Atlanten - 01.01.1907, Page 233
— 233 —
Historisk er det let nok at forstaa, at disse to Principer
raaatte komme til at staa overfor hinanden. Pietistiske Missio-
nærer kunde umuligt begynde paa anden Maade end radikalt at
udrydde Hedenskabet. Den begyndende Handel derimod havde
Brug for Nationens Rigdomskilder, Hvalernes og Sælernes Spæk,
og maatte nødvendigvis beskytte Kajakfangsten og sætte Præmie
for de bedste Fangere. Man behøver ikke at tro, at der har
ligget særlig uselviske Motiver til Grund for disse Principer,
Mænd af moderne human Tankegang maatte snarere, synes
jeg, vælge de stik modsatte Principer overfor den Opgave at
ordne dette fremmede Folks Anliggender. Naar en stor Kultur-
stat faar Ros for at behandle et primitivt Folk eksemplarisk, er
det fordi den respekterer dette Folks særegne Kultur- og Livs-
former og hjælper det tilrette i Verden. I den Tid, den grøn-
landske Nation har været holdt bag Monopolernes Laas og
Lukke, 5 Generationer, kunde dens danske Herrer og Lærere
udentvivl, om Instrukserne havde haft en anden Tendens, have
modnet disse lærvillige Mennesker langt mere og bedre, end Til-
fældet nu er. Grønlænderne ere endnu i Monopolernes Vold, værge-
løse, uden Indflydelse paa Missionens og Handelens modsatte
Principer, en Fange, der i sit Fængsel slides af usynlige Lænker
uden selv at begribe Sammenhængen. Hvad veed han om,
hvorfra Lyset kommer, hvad veed han om, hvad man foretager
sig for hans Penge? Den danske Administration burde ikke
have behandlet Grønlænderne som Børn. Det har været i en
god Mening, men disse Mennesker ere ikke Børn, men indenfor
deres Omraader fuldt myndige. Man burde forstaa, at deres
fremmede Race ifølge almindelige Menneskerettigheder maatte
have Lov til at give sig andre Udslag end dem, vi ere vante til
at betragte som normalt-danske.
At Handelen har haft en særlig Interesse for Sælernes Spæk
og Skind, er ingen Grund til at glemme, at Eskimoerne, ogsaa
før de Danske kom til Landet, fangede Fisk, jagede Rensdyr og
paa flere andre Maader udnyttede Landets naturlige Hjælpe-
kilder. Fiskeriets Betydning i Vestgrønland i gamle Dage
fremgaar tydeligt nok af Rejsebeskrivelserne fra første Halvdel
af det 17de Aarhundrede (Danells Ekspeditioner).1) Det er altsaa
') »De Indfødtes hovedsagelige Haandtering foregaar til Søs med at
fange Fisk og Sødyr, som de skyde med Bue og Pil og ogsaa for-