Atlanten - 01.01.1907, Page 180
180 —
Landets Kolonisation, er vel meget vanskeligt eller umuligt at sige
med Sikkerhed; men vist er det, at der baade ved Kolonierne
og ved Udsteder og Bopladser for Tiden findes et forholdsvis
stort Proletariat af Grønlændere, bestaaende dels af saadanne
Mænd, der vel ro ud i deres Kajakker — saa godt som daglig,
naar Vejret tillader det ■— men ere meget maadelige Kajakmænd
og Fangere, og dels af saadanne, der slet ikke eller næsten slet
ikke ro i Kajak, særlig de kajaksvimle.
Kajaksvimmelhedens Udbredelse og Betydning for det grøn-
landske Samfund har jeg omtalt i en lille Afhandling, betitlet:
»Om Kajaksvimmelheden i Grønland og dens Forhold til Brugen
af Nydelsesmidler« (Bibliotek for Læger, 1900).
Til at fremme daarlige økonomiske Forhold iblandt Grøn-
lænderne bidrager foruden det forholdsvis store Antal af mer
eller mindre daarlige Fangere, kajaksvimle o. s. v. ogsaa meget,
at de fleste Familier føre en økonomisk slet Husholdning. Grøn-
lænderne leve i Øjeblikket og tænke forholdsvis lidt paa den
Dag i Morgen. Naar de komme til Penge paa en eller anden
Maade (ved Salg af Sælhundespæk, Skind o. lign.), gives Pengene
som oftest ud lige med det samme; de saa at sige brænde Ejer-
manden i Hænderne, og de udgives saa ofte til liden eller ingen
Nytte. Vinterforraadene af Spæk, tørret Kød og Fisk indsamles
ogsaa — selv i gode Fangstaar — meget ofte i utilstrækkelig
Mængde. Det er saa fristende at sælge Varerne i Butiken og
saa bruge de derved indkomne Penge til Kaffe, Tobak o. s. v.
og saa forøvrigt stole paa, at Fremtiden alligevel vil bringe Mad
nok til de sultne Munde. At det i Vintertiden paa Grund af
Storm og Uvejr ikke sjældent i ugevis kan være umuligt at
komme ud i Kajak og fange eller fiske noget, tænke de — trods
alle i tidligere Vintre indhøstede sørgelige Erfaringer i Retning
af at maatte spise gamle Baadeskind o. Ign. for derved at stille
den værste Sult — som oftest ikke paa, saa længe de have noget.
Til Klædedragten benyttes Sælhundeskind, dette for Eski-
moerne saa karakteristiske Beklædningsmiddel, nu ikke særlig
meget, men viger mere og mere Pladsen for europæiske Købe-
tøjer. Skindbenklæder benyttes vel endnu altid af Kvinderne,
men de fleste Mænd, der have Raad til det, foretrække udenfor
den strængeste Vinterkulde europæiske Klædes-Benklæder for
Skindbukserne. Linnedet kan undertiden helt mangle; meget
hyppigt er det pjaltet og laset, Farven brunlig og jordslaaet,