæris eru svo t.d. svokallað þindarslit,
offita og fleira.
Venjulega gróa þessi sár sé beitt
venjulegri magasársmeðferð að við-
bættri meðferð vegna sýrulekans upp í
vélindað. Sú meðferð getur þýtt skurð-
aðgerð, en venjulega nægir megrun og
hækkun rúmgafls um ca tuttugu senti-
metra, þannig að sýran renni síður
upp að magaopinu. Slæmar afleiðing-
ar eru sjaldséðar, helst er að örmynd-
un geti valdið þrengslum í vélinda,
sem oftast koma fram í kyngingarörð-
ugleikum.
Hvotsótt er bráð veirusýking sem
einkennist af hita og verkjum, oft
mjög svæsnum, neðst i brjósti eða
efst í kvið. Þetta er sjaldséður kvilli,
ekki hættulegur, fylgikvillar fáir.
Tímalengd er mjög mismunandi,
venjulega ein til þrjár vikur. Lyf lækna
ekki sjúkdóm þennan og beinist með-
ferð því eingöngu að verkjunum, er oft
krefjast sterkra verkjalyfja. Vélindasár
breytir hér meðferð að því leyti að ekki
má nota lyf er erta magaslímhúð, t.d.
aspirín (magnýl, codimagnýl, codi-
phen, dolviran).
GETA LÆKNAR SETT UPP
VERÐ AÐ EIGIN GEÐÞÓTTA?
Tannholdssjúklingur hríngdi:
Sjúkrasamlög greiða ekki tann-
holdsaðgerðir. Skyldi ekki vera á döf-
inni að sjúkrasamlög taki þátt í
grejðslu slíkra aðgerða?
Fái maður drep í lim, þá tekur
sjúkrasamlag fullan þátt í kostnaði.
Sár sem ekki gróa í munni, eru mun
óþægilegri en mörg önnur.
Geta læknar sett upp það verð sem
þeim þóknast, án þess að sjúklingur
viti hvort reikningur sé réttur? Finnist
mönnum reikningur óeðlilega hár, er
þá hægt að fá einhvern til þess að fara
yfir þá reikninga?
Svan
Ekki er mér kunnugt um að sjúkra-
samlög hyggist taka þátt í greiðslum
vegna tannholdsaðgerða. Sparnaðar-
ráðstafanir hins opinbera um þessar
mundir hljóta líka að kæfa allar slíkar
ráðagerðir í fæðingu.
Raunar ræðst greiðsluþátttaka ekki
af líkamshluta þeim, sem til meðferðar
er, heldur af framkvæmanda aðgerð-
arinnar. Þannig eru til samningar við
lækna um slíkar greiðslur svo að tann-
holdsaðgerð fengist greidd væri hún
framkvæmd af íækni. Við tannlækna
hafa slíkir samningar ekki verið gerðir
og því engar greiðslur.
Læknisverk eru langflest greidd af
sjúkrasamlögum. Þau er því sá aðili,
sem á að fylgjast með reikningum
lækna og tryggja að ekki sé seilst í vasa
rikissjóðs með þvi að taka of hátt gjald
eða jafnvel með gjaldtöku fyrir verk
sem aldrei voru unnin. Sjúkrasam-
lögin hafa farið mjög vægilega í sak-
irnar í þessum efnum og í ljósi nokk-
urra dæma (að vísu mjög fárra) um
misferli lækna verður slíkt trúnaðar-
traust að teljast vafasamt og virkara
eftirlit sennilega vel þegið af þorra
lækna, sem telja sig hafa hreinan
skjöld í þessum efnum.
Hvað er til ráða við
einstöku kvefnæmi?
Nemi skrífar.
„í rúmt ár hef ég gengið með slæma
kvefbakteríu. Annað slagið hef ég
verið uppfullur af kvefi en hinn dynt-
inn sæmilegur í smátíma. Þetta hefur
haft ýmsar aukaverkanir í för með sér.
Hef ég t.d. verið slæmur af slími sem
setið hefur í hálsinum á mér og svo er
það stöðug hella fyrir eyrunum, sem er
alltaf að angra mig og gerir hvort sem
ég er kvefaður eða ekki. Ég tek það
fram að slímið á engar orsakir að rekja
til tóbaksins, þar sem ég reyki ekki.
Ég hef leitað til heimilislæknis míns
með þetta og hefur hann látið mig
hafa nokkur meðul eftir að ég hef lýst
þessu í síma, en þau hafa alls ekki
verkað, svo sem: nefdropar, hylki og
hálsskolunarvatn.
Læknirinn hefur þó athugað á mér
eyrun og ekkert fundið i eyrnagöngun-
um, sem gæti valdið þessum óstöðuga
loftstraumi. Hef ég gefist upp i þvi að
leita til hans um fleiri meðul.
