Atlanten - 01.01.1907, Page 365
— 365 —
Naar vi spørge om, hvad det var, der bevægede den engelske
Regering til at stille sig saa velvilligt overfor Grønland og de Dan-
ske dér, maa vi vel erindre, at Hvalfangerne, som færdedes paa
disse Kyster hver Sommer, ikke havde nogen Fordel af det mod-
satte, og at i det hele ingen engelsk Undersaat havde nogen Inter-
esse i Grønland. Formodentlig have de to Ekspeditioner i 1808
og 1811 ikke betalt sig overdrevent godt, siden de ikke gentoges.
Men vi maa ogsaa se den engelske Regerings Stilling i et større
Forhold. Det er jo nemlig bekendt, at blandt de danske Kolo-
nier var det især Island, man i England nærede Interesse for.
Særlig den ansete engelske Filantrop og Mæcen Sir Joseph Banks
havde fra sine Rejser bevaret en varm Interesse for Islænderne
og opnaaede den engelske Regerings Tilladelse til at sende et Skib
med Levnedsmidler derop for at komme disse til Hjælp i deres
Nød, der var ligesaa stor og skyldtes de samme Aarsager som
Grønlændernes. Dette i Forbindelse med den bekendte »Kong«
Jørgensens Optræden paa Island har sikkert givet Stødet til, at
den engelske Regering under 7de Februar 1810 udstedte en kgl.
Anordning, der forbød dens Undersaatter at udøve Fjendtligheder
paa Island, Færøerne og Grønland, ligesom det ogsaa forbødes
engelske Krydsere og Kapere at opbringe Skibe hjemmehørende
paa disse Steder, hvis Beboere og Skibe overalt paa det britiske
Riges Omraade skulde betragtes som henhørende til en venligsin-
det Magt. Omvendt tillodes det engelske Undersaatter at opholde
sig og drive Handel paa de samme Steder*). Der er al Grund
til at tro, at det er denne kongelige Anordning, som gav Stødet
til Undsætningsekspeditionen fra England 1811 og bevirkede, at
den engelske Regering paa Inspektør Motzfeldts Klage undersøgte
det skete Overgreb ved Tasinssak og saa stærkt straffede dette,
ligesom det ogsaa lovede fuld Erstatning for Ranet. Det har sik-
kert ogsaa været i Ly af denne humane Anordning, at de grøn-
landske Inspektører, især Nordgrønlands, direkte kunde forhandle
med den engelske Regering paa »grønlandske Indvaaneres« Vegne.
Det synes endog, at Firmaet Corbeth Barthwith & Comp. i Leith
have været Kommissionærer for Grønland. Det var saaledes til
dette Firma, at den omtale Galease blev ekspederet, og det var
Førerens egen Skyld, at han i Stedet foretrak at gaa til Norge.
*) Kong Jørgen Jørgensen, af Kapitain J. C. Johansen, Musæum 1892 II,
S. 236.