Atlanten - 01.01.1907, Síða 665
— 666 —
Indtil videre véd jeg dog ikke, om ikke den grønlandske Befolkning
paa dette Punkt maa siges at være et Stykke forud for os, maaske
endda at have lidt tilovers til nogle af dem, vi fra Danmark ud-
sende til deres Land.
Dybere skal jeg ikke her komme ind paa Midler og Maal, kun
erindre om et: at kniber det med det daglige Livs Økonomi her-
hjemme, finde vi det ganske i sin Orden at sætte Levefoden ned;
før dette er sket i Grønland, selvfølgelig med en Langsomhed, saa
Forandringen ikke bliver følelig for den nærværende Generation,
kan man i Virkeligheden ikke danne sig noget sandt Billede af
Tilstanden.
Men en af Ulykkerne er jo, at det Publikum, der staar de
grønlandske Forhold fjernt, og kun i Ny og Næ, naar Bølgerne
gaa højt, lader sig kalde frem til at skænke dem en forbigaaende
Opmærksomhed — om en offentlig Mening i almindelig Forstand
er det ganske vildledende at tale —, frem for alt kræver øjeblikke-
lige Resultater, og helst af dem, det kan tage og føle paa; det for-
staar ikke, at vi, for at skabe noget, der duer, maa finde os i at
regne med lange Tidsrum, helst med Menneskealdre.
Der er i min Bog anstillet adskillige Enkelt-Sammenligninger
mellem Før og Nu i Grønland; de fleste falde ud til Fordel for Før.
Dette er ikke ensbetydende med, at jeg ønsker dette eller hint en-
kelte Forhold ført tilbage til dets tidligere Skikkelse. Det centrale
i vore Bestræbelser maa være at hævde en Samfundsorden, der er
naturlig i et Land, hvor Livsbetingelserne forme sig anderledes end
hos os. Vore Bestræbelser maa væsentligt gaa ud paa at skaane,
paa at holde forstyrrende Elementer ude; det er let nok at øde-
lægge en Samfundsorden, vanskeligt at skabe en ny; det sker ikke
ved Bestemmelser og Forordninger. I Grønland med dets vel 200
Smaasamfund paa den udstrakte Kyst bliver det neppe Lov, der
bygger Land, men Land, der bygger Lov.
Mon ikke dette ogsaa i nogen Grad skulde give os Nøglen til
Forstaaelsen af den dybe grønlandske Konservatisme, fremhævet
af Rink og vel af Flere, deriblandt af Provst Schultz-Lorentzen i
følgende Ord: » . . . den ejendommelige eskimoiske Konservatisme,
der trods alt og Alle*) fastholder sine Sædvaner og -— kan man
sige — netop derfor er uskikket — i ethvert Fald i ublandet
Form — til en Kulturudvikling, men hellere gaar til Grunde.«
) Udhævet af mig.