Atlanten - 01.01.1907, Page 429
— 429
havde Ansvar for den danske Rigsdag. Den islandske Minister
maatte nu ogsaa blive en saadan, hvilket ikke alene var me-
ningsløst i og for sig, men kunde blive højst farligt for Islands
Selvstændighed netop dér, hvor den skulde gøre sig gældende.
Den Særstilling, som Landet burde have, og den dermed sam-
menhængende Selvstændighed vilde ligefrem blive illusorisk, idet
de danske Ministre vilde, i hvert Fald kunde, udøve en ube-
rettiget Indflydelse paa de islandske Særanliggenders Afgørelse.
Nu var Tilstanden farligere end nogensinde; nu skulde Islæn-
derne ligefrem ved Lov underskrive Tilintetgørelsen af deres
Selvstændighed, helt og holdent »indlemme« Landet i Dan-
mark.
Dette førte til Dannelsen af et nyt Parti, det saakaldte
»Landeværnsparti«.
Et andet Spørgsmaal, som satte Sindene — og Pennene —
i Bevægelse, var, at den første islandske, paa Island bosiddende
Minister, H. Hafstein, modtog sin Udnævnelse, kontrasigneret
af den daværende danske KonsejIspræsident Deuntzer. Ogsaa
heri saa man et underfundigt Træk fra dansk Side, der gik ud
paa en »Indlemmelse«. Det hjalp ikke, at det noget senere
hen blev bekendt, at Hafstein havde ordnet denne Sag til [Is-
lændernes Tilfredshed, saa at den næste islandske Minister selv
vilde komme til at underskrive sin Udnævnelse, hvad der fak-
tisk er sket. Det Spørgsmaal er saaledes nu ude af Verden.
Heller ikke hjalp det, at det fra dansk Side aabent erkendtes,
at Island nu blev ganske anderledes stillet end før. Kong
Christian d. 9. udtalte i et Statsraadsmøde (24. Maj 1905) føl-
gende: »Den nye Ordning vil medføre en stor Forandring i Al-
tingets hele Stilling og lægge et forøget Ansvar paa det nu, da
Forhandlingerne paa Rigsdagen — saaledes som ogsaa Minister-
skiftet i dette Aars Begyndelse viste — ikke længere er med-
bestemmende ved min Afgørelse af, om et Skifte af Islands
Minister bør finde Sted«. Her var det altsaa fastslaaet, at et
Ministerskifte i Danmark var den islandske Minister uved-
kommende. Saaledes blev Islands politiske Særstilling netop
paa det klareste betonet, og der var ingen Grund til at frygte
for, at disse Kongeord ikke skulde komme til at staa ved Magt
i Fremtiden.
Man skulde nu have troet, at Islands Særstilling indenfor
det danske Monarki saaledes var betrygget, at man nu godt