Atlanten - 01.01.1907, Page 311
- 311
Altingsvalgene paa Island den 10. September.
Ved Professor, Dr. phil. Finnur Jonsson.
Med en stor Spænding blev de nye Altingsvalg imødesete;
et Utal af Møder ere holdte rundt omkring i Landet; en
Agitation er udfoldet i Skrift og Tale, hvis Lige man næppe
før har været Vidne til. Mand og Mand imellem har det po-
litiske Spørgsmaal saa at sige været det eneste Samtaleæmne i
sidst afvigte Sommer. Naar der i Telegrammer om Valgenes
Resultater har været talt om »Opposition« og »regeringsvenlige
Kandidater«, er dette mindre rigtigt; »Oppositionen« er rigtig
nok, delvis ialfald rettet direkte mod Ministeren (Regeringen),
men særlig imod den dansk-islandske Kommissions Lovudkast
om den fremtidige Ordning af det statsretslige Forhold mellem
Danmark og Island. Overfor denne Opposition har de staaet,
som slutter sig til Udkastet, men af disse er der nogle, der tid-
ligere ikke have hørt til Regeringens Parti, men til dens Mod-
standere. Sagen er den, som det fra første Færd af var klart, at
Valgene udelukkende vilde komme til at dreje sig om det nævnte
Udkast, der fuldstændig har sprængt de gamle Partiforhold.
Dette Lovudkast er tidligere blevet omtalt her i »Atlanten«
(Hefte 54, S. 275), hvortil der i det hele kan henvises. Det er
der udtalt, at Udkastet imødekommer alle de Krav og Ønsker,
som Islænderne have udtalt og kæmpet for siden Midten af forrige
Aarhundrede, ligesom det ogsaa skulde komme i Stedet for og
erstatte Loven af 1871 (ensidig vedtagen af den danske Rigsdag).
Det blev ogsaa der bemærket, at et af de islandske Kommis-
sionsmedlemmer, Sk. Thoroddsen, havde indtaget en afvigende
Stilling, fordi Udkastet efter hans Mening indeholdt saadanne
Bestemmelser, der var til Skade for Islands »Suverænitet«, som
han ikke fandt tilstrækkelig tydelig fremhævet, og fordi Udkastet
»indlemmede« Island i det danske Rige i al Evighed, især ved
Bestemmelserne om visse »Fællesanliggender«. Det er disse
Punkter samt enkelte Udtryk i den islandske Gengivelse, der
har samlet Oppositionen imod Udkastet; og den er ført med en
aldrig set Voldsomhed. Derved har man i Virkeligheden ladt *
ude af Betragtning alt det gode, som Udkastet indeholder, og
stirret sig blind paa de anførte formentlig mindre heldige Punk-