Atlanten - 01.01.1907, Page 382
— 382 —
kom dem i Hænde. Det kan vel ses i Sammenhæng med den
almindelige Nedslaaethed, at en ung tysk Medhjælper ved Ny
Herrnhut begik Selvmord, og hans Hustru blev sindssyg af Sorg
derover. Missionæren Joh. Conr. Kleinschmidt bragte 1812 efter
sin Hustrus Død sine fire Børn til Europa og vendte atter tilbage
1813. Den tyske Mission, der var afsondret paa faa Pladser med
smaa Menigheder, led saaledes slet ingen Standsning under
Krigen.
Vi have nu fulgt Begivenhedernes Gang i denne ulykkelige
Krigstid, hvis Bølgeslag fra det fjærne Europa skulde mærkes hin-
sides Atlanterhavet i det fjærne afsides Grønland. Hvad den vir
kede der var vel ikke Forhold, der havde nogensomhelst Betyd-
ning for Historiens Gang. Hvad vi her have kunnet fortælle,
tager sig jo kun smaat og betydningsløst ud. Men hvad den i
hvert Tilfælde bevirkede var en Sum af Lidelse for de Mennesker,
der fik dens Tryk at føle. Og for dem og det grønlandske Samfund
fik den Følger, der længe kunde spores.
Efter de første Krigsaar med den næsten fuldstændige Stands-
ning af Tilførslen fra Danmark, der kulminerede 1811, tog Sam-
kvemmet, om end kun langsomt, til. Da nu samtidig de Danske i
Grønland bleve færre og fæfre, idet en stor Mængde forlod Landet,
hørte den egentlige Nødstilstand efterhaanden op for disse. De
Indfødte maatte længst føle Krigens Tryk. De kunde jo ikke rejse
bort. Men ingen fortæller om dem. Men det varede meget længe,
før alt kom i god Orden igen. Krigen, og hvad den foraarsagede,
havde grebet dybt ind i meget, som ikke atter var let at bringe i
Lave. Vi skulle endnu kun fortælle lidt om dette.
Den kongelige grønlandske Handel led naturligvis uhyre Tah
i Krigsaarene. For blot at nævne Tabet af de i 1807 opbragte
fem fuldlastede Skibe. Hvad del lykkedes dem at faa sendt til
Grønland af Tilførsel, slugte ogsaa store Summer. Skibene vare
dyre at fragte, og den Last, de skulde have, var ikke billigere at
skaffe til Veje i disse for al Handel saa vanskelige Aar. Det var
Udgifterne. Og hvad fik de til Gengæld9 De Skibe, der rejste
til Grønland med License, maatte ingen Spæk føre med hjem.
Og selv om de havde maattet, var der kun lidt at faa, thi i Grøn-
land, hvor alle Betalingsmidler vare slupne op, havde al Indhand-
ling nødvendigvis maattet høre op af sig selv. Under disse- For-
hold opslugtes alt, hvad der efter de foregaaende gode Aar havde
været samlet i Handelens Kasse. Den kongelige Kasse maatte