Atlanten - 01.01.1907, Side 663
— 664 —
faa og simple Ord, hævder, at »naar vi nu saaledes ere komne til
det Resultat, at Tilbagegangen har sin Grund i de Forandringer,
som ere foregaaede i Samfundsforholdene, følger deraf, at vi maa
søge Forbedringen ad samme Vej.«
Kun en Intelligens paa et barnligt Stadium kan forveksle Til-
bagetog med Tilbageskridt; det maa være klart, at det k u n er ad
den Vej, at det tabte kan erholdes igjen, her som overalt i Livet.
Forsøget paa at vandre Vejen bliver et historisk Krav, som ikke
tør overspringes, naar det Ansvar, vi have paataget os, skal kunne
siges at være sket Fyldest.
At betegne et Forsøg, hvis Nødvendighed bunder i Forholdene,
som »Eksperiment« tyder paa manglende enten historisk Sands
eller sproglig dito.
Er et historisk Krav ikke sket Fyldest, og det virkelig engang
skulde vise sig, at det »gik« alligevel — sikkert dog kun for en over-
fladisk Betragtning — har man i det højeste været klog af Uviden-
hed. — En besynderlig Ros at tilstræbe for Danmark i dets For-
hold til Grønland.
Der er Tale om »Menneskeskæbner«, siger Mag. med et Ord,
som ogsaa findes i min Bog; men forøvrigt; hvad andet skulde der
være Tale om? Det er jo det, der gør Ansvaret saa stort; her paa-
kaldes endog en særlig Forsigtighed og Fremsynethed, da det drejer
sig om et historisk Ansvar, et Ansvar paa langt Sigt.
Det er Grønlands Administrations Hæder, naar den kender og
erkender Historiens Krav, og har søgt at føje sig derefter ved snart
denne, snart hin Foranstaltning. Et Led heri har været at oplyse
Offentligheden om, hvilke Misligheder Forholdenes Udvikling har
medført i Grønland; heller ikke dette har Administrationen for-
sømt, uden Hensyn til, om det kunde tage sig ud som »Angreb paa
dansk Styre«.
Det skulde synes klart, at den, der sidst bør forlade Skuden,
selv om den synes synkende, sidst tør opgive det Forsøg, ved hvil-
ket der kan være Tale om, at det mest mulige vindes tilbage for
Grønland, er dets Styrelse. Det kan aldrig blive Administrationens
Sag at udslukke den rygende Tande.
Sørgeligt, at der findes dem, der vilde drive den frem til at
gøre det! — ofte ved Midler, som burde være Arbejdet for Grøn-
lands Sag fremmede. Hvad skal man saaledes sige om dette, at
appellere ud til Publikum ved at føre Ord som: reaktionær ind i