Kvefnæmimitt er einstakt þar sem
ég er yfirleitt hraustur og virðist vera
ónæmur fyrir öðrum pestum og smá-
kvillum sem hrjá jafnaldra mína í
þeim skóla sem ég er i. Útiveru er ég
vanur og vinn útivinnu á sumrin og
trimma mátulega á veturna og syndi
mikið.
Ég trúi því ekki, að það vinni ekkert
á jtessum þráláta hvimleiða kvilla
minum. Mér er orðið mikið mál að
losna við hann. Ég spyr því: Getur
heimilislæknirinn gefið mér holl
ráð???
Svan
Holl ráð á ég fá og smá, enda skortir
mig ýmsar upplýsingar til að geta lagt
þér lið.
Vandamál númer eitt eru óþægindi
þín. Þau gætu vel stafað af ofnæmi
einhvers konar, en ýmislegt annað
kann að vera að verki. Ég get sem sé
ekki gefið nein ráð án þess að líta á þig
og e.t.v. rannsaka lítillega.
Hitt vandamálið , og það sem ég get
fremur tjáð mig um, er svo samskipti
þín við heimilislækninn. Þið virðist
hafa samið um hlutverkaskiptingu
þannig að þú lýsir þínum einkennum
og hann „skaffi” síðan viðeigandi lyf.
Ekki er ég sáttur við þessa hlutverka-
skipan. Samkvæmt mínum lækna-
bókum felst einnig í þínu hlutverki sú
skylda að láta lækninn vita um
óánægju þína með árangurinn, ekki í
síma, heldur á stofu, jafnvel þótt
nokkur fyrirhöfn sé. Hans skylda er að
gefa þér nægan tíma, þannig að það
andrúmsloft skapist, sem leyfir slík tjá-
skipti.
Einnig ber honum að skoða þig nán-
ar og visa þér til viðeigandi sérfræð-
ings geti hann ekki veitt þér viðunandi
úrlausn sjálfur. Því held ég að þér sé
ekki hjálplegt að ég sé að gizka á hugs-
anlegar orsakir þinna óþæginda, sam-
vinna þín og þíns heimilislæknis þarf
fyrst að batna, síðan vinnið þið að
lausn málsins. Og fyrir alla muni hætt-
ið að reyna að leysa svona mál i síma,
verkfræðileg vandamál komast sjálf-
sagt ágætlega til skila á þann hátt, en
mannleg aldrei.
Flugmenn - flugnemar - flugáhugamenn!
Sameigin/eg ÁRSHÁTÍÐ VFFÍ
og flugskólanna á Reykjavíkurflugvelli verður haldin föstudaginn 16.
febrúar og hefst kl. 19 í Víkingasal á Hótel Loftleiðum.
Miðar fást hjá flugskólunum og í Flugstöðinni.
Flugtak hf. - Flugskóli Helga Jónssonar - Vélflugfélag Islands
Læknir 1 Reykjavfk að störfum.
DB-mynd Jim Smart.
Tilkynning
frá Fiskveiðasjóði íslands um um-
sóknir um lán á árinu 1979.
Á árinu 1979 verða veitt lán úr Fiskveiðasjóði
íslands til eftirtalinna framkvæmda í sjávarút-
vegi í samræmi við lánsfjáráætlun ríkisstjórn-
arinn.
1. Til framkvæmda í fískiðnaöi. Skal þar eink-
um lögð áherzla á framkvæmdir er leiða til
aukinnar hagkvæmni í rekstri og bættrar
nýtingar hráefnis og vinnuafls og arðsemi
framkvæmdanna. Ekki verða veitt lán til
að hefja byggingu nýrra fiskvinnslustöðva,
eða auka verulega afkastagetu þeirra, sem
fyrir eru á þeim stöðum, þar sem talið er að
næg afköst séu þegar fyrir hendi til vinnslu
þess afla, sem gera má ráð fyrir, að til falli í
byggðarlaginu.
2. Til fiskiskipa. Lán verða veitt til nýbygg-
inga innanlands, eftir því sem aðstæður
leyfa. Ennfremur verða veitt lán til skipta á
aflvél og til tækjakaupa ef talið er nauðsyn-
legt, svo og til meiriháttar breytinga og
endurbóta, t.d. lenginga og yfirbygginga sé
slíkt talið heppilegt með tilliti til aldurs
skips og ástands. Ekki verða á árinu veitt
lán til kaupa á skipum erlendis frá, um-
fram það, sem þegar hefur verið samþykkt.
3. Umsækjendur um lán skulu á fullnægjandi
hátt með vottorði viðskiptabanka síns, gera
grein fyrir eigin framlagi sínu til þeirra
framkvæmda, sem láns er óskað til.
4. Öllum umsóknum um lán fylgi nákvæm
áætlun um kostnað framkvæmdanna og ef
um tilboð er að ræða í framkvæmd verks
skal það fylgja með.
5. Umsóknir um lán á yfirstandandi ári til
framkvæmda í fiskiðnaði, nýbygginga
skipa og meiriháttar breytinga og endur-
bóta skulu hafa borizt eigi síðar en 16.
marz næstkomandi.