Atlanten - 01.01.1907, Page 211
— 211
Som bekendt var det væsentlig norske Udvandrere, som i
Slutningen af det 9. og i Begyndelsen af det 10. Aarhundrede
slog sig ned paa Island og tog Landet i Besiddelse. Anledningen
til Udvandringen var Misfornøjelse med den Tingenes Tilstand,
som udviklede sig i Norge efter at Harald Haarfager ved Slaget
i Hafrsfjord havde tilkæmpet sig Enekongens Magt.
Med Familie og Trælle og hvad de havde af rørigt Gods
forlod da de mest utilfredse af de ætstolte Høvdinger og selv-
raadige, relkære Bønder den gamle Odelsjord og »tog Land« paa
den fjerne 0, hvor de uhindrede af Kongebud kunde leve Livet
under de gamle, tilvante Former og øve det Selvstyre, de ikke
vilde opgive. De noi'diske Folk i hine Tider var Bondesamfund,
der væsentlig levede af Kvægavl og ved Siden deraf drev et
primitivt Landbrug; Husdyrene — og ikke mindst Hestene —
var derfor »Landnamsmændene« (Nybyggerne) paa Island ganske
uundværlige. Sagaerne fortæller da ogsaa om, hvorledes de førte
baade Kvæg, Faar og Heste med sig. I noget stort Tal skete
det vel ikke. For mange af Udvandrernes Vedkommende var
Afrejsen at betragte som »den fredløses« Flugt og de aabne
Baades ringe Lasteevne satte jo ogsaa forholdsvis snævre Grænser
for, hvad der kunde tages med. Det varede imidlertid ikke
længe, før Kolonisterne ved nye Indførsler og ved stadigt Tillæg
havde øget ikke blot Kvæg- og Faareflokkene, men ogsaa Heste-
bestanden i den Grad, at den næppe er væsentlig større nu.
Sagaerne melder i ethvert Tilfælde om Bønder, som kunde drive
100—150 Heste hjem fra Græsgangen, og de store, rige Høvdinger
ejede sikkert endnu mange flere. Med Frænderne i Vesterleden
(Vesterlandene: Skotland, de skotske Øer og Irland) havde
»Landnamsmændene« aabenbart livlig Forbindelse; derfra skriver
sig den Indførsel til Island af Heste af den »keltiske« Type,
som har haft en ikke ringe Indflydelse paa de islandske Heste
og som bl. a. er Skyld i, at disse jevnligt mangler Hornvorter
(Kastanier) paa Bagbenene.
Naar man ser bort fra den Kultus, som Hesten var Genstand
for i Sagatiden, da den betragtedes som et helligt Dyr i Pagt
med Guderne, var Holdet og Brugen af Hesten dengang næsten
ganske som i vore Dage. Nu som fordum ligger Gaardene spredt
og ensomt i Dalene. De lange Afstande mellem Bopladserne,
de besværlige Kejser over Fjeldene med deres stride Jøkelelve,
gennem Lavamarker og Stenørkener og over side Mosestræk-