Atlanten - 01.01.1907, Page 276
— 276 —
har man, saavidt jeg ved, ikke været i Stand til at paapege.
Altingets Lovgivningsmyndighed har fuldt ud virket som den
skulde og saavidt vides uden Hindringer og uden at et Halm-
straa er lagt den i Vejen hernede fra danske Regeringsmyndig-
heders Side. Og dette er Hovedsagen. Imidlertid rejste de
gamle Teorier sig og gjorde sig gældende, nu endogsaa med en
dobbelt Styrke, tildels under Paavirkning af den Mistanke, at
man fra dansk Side ved Forslaget af 1902 tilsigtede at vise Is-
lænderne, »hvor Skabet skulde staa«; især bevirkede Kravet
om, at den islandske Minister skulde møde »i Statsraadet« —
denne Bestemmelse skulde optages og blev saa at sige enstem-
mig optaget i den islandske Forfatningslov — en kraftig Op-
blussen af de historisk-statsretslige Teorier; man gjorde gældende,
at netop denne Bestemmelse gjorde Altingets Lovgivningsmagt
og Islændernes Selvbestemmelsesret illusorisk, da det danske
Statsraad kunde gøre sin Indflydelse gældende osv- osv. De
praktiske Hensyn maatte helt vige for den Slags Betragtninger,
og en ny politisk Strid blev Følgen, i visse Henseender bitrere
end nogensinde. Det er overflødigt at skildre denne Strid her.
Men unægtelig er det den og dens Dønninger, der har bevirket,
at der blev nedsat en dansk-islandsk Kommission for at tage
det statsretslige Forhold op til en grundig og afgørende Behand-
ling. Man kunde med Rette spørge: hvorfor kom ikke en saa-
dan Kommission allerede i Stand i 1901 eller 1902? Det kan
ikke nægtes, at det kunde synes, at det havde været det hel-
digste, og der blev ogsaa gjort et Forsøg paa at faa en saadan
i Stand, men det mislykkedes — af Grunde, der ikke her skal
fremføres; maaske var Jordbunden heller ikke tilstrækkelig be-
arbejdet.
Den i afvigte Sommer nedsatte dansk-islandske Kommission,
bestaaende af 20 (henholdsvis 13 og 7 [isl.]) Medlemmer, har
nu afsluttet sin Virksomhed med en prisværdig Hurtighed og
efter et energisk og dygtigt Arbejde. Det bør straks tillige siges,
at dette Arbejde er fortrinligt i det hele og gør begge Parter,
ikke mindst de danske Medlemmer, der har indtaget en saa
forsonlig Holdning, den største Ære.
Først og fremmest maa bemærkes, at det er Jon Sigurøs-
sons gamle Ord om Ordningen af Mellemværendet efter prak-
tiske Hensyn, som her har vundet en afgjort Sejr. De historisk-
statsretslige Teorier kom man hurtig ud over, uden at man dog