Atlanten - 01.01.1907, Page 435
435 —
Foredraget blev modtaget med Bifald og efterfulgtes af en
lang og livlig Diskussion.
Folketingsmand Holger Rørdam udtalte, at naar man havde
besøgt Island, beundrede man ikke alene det storslaaede Land,
men fik ogsaa megen Respekt for det i saa mange Henseender
dygtige Arbejde, der udførtes paa Island, og man fik tillige et
stærkt Indtryk af Islændernes frihedselskende Karakter.
Vi danske staar dog ganske uforstaaende overfor de lidet
venlige Følelser, Islænderne nære overfor Danmark.
Her i Danmark nærer vi kun gode og venlige Følelser
overfor Islænderne, og vi forstaar slet ikke den Bitterhed, der
kommer frem paa Island mod Danmark.
Selv om vi i tidligere Tider under de enevældige Konger
har gjort Island Uret ved Handelsmonopolet og ved at sende
daarlige Embedsmænd derop, er det ikke gaaet Island stort
værre, end det gik andre Dele af Riget og Befolkningen under
de enevældige Konger.
Island burde lære at se mere paa Fremtiden end paa For-
tiden.
Der drives nu paa Island en ganske usømmelig og uværdig
Agitation imod Danmark, en Agitation, som Danmark ikke kan
og bør linde sig i.
Vi danske ønske sikkert alle Island saa stor Frihed som
muligt, og der er ingen, der tænker paa at lægge Islænderne et
Halmstraa ivejen, men vi synes egentlig, Island allerede har op-
naaet saare meget: — Det styrer saa at sige fuldstændig sine
egne Sager, danske Embedsmænd findes ikke mere paa Island,
og der er i det hele kun meget faa danske deroppe, medens
mange Islændere benytte deres Indfødsret i Danmark, med alle
de deraf flydende Fordele, og overhovedet er hele den økono-
miske Fordel ved Forbindelsen mellem de to Lande paa Is-
lands Side, og den Fordel er stor, naar alt medregnes. Derfor
er den Agitation, der drives paa Island mod Danmark, os ganske
uforstaaelig.
Vil Island absolut være en selvstændig Stat, bør Islænderne
sige dette rent ud uden hadefulde Angreb paa Danmark, saa
kan vi tale om Sagen.
En Personalunion gaar sikkert aldrig nogen dansk Rigs-
dagsmand med til, saa hellere fuld Adskillelse.
Vi danske vil under en Realunion give Islænderne den